#حافظ_شناسی ۱۱ 🔹 بیت دوم ✨ *ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون* ✨ *نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا* 🍀 اين ده روزه دنيا مانند افسانه می‌گذرد پس ای يار نيكی كردن در حقّ ياران را فرصت شمار و تا فرصت در دست است احسان کن و احسان را از ياران دريغ مكن! 💢 حافظ با عبارت «ده روزه مهر گردون» از دنیا به یک دوره کوتاه تعبیر کرده است، این زمان ده روزه اشاره به ده مرحله از زندگی انسان دارد. 💠 قرآن در آیات ذیل به زیبایی اشاره به این مراحل می‎‌کند: 🔆 «.. خَلَقْناكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ مُخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ ...»؛ «ما شما را نخست از خاک آفریدیم آن گاه از آب نطفه، آن گاه از خون بسته، آنگاه از پاره‌ای گوشت با آفرینشی تمام و ناتمام، تا (در این انتقال و تحولات قدرت خود را) بر شما آشکار سازیم و (از نطفه‌ها) آنچه را مشیّت ما تعلق گیرد در رحم‌ها قرار می‌بخشیم تا به وقتی معین، آن گاه شما را به صورت طفلی (چون گوهر از صدف رحم) بیرون آریم تا (زیست کرده و) سپس به حد بلوغ و رشد خود برسید....» 📔 سوره مبارکه حج، آیه ۵ 🔆 «ٍثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخا»؛ «او کسی است که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه، سپس از علقه (خون بسته شده)، سپس شما را بصورت طفلی (از شکم مادر) بیرون می‌فرستد، بعد به مرحله کمال قوّت خود می‌رسید، و بعد از آن پیر می‌شوید و (در این میان) گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می‌میرند و در نهایت به سرآمد عمر خود می‌رسید؛ ...» 📔 سوره مبارکه غافر، آیه ۶۷ 🔆 «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ»؛ «سپس نطفه را بصورت علقه [= خون بسته‌]، و علقه را بصورت مضغه [= چیزی شبیه گوشت جویده شده‌]، و مضغه را بصورت استخوان‌هایی درآوردیم؛ و بر استخوان‌ها گوشت پوشاندیم؛ سپس آن را آفرینش تازه‌ای دادیم؛...» 📔 سوره مبارکه مومنون، آیه ١٤ 🔆 «إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا»؛ «و بعضی از شما را به سن انحطاط پیری می‌رسانند که هر چه دانسته همه را فراموش می‌کند.» 📔 سوره مبارکه حج، آیه ۵ 🔆 «وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَفَلَا يَعْقِلُونَ»؛ «هر کس را طول عمر دهیم، در آفرینش واژگونه‌اش می‌کنیم (و به ناتوانی کودکی باز می‌گردانیم)؛ آیا اندیشه نمی‌کنند؟!» 📔 سوره مبارکه یس، آیه ۶٨ 🌀 تراب، نطفه، علقه، مضغه و غیر مخلقه، نفخ روح، کودکی و جوانی، دوره پیری و پس از آن نهایت پیری که دوره خمود قوا است (پايان عمر) ده دوره از زندگی انسان است که حافظ از این دوره دهگانه به ده روزه مهر گردون یاد می‌کند. ✍️ و در ادامه می‌فرماید: *«افسانه است و افسون»*؛ «افسانه» یعنی در حد یک قصه است، اثرش را در عالم می‌بینید، «افسون» یک دم است. به سرعت تمام می‌شود. 📌 توصیه حافظ این است: ✨ *نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا* 🔹 *فرصت نيكي كردن به دیگران بسیار زودگذراست، روزگار ما و دوره زندگی‌ما به سرعت به اتمام می‌رسد، فرصت نیکی کردن را غنیمت بدانیم.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۲ 🔹 بیت دوم (ادامه) ✨ *ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون* ✨ *نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا* 💠 *نگاه دیگر:* 🔹 بیت اشاره دارد که دنیا در حال گذر و دائم در حال انتقال است. مراحل زندگی انسان از نوزادی و جوانی تا پیری یکی پس از دیگری از پی هم می‌آیند و می‌روند. ✳️ همانطور که در زندگی مادی ضعف تبدیل به قوت و قوت به ضعف بدل می‌شود، در سیر کمالی انسان، نيزدائم انتقال و تحول دیده مي شود. 💢 اما چون قوت انسان به اوج برسد بايد باور کند كه هيچ، هیچ است! «انا عبدک المسکین و المستکین» این سیر باید دائم در زندگی او باشد. ✍️ توضيح ديگر: 📔 این بیت به آیه 38 سوره مبارکه توبه اشاره دارد: 🔆 «...فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلاَّ قَليل‏ » 🔆 «...در صورتی که متاع دنیا در پیش عالم آخرت اندکی بیش نیست.» 🍀 «افسانه است»؛ يعني اگر عاشق دنیا شوی مانندآنست که مشغول گوش دادن به قصه ای دروغین شده‌ای و از اشتغال حقیقی جدا گشته‌ای، از سلوک دور مانده‌ای و زمین‌گیر شده‌ای، با مشغول شدن به دنيا از وصال به حق دور می‌شوی. ✳️ *«افسون»*: آگاه باش دنیا با افسون و نیرنگ خود تو را جادو می‌کند، با زیرکی دوستداران خود را به دام می‌افکند و تسخیر می‌کند. اگر مسخر دنیا نشوی می‌توانی از دنیا برای جمع آوری توشه آخرت استفاده کنی زيرا دنيا مزرعه آخرت است ✍️ يكی از شارحين می‌گويد: ✳️  *«نیکی به جای یاران»*: خوبی من در حق اولیاء این است که به دام دنیا نیفتم، احسان من به پیامبر و آل پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله این است که هدایت آن‌ها را قبول کنم و به دعوتشان پاسخ مثبت دهم، 📔 خداوند در سوره مبارکه انفال آیه ۲۴ می‌فرمایند: 🔆 «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُون‏» 🔆 «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می‌شود، و همه شما (در قیامت) نزد او گردآوری می‌شوید!» 🔹 اگر می‌خواهی در قبال احسانی که به تو کرده اند به آنان لطف کنی؛ به آنها « بله» بگو، به جای این که اسیر دنیا شوی اسیر اولیای الهی شو. 💠 در روایت آمده: «أَلَا وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً سُمِّيَ فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ أَسِيرَ اللَّه‏»؛ «آگاه باشید هر کس عاشق امیرالمومنین علیه‌السلام شود در باطن آسمان‌ها اسیر خدا است»، 🔹 به جای مسخر دنیا شدن، تو اسیر مولا شو! این خوبی است که تو در حق خوبان عالم می‌کنی، ✳️ *«فرصت شمار یارا»*، اجل به کسی مهلت نمی‌دهد در این زمان چند روزه اي که در اختیارتوست به خوبان عالم نيكي کن، 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱٣ ✨ *کشتی شکستگانیم ( نشستگانیم) ای باد شرطه برخیز* ✨ *باشد که بازبینم دیدار آشنا را* ✳️ از نگاه حافظ ما کشتی نشینانی هستیم كه، بدن‌مان مرکب و عالم ماده دریا است و مرکب بدن در عالم ماده قرار گرفته است، ✍️ یكی از مفسرین عرفانی درباره آیه ٢٢سوره مومنون «وَ عَلَيْها وَ عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُون‏» می‌فرماید: این بدن مرکب است و کل عالم ماده دریا است و روح در این بدن دمیده شده است. 