چگونه فرشتگان مي‌توانند از اسرار دروني انسان آگاه شوند و آن‌ها را ثبت كنند؟ چون در قرآن ذكر شده كه در قيامت حتّي اسرار دروني شما مورد بازخواست واقع مي‌شود. ♦️در پاسخ به اين سؤال امام سجاد(عليه السّلام) جواب بسيار مناسبي ارائه ‌كرده‌اند كه از اين قرار است. يكي از شاگردان از حضرتش سؤال كرد: فرشتگان اعمال ما را كه مي‌نويسند ‌بجاست؛ براي اين‌كه مي‌بينند و مي‌نويسند. ♦️امّا آيا خاطرات و نيّت‌هايي را كه فقط از دل ‌گذرانده‌ايم و هنوز به لباس عمل در نياورده‌ايم هم مي‌نويسند؟ آنها را كه نمي‌بينند پس ‌از كجا مي‌فهمند تا بنويسند؟ و اين كه خداوند مي‌فرمايد: ♦️”وَاِنْ تُبْدُوا ما في اَنفَسِكُمْ أوْ ‌تُخْفُوهُ يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللّه“(١) .اسرار دروني را كه به كسي افشا نكرده‌ايد، در قيامت بايد ‌حسابش را پس بدهيد. اين اسرار دروني را فرشتگان چگونه مي‌دانند و از كجا ‌مي‌نويسند؟ ♦️حضرت فرمودند: آيا بوي باغ و بستان و بوي كثافت و گنداب يكي است؟ اگر از كنار ‌باغي پر از گل و معطر بگذريد، بوي خوب احساس مي‌كنيد. و چنانچه بوي بد به مشام ‌انسان برسد، مي‌فهمد كه اين‌جا كثافت و زباله است. ♦️از بو مي‌توان فهميد كه از كنار باغ ‌مي‌گذريم يا از كنار چاه. فرشتگان از بوي خوشْ تشخيص مي‌دهند كه در قلب اين مؤمن اسرار و نيّت‌ها و ‌اراده‌ها خير و طيّب و طاهر است. و نيز از بوي بد هم فرشتگان مي‌فهمند كه در درون ‌اين شخص، پليدي است.(٢) چه‌جور مي‌شود كه انسان در چاه زندگي كند و از بوي چاه ‌اظهار تنفر نكند و با خبر نباشد؟ اگر كسي به ملكوت رسيده باشد بوي بد و خوب ديگران ‌هم به مشام او مي‌رسد، مؤمن را از منافق باز مي‌شناسد.‌ ♦️روزي علي(عليه السّلام) مشغول سخنراني بود، عده‌اي پاي منبر حضرت نشسته ‌بودند. بعضي از جاسوسان اموي خبر آوردند كه «خالد بن عرفطه» مُرد! حضرت اعتنا نكردند. عده‌اي قبول كرده پذيرفتند كه خالد مُرده است. حضرت به ‌سخنان خود ادامه دادند. بار ديگر گفته شد: خالد مُرد. حضرت اعتنا نكردند. ♦️بار سوم گفتند: يا اميرالمؤمنين اين خبر رسمي شد.‌ فرمودند: نه؛ او نمرده است او هنوز شورش و بلوايي در پيش دارد و به تحريك ‌حكومت‌هاي طاغي، عليه من مي‌شورد و از درب اين مسجد وارد مي‌شود. آنگاه حضرت ‌به كسي كه پاي منبر بود اشاره كرده فرمود: ♦️پرچم او هم به دست اين شخص است كه ‌عليه حق قيام مي‌كند! او هنوز نمرده است(٣)!‌ اين قضيه بعدها واقع شد. و اين عِلم غيب اميرمؤمنان(سلام اللّه عليه) و آشنايي ‌به اسرار دروني كسي كه پاي سخنان حضرت نشسته تحقق پيدا كرد. ♦️حضرت، مانند فرشته‌اي، كه درون افراد را مي‌بيند و مي‌داند درون چه كسي باغ و ‌درون چه فردي گنداب است، درون وي را ديد.‌ ‌ ‌(١) سوره بقره، آيه ٢٨٤. ‌(٢) كافي، ج ٢، ص ٤٢٩، ح ٣.‌ ‌(٣) سفينة البحار، ج ٢، ص ٦٦٢‌. ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

