⭕️ رویاهای سه‌گانه‌ی دکارت ✅ سرآغازی معمایی بر شکل‌گیری نظام فکری رنه دکارت آدرین بایه (Adrien Baillet)، نویسنده‌ی کتاب «زندگی آقای دکارت» با استناد به دست‌نوشته‌های وی که به «یادداشت‌های اولیه» شهرت دارند، به رویاهای سه‌گانه‌ای اشاره می‌کند که #دکارت در دهم نوامبر 1619 دیده و از آن به نقطه‌ی عطفی در زندگی علمی‌اش یاد کرده است. بعدها دکارت ملهم از این رویا، ذیل عنوان «برهان خواب‌دیدن» در تأمل نخست یاد کرده و برداشتی فلسفی از آن ارائه نموده است. وی اظهار می‌کند که: رویاها می‌توانند تجربه‌های کاملا روشن و نسبتا منسجمی باشند. این رویاهای سه‌گانه اهمیت فوق‌العاده‌ای در شکل‌گیری نظام فکری دکارت داشته‌اند. این مطلب مورد توجه کاتینگام، یکی از دکارت‌شناسی‌های برجسته جهان قرار گرفته است. در بخشی از کتاب «یادداشت‌های اولیه» آمده است: در دهم نوامبر 1619، پس از یک روز تمام که مشغول تاملاتی فلسفی بودم، در حالتی که برانگیختگی شدید ذهنی بر من چیره شده و مرا در هیجانی ژرف فرو برده بود، به بستر رفتم؛ دل‌مشغول اندیشه‌هایی بودم که آن روز مرا به کشف مبانی نظام معرفتی شگفت‌انگیز رهنمون ساخته بود. به خواب رفتم و سه #رویا پی‌درپی به خیالم هجوم آورد. دو رویای نخست، وحشت و ترسی را بر من چیره ساخت و رویای سوم نشاطی عمیق در من ایجاد کرد... 🔳پی‌نوشت: کتاب زندگی آقای دکارت، آن مقدار که گشتم، نسخه‌ی انگلیسی نداشت؛ نسخه‌ی اصلی آن به زبان فرانسوی است که با عنوان « La vie de monsieur Descartes» در سال 1691 منتشر شده است. سیدمصطفی شهرآیین به بخشی از آن در انتهای کتاب دکارت اشاره کرده و کاتینگام در کتاب عقل‌گرایان که به ترجمه حنایی کاشانی منتشر شده است، در ابتدای بخش روش به آن ارجاع داده است.

⭕️ عزلت در غار زمستانی 🔸 از استعاره‌های شاعرانه و الهامات مبهم تا شک در همه چیز رفاقت میان بیکمان و #دکارت نکته‌ی عطفی در زندگی وی بود و تاثیرات عمیقی در تحولات فکری و روحی فیلسوف جوان داشت. بعدها خواهیم گفت که گرایشات #هرمسی دکارت ناشی از رفاقت وی با بیکمان بوده است. با‌این‎وجود، مکاتبات میان آن‌دو بعد از بهار 1619 متوقف گردید؛ این تاریخ را باید آغاز انزوای وی دانست. دکارت به سفرهای خود ادامه داد و در زمستان همان سال آلمان را برای اقامت برگزید. این اقامت‌گاه برای وی همانند غاری بود که به تنهایی آن پناه آورده و تاملاتی عمیق برای ایجاد تغییراتی ژرف در دانش بشر را پیشه‌ی خود ساخته بود. دکارت در بخش اول کتاب #گفتمان_روش می‌نویسد که از شدت سردی هوا، گرمخانه‌ی اتاق را به محل نشستن و استراحت تبدیل کرده بود و قصد داشت به هر چیزی که امکان شک در آن هست، شک کند. اساسا بخش دوم این کتاب پر از استعاره‌هایی است که توجه به آن‌ها زمینه‌های تولد #روش را قابل فهم‌تر می‌کند. این استعاره‌ها را تا حدودی می‌توان با ارجاع به کتاب «Cogitations’ Private» (تاملات خصوصی) تفسیر کرد. دکارت در این یادداشت‌ها نوشته است: «علوم پوشیده هستند و باید آشکار شوند. علم باید توسط یک نفر پیش برده شود، نه تعداد زیادی. سخنان خردمندان را می‌توان به چند قانون کلی تقلیل داد». در این یادداشت‌ها گاه با کلیاتی انتزاعی مواجهیم؛ گاهی با مسائلی در باب ریاضی و فیزیک و گاهی دیگر با استعاره‌هایی شاعرانه و حتی با نکاتی درباره‌ی #الهام (inspiration) و #رویا . وی حتی به حالات روحی خود نیز اشاره کرده و برای ما گفته است که وقتی اسیر هیجانات و اضطراب‌های روحی می‌شد، زیاد غذا می‌خود و عمیق می‌خوابید؛ اما وقتی نشاط و شادی روحی به سراغش می‌آمد، میل به غذا نداشت و احساس نیاز به خواب نیز نمی‌کرد. #ساخت_تاریخی_روش https://www.instagram.com/mh.taheri1980 https://virgool.io/@mhtaheri