💠 باد شرطه بادی موافق است، شما به هر طرفی كه بخواهید حركت كنید باد شما را به همان طرف حرکت می‌دهد. 💠 *باد نعمتی نیست كه با چشم دیده شود بلكه تنها اثر آن هویدا می‌گردد، همچنان كه نفس اولیای الهی مانند بادی موافق است كه چون بر زندگی ما بوزد آن نفس دیده نمی‌شود اما اثر دعا و نفس ولی خدا در زندگی هویدا می‌گردد.* ❇️ حافظ نیز از خدای خویش طلب می‌كند خدایا! نفس قدسی اولیای الهی را بدرقه زندگی ما قرار بده تا تمامی زندگي مان در مسیر بندگی تو قرار گیرد. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۴ ✨ *در حلقه گل و مل خوش خواند دوش بلبل* ✨ *هات الصبوح هبوا یا ایها السکارا* 🔸 دیشب در مجلس باده و گل، بلبل خوش نغمه‌سرایی کرد که ای باده نوشان! بیدار شوید هنگام شراب صبح گاهی فوت شد و از دست رفت. ✨ متنبه گردید ای باده نوشان! 💠 در حلقه گل و مل «حلقه» کنایه از دورانی است که افراددور هم مي نشينندو یكدیگر را می‌بینند و با هم مانوس هستند، قرآن در سوره مبارکه انسان آیه ۲۱ می‌فرماید: 🔆 «سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُورا»؛ «و پروردگارشان شراب طهور به آنان می‌نوشاند!» ✳️ اگر به همین عالم خوب بنگریم خواهیم دید: عالم نمایشگاه جمال خدای سبحان است و ما بايدمست الطاف و عنایات الهی باشيم وحال که دنیای ما به گونه اي تدبیر شده که هم شاهد جمال حق باشیم و هم مست الطاف او، بایدبدانيم كه این مستی لازم هست اما برای رسیدن به مقصد نهایی کافی نیست. 🔹 حلقه گل و مل، جایی است که اسباب طرب فراهم است. اکنون که اسباب خوشی فراهم است و جلوه‌گری حق مشاهده می‌شود، ندایی به گوش می‌رسد، ندای اولیای حق که می‌گویند: ✨مستان متحیر در این عالم بشتابید! در امر بندگي شتاب كنيد 🔰 «بلبل» می‌گوید: شراب صبح را بیاورید! بشتابید! سرعت بگیرید، ای کسانی که مست ازباده الهی شده‌اید! ✍️ تعبیر دیگر: 🌀 «حلقه گل و مل» جایی است که اسباب عیش فراهم بوده. در عالم ذر اسباب عیش ما فراهم بوده زیرا در حضور حضرت حق بوده‌ایم. ✳️ عالم ذر حلقه گل و مل است، شاعر می‌گوید: شما در جمع خوبان بودید، در جمع انبیا و اولیا و صالحین بودید و منادی غیبی اعلام می‌کرد: ای مستان وادی محبت! «ایهاالسکارا!» بیایید و شراب معرفت بنوشید! 💠 «صبوح» شراب صبح است. بیایید اول ورودتان به این عالم دلداده حق شویدو سپس وارد عالم گردید. اگر طالب باشید چندان به شما شراب معرفت ومحبت عطا می شودكه دلداده حضرت حق شوید و سپس قدم در این عالم بگذارید. 🔰 *چنانچه از باده محبت و معرفت الهی بنوشید و دلتان را به محبوب بسپارید خواهید دانست تکالیف الهی و طاعاتی كه برای شما تعیین شده و همه‌ی بایدها و نبایدهای شریعت برای احترام نهادن به شماست به عبارتی برای تشریف و شرافت نهادن به شماست نه تکلیف وبه سختی انداختن‌تان ، همین که محبوب اجازه صادر كرده تا بنده پایبند به این تكالیف باشد به او شرافت بخشیده و برای وی قدر و منزلتی در عالم قرار داده است.* 🔆 «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ كانَ ظَلُوماً جَهُولا » 🔆 «ما بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌های عالم (و قوای عالی و دانی ممکنات) عرض امانت کردیم (و به آنها نور معرفت و طاعت و عشق و محبّت کامل حق یا بار تکلیف یا نماز و طهارت یا مقام خلافت و ولایت و امامت را ارائه دادیم) همه از تحمّل آن امتناع ورزیده و اندیشه کردند و انسان (ناتوان) آن را بپذیرفت، انسان هم (در مقام آزمایش و اداء امانت) بسیار ستمکار و نادان بود (که اکثر به راه جهل و عصیان شتافت).» ✨ آسمان بار امانت نتوانست کشید ✨ قرعه فال به نام من دیوانه زدند 🍀 نمونه این دلدادگی و سر مستی را می‌توان در عاشورا دید اصحاب الحسین نه تنها از تشنگی، خستگی و جهاد و دوری از خانواده شكایتی نكردندو از شهادت نمی‌هراسیدند بلكه سر باختن در راه معشوق و شهادت را شیرین‌تر از عسل می‌دیدند. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۵ ✨ *ای صاحب کرامت شکرانه سلامت* ✨ *روزی تفقدی کن درویش بی‌نوا را* 🔸 ای صاحب احسان و کرم، ای کریم و نیکوکار به شکرانه سلامتي خود از جمیع آفات و بلایا روزی درویش بی‌نوا را مورد تفقد قرار بده، و تفحصی از حالش بکن ✍️ بعضی از شارحین می‌گویند: صاحب کرامت خطاب به انسان کامل است؛ خدای سبحان او را مظهر نام سلام خویش قرار داده و ایشان به برکت این نام از آفات و تعلقات عالم ماده مصون و از عیوب مبراست ✳️ *حال به شکرانه‌ی عنایت حضرت حق، از وی درخواست می‌شود نسبت به گدا عنایتی داشته باشد* و تفقدی از حال او بکند به عبارتی دیگر آنست که گدا را از آلوده شدن به تعلقات دنیا رها کندو از او خواسته شده حال که تو طعم بی‌تعلقی به دنیا را با عنایت معشوق چشیده‌ای، گدا را از این لذت و شیرینی بی‌نصیب مگذار. ✍️ گفته‌اند تفقد بدین معناست که وقتی گدا در حضور معشوق نیست و از لذت حضور خود را محروم ساخته سراغی از او بگیر! 🔹 حافظ بيان می‌دارد: *من همان درویش بی‌نوایی هستم که دستانم در محضر معشوق خالی است. سرمایه‌هایی که از عالم الست با خود به عالم دنیا آورده‌ بودم همه را از دست داده‌ام!* 🍀 ای صاحب كرامت تو که جلوه‌ي معشوقي ،معجزه کن تا سرمایه ي از دست رفته‌ی من بازگردد، معجزه کن تا از تعلقات نامناسب جدا شوم و اسيرالله گردم. 🍀 شما-حضرات معصومين -که جلوه خیر الشاکرین هستيد و حق شکر را بجا می‌آوريد عنایتی كنيد تا من شاكر شوم. 🔸 *حضرات معصومین علیهم‌السلام افاضه‌ی فیض بر خلق را بر خود واجب می‌دانند و از این رو هیچ منتی بر مخلوقات ندارند، زیرا شکر قرار گرفتن هر چيز در جایگاه اصلی خود است ،وقتي آنان احوالی از درويش بی‌نوا می‌پرسند و سراغی از او می‌گيرند جلوه نام شكور خدای سبحان را به نمايش گذاشته‌اند و به حق كه بر جای خويش نشسته‌اند.