امام على عليه السلام: 🔵تكبّر ورزيدن در زمان حكومت، مايه خوارى در هنگام بركنار شدن است التَّكَبُّرُ فِي الوِلايَةِ، ذُلٌّ فِي العَزلِ 📚غررالحكم حدیث 1000 ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

انسان هایی که قبل از سن تکلیف می میرند چگونه در قیامت حسابرسی می شوند؟ 🌺در مورد اطفالی که قبل از سن بلوغ می میرند،باید گفت بنابر برخی روایات ، ارواح اطفال شیعیان در عالم برزخ در محضر حضرت فاطمه زهرا یا حضرت ابراهیم و همسرش تغذیه می‌شوند و پرورش می‌یابند، همچنان که بنا به روایتی آنان به پدر و مادر یا خویشاوندان نزدیک و مؤمن خود (که قبل از آنها از دنیا رفته‌اند) تحویل داده می‌شوند، تا تغذیه و تربیت شوند. 🌺شاید وجه آن عنایتی که خداوند به پدر و مادر مؤمن آنان دارد و برای گرامیداشت آنان، فرزندان شیرخوار و اطفال را در عالم برزخ تربیت می‌کند و رشد می‌دهد تا در قیامت در بهشت به پدران و مادران مؤمنان ملحق گرداند. 🌺اما در مورد اطفال کافران و مشرکان، روایات متعدد و مختلف است؛ در برخی روایات آمده است آنها در قیامت به صورت طفل محشوری شوند و در آنجا خداوند آنان را امتحان می‌کند. 🌺 آنان که از امتحان سربلند بیرون آیند، وارد بهشت می‌شوند و بنابر روایتی "ولدانٌ مخلّدون" هستند که در طفولیت خدمت اهل بهشت را می‌نمایند اما آنان که نافرمانی کنند، وارد جهنم می‌شوند. ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

آیا در عالم آخرت روح جدا از جسم است یا همرا جسم ودر هر دوحالت چگونه است ؟ 🔷گروهى از متکلمان (دانشمندان علم عقاید و جهان بینى ) معاد راجسمانى دانسته و به وجود روحى جز جسم و مکانیسم بدن معتقد نیستند. 🔷درحقیقت روح در نظر آنان , جسم لطیفى است که در بدن سریان دارد. این گروه ,انسان را صرفاً یک موجود مادى مى پندارند و به چیزى جز بدن , عقیده ندارند. اما گروهى از فلاسفه و پیروان مکتب <مشّاء> تنها به معاد روحانى معتقدند ومى گویند: 🔷پس از مرگ , علاقه روح نسبت بدن قطع مى گردد, ولى از آن جا که روح موجود پیراسته از ماده است , فنا و نیستى به آن راه ندارد و پس از قطع علاقه از بدن , باقى و جاوید خواهد ماند.گروهى از حکما و عرفا به هر دو معادمعتقدند و مى گویند: 🔷روح در سراى دیگر به بدن بازگشت مى کند.آیات قرآن از نظریه اخیر پشتیبانى مى کند و قرآن به روشنى گواهى مى دهدمعاد انسان ها روحانى و جسمانى است و جسمى که روح به آن تعلق خواهدگرفت , 🔷همان جسم عنصرى است که مبدأ یک رشته فعل و انفعال هاى فیزیکى و شیمیایى مى باشد. قرآن مجید در پاسخ کسانى که زنده شدن استخوان ها را یک امر محال مى پنداشتند مى فرماید: 🔷<قل یحییها الذى انشأها اوّل مرهء و هو بکل خلق علیم ;بگو: استخوان ها را آن کس که آن ها را براى بار نخست آفرید, زنده مى کند و او به همه ءمخلوقات خود دانا است >.