خطوط کلی در سیر و سلوک عرفانی از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی رضوان الله تعالی علیه
به بیان آیت الله مصباح راه سیر الی الله یکی است، اما این راه مراحل و منازل دارد که باید با رعایت برنامۀ سلوکی آن را طی کرد. این برنامۀ سلوکی مشتمل بر عناصر دورنی و بیرونی است. اساس اصلاح درون است. عناصری مثل معرفت، عشق و اخلاص درونی هستند. البته اعمال بیرونی هم اهمیت دارد. همچنین تکالیف شامل فعل و ترک یا واجبات و محرمات است. برخی از خطوط کلی این برنامه شامل موارد زیر است.
1. نخستین گام بیدار شدن از خواب غفلت است که به آن یقظه میگویند. بدون تحقق این مرحله هیچ حرکت سازندهای صورت نمیگیرد؛
2. اعتقاد به اصول دین مانند ایمان به خدا، وحی و حیات پس از مرگ مبانی اصلی سلوک است. همواره باید برای اصلاح اعتقاد و تصحیح و تعمیق معرفت و مصونیت از انحرافات عقیدتی کوشید؛
3. تکالیف عبادی مانند نماز و روزه را باید با اخلاص و حضور قلب انجام داد. بهترین عمل برای قرب به خدا نماز همراه با حضور قلب است که عمود دین و عبادتی جامع است. از این جهت است که شریعت به هیچ عملی مانند نماز ترغیب نکرده است. امر "حیّ علی خیر العمل" دربارۀ نماز است. امام صادق (ع) فرمود: «ما اعلم شیئا بعد المعرفة افضل من هذه الصلاة.» بعد از شناخت خدا عملی برتر از نماز نمیشناسم. فلسفۀ اصلی نماز غلبه بر خودپرستی و تسلیم خدا شدن است. نماز با توجه و معرفت ظاهر و باطن انسان را متوجه خدا میکند، چنانکه نماز بدون توجه و حضور قلب بیروح است و آن آثار را ندارد؛
4. خدمت به خلق، مانند احترام به والدین و انفاق مال به نیازمندان برای رضای خدا؛
5. اختصاص دادن زمانی در شبانه روز برای تفکر در خلقت؛
6. یاد خدا در دل داشتن، تلاوت قرآن، دعا و نیایش بطوری که بین انسان و خدا محبت و انس برقرار شود. مراتب عرفانی بر اساس ذکر و توجه درجهبندی میشوند. عالیترین مرتبۀ ذکر که همراه با انقطاع کامل است وقتی است که انسان آنی از خدا غافل نشود. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ. وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ. اى كسانى كه ايمان آوردهايد، اموال شما و فرزندانتان شما را از ياد خدا غافل نگرداند، و کسانی که چنين كند زيانكارانند. یاد خدا در قلب است، اما ذکر لفظی و زبانی نیز مؤثر است و اهمیت دارد. یاد خدای متعال، توجه به او، و بهخاطرآوردن نعمتهای او موجب شدت محبت و انس به خدا میشود بطوری که عبد او را حاضر میبیند و از پرستش او و مناجات با او لذت میبرد. چنین عبدی خدا را ناظر میبیند و دریچهای به سوی قلبش گشوده میشود بطوری که احساس میکند در حال عبادت گویا خدا را میبیند و با او سخن میگوید. با شدت یافتن محبت حجابها یکی یکی برداشته میشود و بنده از احساس حضور خدا مسرور میشود و غفلت از او را سنگین و گناه میانگارد و از آن استغفار میکند، چنانکه انبیا و اولیا چنین میکنند و از اندک غفلتی طلب بخشش میکنند؛
7. مراقبه و توجه و کنترل قوای حسی و خیالی برای مصون داشتن دل از توجه به غیر خدا؛
8. کوشش برای رسیدن به اخلاص و دوری از ریا و سمعه از طریق توجه و مراقبه و استفاده از روشهایی همچون ذکر قلبی، و انجام اعمال نیک در پنهان و به دور از دید دیگران و در عین حال ترک نکردن برخی اعمال جمعی مانند نماز جماعت؛
9. پرهیز از گناهان و دوری از دلبستگی به دنیا و مادیات و ترک مشتبهات و تجملات؛
10. زیاده روی نکردن در استفاده از لذایذ مشروع، مانند خوردن و آشامیدن و رعایت میانهروی در همۀ امور؛
11. تفکر و تأمل و انس با معارف قرآن و سنت و استمداد از خدا برای مصونیت از انحرافهای فکری و عقیدتی؛
12. مداومت بر اعمال خیر تا اینکه عمل خیر به صورت ملکه درآید، چنانکه امام باقر (ع) فرمود: «احب الاعمال الی الله عز و جل ما داوم علیه العبد و ان قل.» بهترین کار آن است که بنده به آن ادامه دهد، ولو آن کار کوچک باشد؛
13. مشارطه، مراقبه و محاسبه داشتن. مشارطه آن است که بنده هرروز با خود عهد ببندد از فرصت آن روز بهترین استفاده را برای بندگی استفاده کند. مراقبه مواظبت به عمل بر آن شرط است. محاسبه آن است که انسان هر شب عملکرد روزانهاش را بررسی کند و ببیند به وظایفش به درستی عمل کرده است یانه.
