🏮 استوانه فقاهت
🌷 ۲۶ خرداد ماه برابر است با دوازدهمین سالگرد ارتحال فقیه مجاهد حضرت آیةالله العظمی فاضل لنکرانی(ره). مجتهدی که به تعبیر رهبر انقلاب "مرجعی انقلابی، بیدار و پرتحرک و استوانه علمی فقاهت" بود.
📝 از قضاء، قسمت بررسی نظرات فقهی آیةالله العظمی فاضل(ره) درونِ پایان نامه کارشناسی ارشد این حقیر با موضوع «بررسی تطبیقی احکام فقهی آلات لهو و لعب در آراء شیخ انصاری و فقهای معاصر» که در صفحات پایانی آن هستم، مواجه شد با سالروز عروج این مرجع معظم.
🖍 لذا بخشی از آن را تقدیم مخاطبان میکنم:
چکیده ای از نظرات مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی(ره) در موضوع آلات لهو و لعب:
کتاب اول: تفصيل الشريعة - المكاسب المحرمه
این کتاب که شرح کتاب تحریر الوسیله امام خمینی(س) میباشد، توسط شاگرد نابغه ایشان مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی نوشته شده اشت.
ایشان در بخش مربوطه از باب مکاسب محرمه، ابتدا این عبارت امام(س) را ذکر می کند:
«مسألة ۸: يحرم بيع كلّ ما كان آلة للحرام بحيث كانت منفعته المقصودة منحصرة فيه، مثل آلات اللّهو كالعيدان و المزامير و البرابط و نحوها، و آلات القمار كالنرد و الشطرنج و نحوهما...»
سپس تفصیلی بسیار مهم در شرح این عبارت می آورند که آن را خلاصه و ترجمه میکنیم:
((بیع هرچیزی که آلت برای حرام محض باشد، بطوریکه منفعت عقلائی آن منحصر در حرام باشد، همانند آلات لهو و قمار که چنین خاصیتی دارند، محرم است.
اما اگر این آلات مانند شمشیری باشد که هم مصرف حلال دارد هم حرام، حکمش فرق میکند و معامله آن جایز است، به شرطی که باز در عقد، شرط استفاده حرام نشود.
اما در اینجا ذکر تذکری لازم است و اینکه عدم جواز بیع آلات مذکوره، تا مادامی حرام است که صفت محرمه مذکور در آن باقی بماند. اما اگر صفت آلیت بودن برای لهو یا قمار از آن زایل گردد، دیگر جایگاهی برای حرمت نمی ماند و حکم به جواز آن میدهیم. همانگونه که در عصر ما، عده ای ادعا میکنند که شطرنج از آلت قمار بودن بیرون آمده و یک بازی فکری است.
گرچه در مورد شطرنج روایات خاصی داریم. مانند صحیحه ابی بصیر از امام صادق(ع) که می فرمایند: «بيع الشطرنج حرام، و أكل ثمنه سحت... الی آخر (وسائل الشيعة ج۱۷: ص۳۲۳، كتاب التجارة، أبواب ما يكتسب به ب ۱۰۳ ح ۴)
اما توجیه این روایت اینست که مراد از آن، بقای صفت آلت قمار بودن در شطرنج است و امام خمینی(س) نیز در استفتائات به این مطلب، تصریح نموده اند.
بقیه روایات نیز همینگونه توجیه میشوند که بقای صفت آلت لهو بودن یا آلت قمار و مراهنه بودن، موجب حرمت است و زوال این صفات، موجب خروج از حکم حرمت. ایضاً این امر که در کشورهای خارجی، از آلات فوق با عنوان حرامش استفاده میکنند، نمیتواند مبنایی بر حرمت آن در بین مسلمین باشد که آن قصد را ندارند، خصوصاً اگر بازی فکری باشد. و حکم آلات دیگر نیز، از تفصیل حکم شطرنج معلوم میگردد و لذا در صورت عدم لهویت و قمار، معاملات آن جایز است.))
( تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة-المكاسب المحرمه - فاضل موحدى لنكرانى، محمد - زبان: عربی - ناشر: مركز فقه الائمه الاطهار(ع) قم-سال: ۱۳۸۵ ش - صص ۷۸ تا ۸۰ )
گرچه ملاحظه نمودیم که آیت الله فاضل لنکرانی، در این قسمت بیشتر به تبیین حکم شطرنج پرداختند، اما مبنایی کلی به ما دادند که "آلیت بودن برای حرام" است و این نظریه با مبانی برخی از فقهای نجف، دارای اختلاف میباشد.
معذلک برای فهمیدن احکام موسیقی میبایست به کتب دیگرشان رجوع کنیم.
کتاب دوم: جامع المسائل(اسئله و اجوبه)
نکاتی مستفاد از استفتائات این مرجع شیعه:
-نواختن، شنیدن، تعلیم، تعلم و انواع معامله بر روی آلات و موسیقی هایی که داراى طرب و ترجيع بوده و مناسب مجالس لهو و لعب باشد، حرام است. (استفتائات ۹۸۷،۹۸۸،۹۸۹)
ملاحظه میگردد که ایشان، تمامی قیود فقهای قبلی را آورده اند و لذا آمدن هریک از آنها، برای ایجاد حرمت، کافی است. گرچه آیت الله فاضل در اینجا نیز، مبنا را ورود به عناوین و اعمال حرام دانسته اند، اما در موضوع آلات لهو با احتیاط بیشتری نسبت به آلات قمار عمل کرده اند.
-موسیقی های محزون کننده حرام نیست و طرب انگیز بودن ملاک در حرمت است. (۱۰۰۳ و ۱۰۰۶)
این دیدگاه ایشان با سایر فقها متفاوت است.
-آواز خوانی زن حرام است. (۹۸۹)
-خرید و فروش ماهواره به علت استفاده غالب در لهویت، حرام است. ولی استفاده از آن بستگی به نوع مشاهده دارد. اما در مورد تلویزیون، خرید و فروش و استعمال جایز است، مگر اینکه شرط حرام شود. (۱۰۰۱ و ۱۰۰۲)
-استفاده از آلات مخصوصه و منحصره لهو و لعب در عزاداری سید الشهداء علیه السلام حرام است، ولی طبل و دهل و امثالهم شامل آلاتِ با صفت مذکور نیستند. (۲۱۷۵)
تفصیلِ فتوا، نوآورانه است...
( جامع المسائل ناشر: امير قلم قم ۱۴۲۵ ه.ق )
✍🏻 حقیر سید مهدی حسینی شمسی پور - مدیر کانال
✌🏻 دامغان انقلابی ✌🏻
هدایت شده از مدینه فاضله دامغان
🏮 استوانه فقاهت
🌷 ۲۶ خرداد ماه برابر است با دوازدهمین سالگرد ارتحال فقیه مجاهد حضرت آیةالله العظمی فاضل لنکرانی(ره). مجتهدی که به تعبیر رهبر انقلاب "مرجعی انقلابی، بیدار و پرتحرک و استوانه علمی فقاهت" بود.
📝 از قضاء، قسمت بررسی نظرات فقهی آیةالله العظمی فاضل(ره) درونِ پایان نامه کارشناسی ارشد این حقیر با موضوع «بررسی تطبیقی احکام فقهی آلات لهو و لعب در آراء شیخ انصاری و فقهای معاصر» که در صفحات پایانی آن هستم، مواجه شد با سالروز عروج این مرجع معظم.
🖍 لذا بخشی از آن را تقدیم مخاطبان میکنم:
چکیده ای از نظرات مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی(ره) در موضوع آلات لهو و لعب:
کتاب اول: تفصيل الشريعة - المكاسب المحرمه
این کتاب که شرح کتاب تحریر الوسیله امام خمینی(س) میباشد، توسط شاگرد نابغه ایشان مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی نوشته شده اشت.
ایشان در بخش مربوطه از باب مکاسب محرمه، ابتدا این عبارت امام(س) را ذکر می کند:
«مسألة ۸: يحرم بيع كلّ ما كان آلة للحرام بحيث كانت منفعته المقصودة منحصرة فيه، مثل آلات اللّهو كالعيدان و المزامير و البرابط و نحوها، و آلات القمار كالنرد و الشطرنج و نحوهما...»