در آیات مختلفى قرآن مجید, بر امکان تحقق زندگى مجدد انسان و معادجسمانى تأکید مى کند; 🔷گاهى از طریق توجه دادن به زندگى نخست , بار دیگر بانشان دادن صحنه رستاخیز در زمین هاى مرده و گاه با ارائه نمونه هایى از احیاى مردگان و در مواردى با ذکر احیاى برخى از مردگان , مانند غُرَیر و یا مرده نمایان ,مانند اصحاب کهف و زنده شدن مرغانى که به وسیله ابراهیم سر بریده شدند, 🔷تعجب مشرکان و مخالفت آن ها در مسئله معاد, بر سر همین مطلب بود که چگونه وقتى ما خاک شدیم و خاک ما در زمین گم شد, دوباره لباس حیات در تن مى کنیم ؟! آن ها مى گفتند: چگونه این مرد به شما وعده مى دهد وقتى که مردیدو خاک شدید, بار دیگر به زندگى باز مى گردید؟! 🔷قرآن مجید کراراً خاطر نشان می کند: انسان در قیامت از قبر خارج مى شود.بدیهى است قبر مربوط به معاد جسمانى است . توصیف هاى زیادى که درقرآن مجید از مواهب مادى و معنوى بهشت کرده است , همه نشان مى دهدمعاد, هم در مرحله جسم و هم در مرحله روح تحقق مى پذیرد و گرنه حور و قصور و انواع غذاهاى بهشتى و لذائذ مادى , در کنار مواهب معنوى معنا ندارد. 🔷از روایات معصومان نیز معاد جسمانى و روحانى استفاده مى شود. على (ع)می فرماید: مردگان را از دل گورها و لانه هاى پرندگان و خانه هاى درندگان ومکان هاى هلاک کننده بیرون مى کند, در حالى که به سوى فرمان خدا مى شتابند و به محل بازگشت خود مبادرت مى نمایند. 🔷در مود معاد جسمانى , از سوى محققان تصاویر مختلفى ذکر شده است . ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

آیا همه انسان هایی که می میرند فشار قبر دارند؟ ♦️‌از بعضى احادیث استفاده مى‌شود که فشار قبر براى همه بدون استثنا وجود دارد، منتهى برای بعضى شدید است و کیفر اعمال محسوب مى‌شود، و برای برخی ملایم‌تر و به منزله کفاره گناهان و جبران کوتاهى‌ها است. ♦️ رسول اکرم‌صلى الله وعلیه وآله هنگام دفن صحابى معروف «سعد بن معاذ» فرمود: «هیچ مؤمنى نیست مگر این که فشار قبر دارد»امام صادق‌علیه‌السلام فرمود: «فشار قبر براى مؤمن کفاره ضایع کردن نعمت‌ها توسط او است». ♦️از روایات دیگر استفاده مى‌شود که بعضى از مؤمنان فشار قبر ندارند و بعضى از اعمال خیر سبب مى‌شوند که انسان فشار قبر نداشته باشد.در حدیثى آمده: «هر کس به قرائت سوره زخرف مداومت کند، از فشار قبر در امان است».رسول الله‌صلى الله وعلیه وآله فرمود: «هر کس روزى صد مرتبه بگوید: لا اله الا الله الملک الحق المبین» ♦️از فقر و وحشت قبر در امان است، و درهاى بهشت برایش باز مى‌شود».در روایتى آمده: «کسى که رکوعش (در نماز) را به تمام و کمال انجام دهد، هیچ وحشتى در قبر برایش وارد نمى‌شود». حضرت صادق‌علیه‌السلام فرمود: «برخى را از اذان ظهر روز پنجشنبه تا اذان ظهر روز جمعه خداوند از فشار قبر پناه مى‌دهد». نیز فرمود: ♦️«کسى که چهار مرتبه حج به جا آورد، فشار به او نمى‌رسد».امیرمؤمنان‌ على (ع) فرمود: «هر کس در هر جمعه سوره نساء بخواند، از فشار قبر در امان است». ♦️این قبیل روایات ، گسترة روایاتى را که مى‌گوید فشار قبر براى همه است، محدود می کند، در نتیجه مى‌توان از این روایات استفاده کرد که بعضى از مؤمنان فشر قبر ندارند. خداوند توفیق مشمول رحمتش و در امان بودن از عذاب و فشار قبر را به همه ما عنایت فرماید.