| 🔴 درکِ مکانتِ زمان، راهی برای فهم #روش در #ساخت_سیاسی 🔹 مباحث #ژئوپلیتیک در کانال «دقایقی پیرامون دوران جدید عالم»، در یک سیر طبیعی رخ داد. ما ابتدائا می‌خواستیم راهی برای استفاده از #فلسفه_تاریخ برای پرداختن به مساله‌های عینی سیاست و مشخصا برای #دولت‌سازی پیدا کنیم. فلسفه‌ی تاریخ در آسمان بحث می‌کند و نتایجی که می‌گیرد، انتزاعی به نظر می‌رسد. اگر احکام و قوانین و اصول فلسفه‌ی تاریخ نتواند به زمین واقعیت و عینیت نزدیک شود، #رویا و خیال و #اتوپیا پنداشته و انگاشته خواهد شد. به‌عبارت‌دیگر، تا وقتی که عصر و زمان، مکان پیدا نکنند، اثبات شکل‌گیری #عصر_جدید در عالم میسور نخواهد شد. 🔸 در این راستا متوجه شدیم که یکی از مکاتب عمده‌ی فلسفه‌ی تاریخ، نگاه جغرافیایی به حرکت #تاریخ و تاثیر امکان‌ها و #امتناعات_جغرافیایی در شکل‌دادن به فرهنگ و سیاست و اقتصاد است. نتیجه گرفتیم که فلسفه‌ی تاریخ در نخستین قدم برای زمینی‌شدن باید #لباس_جغرافیا به تن کند تا بتواند حضور خود را در متن تصمیم‌های کلان اجتماعی و زندگی روزمره نشان دهد. وقتی زمان لباس جغرافیا می‌پوشد و مکانت پیدا می‌کند، رد پای تاریخ بر زمین هویدا می‌شود و تغییر تاریخ و پیچ‌های تاریخی امکان بررسی و رد و تایید پیدا می‌کند. 🔹 ژئوپلیتیک یکی از بهترین بسترها برای زمینی‌کردن و عینی‌کردن و محسوس‌کردن احکام فلسفه‌ی تاریخی است. برای نمونه، #نزاع_تاریخی_حق_و_باطل یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفه‌ی تاریخی شیعه است. اما اگر نتوانیم این نزاع را در روی زمین به تصویر بکشیم، احساس خواهیم کرد که با یک بحث انتزاعی روبه‌رو هستیم. چون ما در واقعیت روزمره، با حق و باطل محض مواجه نیستیم و بلکه با اختلاط آن‌ها طرفیم. باید نشان دهیم که #حق_و_باطل تاریخی چگونه به یک #تمدن در روی زمین تبدیل شده است؟ پاسخ به این سوال، نیازمند توضیح و تبیین کیفیت و چگونگی #جغرافیادارشدن_حق_و_باطل است. توضیح این مطلب را ذیل الهیات جغرافیا دنبال کردیم. 🔸 طرح الهیات جغرافیا نیز در همین راستا دنبال شد. الهیات جغرافیا می‌تواند واسط فلسفه‌ی تاریخ و ژئوپلیتیک باشد و ما را به #نظریه_سیاسی عبور دهد. زیرا اگر بتوانیم #الهیات_جغرافیا را صورت‌بندی کنیم، کمک خواهد کرد که فلسفه‌ی تاریخ شیعی را به نظریه‌ی سیاسی نزدیک کرده و به تولید و تدوین #نظریه_دولت و تصویرسازی از الگوی #دولت_مطلوب_اسلامی نزدیک‌تر شویم. 🔹 این مسیر، مباحث #روش و #دولت را نیز به هم‌دیگر نزدیک‌‌تر کرده و سیر مباحث را قابل اعتنا می‌کند. این رهیافت در فقدان #فلسفه_سیاسی_اسلامی، که به‌نوبه‌ی خود ناشی از عدم #امتداد_سیاسی_فلسفه_اسلامی است، قابل پی‌گیری و حائز اهمیت و ضرورت است. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid