ديدگاه اديان مختلف در مورد جهنم چيست؟
❌جهنم به عقيده همه اديان، جايي است در جهان ديگر كه بزه كاران را در آن جا به انواع عقوبت كيفر مي دهند.
❌دوزخ در آيين زردشتي جايي است در جهان ديگر كه در آن جا گناه كاران كيفر كارهاي بد خود را مي بينند و آن محلي است سخت عميق، همچون چاهي بسيار تاريك و سرد، داراي دمه، تعفن و جانوران موذي كه كوچك ترين آنها به بلندي كوه است و به تنبيه بدكاران مشغولند، تشنگي، گرسنگي، نگونسار آويخته شدن، بر چشم فرو رفتن ميخ چوبين، بر تنور گرم چسبيدن پستان (زن)، به پستان آويخته شدن، بريده شدن زبان، و مانند آن از انواع شكنجه دوزخيان است.
❌آيين زردشت، براي دوزخ سه طبقه قايل شده است:
روان گناه كار پس رسيدن به سر پل چنوت (صراط) در گام اول به دژمت (پندار بد)، در گام دوم به دژوخت (گفتار بد) و در گام سوم به دژورشت (كردار بد) داخل شود.
❌ سپس از اين مهالك گذشته به فضاي تيرگي بي پايان درآيد و در آنجاست «دوژنگه»، يعني جهان زشت كه در فارسي «دوزخ» شده است. (لغت نامه دهخدا، به نقل ازيشتها ح 12، ص 170)
❌قاموس كتاب مقدس، جهنم = هنوم را جايگاه هلاكت دانسته است. از اين رو واژه جهنم به جايگاه گريه، شيون، ضجّه، آتش هميشگي وعقاب دايم بزهكاران اطلاق مي گردد؛ چنان كه جحيم (هاويه) فرودگاه مردگان، گاهي به معناي قبر و مردن استعمال مي شود و گاهي آن را زير زمين پنداشته اند كه داراي درها و جايي است تاريك و وحشتناك. ارواح به آن جا برده و قصاص مي شوند و امكان بازگشت بر روي زمين نيست.
❌مردگان در آن جا در حضور و برابر حق تعالي خواهند بود. آن گاه در قيامت خوبان با خدا و بدان از او دور و به قصاص ابدي دچار خواهند گشت.
☑️ @dobare_zendegi ☑️
آيا در عالم برزخ اگر جزو مومنين باشيم ميتوانيم با اقوام خويش که جزو مردگان هستند تا قيامت بمانيم؟ و اينکه قيامت براي شيعيان چقدر طول مي کشد جايي خواندم هزار سال است ولي براي مومنين چند لحظه؟
🔰برزخ عالمی بین دنیا و آخرت است [1]درباره دیدار با بستگان و اقوام، از روایاتی استفاده می شود اموات با هم در ارتباط هستند.[۲] از امام علی (ع) می پرسند: آیا مردگان با هم گفتگو و انس دارند؟ امام فرمود: آری، اگر پرده از جلو چشم تو برداشته شود، آنها را می بینی كه حلقه حلقه نشسته اند....
♦️در روایتی حمادبن عثمان از امام صادق (علیه السلام) نقل میكند ، حضرت در جواب این سؤال كه آیا ارواح مومنان با یكدیگر ملاقات میكنند؟ فرمودند بله و از یكدیگر سؤال میكنند و یكدیگر را میشناسند و هنگامی كه او (یكی از آن ها) را دیدی ، میگویی فلانی است. [۳]
♦️برخی از روایات با تعبیر یَتَزاوَروُن زیارت و ملاقاتهای ارواح با یكدیگر را بیان میكنند.[۴]
♦️در بیانی دیگر از امام صادق(ع) نقل شده است كه ارواح مومنان در كوههای رضوی،آل محمد را میبینند و از خوراكیها و نوشیدنیهای آنان بهره مند میشوند و در مجالسشان با آنان به گفت وگو میپردازند.[۵]
♦️در برخی از روایات آمده است كه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است كه وقتی یك شخص از دنیابرود، ارواح دیگران نزد او آمده و از آنان در باره كسانی كه از دنیا رفته اند یا هنوز زنده اند سؤال میكنند، پس اگر گفت: زنده است، به او امیدوار شوند، ولی اگر گفت :مرده است میگویند سقوط كرده است (زیرا اگر سقوط نكرده بود و به عذاب الهی وارد نشده بود هم اكنون نزد ما بود) سپس به یكدیگر میگویند: او را ترك كنید و بگذارید تا از مرارتها و سختیهای مرگ آرامش یابد.[۶]
♦️بنا بر این طبق این روایات، برزخیان همدیگر را بعد از مرگ میشناسند و امكان سخن گفتن با یكدیگر را دارند ویكدیگر را ملاقات میكنند.