در روایات، اسباب و عواملی برای عذاب و فشار قبر ذکر شده است، مانند: سخن چینی، بدرفتاری با خانواده، کمک نکردن به هم نوع، کفران نعمت، غیبت، سبک شمردن نماز و بی اعتنایی به ضعیف. ♦️دربارة «سعد بن معاذ» که گرفتار فشار قبر بود، پیامبر اکرم(ص) دلیلش را بدزبانی با اهل خانه ذکر فرمود. در روایات به برخی عوامل جلوگیری کننده از فشار قبر اشاره شده که عبارت اند از: 1⃣ اعمال صالح؛ امام صادق(ع) می فرماید: «چون مؤمن وارد قبرش شود، نماز در جانب راست و زکات در طرف چپ او قرار می گیرد و نیکی بر او سایه می افکند و صبر در گوشه ای قرار گیرد. هنگامی که دو فرشته برای پرسش بر او داخل شوند، صبر به نماز و زکات و نیکی گوید: مواظب صاحب خود باشید و اگر شما عاجز از مواظبت او هستید، من از او مواظبت می کنم». 2⃣اتمام رکوع؛ امام باقر(ع) می فرماید: «کسی که رکوعش را تمام و کمال به جا آورد، وحشت قبر او را نمی گیرد». 3⃣کمک به همنوعان؛ امام صادق(ع) می فرماید: «کسی که غم و اندوه مؤمنی را بر طرف کند، خداوند غم و غصه آخرت او را بر طرف می کند و از قبرش در حالی که دلی شاد دارد، خارج می شود». 4⃣چهار بار به حج رفتن؛ امام صادق(ع) می فرماید: «کسی که چهار حج به جا آورد، هیچ گاه او را فشار قبر نمی گیرد». 5⃣مرگ هنگام نزول رحمت؛ امام صادق(ع) فرمود: «کسی که بین زوال شمس روز پنج شنبه تا ظهر روز جمعه بمیرد، خداوند او را از فشار قبر محافظت می کند». 6⃣ خیرات بازماندگان؛ امام صادق(ع) می فرماید: «میت در فشار به سر می برد اما به خاطر نماز برادرش خداوند قبر او را وسعت می دهد». 7⃣نماز و استغفار و صدقه بازماندگان؛ پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «سخت ترین شب ها اوّل قبر است که می توانید با پرداخت صدقه به مردگان خود ترحم کنید. اگر مالی برای صدقه نداشتید، لااقل دو رکعت نماز بخوانید و به روح او هدیه کنید که خداوند از آن لحظه هزار فرشته به سوی قبرش می فرستد که با هر فرشته ای لباسی است و قبر او را از تنگی و فشار رهانیده و وسعت می بخشد». 8⃣ زیارت امام حسین(ع)؛ در روایت است که یکی از پاداش هایی که خداوند به زایر قبر امام حسین(ع) می دهد آن است که از عذاب و فشار قبر او را نجات می‌دهد. ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

حالت روح در بعد از مرگ، مثل همان حالت در زمان خواب است؟ 🎯علم انسان بسیار محدود و ناقص(ناقص با غلط متفاوت است) است. و این نقص درباره روح به طور واضح تر برایمان روشن شده و قرآن نیز در پاسخ به سوال از روح، همین نقص علمی را یادآور می شود: 🎯و یَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلاً[اسراء/۸۵] تو را از روح مىپرسند. بگو: روح جزئى از فرمان پروردگار من است و شما را جز اندك دانشى ندادهاند. 