دکتر حامد نیکونهاد
شورای نگهبان، #نظارت_استصوابی و مشارکت حداکثری در انتخابات امشب ۱۲ دی ماه ۱۴۰۲ در برنامه زنده فرام
اقناعپذیریِ رفتار انتخاباتی؛ سهم شورای نگهبان در جلب مشارکت حداکثری
۱. شورای نگهبان مرجعی قانونی برای تضمین صحت و سلامت مراحل گوناگون انتخابات از جمله رسیدگی به صلاحیت داوطلبان انتخابات است. شورا به عنوان مرجع نهایی، وظیفه دارد با ابزارهای موجود قانونی و به طرق معقول و متعارف به این تشخیص برسد که داوطلب تصدی امانت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، از شرايط قانونی برخوردار است و موانع قانونی را ندارد.
پس در یک نظام قانونمحور، احراز صلاحیت، يعنی تشخیص انطباق مصداق (داوطلب) با حکم(قانون انتخابات)، مقولهای کاملا موجه و پذیرفتنی است.
۲. نکته مهم دیگر، اقناعپذیری مخاطبان شورا از این احراز است. بايد محرز باشد که این رسالت به درستی ایفا شده است. از آنجا که نهاد بالادستی ناظری برای صحت سنجی اقدامات شورا وجود ندارد، متأثران نهایی تصميمات و اقدامات شورا محک ارزیابی عملکرد شورا خواهند بود.
مخاطبان شورای نگهبان، يعنی داوطلبان و توده مردم و سایر دست اندرکاران امر انتخابات، باید نسبت به طی شدن صحیح این فرایند قانع شوند. مخاطبان عملکرد شورای نگهبان باید در فضایی قرار گيرند که ثمره این فعاليت پرمناقشه و حساس را مفهوم و قابل قبول بیابند.
۳. اینکه شورا دارای ترکیبی متخصص و برخوردار از تعهد دینی و اخلاقی بالاست قابل انکار نیست. محکمکاریهای قانونی و پیشبینی ساختارهای بیطرفانه، اعتمادزا و لازم هستند ولی کافی نه. اینکه شورا و بدنه نظارتی زیرمجموعه به ظرافت و دقت، وظیفه ایفا میکنند بايد بهچشم بیاید و قابل احراز باشد.
مخاطب تصميمات و اقدامات شورا بايد منطق رفتاری و رفتار منطقی شورای نگهبان و بدنه زیرمجموعه را بهویژه در رسيدگی به صلاحیتها ببیند و دریابد. ساده اینکه برای عموم، قابل درک باشد که چرا فلان داوطلب تائید شد یا نشد.
۴. بديهی است که نه میشود و نه لازم است که همه مخاطبان، اقناع وجدانی نسبت به رفتار و عملکرد انتخاباتی شورا پیدا کنند و یا جزئیات یکیک پروندههای داوطلبان انتخابات مجلس در معرض دید و دسترسی عموم قرار گیرد اما اگر بناست یک انتخابات اقتدارآفرین، ثباتساز و پرشور برگزار شود لازم است تصویری که از عملکرد داور انتخابات در اذهان شکل میگیرد، نمایی قانعکننده و اطمينان بخش باشد. سهم شورای نگهبان در تحقق مشارکت گسترده انتخاباتی نیز با صحت عمل شورا و احراز این صحت از سوی مخاطبان تأمین میشود و نه با تسامح در انجام وظیفه قانونی.
وقتی پرسشهای جدی از سوی طیف گستردهای از جامعه نسبت به نتیجه رسيدگی های شورای نگهبان (چه تأیید و چه عدم تائید صلاحیت) مطرح میشود، این شورا وظیفه اطلاعرسانی روشن، بهموقع و موثر دارد. در این صورت، تکرار عبارات قانونی یا بیان آمارهای کلی، مخاطب را آرام نمیکند.
۵. همانطور که شورا بايد صلاحیتها را احراز کند و تخطی از این وظیفه هیچ توجیهی ندارد، مخاطبان شورای نگهبان هم بايد صحت عملکرد این شورا را احراز کنند. راه معقول این احراز، شفاف و مفهوم بودن عملکرد شورا برای مخاطب است که با پاسخگویی روشن و دقیق، و نه کلیگوییهای کلیشهای، تأمین می شود. دقیق و قانونی عمل کردن شورا لازم است ولی اصلا کافی نیست. شفافیت رفتار شورا و اقناع مخاطب نسبت به کیفیت رفتار مرجع قانونی هم لازم است.