* 💠 حافظ به انسان کامل عرضه میدارد شما باقی و ابدی هستید و عبد محض‌ايد به درویشی که از اين مقامات بسيار فاصله دارد عنايتی بكنيد و از سر لطف به وی نگاهی بيندازيد و تفقدی بكنيد. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۶ ✨ *آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است* ✨ *با دوستان مروت با دشمنان مدارا* 💠 سبب راحتی و آسایش دو دنیا تفسیر این دو حرف است: با دوستان با ملایمت رفتار کردن و با دشمنان مدارا نمودن و کسی که به این دو عمل کند در دنیا هرگز گرفتار رنج و سختی نمی‌شود. 🔹 «دو حرف»؛ كنايه است از کلامی كه به جهت لفظ مختصر و به جهت معنا مفصل باشد. ✍️ حافظ اشاره می‌کند: اگر در پی یافتن کلید اصلاح امور دنیا و آخرت، امور مادی و معنوی، ملک و ملکوت، ظاهر و باطن هستید رمز آن دو امر است: 🌀 *با دوستان مروت* 🌀 *با دشمنان مدارا،* 🔸 در نگاه حافظ *سعادت منوط به ارتباطات صحیح با مردم* است، ايشان معتقد است ارتباط صحیح با خلق امورات انسان را اصلاح می‌گرداند. پیش نیاز چنين دیدگاهی این است که ما خلق را به عنوان جلوه خالق ببینیم و در عین کثرت وحدت را ملاحظه کنیم. 🌀 *با دوستان مروت:* ☘️ به قدر مروت عطیه دریافت می‌کنیم؛ 🔆 «مَرَّ رَجُلٌ بِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع فَقَالَ لَهُ أَعْطِنِي عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِكَ قَالَ ع: لَا يَسَعُنِي ذَلِكَ فَقَالَ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِي. قَالَ: إِذاً فَنَعَمْ. ثُمَّ قَالَ يَا غُلَامُ أَعْطِهِ مِائَتَيْ دِينَارٍ.» 🔆 «فردی خدمت امام رضا علیه‌السلام آمد و عرض کرد: به قدر مروتتان به من عطا کنید. حضرت فرمودند: اندازه ‌مروت من که ممکن نیست اما به اندازه مروت خودت به تو می‌دهم.» 📗 عوالم العلوم، ج۲۲، ص ۲۰۱ 🔸 آنکس که میزان دریافتش ازحضرات معصومین علیهم‌السلام فراوان است، باید میزان مروتش نسبت به دیگران افزون باشد. 🔹 تنها کسانی بهترین دوستان را دارند که منتظر الطاف دیگران نمی‌مانند و پاسخگوی الطاف آنان نیستند بلکه خود در ابتدا شروع کننده خیرات‌اند. ✍️ در روایات آمده است: «جَمَالُ الرَّجُلِ الْمروه »؛ *«جلوه‌گری و زیبایی انسان با مروت او است»* 📗 عیون الحکم، ص ۴۸۹ 🔆 «مُرُوَّةُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ عَقْلِهِ.»؛ *«مروت هرکس نماد عقل اوست»* 📗 بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۳۲۵ 💠 *بالاترین مروت:* 🔆 «لَا مُرُوَّةَ كَالتَّنَزُّهِ عَنِ الْمَآثِم‏»؛ «هیچ جوانمردیی به اندازه کناره‌گیری از گناهان جوانمردی محسوب نمی‌شود.» 📗 عیون الحکم، ص ۵۳۷ ✳️ *مروت؛ به معنای انسانیت و جوانمردی است و از آنجا که هیچ امری به اندازه گناه و پشت کردن به دستورات خالق به انسانیت ما آسیب وارد نمی‌سازد، مروت را دوری از گناه دانسته‌اند.* 📌 ادامه دارد... 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۷ ✨ *آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است* ✨ *با دوستان مروت با دشمنان مدارا* 💠 در ادامه نگاه دیگر ي به بيت مي كنيم : ✳️ حافظ در بیت قبل از صاحبان کرم درخواست كرد تا از احوال او تفقدی بكنند شايد كه اين كار شكرانه سلامت آنها باشد. ✍️ برخی از شارحین می‌گویند: 🔹 گویا حافظ به واسطه‌‌های فيض عرضه می‌دارد حال كه شما متخلق به اخلاق الهی شده‌ايد ما را از عنایت خاص خويش بهره‌مند نماييد. 🔸 اما در اين بيت حافظ از آنان درخواست می‌كند: *اگر مرا به عنوان دوست می‌‌پذيريد برای من جوان مردی پيشه كنيد و اگر مرا به عنوان دوست نمی‌‌پذيريد با من مدارا کنيد، زيرا مدارای با دشمن علتی برای كم شدن دشمنی است.* 🌀 درگيری و مقابله با دشمن بيش از آن که به ضرر دشمن تمام شود به ضرر خود فرد است زيرا در ظاهر ممکن است با معادات فتوحاتی نصیب افراد بشود اما سببی برای از دست رفتن خوبی‌ها و نيكوی‌هاست و چون خصايص نيكوی از ميان برود، دنيا و آخرت انسان نابود می‌شود. 💢 نمونه بارز مدارای با دشمن را می‌توان در تاريخ کربلا دید: حضرت ابا عبد الله علیه‌السلام در ابتدا خواستند تغيير مسير بدهند تا شاید بتوانند مانع بدعاقبتی دشمنان بشوند همچنين خواستند با به تعویق انداختن روز جنگ با دشمن رويارو نشوند و جنگی صورت نپذيرد و يا آنكه روز عاشورا چندين بار سخنانی ايراد كردند و خطبه خواندند خواستندكه با دشمن از در مدارا وارد شوند اما آنان پذيرای اين مدارای كريمانه نبودند و دست از دشمنی با فرزندان پيامبر برنداشتند. 🔰 *علاوه بر دشمن بیرونی باید با دشمن درون (نفس اماره) مدارا كنيم.* 🌀 نفس اماره نزدیک‌ترین دشمن به ماست. شاید علت تشریع «مباحات» این است که در دایره مباحات بتوانیم به برخی از خواسته‌های نفس بها بدهیم تا بدین وسیله مدارایی با نفس صورت گیرد، اگر قرار بود در مقابل همه خواسته‌‎های نفس موضع گرفته شود روز به روز نفس دشمنی‌اش را با انسان بیشتر می‌ كرد. 🔸 *با تن دادن به بعضی از خواسته‌های مباح گویا می‌توانیم زمام نفس را به عهده گيريم تا نتواند ما را به سوی حرام سوق دهد.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» 🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۸ ✨ *در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند* ✨ *گر تو نمی‌پسندی تغییر کن قضا را* ✳️ نیک نامی امر پسندیده‌ای است که هر اهل معرفتی درخواست آن را می‌كند به عنوان مثال حضرت ابراهیم در آیه ۸۴ سوره مبارکه شعراء از خدای سبحان درخواست می‌کند: 🔆 «وَ اجْعَلْ لي‏ لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرين» 🔆 «خدایا تعریف مرا در زبان متاخرین از من -آيندگان -قرار بده!» 🔰 نفس نیک نامی امر مطلوبی است که جد پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و همه بزرگان خواهان آنند كه در کوی نیک نامی حقیقی قرار گیرند. 📗 در زیارت امین الله اين درخواست چنين مطرح می‌شود: 🔆 «مَحْبُوبَةً فِي أَرْضِكَ وَ سَمَائِك‏» 🔆 «خدايا !