سپس تفصیلی بسیار مهم در شرح این عبارت می آورند که آن را خلاصه و ترجمه میکنیم:
((بیع هرچیزی که آلت برای حرام محض باشد، بطوریکه منفعت عقلائی آن منحصر در حرام باشد، همانند آلات لهو و قمار که چنین خاصیتی دارند، محرم است.
اما اگر این آلات مانند شمشیری باشد که هم مصرف حلال دارد هم حرام، حکمش فرق میکند و معامله آن جایز است، به شرطی که باز در عقد، شرط استفاده حرام نشود.
اما در اینجا ذکر تذکری لازم است و اینکه عدم جواز بیع آلات مذکوره، تا مادامی حرام است که صفت محرمه مذکور در آن باقی بماند. اما اگر صفت آلیت بودن برای لهو یا قمار از آن زایل گردد، دیگر جایگاهی برای حرمت نمی ماند و حکم به جواز آن میدهیم. همانگونه که در عصر ما، عده ای ادعا میکنند که شطرنج از آلت قمار بودن بیرون آمده و یک بازی فکری است.
گرچه در مورد شطرنج روایات خاصی داریم. مانند صحیحه ابی بصیر از امام صادق(ع) که می فرمایند: «بيع الشطرنج حرام، و أكل ثمنه سحت... الی آخر (وسائل الشيعة ج۱۷: ص۳۲۳، كتاب التجارة، أبواب ما يكتسب به ب ۱۰۳ ح ۴)
اما توجیه این روایت اینست که مراد از آن، بقای صفت آلت قمار بودن در شطرنج است و امام خمینی(س) نیز در استفتائات به این مطلب، تصریح نموده اند.
بقیه روایات نیز همینگونه توجیه میشوند که بقای صفت آلت لهو بودن یا آلت قمار و مراهنه بودن، موجب حرمت است و زوال این صفات، موجب خروج از حکم حرمت. ایضاً این امر که در کشورهای خارجی، از آلات فوق با عنوان حرامش استفاده میکنند، نمیتواند مبنایی بر حرمت آن در بین مسلمین باشد که آن قصد را ندارند، خصوصاً اگر بازی فکری باشد. و حکم آلات دیگر نیز، از تفصیل حکم شطرنج معلوم میگردد و لذا در صورت عدم لهویت و قمار، معاملات آن جایز است.))
( تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة-المكاسب المحرمه - فاضل موحدى لنكرانى، محمد - زبان: عربی - ناشر: مركز فقه الائمه الاطهار(ع) قم-سال: ۱۳۸۵ ش - صص ۷۸ تا ۸۰ )
گرچه ملاحظه نمودیم که آیت الله فاضل لنکرانی، در این قسمت بیشتر به تبیین حکم شطرنج پرداختند، اما مبنایی کلی به ما دادند که "آلیت بودن برای حرام" است و این نظریه با مبانی برخی از فقهای نجف، دارای اختلاف میباشد.
معذلک برای فهمیدن احکام موسیقی میبایست به کتب دیگرشان رجوع کنیم.
کتاب دوم: جامع المسائل(اسئله و اجوبه)
نکاتی مستفاد از استفتائات این مرجع شیعه:
-نواختن، شنیدن، تعلیم، تعلم و انواع معامله بر روی آلات و موسیقی هایی که داراى طرب و ترجيع بوده و مناسب مجالس لهو و لعب باشد، حرام است. (استفتائات ۹۸۷،۹۸۸،۹۸۹)
ملاحظه میگردد که ایشان، تمامی قیود فقهای قبلی را آورده اند و لذا آمدن هریک از آنها، برای ایجاد حرمت، کافی است. گرچه آیت الله فاضل در اینجا نیز، مبنا را ورود به عناوین و اعمال حرام دانسته اند، اما در موضوع آلات لهو با احتیاط بیشتری نسبت به آلات قمار عمل کرده اند.
-موسیقی های محزون کننده حرام نیست و طرب انگیز بودن ملاک در حرمت است. (۱۰۰۳ و ۱۰۰۶)
این دیدگاه ایشان با سایر فقها متفاوت است.