♦️اگر رفتگان و گذشتگان مؤمن باشند و انسان با ایمان از دنیا برود، می تواند در آن عالم، آن ها را ملاقات نماید. البته در برخی از روایات آمده كه بعضی از انسان ها اصلاً عالم برزخ را درك نمی كنند.
عالم برزخ برای انسان های بسیار خوب و بسیار بد است و انسان های متوسط چندان عالم برزخ را درك نمی كنند. مانند اینكه بعضی از انسان ها به خواب می روند و هیچ چیز در خواب نمی بینند یا متوجه نمی شوند، اما انسان های دیگر خواب بسیار می بینند.
♦️قیامت همیشگی و جاودانه است اما از مجموع آیات و احادیث بر می آید كه توقف افراد در عالم برزخ متفاوت است. در برزخ سه گروه با حفظ درجات زندگی مختلفی دارند:
1⃣مؤمنان خالص كه از نعمت های بهشتی به طور محدود بهره مندند و دعا می كنند كه رستاخیر برپا شود.
2⃣ سردمداران كفر و ضلالت و نفاق، در عین این كه صبح و شام بدن برزخی آن ها به آتش جهنم برزخی عرضه می شود،آرزو می كنند كه قیامت برپا نشود.
3⃣ از برخی افراد در روایات به مستضعفان تعبیر شده است كه ایشان نه از نعمت برخوردارند و نه از عذاب. این ها غالباً در حال خواب و یا غفلت و بی حسی به سر می برند، ولی در قیامت بیدار می شوند.
♦️پس انسان نیکوکار در گذشته ای كه در سایه رحمت خاصه خدا آرمیده است در بهشت برزخی جای گرفته و هرچه این سكونت طولانی تر گردد برای او لذت آفرین تر است. انسان گنهكار نیز برای تصفیه روح خویش و پا گذاردن به بهشت برزخی می بایست ابتدا در جهنم برزخی وارد گردد. چنین روحی بسته به نوع و مقدار آلودگی خویش مدتی را در این جهنم سپری می كند و آنگاه اگر پاك شد به بهشت قدم می نهد.
[۱]. مؤمنون(۲۳) آیه ۱۰۰.
[۲].شیعه در اسلام ، علامه طباطبائی ، ص ۱۶۲ و ۱۶۳.
[۳]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار،ج۶ ، ص۲۳۴.
[۴]. همان،ص ۲۳۴ و ۲۴۲.
[۵]. همان، ج۶،ص۲۴۳.
☑️ @dobare_zendegi ☑️
محدثين به چه نوع معادي معتقدند؟
♻️محدثين ما اعتقاد به معاد جسماني دارند البته ما هم ميگوييم معاد جسماني، ولي آنها به شكل خاصي تعبير ميكنند. آنها معتقدند هيچ فرقي بين دنيا و آخرت نيست غير از دفعه دوم بودن؛ يعني همين وضع زندگي اي كه شما امروز داريد مي بينيد، همين خورشيد در وضعي كه هست، ماه در وضعي كه هست، زمين در وضعي كه هست، همين عالم مجموعا در وضعي كه هست، همينها بار ديگر باهمين نظامات و با همين خصوصيات تكرار مي شود؛
♻️فرقش با حالا اين است كه آن دفعه دوم است و اين دفعه اول. ما يك دفعه الآن وجود داشتيم، دفعه ديگر هم بعد وجود پيدا مي كنيم. چون اكثر، قائل به روح هم بوده اند، گفته اند كه چون روح انسان در وقت مردن از بدن جدا مي شود و از طرف ديگر ما داريم كه مرده ها از قبر ها زنده مي شوند، پس لابد معنايش اين است كه روح ها به اين بدنها عود مي كنند.