مرا در میان آسمانیان و زمینیان محبوب ساز!» ✍️ حال حافظ می‌گوید: *در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند* 💠 این کدام نیک نامی است که حافظ از بی‌اهمیت بودنش سخن می‌گوید و اینکه وی در میان نيك نامان نباشد برای او مهم نیست؟ ✍️ شارحین می‌گویند: *این نیک نامی ظاهری اهل دنیاست کسی که به دلیل جایگاه دنیای‌اش میان مردم از اعتباری ظاهری برخوردار است این نیک نامی برای حافظ ارزشی ندارد.* 💠 نیک نامی دیگری نیز هست که حافظ از آن نیز روی گردان است نیک نامی زاهدی که ظاهراً در ميان مردم موجه زندگی می‌کند اما اهل دل سپردن به خدای سبحان نیست، مردم او را عاشق حق می‌دانند اما او حقيقتاً دل به معشوق -حضرت حق- نسپرده و شراب معرفت ننوشیده است. چنین زاهدی تنها گرفتار ظواهر اعمال گشته و حقیقتاً در پی وصال به حق نيست بلكه به دنبال تأمین نظر مثبت دیگران است چنين زاهدی اعمال و رفتار نیکو و پسنديده‌ای دارد اما ملاک و معیارش برای ارزش گذاری نظر و رای مردم است. 🔹 همان سخن همیشگی که در میان عامه مردم مصطلح است . «اگر فلان کار را انجام بدهم آدمها پشت سر ما حرف می‌زنند!» 💢 حافظ خواهان چنین نیک نامی نیست .برای او تایید یا رد مردم تعیین کننده نیست . 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۱۹ ✨ *ترسم این قوم که بر دُرد کشان می‌خندند* ✨ *در سر کار خرابات کنند ایمان را* ✍️ شارحین می‌گویند: *حافظ نگران آنست، كسانی كه ایمان ظاهری دارند چندان اهل معنا را، استهزاء کنند؛ که ایمانشان از دست برود.* ✳️ حافظ در تقابل عقل و عشق بسیار سخن گفته و در این بيت می‌گوید: 🍃 علمای اهل ظاهر به عرفا اشكالات فراوانی وارد می‌کنند زیرا امور در نگاه آنان ظاهری است و افعال و اقوال عرفا برایشان قابل ادراک و مورد پذیرش نیست. 💠 *عرفایی که بر صراط قدم بر می‌دارند و گرفتار افراط و تفریط نیستند يا حقیقتا همان مومنینی که قرآن از آنان با «يا ايها الذين آمنوا» ياد می‌كند؛ اينان علاوه بر ظاهر، به باطن توجه دارند و اهل میانه روی و اعتدال‌اند.* 🔹 كسانی هستند كه جام عشق و معرفت جانان را مستانه سر کشیده‌اند، رد و قبول مردم برای شان اهمیت ندارد. 💢 معمولا کسانی که اهل ظاهرند و از علم و معرفت الهی بهره چندانی نبرده‌اند، از ادراک افراد سطوح بالاتر از خویش عاجزند همانطور که در علوم ظاهری فردی كه تحصیلات چندانی ندارد از گفتگوهای علمی پزشکان بهره‌ای نمی‌برند، در عالم باطن و معنا نيز سخن همین است آنکس که اهل ظاهر باشد، سخن عارف اهل معنا را نمی‌پذیرد و آن را رد می‌کند، او چندان بر اين امر پافشاری دارد كه ایمان خود را در این میان از دست می‌دهد از همین رو توصیه شده اگر حقیقتی را متوجه نمی‌شوید رد و انکار نکنید. ✍️ حافظ به اهل ظاهر می‌گويد: شما مراقب ایمان خود باشید تا ايمان‌تان از دست نرود، زيرا ملامت ملامتگران، مانع حضور عارف در محضر حق نمی‌شود. 🔸 خدای سبحان، خود مومنین و اولیای الهی را محافظت می‌کند. 📔 قرآن در آیۀ ٥٤ سورۀ مباركه مائده می‌فرماید: 🔆 «لا یَخافونَ لَومَةَ لائِم» 🔰 *یکی از ویژگی‌های برجستۀ اولیاء خدا آنست كه از ملامت ملامت‌كنندگان نمی‌ترسد،* ☘️ حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در خطبۀ خود امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را چنين توصيف می‌كند: 🔆 «سَیِّداً فِی أَوْلِیَاءِ اللَّهِ مُشَمِّراً نَاصِحاً مُجِدّاً کَادِحاً، لَا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِمٍ» 🔆 «علی‌بن ابیطالب علیه‌السلام در راه دین محکم کمر بسته، از هیچ سرزنشی هم نمی‌ترسد.» 📘 احتجاح، ج ۱، ص ۱۰۱ 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۰ ✨ *آیینه سکندر جام می است بنگر* ✨ *تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا* ✍️ اين بيت از ابياتی است كه پيش از شرح و توضيح به بررسی واژگان آن بايد پرداخت: 🔹 *آیینه سکندر*: آیینه‌ای است كه بر فراز مناره شهر اسکندریه نصب كرده بودند و آن را به اسكندر منسوب نموده‌اند، اين آيينه در ادبيات ايران مظهر و نماد حقایق می‌باشد و چنان است که ازعده و عُده و تجهیزات دشمن و همچنین ازاحوالات دوست خبر می‌دهد. 🔹 *جام می*: جامی است که همه احوال عالم در آن نمودار است. جامی که احوال خیر و شر مردم در آن هويداست. اين عبارت را در كنار عباراتی چون، جام گیتی نما، جام جهان بین، جام جم. آئینه سکندر.. قرار داده‌اند. ✍️ تعبیر واژگان از نگاه اهل دل: 🔸 *آيينه سكندر*: آيينه‌ای است كه اگر آفتاب بر آن بتابد انعکاس نورش بر هر چیزی بيفتد آن را می‌سوزاند و از ميان می‌برد. 🔸 *جام می*: كه در اين بيت معادل جام جم به كار رفته است و به جای آن آمده در اصطلاحات عرفانی اين عبارات اشاره به مرشد کامل دارد كه حقايق را بر انسان عرضه می‌دارد. ✍️ در ارتباط اين واژه هابايد گفت: 💠 آیینه سکندر با جام می (جام جم) همراه شده و اين معنا استنباط می‌شود: معرفتی که از طریق انسان کامل در اختیار افراد قرار می‌گیرد، همه آلودگی‌ها و توهمات و مفاسد و منیت‌های آنان را از ميان می‌برد. ✍️ شارحین گفتند: ✳️ *اگر آیینه سکندر نماد انسان کامل باشد، هرچه حضور در محضر انسان كامل بيشتر باشد فرد از آلودگی‌ها بيشتر فاصله می‌گيرد زيرا تشعشع وجودی انسان كامل آلودگی‌ها را از ميان می‌برد.* 💠 در زیارات امام رضا علیه‌السلام یکی از القاب حضرت «شمس الشموس» است اگر انسان خود را در معرض تابش این آفتاب جهان نما قرار دهد، او را عاشق می‌کند و از معرفتی بهره‌مند می‌ سازدکه از همه بیماری‌ها و منیت‌ها خلاص می‌شود، در دعای غسل زیارت امام رضا علیه‌السلام آمده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ شِفَاءً و نُوراً » به مجرد اولین توجه در زیارت، درمان و اصلاحات صورت می‌گیرد. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۱ ✨ *آیینه سکندر جام می است بنگر* ✨ *تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا* ✍️ در قسمت قبل توضيح مختصری از عبارات مربوط به بيت بيان شد و در ادامه می‌گوييم: 🔸 شارحين آيينه‌ی سكندر را نماد انسان کامل دانسته‌اند كه دلیل و هادی افراد به سوی کمالات و فضائل انسانی است.   💠 او آفتاب جهانتابی است که هر آنچه از منیت و پلیدی و غیر حق است در تابش وجودی‌ او می‌سوزد و از ميان می‌رود. ✳️ آنگاه كه به وجود آفتاب جهان تاب توجه كنی در می‌یابی كه او خود عاشق کامل و ذوب در معشوق است و اين ميزان محبت فقط در وجود حضرات معصومين علیهم‌السلام جلوه گراست در زيارت جامعه كبيره آمده است: 🔆 «التَّامِّينَ فِي مَحَبَّةِ اللَّهِ» حضرات معصومین علیهم‌السلام كامل‌ترین جایگاه را در محبّت نسبت به خداوند سبحان دارا هستند. ✍️ مفسرين می‌گويند: هرچه به آفتاب جهان تاب و انسان کامل و مرشد حقیقی توجه کنید ایشان از معشوق عالم بيشتر برای شما پرده‌برداری می‌کند و قدرت بی‌کران و جمال و جلال حق را بیشتر  بر شما عرضه می‌دارد.   🌀 *در مراجعه به انسان کامل پرده‌برداری از حقیقت دو عالم برای شما صورت می‌گیرد* یعنی ه

#حافظ_شناسی ۲۲ ✨ *آن تلخ وش که صوفی ام الخبائثش خواند* ✨ *اشهی لنا و احلی من قبله العذارا*   ✍️ شارحين عرفانی می‌گويند: 💠 اهل ظاهر لذت بهشت را در رسيدن به حورالعین و دست يافتن به باغ‌ها و نهرهای بهشتی می‌دانند اما اهل باطن لذت را در وصال به حق و نيل به معرفت حقیقی می‌بيند. 🔸 سالك نه در پی كام روايی‌های اهل دنياست و نه خواهان لذت‌های اهل آخرت است بلکه تنها مطلوب او وصال به مولی و در خدمت معشوق بودن است، چشم بر محبوب دارد و واله و سرگردان اوست. 📔 بعضی در رابطه با تفسیر آیه ۷۳ سوره مباركه زمر می‌گويند: 🔆 «وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرا...»؛ «مومنین را به سمت بهشت میکشند» ✳️ آنچه باعث می‌شود بهشتيان به سوی بهشت كشانده شوندآنست كه بهشتيان چندان مشغول ديدار محبوب خويش‌اند كه از ورود به بهشت چشم بسته‌اند ✍️ در توضيح گفته می‌شود: 🔹 تعبیر به سیق (از ماده سوق بر وزن شوق به معنى راندن است) سیق یعنی: به حرکت وا داشتن ⁉️ سؤال اينجاست كه چه امری سبب می‌شود تا بهشتيان به سوی بهشت رانده شوند آنچه توجه بسیارى از مفسران را به سوى خود جلب کرده است همين كشاندن بهشتی به سوی جنت است زیرا این فعل معمولا در مواردى به كار می‌رود كه کارى بدون شوق و تمایل درونى انجام گیرد، این حركت در باره دوزخیان صحیح است اما در باره بهشتیان که بايد مشتاقا به سوى بهشت بروند چرا بايد صورت گيرد ✍️ بعضى مفسرين می‌گويند: بسیارى از بهشتیان در انتظار دوستان خويش‌اند. 🔰 و بعضى می‌گويند: به خاطر این است که شوق لقاى پروردگار چنان آنان را مجذوب خود ساخته که به غیر او- حتى بهشت- نمى‌پردازند. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۳   ✨ *هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی* ✨ *کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را*   💠 هنگام تنگدستی و تنگدلی و بیچارگی به عیش و مستی در میکده عشق الهی بکوش، زیرا این کیمیای هستی گدا را قارون و بی‌نیاز می‌کند.   ✳️ پیشنهاد حافظ این است كه بايد در لحظه زندگی کرد و از آینده و گذشته هراسی به دل راه نداد!   ✍️ شارحين می‌گويند: ✳️ *زمانی كه اوضاع بر وفق مراد شما نیست، بجای آنكه بر سختی‌ها تمرکز كنيد و توجه خود را به اموری معطوف داريد كه در حيطه اختيار شما نيست زاویه دید خود را تغيير دهيد* 💠 و به قسمت‌های زيبای زندگی و به نعمت‌هايی كه خدای سبحان در اختيارتان قرار داده توجه کنید در حقيقت معرفت خاصی نسبت به حضرت حق کسب کنید این همان مستی است.  ✳️ حتی اگر ظاهرا فقیر و بی‌چیز ايد، این فقر هم نباید موجب ناکامی شما شود. اگر در عین تهی دستی باور كنيد که خدای سبحان توجه خاصی به شما دارد اين لذت خاصی نصیبت‌تان می‌كند و چون از لذت خاص بهره‌مند شديد ثروتمند و کامروا می‌شوید. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۴ ✨ *هنگام تنگ دستی در عيش كوش و مستی* ✨ *كاين كيميای هستی قارون كند گدا را* 📌 در ادامه اين بيت ✍️ یکی از شارحین می‌گوید:   🔹 *تنگ دستی انسان مربوط به زمانی است که او در لباس خاکی دنيا محصور است. عالم خاک عالم محدودیت است،* ✳️ حافظ می‌گوید: حال که لباس بشریت بر تن كرده‌اید غصه نخورید و با خود بگوييد: ✨ من ملک بودم و فردوس برین جایم بود ✨ آدم آورد در این دیر خراب آبادم! این نگاه باعث می‌شود که شما غصه نخورید و بدانید گذشته خوبی پشت سر داشته‌ايد باید حال را دریابید تا آینده خوبی پیش رو داشته باشید ✍️ شارحين می‌گويند: بايد نگاه‌مان را زیبا کنیم و به خود يادآوری كنيم: 🔸 حال که خدای سبحان مرا در اين عالم لباس وجود بخشيده باید از زندگی‌ام بهره لازم راببرم و حسرت گذشته را نخورم به گفته حافظ «در عیش کوش و مستی»، 💠 عیش دو گونه است: عیش جسمانی و عیش غیر جسمانی 🌀 *عیش جسمانی*، همان خوردن و خوابیدن و لذات و تفریحات ظاهری است. 🌀 *عیش غیر جسمانی* خودبر دو نوع است: عیش نفسانی و عیش روحانی، در عیش نفسانی، کمالات خاص اخلاقی نصیب نفس می‌شود و فرد از این طریق لذت می‌برد، 💢 برای مثال ؛ هنگامیکه انسان صفت کرامت را جانشین خساست می‌کند لذت می‌برد زیرا از امساک مادی جدا شده، خاصيت عالم ماده آنست كه همه چیز را به سوی خود بکشد، اما در این زمان نفسی که دارای کرامت شده، می‌بخشد و آزاد می‌شود. 📌 ادامه دارد ... 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۵ ✨ *هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی* ✨ *کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را* 💠 باید از زندگی لذت برد و بهترین راهكار را برای خوب زندگی كردن انتخاب كرد، به میزانی که بهتر و صحیح‌تر زندگی کنیم و به قوانین شریعت پایبندتر باشیم، خوشبختی و رضايت يا به اصطلاح شعر کیمیا همان علمی که با آن مس تبديل طلا می‌شود، به ما عطا می‌گردد ✳️ قارون در این بیت نماد منفی‌نگری نیست، بلکه نشان از دارایی فردی دارد که با دیدگاه مثبت شرایط سخت زندگی را تبدیل به بهشت می‌کند و فقر و ناتوانی مالی خود را به گنج‌های بی‌پایان تبدیل می‌نمايد. ✍️ در اين بيت اشاره می‌شود قناعت گنج بی‌پايانی است كه فرد نيازمند را از مردم بی‌نياز می‌كند و سختی‌های زندگی را برای او به عيش و خوشی تبديل می‌نمايد 🔰انسان با چنین نگاهی می‌تواند جسم خاکی را افلاکی کند. این نگاه و این نوع برخورد با مشکلات توانمندی‌های افراد را در تمام عرصه‌های زندگی بارور می‌سازد. ✍️ یکی از شارحین می‌گوید: 💢 *در شرایط دشوار و نا مناسب دو راهكار پیش رو قرار دارد:* 🌀 *غصه خوردن و دست از کار شستن* 🌀 یا *از مشکلات پلکان ترقی ساختن.