۶. اگر مشارکت آگاهانه پلی برای رشد اجتماعی است، نقش آفرینی مؤثر آحاد جامعه، در گرو هرچه شفافتر بودن صحنه رقابت انتخاباتی است. تردید، سکون می آورد و فراگیری ترديد، بی اعتمادی را نتیجه میدهد. ذهن مغشوش و متلاطم، نمیتواند کنشگری آگاهانه و مؤثر داشته باشد.
در فرازی از نامه ۵۳ نهج البلاغه، همان سند اصیل حکمرانی علوی، امیرالمؤمنین علی علیه السلام خطاب به مالک اشتر چنین مقرر فرمودند:
وَ إِنْ ظَنَّتِ اَلرَّعِيَّةُ بِكَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِكَ وَ اِعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ وَ رِفْقاً بِرَعِيَّتِكَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى اَلْحَقِّ
و هر گاه رعيّت بر تو بدگمان گردد، عذر خويش را آشكارا با آنان در ميان بگذار، و با اين كار از بدگمانى نجاتشان ده، كه اين كار رياضتى براى خودسازى تو، و مهربانى كردن نسبت به رعيّت است، و اين پوزش خواهى تو آنان را به حق وامىدارد.
@drhamednikoonahad
May 11
هدایت شده از موسسه اندیشه بهشتی
🖼️ #پوستر | ویژه برنامه ایام الله دهه فجر
📌موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی با همکاری دفتر اجتماعی سیاسی مرکز مدیریت حوزه علمیه استان تهران برگزار میکند.
🏫دوره آموزشی آشنایی با اندیشه سیاسی شهید آیتالله دکتر بهشتی با محوریت کتاب «سیاست بهشتی»
🗓️ شروع دوره از ۱۴ بهمن
⌛پخش آنلاین ارائه اساتید، هرشب ساعت ۱۸:۳۰ در کانال آپارات موسسه اندیشه بهشتی
🏁مسابقه این کتاب در یوم الله ۲۲ بهمن همراه با جوایز نقدی برگزار خواهد شد.
📎شرکت برای عموم آزاد است
#دهه_فجر
🔰اندیشه بهشتی را دنبال کنید:
ایتا | بله | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات | یوتیوب
دکتر حامد نیکونهاد
چند تا بچه پررو! قسمت نهم: قایقهای افراطی! از ناو سردار دلها دل میکنیم و سوار بر اتوبوس همان را
چندتا بچه پررو!
قسمت دهم: آسمان در دستان ماست
بعد از اینکه از اتوبوس و راننده محترمش به برکت طی مسیر دریایی، خلاص شدیم، این بار با ون راهی مقصد بعدی در جزیره قشم میشویم. در بزرگترین جزیره خلیج فارس دوری می زنيم تا به پایگاه هوافضای سپاه برسیم. بچهها خسته و کوفته اند و برخی لحظه شمار پایان سفرند. ولی گویا شگفتانه ای در راه است.
بعد از قدری معطلی درِ پادگان و تحویل گوشیها، البته برای آخرین بار، وارد منطقهای نظامی شدیم. کنار جادهای شبیه باند فرودگاه از ون پياده شدیم. تا به نشستنگاه برسیم باید چند صد متری را زیر آفتاب ۳ بعد ازظهر جزیره پیادهروی کنیم. غرولند برخی دهههشتادیها را در میآورد.
به میعادگاه که نزدیک میشویم پرندههای متنوعی رخ مینمایند. زیارت از راه دور، بچهها را قانع نمیکند. چند نفری میروند تا با دستهای خودشان ضریح را لمس کنند. چند پهپاد و پرنده جذاب کنار جاده پارک شده بودند.
آقا جواد، همان مسؤول اردو، که خستگی از سر و رویش میبارد، با خنده خطاب به جوونایی که سلانه سلانه به سمت پهپادها در حرکت بودند میگوید: واگعی اند یا کیکه؟
یکصدا میگویند کیکه و میخندند.
چشمانداز صندلیهای منظم چیده شده يعنی اینکه رسیدیم. پذیرایی مفصلی تدارک شده بود از بستنی و نوشیدنیهای رنگارنگ. سخت است ولی چارهای نیست باید باور کنم با بسیج آمدهام اردو! معنای سادگی خيلی عوض شده. بدون برنامه ریزی قبلی مسابقه دو سرعتی به سمت میز پذیرایی برپا میشود. شکر خدا تلفات نداشت. بچهها برای سکانس آخر اردو شارژ میشوند.
باز طبق معمول آقا جواد بلندگو را دست میگیرد تا بچهها را در حال و هوای موقعيت کنونی قرار دهد. هنوز چانهاش گرم نشده و میخواهد به ترجیعبند اردو برسد که بچه ها پیشدستی می کنند و با زمزمه مکرر "چند تا بچه پررو چندتا بچه پررو ..." کلامش را قطع میکنند. با خنده سری تکان میدهد. انگار به هدفش رسیده.
بچهها را خيلی معطل نمیکند و بلندگو را تحويل جوان قدکشیده و رعنایی میدهد علی نام. جایی را برای نشستن انتخاب کردم که هم بچهها را و هم باند فرودگاه را خوب ببینم و هم بتوانم عندالاقتضا از جمعیت جدا شوم و قدمی بزنم. علی آقا خيلی زود فضا را دست می گیرد و با چند شوخی و ارتباط با مخاطب، دهههشتادیها را به گوش میکند. بیسیمش روشن است و همزمان سخن میگوید و گوشش به پیامهاست. گزارشی تصویری از توانمندیهای گوناگون تجهیزات هوافضای سپاه، در حوزههای نظامی و اطلاعاتی و امنیتی و جغرافیایی و بارور کردن ابرها و غیر اینها، البته آن مقدار که قابل پخش و بیان است و برخی را هم با اجازه خودش روی نمایشگر بزرگی نشان میدهد و توضیح میدهد. نمایشگر در غرب جايگاه تعبیه شده و ناچاریم چشمها را تنگ و دستها را سایهبان کنیم تا تصاویر را ببینیم. با مشاهده هر چشمه از اقتدار بچهپرروها، تشویقهای بچهها پیدرپی فضا را پر میکند. زبان رسا، جذابيت کلام، صمیمیت در بيان و تسلط بر موضوع باعث شده بچهها میخکوب شوند تا دمی را از دست ندهند. تصاویری در نمایشگر پخش میشود تا باورمان شود که ناوسواری ما از بندرعباس تا قشم، تحت اشراف کامل پهپاد تصویربرداری سپاه بوده و لحظهای به حال خود رها نبوده ایم.
صدایی از بیسیم، به لطف بلندگوی علی آقا، در فضا میپیچد. در بحبوحه تنشهای نظامی منطقه در دوران پساطوفان الاقصی، خبر شناسایی پرنده مشکوک و ناشناسی در مرزهای هوایی نفسها را حبس میکند. علی آقا با آرامش ولی قاطع دستور پیگیری میدهد و منتظر نتيجه میماند و با خونسردی به صحبتهای خود ادامه میدهد. یکی از همسفران به سمت من برمیگردد و با نگاهی آمیخته ازهیجان و دلهره با لهجه اصفهانی میگوید که جزء برنامه شان است و یعنی که فيلم است. ولی دلش قرص نیست و انگار احساس میکند که باب شهادت گشوده شده. اللهم ارزقنا ...
چند دقيقه میگذرد تا باور کند گزارش درست بوده ولی با آمادگی مرزبانان هوایی ایران زمين، پرنده مشکوک دور میشود. بچهها سر ذوق آمده اند و سؤالات زیادی در مورد کیفیات فنی انواع پهپادها و کاربردهای نظامی و غیرنظامیشان میپرسند. پهپاد انتحاری و فروش پهپاد به روسیه و نحوه فرود پهپاد از جمله پرسشهاست. از همان زمان ورود به پایگاه، پهپاد شاهد دور سرمان می چرخید و با کم کردن تدریجی ارتفاع در آسمان جذاب غروب خلیج فارس، چشم و سرمان را دنبال خود میکشید. اما بچهها چشمانتظار شگفتانه واگعی بودند. دیری نمی گذرد که انتظار سر می رسد و يکی از پهپادهای وطنی سوار بر یک وانت لندکروز از جلوی دیدگان حیرت زده حضار رژه می رود تا برای پرواز آماده شود. هیجان به نقطه اوج میرسد.
ادامه دارد...
@drhamednikoonahad
هدایت شده از موسسه اندیشه بهشتی
📷 #گزارش| پخش آنلاین ۱۶ بهمن
📖 ارائه فصل جایگاه مردم در نظام سیاسی از کتاب «سیاست بهشتی»
👤 دکتر حامد نیکونهاد
هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی و
استاد گروه فقه و حقوق مؤسسه اندیشه بهشتی
📋برخی از مباحث مطرح شده در این بخش:
- نقش مردم در انتخاب، مشورت و نظارت
- نقش مردم در انتخاب نوع حکومت و انتخاب رهبری
- نقش حمایتی مردم
- پیوند امت و امامت
- تفاوت نظارت و دخالت
🎬 برای مشاهده این قسمت کلیک کنید.
@andishebeheshti
هدایت شده از پژوهشکده شورای نگهبان
🔸پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار میکند:
🔰کرسی ترویجی با موضوع گستره و اقتضائات نظارت استصوابی بر انتخابات در نظرات شورای نگهبان
🔻بیستمین کرسی نظریه پردازی، نقد و مناظره پژوهشکده شورای نگهبان با موضوع « گستره و اقتضائات نظارت استصوابی بر انتخابات در نظرات شورای نگهبان » با ارائه دکتر حامد نیکونهاد، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و نقد دکتر محمدقاسم تنگستانی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و آقای محمدهادی زرافشان، حقوقدان و مدرس دانشگاه برگزار میشود.
📆📆گفتنی است این کرسی ترویجی در روز شنبه 21 بهمن ماه 1402 ار ساعت 13به صورت مجازی برگزار میشود.
📜لازم به ذکر است پژوهشکده شورای نگهبان برای حاضران در نشست گواهی رسمی حضور صادر خواهد کرد.
شرکت در جلسه به صورت مهمان↙️
https://www.skyroom.online/ch/shora-rc.ir/law
دکتر حامد نیکونهاد
🔸پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار میکند: 🔰کرسی ترویجی با موضوع گستر
گستره و اقتضائات #نظارت_استصوابی بر انتخابات در نظرات #شورای_نگهبان؛ با تأکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی.pdf
626.7K
گستره و اقتضائات #نظارت_استصوابی بر انتخابات در نظرات #شورای_نگهبان؛ با تأکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی
@drhamednikoonahad
هدایت شده از انجمن علمی حقوق عمومی اسلامی ایران
انجمن علمی حقوق عمومی اسلامی ایران برگزار میکند
💠 دوره آموزشی حقوق انتخابات مجلس شورای اسلامی
💠 سرفصلهای دوره:
🔰 جایگاه و صلاحیتهای مجلس شورای اسلامی
🔰 جایگاه انتخابات مجلس شورای اسلامی در نظریه مردمسالاری دینی
🔰 فرآیندهای انتخابات مجلس شورای اسلامی
🔰 فرآیند نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی
💠 مدرسین دوره:
🔻دکتر حامد نیکونهاد
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔻دکتر محمدرضا اصغری شورستانی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
🔻دکتر محمد برومند
عضو هیات علمی پژوهشکده شورای نگهبان
🔻دکتر مصطفی منصوریان
عضو هیات علمی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
🌐 به صورت مجازی
🕐 زمان: پنجشنبه 26 بهمن ماه، ساعت 8 الی 17
مهلت ثبتنام سهشنبه 24 بهمن
لینک ثبتنام:
🖇 https://formafzar.com/form/8scsz
📃 همراه با اعطای گواهی علمی معتبر
لینک عضویت در انجمن:
🖇 https://survey.porsline.ir/s/NEZVzIcI
🔻انجمن علمی حقوق عمومی اسلامی ایران | IPLAI
🌐 @iplai_ir
هدایت شده از اســــاس
▪️از آموزههای سجادی برای حقوق عمومی بومی؛فریضه تبعیت از امام عادل
▪️بر اساس تفکر اسلامی همه هستی از خدا است و همه حقوق از او ناشی میشود. حق و امتیاز حاکمان بر مردم نیز باید به اذن الهی باشد. چرا که همه انسانها در برابر او برابرند و او تنها کسی است که #اصالتاً بر #همه انسانها حق دارد و از این رو فقط #خداوند میتواند به فرد یا گروهی، حق و امتیاز #حکومت و مورد تبعیت واقع شدن را عطا کند.
▪️لذا یک فرد یا گروه نمیتواند به دیگران امر و نهی کند و آنان را ملزم به #اطاعت نماید و حق اطاعت باید از خداوند سرچشمه گیرد. اندیشه #امامت از همین نگاه توحیدی نتیجه و منشعب میشود.
▪️امامت رکن محوری و دائمی #منظومه_سیاسی_اسلام و محور جامعه اسلامی و کانون انسجام #امت است. با تبعیت از امام، که تعین مکتب و دینمداری است، امور بر مدار الهی جریان مییابد.
▪️در بخشی از دعای #امام_سجاد علیهالسلام در روز عرفه به تکلیف الهی تبعیت از امام اشاره شده است:
🔹«خدايا! به فرمانبردارى از اوامر او (يعنى امام و حاكم اسلامى) و بازايستادن از آنچه نهى كند، و اينكه هيچ كس بر او پيشى نجويد، و هيچ كس از او خود را پس نيندازد، فرمان دادهاى. او پناهگاه پناهندگان و ملجأ مؤمنان و دستگير متمسكان و فروغ جهانيان است.
🔹«.. و أمرت بامتثال أوامره (اوامر الامام الحاكم الاسلامي)، و الانتهاء عند نهيه، و ألّا يتقدّمه متقدّم، و لا يتأخّر عنه متأخّر؛ فهو عصمة اللّائذين، و كهف المؤمنين، و عروة المتمسّكين، و بهاء العالمين»
➖➖➖➖➖➖➖➖
@asaas_discourse
هدایت شده از سوابق پیگیری اجرای قانون اساسی [بایگانی]
🔰 خانه ملی قانون اساسی برگزار میکند:
💠 مناظره با موضوع:
«مشارکت شهروندان در انتخابات؛ حق یا تکلیف»
🔷 طرفین مناظره:
🔸دكتر محمدرضا ویژه
(عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی)
🔸 دکتر حامد نیکو نهاد
(عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی)
🔷 مجری مناظره:
🔸 دکتر محمد امین ابریشمی راد
(عضو هیات علمی دانشگاه سمنان )
🕑 زمان:
یکشنبه ۲۹ بهمن ١٤٠٢، ساعت ۱۴
📍نشانی:
تهران-ميدان آرژانتين-خ الوند-نبش کوچه برمك-ساختمان رياست جمهوری-طبقه اول-سالن جلسات
💻علاقهمندان میتوانند علاوه بر شركت حضوری، بهصورت مجازی نيز از طريق لينك در جلسه شركت نمايند.
🌐 پیوند حضور مجازی جلسه:
https://www.skyroom.online/ch/nahad_iripo/houseconstitution
[به شركتكنندگان حضوری و مجازی، گواهی معتبر اعطا میشود.]
#معاونت_قانون_اساسی
#خانه_ملی_قانون_اساسی
@HouseConstitution
دکتر حامد نیکونهاد
🔰 خانه ملی قانون اساسی برگزار میکند: 💠 مناظره با موضوع: «مشارکت شهروندان در انتخابات؛ حق یا تکلیف
نسبت میان بیعت و رأی.pdf
782.3K
در نظام سیاسی تشیّع مشارکت مردم در تأسیس و استمرار حکومت بر مفهوم بیعت بنا میشود که در بارزترین کارکرد خود در قالب یک قرارداد اجتماعی با کارگزاران سیاسی منعقد میشود
در حقوق مدرن انتخابات مهمترین عنصر در تحقق نظام نمایندگی محسوب میشود و حاکمیت ملی از طریق نظام نمایندگی و با حق رأی توسط منتخِبین اعمال میشود
در مورد همسانی مفهوم بیعت با رأی و انتخابات اختلافنظر وجود دارد و حل این اختلاف به بررسی ماهیت بیعت بازمیگردد
از دیدگاه فقه شیعی بیعت را میتوان بهعنوان یک عقد لازم و مستقل درنظر گرفت که فقط جنبه تأکیدی دارد و تأسیس تکلیف برای مسلمان نمینماید؛
در واقع حق تعیین سرنوشت مردم در چارچوب رجوع به ولایت اعمال میشود و امّت مجاز به قبول ولایت فرد دیگری غیر از ولیّ نیست و مردم فقط وظیفه کشف ولی بر اساس شاخصهای موجود و بیعت با او را دارا هستند
برخلاف انتخابات که مردم با حق تعیین سرنوشت، هرکسی را میتوانند بر سرنوشت خود حاکم یا عزل نمایند و رأی مردم مستقلاً، فینفسه و بهصورت کامل مشروعیتبخش محسوب میشود و منحصراً اراده مردمی ایجادکننده شاخصههای موردنیاز در نماینده است
https://csiw.qom.ac.ir/article_1387.html
دکتر حامد نیکونهاد
در نظام سیاسی تشیّع مشارکت مردم در تأسیس و استمرار حکومت بر مفهوم بیعت بنا میشود که در بارزترین کار
نسبتسنجی درونمایه بیعت در اندیشه سیاسی شیعه با ماهیت و کارویژه «رأی» در حقوق اساسی مدرن
در نظام سیاسی شیعی اگرچه بیعت نوعی مشارکت سیاسی و شبیه رأیگیری در دوران کنونی است، اما در ماهیت تفاوت اساسی با رأیگیری و انتخابات دارد؛ در مورد ماهیت بیعت در فقه شیعه باید گفت که بیعت نوعی عقد لازم است، ضمن اینکه نباید با سایر عقود اعم از اجاره و صلح یکسان فرض شود بلکه مقصود عقد به معنای اعم آن یا به عبارتی یک عهد باید فرض شود. قید دیگری که دخیل در ماهیت بیعت است جنبه تأکیدی بودن است به اینگونه که توسط عقد بیعت، تکلیف جدیدی بر فرد تأسیس نمیشود و بیعت در نظام سیاسی تشیّع، قدرت مشروعیتسازی حکومت را دارا نیست.
بیعت با رأی و انتخابات تغایر ماهوی دارد. بیعت در امر حکومت به معنای شروع اطاعت و فرمانبری از دستورات امام و رهبر است، اما انتخابات ابزاری جهت گزینش یک فرد برای منصب مشخص و تفویض اختیارات به وی است. توضیح اینکه رأی چه به عنوان حق یا تکلیف پذیرفته شود، صرفاً انتخاب کردن قلمداد میشود، اما بیعت تسلیم فرد در برابر امر حاکم است، پس بیعت جلوه بیشتری از حاکمیت الهی را نمودار است.
مفهوم بیعت با التزام اقتران یافته است؛ بدین معنا که مسلمانان ملزم به بیعت با ولیّ هستند. این نوع الزام با دیدگاه طرفداران تکلیف بودن رأی، همخوانی و اشتراک دارد. بدین جهت میتوان ادعا نمود که در فرهنگ سیاسی اسلام، رأی دادن نوعی تکلیف است تا شخص در حاکمیت شرکت کند و صلاح حکومت اسلامی را رقم زند و مشارکت سیاسی وی، یک تکلیف شرعی-اجتماعی شمرده میشود.
عنصر تشکیلدهنده بیعت، تعهد و التزام و اطاعت کامل است بدین معنا که اگر فردی با امام و رهبر بیعت کرد در حقیقت متعهد به اطاعت از امام شده و امام در برابر وظیفه برقراری عدالت را متعهد میشود. بنابراین بیعت یک عقد مستقل است که بین حاکم و مردم منعقد میشود و جزء ایقاعات محسوب نمیشود. برخلاف انتخابات که مبنای موجهسازی آن نوعی عقد وکالت(به معنای عام نمایندگی) است و مردم نماینده خود را برای رقم زدن سرنوشت خود وکیل مینمایند و نماینده نیز در حیطه اختیاراتی که مردم(در قالب قانون اساسی) به وی واگذار نمودهاند، انجام وظیفه مینماید. در نظام حقوقی شیعی بیعت برخلاف انتخابات از جمله عقود جایز نیست که با اراده مردم منتخب عزل شود، بلکه از عقود لازم محسوب میشود.
هیچ بیعتی در اسلام برای اعطای ولایت نبوده است بلکه به معنای پیمانی برای تعهد بوده است و حاکم مشروعیت خود را از طریق بیعت به دست نمیآورد. برخلاف نظام انتخابات که مردم با ابزار رأی به منتخبان خود وکالت میدهند تا در قالب نظام نمایندگی در جهت تعیین سرنوشت مردم گام بردارند و انتخابات کارکردی است که با ابزار رأی، فرآورده مشروعیت حکومت را به دنبال خواهد داشت.