🎯اما با دقت و تامل می توان نکاتی یافت که در ذیل به بعضی از آن ها اشاره می شود: 1⃣ اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حینَ مَوْتِها وَ الَّتی لَمْ تَمُتْ فی مَنامِها فَیُمْسِكُ الَّتی قَضى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَ یُرْسِلُ الْأُخْرى إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فی ذلِكَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ [زمر/۴۲] خدا جانها را به هنگام مردنشان مى‌گیرد، و نیز جان كسانى را كه در خواب خود نمرده‌اند. جانهایى را كه حكم مرگ بر آنها رانده شده نگه مى‌دارد و دیگران را تا زمانى كه معین است باز مى‌فرستد. در این عبرتهاست براى آنهایى كه مى‌اندیشند. 🎯در این آیه خواب و مرگ به یکدیگر تشبیه شده اند. ولی باید دقت کرد که تشبیه به معنای یکسانی کامل و صد در صد نیست. دو چیزی که با یکدیگر شبیه هستند، تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند. و به همین علت ما آن دو را، متمایز و دو چیز می دانیم. 🎯شباهت خواب و مرگ، در قطع ارتباط روح با جسم است. اما در خواب این قطع رابطه، ناقص است. و در مرگ قطع رابطه کامل و تام می شود. 🎯در تفسیر نمونه در ذیل همین آیه می نویسد: «روح نسبت به بدن داراى سه حالت است: ارتباط تام (حالت حیات و بیدارى) ارتباط ناقص (حالت خواب) قطع ارتباط به طور كامل (حالت مرگ). خواب" چهره ضعیفى از" مرگ" است، و" مرگ" نمونه كاملى از" خواب"»[۱] 🎯پس نمی توانیم با تامل در خواب، چیستی مرگ را به صورت کامل دریابیم. 2⃣ اتفاقی که در خواب رخ می دهد، ضعیف شدن ارتباط روح با بدن است. و به راحتی می توانیم این مطلب را بیابیم. وقتی کسی به خواب رفته، مانعی بر سر راه گوشهایش قرار نمی گیرد، اما صداهای محیط را نمی شنود! بعضی افراد که در خواب پلکشان مقداری باز می ماند، اگر چه نور به درون چشم او می تابد، اما چیزی نمی بینند. پس قطع ارتباط روح با بدن، در حالت خواب (به مقداری) با اندک تاملی یافت می شود. 3⃣در حالت خواب، آزادی ارواح در اشخاص مختلف، تفاوت می کند. به عنوان مثال کسی که پرخوری کرده، روح همچنان تا حد زیادی باید مشغول تدبیر بدن باشد و رویاهایی نیز که در این زمان در خاطرش می ماند، همه مربوط به پرخوری اوست. چون روح همچنان در اسارت بدن است. اما ارواحی که در بیداری از مادیات بیشتر رها بوده، به راحتی رویاهای صادقه می بینند که به معنای پرواز روح به ورای مرزهای زمان است. پس اعمال و رفتار ما در بیداری، در میزان آزادی روح در حالت خواب تاثیر گذار است. 4⃣ از بعضی آیات و روایات استفاده می شود که با مرگ پرده ها کنار می رود و حقایق روشن می شود. 🎯و لَوْ تَرى إِذِ الظَّالِمُونَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