* ✳️ آنان که شیوه دوم را انتخاب می‌کنند بواسطه مشکلات رشد خاصی نصیبشان می‌شود این گروه همیشه در اوج مستی و عیش زندگی می‌كنند. ✍️ مثلا دختر یا پسری که ازدواج نکرده‌اند می‌توانند فقط راهکار گوشه نشینی و کناره گیری از مردم و غصه خوردن را انتخاب کنند و از خود فردی ناکارآمد بسازند و یا می‌توانند با نگاه الهی به موضوع بنگرند و این امر را حکمت الهی بدانند و تمام توان خويش را به ميدان بياورند و از فرصت‌هايی كه برای آنها تدبیر شده استفاده بيشتری بنمايند و در خدمت خلق برای خدای سبحان بندگی كنند. ✅ *نگاه زیبا رابطه مستقیم با میزان معرفت افراد دارد، زندگی زیبا، نگاه زیبا می‌طلبد* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۶ ✨ *سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد* ✨ *دلبر که در کف او موم است سنگ خارا*   🔸 از حدود الهی تجاوز و تعدّی مکن ،زيرا خداوند که همه چیز در ید قدرت اوست تو را به آتش غیرت خود می‌سوزاند. ✳️ *در بندگی‌ تسليم بودن شرط است و بندگی با سركشی سازگار نيست.* 🔸 در محضر محبوب بايد تمام توجه به سوی او باشد در غير اين صورت تو به آتش غيرت او خواهی سوخت. ✍️ شارح ديگری می‌گويد: 🔰 از حدود الهی از جمله رسم وفاداری در عاشقی تجاوز و تعدّی مکن زيرا معشوق که همه چیز در دستان قدرتمند اوست تو را به آتش غیرت خود می‌سوزاند. 💠 *در عشق تسليم بودن شرط است* 🔸 عشق نيز با سركشی سازگار نيست و سركشي سبب فراق ودوري می‌گردد ، وصال به معشوق -خداي سبحان - توجه خاص لازم دارد.   ✳️ توصیه حافظ این است که: *در وادی بندگی طغیان نکن!* 💢 *و بدان خودبینی و خودستایی سرکشی از اوامر مولاست.* 🔹 تو چون شمع مباش! شمع با برافروختگی خود جلوه‌گری می‌کند، عبد باش به گونه‌ای که از تو نشانی نباشد و تنها جلوه او را ببينی. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۸   ✨ *حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود* ✨ *ای شیخ پاکدامن معذور دار ما را*   🔹 حافظ این خرقه شراب آلوده را به اختیار خود نپوشیده است. ای شیخ پاکدامن ما را معذور بدار. 💠 *این بیت بیان می‌دارد انسان به اراده خدا زندگی می‌كند نه به اراده خویش* 🔸 خرقه می آلود: لباس عاشقی است كه به عبارتی همان لباس بندگی خالصانه است 🔸 می: شراب محبت و معرفت الهی است 🔸 شیخ پاکدامن: اشاره به علمای ظاهربینی دارد که توجه و تمرکز شان به ظواهر اجرای احکام شریعت است  و راه به حقیقت و باطن و عالم عشق حقیقی ندارند.   ✨ حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود: ✳️ حافظ می‌گوید *اگر من در زمره عشاق قرار گرفته‌ام لطف معشوق است، من خود این لباس عاشقی را بر تن نكرده‌ام. خدای سبحان لطف کرده و مرا در زمره عشاق خویش جای داده است.* ✨ ای شیخ پاکدامن معذور دار ما را: ✳️ *ای كسانی كه از عشق الهی بی‌نصیب هستید! عذر ما را بپذیرید خدا ما را عاشق آفریده است تا در هر قدم قرب و وصال به او را جستجو كنیم.*   ✍️ تفسیر عرفانی: 💠 مفسران عرفانی «می» را شراب ولایت معصومین علیهم‌السلام می‌گویند، و «شیخ پاک دامن» منظور كسانی هستند که نقش ولایت در زندگی‌شان کمرنگ است. و شراب ولایت نمی‌نوشند و خود را بی‌نیاز از اهل بیت می‌دانند.   🔸 افرادی چون «ربیع بن خیسم» که به ظاهر شریعت پای بند بود وی بسیار اهل زهد و پارسایی بود اما  در جنگ امیرالمومنین علیه‌السلام با معاویه تردید کرد و از شرکت در آن خودداری نمود.   💠 از سوی دیگر برخی عقیده دارند که وی با امام علی علیه‌السلام بیعت نکرده بود. بدین ترتیب به نظر می‌رسد رابطۀ وی با امام رابطه‌ای در انقیاد وارادت به اهل بیت علیهم‌السلام نبوده و از همراهی کامل خودداری کرده‌است.   📗دایره المعارف تشیع ،۸۰،۸۱ 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۲۹   ✨ *ساقی به نور باده برافروز جام ما* ✨ *مطرب بگو که کار جهان شد به کام ما*   💠 ای ساقی با بادۀ صاف و خالص چون نور ، جام مرا پُر کن. 💠 ای مطرب بخوان که جهان و کارِ جهان بر وفق مرادمان شد   🔸 ساقی در معنای عرفانی برابر با معشوق است ✳️ در حقیقت ساقی همان مراد و پیشوایی است كه *بعد از آنكه سالك آمادگی و شایستگی لازم را به دست آورد عشق و محبت الهی را به اندازه‌ی ظرفیت او بر دلش سرازیر می‌كند* و با توجه به این تعبیر ساقی نیز ممكن است دارای مراتب گوناگون باشد و البته این مراتب نیز به درجات شناخت هر سالك بستگی دارد لذا گاهی ممكن است منظور گوینده از ساقی ذات باری تعالی باشد. 📔 چنانچه در آیه ۲۱ سوره انسان آمده: 🔆 «...سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُورا»؛«...و خدایشان شرابی پاک (و گوارا از کوثر عنایت) بنوشاند.»   🔹 و گاهی ممكن است هر كدام از انبیا و اولیا خدا باشد و گاهی نیز ممكن است منظور گوینده از ساقی مقربان درگاه الهی باشند كه اجازه‌ی تصرف در دل‌های شایستگان را دارند   ❇️ در این بیت ساقی وجودی است که شراب معرفت و محبت را در اختیار سالك قرار داده است و حافظ از ساقی شراب نمی‌خواهد نور می‌خواهد و این درخواست نشان می‌دهد، *باطن شراب الهی، نور است، در حقیقت این شراب همان معرفت و محبت نوری است که همه ظلمات را از میان می‌برد.*   🔸 جام؛ بعضی شارحین معتقد هستند تن خاکی انسان همان جام است. ❇️ این وجود بشری من جامی است که استحقاق دریافت معرفت و محبت را دارد. *در حقیقت گویا حافظ از مقام ولایت درخواست می‌کند که جسم خاکی ما را از طریق نور محبت، افلاکی و منور کند، که بتواند با موجوداتی که از جنس نور هستند ارتباط برقرار کند.* ✨ خدایا! بر ما جلوه‌گری کن! که هرچقدر معرفت و محبت بیشتری نصیب ما شود وجود خاکی ما رنگ الهی پیدا می‌کند. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۰ ✨ *ساقی به نور باده برافروز جام ما* ✨ *مطرب بگو که کار جهان شد به کام ما* ✳️ در توضيح مصرع دوم 🔹 ای مطرب بخوان که جهان و کارِ جهان بر وفق مرادما شد.    🔸 در تفاسیر عرفانی *مطرب کسی است که انسان را به طرب حقیقی می‌رساند، طرب حقیقی هنگامی  حاصل می‌شود که فرد به اصل خود وصل شود*: ✨ هرکسی کو دور ماند از اصل خویش / باز جوید روزگار وصل خویش   💠 به گفته حافظ دنیا بر مراد عاشقان است، همه عالم مطلوب آنهاست، چون عالم تحت تسخیر محبوب آنهاست تحت تسخير خدای سبحان، و اينك آنچه آنها منتظرش هستند برای‌شان ممكن شد.   🔸 درحدیث قدسی آمده است: 🔆 « يَا ابْنَ آدَمَ أَنَا حَيٌّ لَا أَمُوتُ أَطِعْنِي فِيمَا أَمَرْتُكَ أَجْعَلْكَ حَيّاً لَا تَمُوتُ يَا ابْنَ آدَمَ أَنَا أَقُولُ لِلشَّيْ‏ءِ كُنْ فَيَكُونُ- أَطِعْنِي فِيمَا أَمَرْتُكَ أَجْعَلْكَ تَقُولُ لِشَيْ‏ءٍ كُنْ فَيَكُونُ.»       🔆 «ای فرزند آدم، من زنده‌ای هستم که نمی‌میرم، تو را هم زنده‌ای قرار دادم که هیچ وقت نمیری. من موجودی هستم که به هرکسی بگویم موجود شو موجود می‌شود. مطیع من در اوامر باش، اگر مطیع من باشی تو را به گونه‌ای قرار می‌دهم که آنچه را بخواهی ایجاد شود، موجود شود.» ✳️ «کار جهان شد به کار ما» یعنی فرد در عرصه عبادت و اطاعت چندان پیشروی می‌كند که خدای سبحان او را قابل می‌داند تا فاعل و انجام‌دهنده بسياری از خيرات گردد.   🔸 *مهمترین معنایی که از این بیت دریافت می‌شود «طلب» است. انسان خاکی، طالب محبت و معرفت است و نیازش را اظهار می‌کند و معتقد است کامروایی در این عالم و عالم دیگر بر اساس دریافت معرفت و محبت حاصل می‌شود.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۱ ✨ *ما در پیاله عکس رخ یار دیده‌ایم* ✨ *ای بی‌خبر ز لذت شرب مدام ما* 🔸 مخاطب بيت گروهی هستند که باور ندارند انسان می‌تواند مادام حقایق را دریافت کند و معرفتی کسب کند 💠 *خاصیت شرب مدام، دریافت دائم معرفت و محبت دائم است،* ✍️ شارحين در رابطه با پیاله می‌گويند: 🔹 چه آنكه پياله را کل عالم بدانيم و چه در حد وجود خود بدانيم *به هركجا كه بنگريم وجود معشوق را می‌بینیم* 🍃 سعدی می‌گويد: ✨ به جهان خرّم از آنم که جهان خرم از اوست ✨ عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست 🍃 باباطاهر می‌گويد: ✨ به دریا بنگرم دریا تو بینم ✨ به صحرا بنگرم صحرا تو بینم ✨ به هرجا بنگرم کوه و در و دشت ✨ نشان از قامت رعنا تو بینم 🔸 اين ابيات بيان می‌دارد اگر کسی دائما شراب معرفت و محبت بنوشد اصلا غریبه و ناشناس نیست بلكه آشنا و خودی است 💢 اما، اگر پیاله وجود خود انسان باشد، همين تن خاکی در این عالم به طور محدود قابلیت دریافت معرفت و محبت را دارد، ✳️ *هرگاه هريك از ما به خود مراجعه می‌کنیم در سویدای خويش جلوه‌گری خدا را می‌بینیم، در سویدای خود قدرت بی‌کران حق، علم رافت رحمت، تجلی اسماء و صفات را در وجود خود می‌بینیم، یعنی من معرفت را از خودم ودر خودم شروع می‌کنم.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۲ ✨ *ما در پیاله عکس رخ یار دیده‌ایم* ✨ *ای بی‌خبر ز لذت شرب مدام ما* ✍️ تعبیر دیگراين بيت : 💠 برخی از شارحين اهل دل بعضي از ابيات حافظ را با جريان کربلا تطبیق داده و در رابطه با اين بيت گفته‌اند: زمانی كه وجود مقدس حضرت ابالفضل به كنار آب رفتند و دست خود را در آن فرو بردند و كمی آب با مشت خود برداشتند و به سوی صورت خود بردند به سرعت آنرا خالی كردند. ✍️ شارحين دست را نشان از پیاله دانسته و گفته‌اند گويا وجود مقدس قمر بنی هاشم وقتی به آب نگاه كردند به جای آنكه تصوير خود را در آب كف دست خويش ببيند تصوير امام حسين علیه‌السلام را در آن ديدند، ابالفضل فانی در امام زمان خويش شده بود، وقتی دريافت چندان فانی شده كه دیگر هیچ وجودی از او باقی نمانده آب را ريخت و به سوی قربانگاه حركت كرد. 🔹 البته این از خود گذشتگی و فنا در راه امام کار هر كسی نيست بلكه تنها كسانی به اين جايگاه می‌رسند كه از همه تعلقات خويش چشم پوشيده‌اند ✨ *اين خصوصيت اصحاب الحسين است.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۳ ✨ *هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق* ✨ *ثبت است بر جریده عالم دوام ما*   ✳️ کسی که دلش با آتش عشق و محبت زنده شد، برای همیشه زنده است و هرگز نمی‌ميرد، پس دوام و بقای او در جریده عالم ثبت شده است.   💠 *اگر کسی حقيقتا عاشق خدای سبحان، يعنی آن وجود حی ازلیِ ابدی شد زنده است زيرا عاشق رنگ معشوقی را گرفته كه معشوق او حی است.* 🔸 حافظ تلویحاً به ما اشاره می‌کند اگر کسی عاشق نیست دل مرده است، اگرعاشق نباشد افسرده است و زندگی حقیقی ندارد. 🔹 ما در هر شب ماه رمضان از خدای سبحان درخواست می‌کنیم، ما را در زمره کسانی قرار دهد که به او زندگی خوشی عطا كرده‌ و او را در پایدارترین خوشی قرارداده است. 🔆 «أَحْيَيْتَهُ حَيَاةً طَيِّبَةً فِي أَدْوَمِ السُّرُور» 📗 دعای ابوحمزه ثمالی ✳️ *حیات طیب همان زندگی عاشقانه است، عاشق علی الدوام در محضر معشوق است، او دائم در حضور است در زندگی عاشقانه عدم ونيستي نیست.* از اين رو قرآن در باره متقين می‌گويد: 🔆 «إِنَّ الْمُتَّقينَ في‏ جَنَّاتٍ وَ نَهَر في‏ مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَليكٍ مُقْتَدِر» 🔆 (حيقتاً اهل تقوا در باغ ها و کنار نهرها (ی بهشت ابد) منزل گزینند درمنزل گاه صدق و حقیقت نزد خداوند عزّت و لطنت جاودانی متنعّم اند.) 📔 سوره قمر، آیات ۵۴ و ۵۵   ✳️ در برخی از آيات قرآن عبارت «یا ایهالذین آمنوا» تكرار شده است ✍️ اهل عرفان در رابطه با اين عبارت می‌گويند: انسان از زمان خلقت عاشق و دلداده خدای سبحان آفريده شده است از قدیم همه ما عاشق بوده‌ایم، «آمنوا» فعل ماضی است یعنی ما از قدیم‌ چنین بوده‌ايم. 💚 علامت عاشقی او این است که وقتی خدای سبحان در عالم الست گفت: «الست بربکم» بنده بدون هيچ اعتراضی گفت: «بلی»، همه عاشق بودند و چندان ذوب در معشوق که گفتند: امرآنچه تو فرمایی. 🔸 خدای سبحان با عبارت «یا ایهاالذین آمنو» زمان عاشقی بندگان را به آنان یادآوری می‌كند، چون ایمان «عقد القلب» است. یعنی *دل من به معشوق گره خورده و گرفتار خدا شده است.* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۴ ✨ *هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق* ✨ *ثبت است بر جریده عالم دوام ما*   ✳️ کسی که دلش با آتش عشق و محبت زنده شد، برای همیشه زنده است و هرگز نمی‌ميرد، پس دوام و بقای او در جریده عالم ثبت شده است.   ✍️ مفسرين عرفانی می‌گويند: خدای سبحان با عبارت «یا ایهاالذین آمنو» *زمان عاشقی انسان را به او يادآور می‌شوند.* 💠 و می‌گويند مسير عاشقی گشوده است دعوت خدا و رسولش را پاسخ گوييد و به زندگی عاشقانه ادامه بدهد. 💚 *آگاه باشيد شما آمادگی و استعداد عاشقی را دارید، گمان نكنيد میدان عاشقی برای دیگران است، شما قبلاً عاشق بوده‌ايد حال هم به اصل خود بازگردید و عاشق شوید، پاسخ خدا و پیامبر را بدهید تا در میدان عاشقی بمانید.* 🔆 «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُون‏»  📔 سوره مبارکه انفال، آیه ۲۴ 🔹 عاشقی رزقی است كه هر روز نو می‌شود و شما هر روز در جذبه‌ی جدیدی قرار دارید. ☘️ رسول خدا صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَ‌آلِهِ فرمود: 🔆 اين دعا از دعاهاى حضرت داود است: «اللّهمّ إنّى أسألك حبّك و حبّ من يحبّك، و العمل الّذى يبلّغنى حبّك؛ اللّهم اجعل حبّك أحبّ إلىّ من نفسى و أهلى و الماء البارد.» ✨ خداوندا!، من از تو دوستى تو را و دوستى آن كه تو را دوست مى‏‌دارد و عملى را كه مرا به دوستى تو مى‏‌رساند مى‏‌خواهم خداوندا!، دوستى‏‌ات را به نزد من دوست داشتنى‏‌تر از خودم و خاندانم و [و نعمت گوارايى چون‏] آب سرد قرار بده. ✨ خدایا! رزق هر روز مرا عاشقی قرار بده، خدایا هر روز عشق خود را نصیبم کن و روزی من گردان تا عشاق حریم تو را دوست بدارم، روزی من کن کاری را انجام دهم که مرا به قرب تو می‌رساند، عاشقی‌ات را برای من محبوب‌تر از نوشیدن آب خنک در روز داغ قرار بده! یعنی همه نیاز من نیاز به عاشقی تو باشد.   📗 پيام پيامبر: ۱۸۸ ✍️ آیه الله قاضی توصیه می‌کردند این دعا را در قنوت خود داشته باشید. 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۶ ✨ *مستی به چشم شاهد دلبند ما خوش است* ✨ *زان رو سپرده‌اند به مستی زمام ما*   🔸 به چشم محبوب ومعشوق ما از خود بی‌خودشدن و مستی پسندیده و خوش است. او ما را مشتاق به خويش آفريده و به جهت همين دلدادگي زمام اختیار ما را به خود حواله کرده‌است. ✳️ *خدای سبحان كه همان محبوب و معشوق ماست مستی را می‌پسندد از اینرو برای ما نیز معرفت اراده كرده ، او طالب آنست كه ما مست محبت، مست جمال معشوق و مست تمامی خیرات و نیكی‌ها باشیم.* 📗 در حدیث قدسی آمده است: 🔆 «كُنْتُ كَنْزاً مَخْفِيّاً فَأَحْبَبْتُ أَنْ اعْرَفَ فَخَلَقْتُ الخَلْقَ لِاعْرَف‏» 🔆 «منِ خدا یک گنج ناشناخته بودم دوست داشتم شناخته شوم مخلوقات را آفریدم تا شناخته شوم.» 📗 کشف الکافی، ص ۴۴۹ 🔹 خداوند با آفرینش مخلوقات، جلوه‌گری کرده است، جلوه‌گری حضرت حق ما را همزمان عاشق آفریده، محبوب دوست دارد ما همیشه عاشق بمانیم، 💠 پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به عنوان جلوه کامل خدای سبحان از ما می‌خواهد تا دلداده معشوق شویم زیرا او خود این دلدادگی را در اوج چشیده است از این رو مارا به كسب باده معرفت و محبت توصیه می‌كند او می‌داند اگر چنین معرفتی نصیب انسان شود همه چیز را زیباتر می‌بیند حتی سختی‌ها و مشكلات را امتحانی از سوی معشوق می‌داند كه او را برای این آزمایش انتخاب كرده است ☘️ با چنین نگاهی است كه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها روز دوازدهم محرم می‌فرماید: «مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِیلا» «من چیزی بجز زیبایی نمی‌بینم» عقیله بنی هاشم مست محبت معشوق است. ✨ همچنین وجود مقدس اباعبدالله علیه‌السلام در جریان عاشورا می‌گوید: «الهی رضا بقضائک». «رضا» اوج خوشی است و ابا عبد الله می‌فرماید: من خوش هستم به حکمی که تو دادی. ✨ مگر بویی از عشق مستت کند ✨ طلبکار عهد الستت کند 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com

#حافظ_شناسی ۳۷   ✨ *ترسم که صرفه‌ای نبرد روز بازخواست* ✨ *نان حلال شیخ ز آب حرام ما*   🔰 شیخ از نظر حافظ کسی است که صرفاً به احکام ظاهریه اکتفا می‌کند، و از دنیای معرفت و محبت بی‌بهره است. 🔹 او می گوید: از دید گاه اهل ظاهر، بازندگان قيامت اهل معرفت و عشاق الهی هستند زيرا كسانی كه در حيطه دنيا گرفتار شده‌اند از اسرار اهل باطن بی‌خبرند. ✍️ حافظ می‌گويد: 🔹 *من نگران روزی هستم که اعمال عشاق الهی را به میدان آورند و حساب‌رسی کنند در آن روز اهل ظاهر دست خالی و بی‌بهره بمانند* ✍️ شارحين از اين فراتر رفته‌اند و می‌گويند: 🔸 اهل ظاهر كسانی هستند كه بيشتر اهل عبادات ظاهری هستند و به ظاهر شريعت اكتفا می‌كنند اينان در قيامت بهره چندانی نخواهند برد.   🌀 در طول تاریخ چه بسیار كسانی كه قدم در وادی دين شناسی گذاشته‌اند اما در حد ظاهر شريعت توقف كرده‌اند و اهل عرفان و فلاسفه را تکفیر نموده‌اند. 💠 البته بايد گفت اهل معنا و عاشق خدای سبحان جزییات احکام شرع را با میل و رغبت انجام می‌دهد زيرا آنچه معشوق بپسندد، پسند آنهاست و انجام اوامر وترك نواهی برای آنان شيرين و لذت‌بخش است. 💢 اما اهل ظاهر كه فقط به جزییات دین بها می‌دهند و معرفتی و محبتی میان آنان و مولا نیست ترس آن می رود که بندگی برای‌شان سخت و طاقت فرسا باشد زيرا هر كاری زمانی لذت بخش است كه پای عشق در ميانه باشد. ⁉️ از نگاه حافظ تنها دغدغه عاشق این است که چرا دیگران از اين عشق بی‌بهره‌اند؟ ✅ *عاشقی که او به ديگران پیشنهاد می‌كند بد مستی نیست بلكه سرمستی از عشق الهی و معرفت است.* ♦️ در بدمستی دیگران آزار می‌بينند اما در سرمستی سلامت از فرد به دیگران منتقل می‌شود هم خود سالم بندگی می‌کند و هم دیگران را به عاشقی برای بندگی دعوت می‌کند. ✨ *عاشق حتما ملتزم به احکام است* ✨ *چون که صد آمد نود هم پیش ما است* 📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی» ‏🌐 emamraoof.com