14. توسل به اولیاء خدا بهویژه رسول اکرم (ص) و اهل بیت طاهرینش خاصه حضرت سیدالشهداء (ع) راه میانبری برای وصول به مقامات قرب است.
برگرفته از دو کتاب ارزشمند استاد: در جستجوی عرفان اسلامی و در پرتو نور.
@dreshkevari
Pooya Mosahebe.pdf
397.5K
حکیم مجاهد آیت الله مصباح یزدی (مصاحبه پویا با فنایی اشکوری)
شیوه شیطانی شایعه پراکنی
...هنوز هم به یاد دارم که این شایعه میان مردم رواج داشت که گروهی از روحانیون در اطراف مشهد، مجلس شبانه ای برپاکرده اند و در سماور، عرق ریخته اند و در قوری شراب و مشغول مستی و عربده کشی بوده اند! بسیاری از مردم می گفتند ما این صحنه را به چشم خود دیده ایم ! برخی هم می گفتند ما از کسی شنیده ایم که با چشم خود دیده است! که ساختگی بودن این داستان
پیداست. ..
از بیانات مقام معظم رهبری در خاطراتشان در کتاب: خون دلی که لعل شد، ص 17.
مردمی که بیشترین سخنانی که بینشان رد و بدل می شود از جنس شایعه و تهمت غیبت و تخریب است هیچگاه به رشد و صلاح و سعادت نمی رسند. چر ا که عمده انرژی و وقتشان صرف تخریب و خنثی کردن اثر یکدیگر می شود و ان که در این میان سود می برد دشمن است.
@dreshkevari
AUD-20210310-WA0016.mp3
14.35M
اندیشه و سلوک عرفانی آیت الله خامنه ای
گفتاری از فنایی اشکوری ارایه شده در پیش همایش عرفان اهل بیتی 19/12/1399
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
انسان دوستی در معنویت اسلامی سخنرانی فنایی اشکوری در مرکز سلامت معنوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان 25/12/99
معرفی کتاب.docx
90.6K
معرفی دو اثر ارزشمند برای مطالعه در تعطیلات نوروزی
@dreshkevari
ملاک دینداری
نماز و روزه و حج و دیگر تکالیف البته از ضروریات دین هستند اما دینداری تنها انجام این تکالیف
نیست. رسول خدا صلوات الله علیه و آله فرمود:
»لاتَنظُروا إِلى كَثرَةِ صَلاتِهِم وَصَومِهِم وَ كَثرَةِ الحَجِّ وَالمَعروفِ وَطَنطَنَتِهِم بِاللَّيلِ، وَلكِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَديثِ وَأَداءِ المانَة» - «به زيادى نماز و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه نكنيد، بلكه به راستگويى و امانتدارى آنها توجه كنيد - بحارالأنوار، ج75، ص 114، ح5»
و امام صادق علیهالسلام فرمودند: «لا تنظروا الی طوع رکوع الرجل و سجوده، فان ذلک شی ء اعتاده فلو ترکه استوحش لذلک و لکن انظروا الی صدق حدیثه و اداء امانته» - «به رکوع و سجده های طولانی افراد نگاه نکنید، زیرا ممکن است به آن عادت کرده باشد و برای او یک امر عادی شده باشد، و اگر آن را ترک کند وحشت کند، بلکه راستگویی و امانتداری او را بنگر.» ( تفسیر نور الثقلین ، ج 1، ص .496 اصول کافی ، ج 2، ص 105 )
محبوب ترین افراد نزد خداوند:
امام صادق عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فرمود: قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَلْخَلْقُ عِيَالِي فَأَحَبُّهُمْ إِلَيَّ أَلْطَفُهُمْ بِهِمْ وَ أَسْعَاهُمْ فِي حَوَائِجِهِمْ. خداوند بزرگ فرمود: مردم خانوادۀ من هستند، پس محبوب¬ترين آنها پيش من كسانى هستند كه نسبت به مردم مهربان¬تر و در تأمين نيازهايشان كوشاتر باشند.( کلینی، الکافی، ج 2، ص 199، کتاب الإیمان والکفر، باب السعی فی حاجة المؤمن.)