♻️معاد جسماني از نظر آنها يعني معاد صد در صد مادي با همه خصايص و خصوصيات. بعد مي گوييم پس چرا در اين دنيا پيري و مردن هست و در آنجا پيري و مردن نيست؟
♻️چرا در اينجا تكليف هست و در آنجا تكليف نيست؟ چرا آنجا جاوداني است؟ اگر اين عالم عين آن عالم است و آن عالم عين اين عالم، پس چرا اين چيزها يش فرق مي كند؟ چرا خدا در آنجا مردم را مكلف نمي كند كه بار ديگر او را اطاعت كنند و در آنجا لياقت سعادت پيدا كنند؟
♻️مي گويند خدا اين طور خواسته است؛ چون به مشيت گزافي (بي مبنا) قائل اند. خدا مشيتش اين طور قرار گرفته كه اينجا دار تكليف، فنا، حركت، تغيير و دار عمل باشد و آنجا دار جزا باشدو تكليف وجود نداشته باشد، تغيير و حركت و پيري وجود نداشته باشد، مرگ و نيستي هم وجود نداشته باشد، و الا از نظر جنس اين عالم و جنس آن عالم هيچ تفاوتي نيست.
♻️خدا اين طور خواسته، در مقابل مشيت خدا هم حرفي نميشود زد.
☑️ @dobare_zendegi ☑️
لطفا درباره لحظات پس از مرگ و شب اول قبر توضیح دهید.
🔴واژه قبر در بسياري از روايات به معناي برزخ است و منظور از فشار قبر يا سؤال و جواب نكير و منكر در شب اول قبر شب اول انتقال انسان از اين دنيا به عالم برزخ مي باشد.
اولين لحظه از لحظات ورود به آن سرا را امام علي(ع) اين گونه تبيينن مي فرمايند:
🔴«همانا فرزند آدم در آخرين روز از روزهاي دنياي خود و اولين روز از روزهاي آخرت قرار گيرد، مال و اولاد و عملش براي او ممثّل شود، پس متوجه آ«ها می شود و می گوید:...
🔴وقتي که روح از بدن جدا مي شود بنا بر دستور اسلام بدن را دفن مي کنند و روح انسان به نسبت تعلقي که به بدن در دنيا داشته تا مدتي اين بدن را همراهي مي کندو حتي اگر زياد به آن تعلق خاطر داشته باشد از تجزيه اجزاي آن رنج مي برد.
🔴اما روح انسان در قالب برزخي خود در عالم برزخ قرار مي گيرد و از همان لحظه اول مورد سوال دو فرشته مامور خدا واقع مي شود و بر اساس جواب هايي که داده متنعم به نعمات برزخي يا معذب به عذاب جهنم برزخي مي شود .
🔴پيامبر اکرم (ص): قبر باغي است از باغهاي بهشت يا گودالي است از گودال هاي آتش» (بحارالانوار ج6 طبع حروفي ص 205)
اين حالت وجود دارد تا زماني که قيامت بر پا شود و با نفخ صور مرده ها محشور مي شوند.
🔴پرسش و سوال در عالم برزخ:
سوالات نکير و منکر از مهمترين حوادث شب اول قبرند. بنابر رواياتي (که در حد تواترند) اين دو فرشته (که هيبت زيادي داشته و موجب رعب ميت مي شوند) ماموران خداوند براي بررسي اعتقادات شخص تازه در گذشته هستند. در برخي روايات از اين دو فرشته به «دو نگهبان قبر» تعبير شده است. نکير و منکر در شب اول قبر، وارد قبر مي شوند. يکي در جانب راست و ديگري در جانب چپ متوفي قرار مي گيرد و شروع به پرسيدن سوالاتي از او مي کنند.
اين سوالات راجع به اعتقادات مهم است. سوالاتي مثل: خدايت کيست؟ پيامبر و امامت کيست؟ و جوانيت را در چه راهي صرف کردي؟ و ... مي باشد.
🔴رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و سلّم فرموده است: همانا بنده هنگامى كه داخل قبر خود شود دو ملك نزد او حاضر شوند (يكى منكر و ديگرى نكير است) و اول چيزى كه از وى سؤال كنند (از پروردگار، و پيغمبر، و امام او سؤال نمايند) پس اگر جواب دهد نجات يافته است، و اگر متحير بماند و جواب نگويد عذابش نمايند.»
🔴از امام صادق(عليه السلام) نقل است که: چون (ميت) در قبر خود داخل شود دو فرشته قبر (نكير و منكر) نزد او آيند در حالى كه موهاى خود را به زمين مي كشند و با پاهاى خود زمين را مي شكافند، صداى ايشان مانند صداى سخت رعد و چشمهايشان مانند برق، خيره كننده چشم است و به او مي گويند: كيست پروردگار تو و چيست دين تو و كيست پيغمبر تو؟ مي گويد: خدا پروردگار من و اسلام دين من و محمد (ص) پيغمبر من است، پس به او مي گويند خداوند تو را در آنچه كه دوست مي دارى و به آن راضى و خشنودى، ثابت و استوار گرداند
🔴نيز در روايت آمده که: آن شب كه مرده را در گور نهاده باشند منكر و نكير عليهما السّلام مىآيند بر روى سياه و چشمهاى أزرق ، و به دندان پيشين زمين مي درند، و همچون رعد مي غرّند، و از هر دو چشمانشان آتش مي جهد، اگر مرده مؤمن و طاعتكار بود عقل و هوشش بجاى بماند و به جواب و حجّت، ايشان را دفع كند و قبر وى باغي گردد از باغهاى بهشت، و اگر کافر و فاسق باشد در ماند و قبرش گودالى گردد از گودالهايهاى دوزخ.
🔴 فشار قبر
شخصي ميگويد به امام صادق (ع) عرض کردم آيا کسي از فشار قبر رهايي مييابد؟ حضرت فرمود: پناه به خدا از فشار قبر چقدر افرادي که از فشار قبر رهايي پيدا کنند کم هستند
☑️ @dobare_zendegi ☑️
حالت روح در بعد از مرگ، مثل همان حالت در زمان خواب است؟
🔸علم انسان بسیار محدود و ناقص(ناقص با غلط متفاوت است) است. و این نقص درباره روح به طور واضح تر برایمان روشن شده و قرآن نیز در پاسخ به سوال از روح، همین نقص علمی را یادآور می شود:
🔸و یَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلاً[اسراء/۸۵] تو را از روح مىپرسند. بگو: روح جزئى از فرمان پروردگار من است و شما را جز اندك دانشى ندادهاند.
🔸اما با دقت و تامل می توان نکاتی یافت که در ذیل به بعضی از آن ها اشاره می شود:
1⃣اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حینَ مَوْتِها وَ الَّتی لَمْ تَمُتْ فی مَنامِها فَیُمْسِكُ الَّتی قَضى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَ یُرْسِلُ الْأُخْرى إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فی ذلِكَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ [زمر/۴۲] خدا جانها را به هنگام مردنشان مىگیرد، و نیز جان كسانى را كه در خواب خود نمردهاند. جانهایى را كه حكم مرگ بر آنها رانده شده نگه مىدارد و دیگران را تا زمانى كه معین است باز مىفرستد. در این عبرتهاست براى آنهایى كه مىاندیشند.
🔸در این آیه خواب و مرگ به یکدیگر تشبیه شده اند. ولی باید دقت کرد که تشبیه به معنای یکسانی کامل و صد در صد نیست. دو چیزی که با یکدیگر شبیه هستند، تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند. و به همین علت ما آن دو را، متمایز و دو چیز می دانیم.
شباهت خواب و مرگ، در قطع ارتباط روح با جسم است. اما در خواب این قطع رابطه، ناقص است. و در مرگ قطع رابطه کامل و تام می شود.
🔸در تفسیر نمونه در ذیل همین آیه می نویسد: «روح نسبت به بدن داراى سه حالت است: ارتباط تام (حالت حیات و بیدارى) ارتباط ناقص (حالت خواب) قطع ارتباط به طور كامل (حالت مرگ). خواب" چهره ضعیفى از" مرگ" است، و" مرگ" نمونه كاملى از" خواب"»[۱]
🔸پس نمی توانیم با تامل در خواب، چیستی مرگ را به صورت کامل دریابیم.
2⃣اتفاقی که در خواب رخ می دهد، ضعیف شدن ارتباط روح با بدن است. و به راحتی می توانیم این مطلب را بیابیم. وقتی کسی به خواب رفته، مانعی بر سر راه گوشهایش قرار نمی گیرد، اما صداهای محیط را نمی شنود! بعضی افراد که در خواب پلکشان مقداری باز می ماند، اگر چه نور به درون چشم او می تابد، اما چیزی نمی بینند. پس قطع ارتباط روح با بدن، در حالت خواب (به مقداری) با اندک تاملی یافت می شود.
3⃣در حالت خواب، آزادی ارواح در اشخاص مختلف، تفاوت می کند. به عنوان مثال کسی که پرخوری کرده، روح همچنان تا حد زیادی باید مشغول تدبیر بدن باشد و رویاهایی نیز که در این زمان در خاطرش می ماند، همه مربوط به پرخوری اوست. چون روح همچنان در اسارت بدن است. اما ارواحی که در بیداری از مادیات بیشتر رها بوده، به راحتی رویاهای صادقه می بینند که به معنای پرواز روح به ورای مرزهای زمان است. پس اعمال و رفتار ما در بیداری، در میزان آزادی روح در حالت خواب تاثیر گذار است.
4⃣ از بعضی آیات و روایات استفاده می شود که با مرگ پرده ها کنار می رود و حقایق روشن می شود.
🔸و لَوْ تَرى إِذِ الظَّالِمُونَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَیْدیهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آیاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ [۹۳ انعام] اگر ببینى آن گاه كه این ستمكاران در سكرات مرگ گرفتارند و ملائكه بر آنها دست گشودهاند كه: جان خویش بیرون كنید، امروز شما را به عذابى خواركننده عذاب مىكنند، و این به كیفر آن است كه درباره خدا به ناحق سخن مىگفتید و از آیات او سرپیچى مىكردید.
🔸پیامبر (ص) می فرمایند: النَّاسُ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا[۲] مردم در خواب هستند که با مرگ هشیار می شوند.
5⃣ شاید نهایت هشیاری برای عده ای، بعد از برزخ و در قیامت رخ دهد. که قرآن تیز بین بودن را در آن روز به انسان نسبت می دهد
🔸و نُفِخَ فِی الصُّورِ ذلِكَ یَوْمُ الْوَعیدِ ... لَقَدْ كُنْتَ فی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْیَوْمَ حَدیدٌ [۲۲ و ۲۰ قاف] و در صور دمیده مىشود. این است روز وعدههاى عذاب.تو از این غافل بودى. ما پرده از برابرت برداشتیم و امروز چشمانت تیزبین شده است.
🔸و مکاشفات بعضی از علما، از افراد برزخی، یا قائل بودن به اینکه ممکن است شخص در مرگ ناگهانی متوجه مرگ خویش نشود، موئدی برای همین مطلب است.
[۱]. تفسیر نمونه، ج۱۹، ص: ۴۷۸.
[۲]. بحار الأنوار الجامعة ج۵۰، ص۱۳۴.
☑️ @dobare_zendegi ☑️