چگونه به عدم باز می گردیم؟ 🌺منظور شما از "برگشت به عدم" چیست؟ آیا منظور، برگشتن به حالت قبل از تولد است؟ مثل کسانی که می گویند کاش متولد نشده بودیم. 🌺بدیهی است که راهی برای برگشتن به حالت گذشته وجود ندارد؛ زیرا زمان گذراست و با خواست و میل و ارادۀ ما از حرکت باز نمی ایستد و به عقب نیز بر نمی گردد. پس برگشت به عدم به این معنا امکان پذیر نیست. اما اگر منظور از عدم "مرگ" است، باید توجه داشت که مرگ، عدم نیست، بلکه دگرگونی از حالتی به حالت دیگر و انتقال از عالمی به عالم دیگر است. 🌺بنابراین، با قبول این نظر مرگ در واقع تکامل و حرکت به جلو محسوب می شود؛ چنانچه مولوی سروده است: از جمادی مردم و نامی شدم و از نما مردم، به حیوان سر زدم مردم از حیوانی و آدم شدم پس چه ترسم، کی ز مردن کم شدم حمله ی دیگر بمیرم از بشر تا برآرم از ملائک بال و پر بار دیگر از ملک قربان شوم آنچه اندر وهم ناید، آن شوم پس عدم گردم عدم[1]، چون ارغنون گویدم که "انا الیه راجعون".[2] 🌺یعنی، آدم شدن در پی گذر از مراحلی همچون جسم بودن، گیاه شدن و حیوان شدن است. در واقع هرکدام از این مراحل سه گانه در پی مرگ مرحلۀ قبل به دست آمده است[3]. 🌺 پس نتیجه می گیرد، الان هم که بمیرم، به نابودی و فنا و عدم نمی رسم، بلکه به مرحلۀ بالاتری صعود می کنم و آن عالم ملائک و فرشتگان است. 🌺فلاسفه هم زنده شدن پس از مرگ را بازگشت از عدم نمی دانند و معتقدند که "اعاده ی معدوم بعینه" ممتنع و محال است[4] و اگر کسی گمان کند که قیامت و معاد، اعادۀ معدوم و به وجود آمدن دوبارۀ چیزی است که معدوم و نابود شده است، به خطا رفته؛ زیرا 🌺 اولا: با مرگ، چیزی نابود نمی شود، بلکه مرگ نوعی استکمال است و با جدا شدن روح از بدن،- روح که حقیقت واقعی انسان را تشکیل می دهد- به حیات خود ادامه می دهد و حتی توانایی و قدرت او بسیار بیشتر از زمانی است که تدبیر بدن را به عهده داشت. 🌺ثانیاًً معاد و قیامت به معنای به وجود آمدن دوباره و پس از عدم نیست، بلکه به معنای عود و بازگشت است که منظور از آن، بازگشت به سوی خداست، نه بازگشت از عدم به وجود. 🌺پس به طور خلاصه باید گفت: بازگشت به عدم معنا ندارد و راهی برای آن نیست.[5] 📚 پی نوشتها: [1] بدیهی است که منظور از عدم در این کلام، عدم به همان معنایی است که مولوی در ابیات بالا بدان اشاره کرده است؛ یعنی از حالتی به حالت بالاتر رفتن. [2] مثنوی معنوی، دفتر سوم ، ص 512 . [3] طبق دیدگاه مکتب صدرایی این مرگ از نوع لبس بعد از لبس است نه خلع بعد از لبس. [4] برای آگاهی از ادلۀ فلاسفه، نک: نهایة الحکمة، علامه طباطبائی، ص 25-22. [5] در فلسفه، این بحث مطرح است که آیا موجود معدوم می شود؟ و اگر هیچ موجودی معدوم نمی شو د آیا این قانون مستلزم ازلیت و ابدیت اشیاست یا نه؟ در این مقوله از دو راه استدلال شده است، راه تجربی که از طرف لاوازیه بیان شد، و راه فلسفی. برای آگاهی بیشتر، نک: اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج3، علامه طباطبائی با مقدمه و پاورقی استاد مطهری، ص 121- 111 و نهایة الحکمة، علامه طباطبائی، ص 326. ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─

✅ کسانی که نماز نمی‌خوانند، در قیامت چه برخوردی با آنها می‌شود؟ 🔸حجت الاسلام والمسلمین عالی ─┅═ঊঈا🍃@dobare_zendegi 🍃اঊঈ═┅─