@dreshkevari
در کانالهای مجازی مطلبی تحت عنوان «در عبادات هم باید تجدید نظرهایی بشود» از آقای دکتر محمد مجتهد شبستری منتشر شده است. این مطلب حاصل گفتگوی مولود بهرامیان با استاد شبستری می باشد و در کانال تلگرامی ایشان نیز قرار داده شده است. بر طبق این دیدگاه در عبادات باید مفهوم «وجوب» را کنار گذاشت و به جای آن مفهوم «توصیه» را قرار داد! ایشان فرموده¬اند به نظر من امروزه دیگر مفهوم وجوب که می¬گوید ظهر را باید چنین نماز خواند و یا واجب است مردم روزه بگیرند اعتبار خود را از دست داده است! ... باید ساختار فضیلتی آدم¬ها عوض شود، والّا هزار بار دولّا- راست شدن هم ارزشی ندارد .
👆این مطلب البته مربوط به سال های گذشته است که اخیرا هم در فضای مجازی مطرح شده است. این گونه سخنان را نمی توان اجتهاد جدید ولو اجتهاد غلط نامید. اجتهاد استنباط حکم شرعی از منابع دینی است. با هیچ مبنا و روشی از منابع دینی نمی توان چنین حکمی را استنباط کرد. نظر اسلام در این باره روشن است. مگر ممکن است هیچ انسانی که اندک آشنایی با اسلام داشته باشد بگوید نماز در اسلام واجب نیست! بنا بر این ایشان در مقام بیان نظر اسلام نیستند، بلکه تنها فرض قابل تصور این است که ایشان درمقام تشریع جدید هستند. می خواهند بگویند از نظر خدا عباداتی مانند نماز واجب است، اما از نظر "من" این وجوب معنا ندارد. اینها توصیه است. این توصیه هم برای بعضی ها می تواند مفید باشد نه برای همه. البته ایشان زبان دینی و فقهی را بکار نمی گیرند که بگویند نماز برای بعضی افراد مستحب است، اما معلوم است که اگر امر مطلوبی واجب نباشد مستحب است. اما همانطور که ایشان تشریع جدیدی دارند اصطلاح جدید هم دارند. حاصل نظر ایشان این است که: خدا می گوید نماز واجب است، اما "من" می گویم واجب نیست.
توضیحی هم که برای این نظر آورده اند، موجه نیست. ارزشمندی فضائل اخلاقی و خلق شریف هیچ منافاتی با وجوب عبادات ندارد. مگر کسانی که قایل به وجوب نماز هستند منکر فضیلت های اخلاقی هستند؟ ظاهرا همانطور که خودشان گفته اند ایشان نماز را فقط دولا راست شدن می دانند. نماز اگر فقط دولا راست شدن باشد حق با ایشان است. اما در آن صورت حتی ارزش توصیه کردن هم ندارد، بلکه کار لغو بیهوده ای خواهد بود و معلوم نیست چرا خدا به چنین چیزی امر کرده است!
محتوای این سخن و "نظریه جدید" در حدی نیست که ارزش نقد فقهی و کلامی داشته باشد. اما جا دارد بررسی شود که چگونه شخصی از نظر فکری به اینجا می رسد. علل و عوامل و زمینه های روانی و اجتماعی آن چیست؟ مناسب است صاحب نظران این رشته ها این مسئله را واکاوی کنند.
@dreshkevari
اعصاب چیست؟
چیزی است که هیچ کس ندارد
ولی توقع دارند
که تو داشته باشی!
توقع چیست؟
چیزی است که همه دارند
و تونباید داشته باشی!
#حسین_پناهی