-آواز خوانی زن حرام است. (۹۸۹)
-خرید و فروش ماهواره به علت استفاده غالب در لهویت، حرام است. ولی استفاده از آن بستگی به نوع مشاهده دارد. اما در مورد تلویزیون، خرید و فروش و استعمال جایز است، مگر اینکه شرط حرام شود. (۱۰۰۱ و ۱۰۰۲)
-استفاده از آلات مخصوصه و منحصره لهو و لعب در عزاداری سید الشهداء علیه السلام حرام است، ولی طبل و دهل و امثالهم شامل آلاتِ با صفت مذکور نیستند. (۲۱۷۵)
تفصیلِ فتوا، نوآورانه است...
( جامع المسائل ناشر: امير قلم قم ۱۴۲۵ ه.ق )
✍🏻 حقیر سید مهدی حسینی شمسی پور - مدیر کانال
✌🏻 دامغان انقلابی ✌🏻
🏜 ابوهاشم گويد: روزى #امام_حسن_عسكرى عليهالسلام سوار مركب شده به سمت صحرا روانه شد؛ من نيز سوار مركبم شدم و همراه ايشان به راه افتادم.
💰در مسير راه، هنگامى كه ايشان جلو مىرفت و من پشت سرشان بودم، ناگهان فكر قرضى كه بر عهده داشتم و موعد بازگرداندنش نزديک شده بود، به ذهنم خطور كرد و فكر مىكردم از چه راهى قرضم را ادا كنم؟
🥇ناگاه امام عسكرى عليهالسلام فرمود: ابوهاشم! «الله یقضی»؛ خدا دینت را ادا میکند؛ سپس خم شد و با تازيانه روى زمين خطى كشيد و فرمود: پياده شو، بردار و مخفى نما؛ من نگاه کردم، دیدم یک قطعه شمش طلای ناب است.
‼️ _اینها عقل را مبهوت میکند؛ به نظر اینجور خاک را منقلب میکند._
⁉️ مقدارى از مسير كه رفتيم، دوباره به فكر فرو رفتم و با خود گفتم: این برای ادای دینم؛ اما برای زندگی چه کنم؟
🥈حضرت دوباره رو به من نموده و سپس مانند قبل، روى زمين خطى كشيد و فرمود: پياده شو، بردار و مخفى نما؛ هنگامى كه پياده شدم، ديدم شمشى از نقره است، آن را مخفى نمودم.
🏡 با هم بقيه مسير را پيموديم و حضرت به خانهاش رفت و من نيز به سمت خانهام روانه شدم.
🔢 هنگامى كه به منزل رسيدم، مشغول حسابرسى شدم و تمامى قرضم را محاسبه نمودم؛ شمش طلا را وزن كردم ديدم كه بدون كم و زياد، دقيقا به اندازه بدهىام است. سپس خرج زندگی را بدون اسراف يا كم گذاشتن، محاسبه نمودم و شمش نقره را وزن كردم، ديدم كه بدون كم و زياد، دقيقا به اندازه‌ی همان خرجى است كه حساب كردم.¹
⁉️ این قضیه حیرت انگیز است؛ امام عسکری کیست؟
❇️ اولا #محیط_به_تمام_افکار است، ثانیا #مقلب_جواهر_وجود است؛ این جمله که فرمود: «الله یقضی»، خدا دینت را ادا میکند، بعد خم شد؛ معنی‌اش این است که: «أنا #ید_الله»؛ آن اللهی که یقضی دینک، دست توانای او منم.
🔆 این امام یازدهم است؛ اینها عقل را مبهوت میکند.
📌 ۱. خرائج و جرائح، ج۱، ص۴۲۱، ح ۲ و با اندكى تفاوت در الثاقب فى المناقب، ص۲۱۷۱.
📚 آیت الله العظمی وحید خراسانی
📆 بیانات مربوط به: ۸ ربيع الأوّل ۱۴۳۹ مطابق با ۵ آذر ۱۳۹۶
◼️ #کلام_فقیه #نور_یازدهم
♠️ دامغان انقلابی ♠️