در نظامهای مدرن، مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، همچون ابزاری جهت سنجش میزان پایبندی مردم به اساس نظام سیاسی شمرده میشود؛ بیعت نیز نشانگر عنصر پایبندی مردم به نظام اسلامی محسوب میشود؛ با توجه به وجه اشتراک فوق میتوان چنین ادعا کرد که مشارکت در انتخابات با صرفنظر از محتوای برگه رأی، نوعی بیعت با اصل نظام اسلامی و تأکید بر عنصر مقبولیّت نظام امّت و امامت محسوب میشود؛ چراکه قوام نظام اسلامی به امام است و شخصیت حقوقی وی دولت اسلامی را متحقق مینماید؛ پس مشارکت سیاسی مردم در انتخابات، نشان از پایبندی مردم به نظام اسلامی و امام دارد.
کلیدواژهها
بیعت رأی ولایت مشارکت سیاسی انتخابات
@drhamednikoonahad
هدایت شده از از بهشتی برای امروز
حق انتخاب و رنج انتخاب
قرآن مىفرمايد اين روح الهى كه به اين انسان داده شد، با تمام خصوصيات اصيلش بايد مورد توجه قرار بگيرد. آن خصوصيات اصيل چيست؟ در ميان موجودات عالم، موجودى كه كارش را صددرصد از روى اختيار انجام مىدهد كيست؟ صددرصد چه كسى؟ خداست. اين روح الهى كه به انسان دادند، همراه با آن يك مسئوليت كوچك هم به او دادند. گفتند تو با اين روح الهى مسئول آن هستى كه از لابهلاى بندها و پيچوخمهايى كه در پيكرت و در رابطۀ ميان پيكرت با محيط طبيعت و اجتماع وجود دارد، با اختيار و انتخابگرى خودت، راه را بهسوى آيندۀ تاريك يا روشن بگشايى.
بله، «هركس خربزه مىخورد، پاى لرز آن هم مىنشيند». هر كس افتخار انسان بودن و حامل روح خدا بودن را مىخواهد داشته باشد، بايد بار سنگين مسئوليت داشتن و انتخاب كردن را هم به دوش بكشد. يك شب كه در اين زمينه بحث مىكردم، ياد يك ضربالمثل از زبانهاى بيگانه افتادم كه مىگويد «هركس حق انتخاب دارد، رنج انتخاب نيز دارد».
در جامعههايى كه حكومتهايشان بدون انتخاب سركار مىآيد، هر كسى كار خودش را انجام مىدهد، حكومتها هم مىآيند و مىروند و اصلاً دربارۀ تعيين حكومت به زحمت نمىافتند، مبارزات #انتخاباتى به معناى واقعى معنى دارد؟ فكر كردن، انديشيدن، حساب كردن، پيدا كردن افراد شايسته، شناختن آنها، آماده كردن آنها، قانع كردن آنها براى اينكه اختيار امور را در دست بگيرند؛ از اين زحمتها برايشان هست؟ نه. مردم راحت مىخورند، مىخوابند و زندگى مىكنند و حكومتها هم مىآيند و مىروند، كارى هم به كار همديگر ندارند. عملاً حق «انتخاب ندارند» و «رنج انتخاب» را هم ندارند. اما اگر قرار باشد در جامعهاى مردم بخواهند زمامدار انتخاب كنند و كار را به دست منتخب خودشان بسپارند، كار مشكلى خواهد بود. شناختن، و بعد جمعآورى و متمركز كردن اكثريت آرا روى يك فرد يا يك گروه، چقدر كار مشكلى است. يك كار كوچك، يك شركت، يك مدرسه يا يك جلسه را با ادارۀ جمعى و گروهى اداره كنيد تا اين رنج سپردن كار به دست كارگردان منتخب را لمس كنيد و ببنيد كه چاه، چند سر آب دارد.
جامعهاى كه بخواهد حق انتخاب داشته باشد، بايد بداند كه رنج انتخاب هم دارد.
اتفاقاً يكى از علل واقعى شكست جامعههايى كه به فكر به دست آوردن حق انتخاب مىافتند اما حاضر نيستند راه پررنج انتخاب كردن را طى كنند، همين است كه به اصطلاح، هوسهاى مرده رنگدار كردهاند. يعنى فكر كردند كه به آنها آزادى كامل داده شود و انتخاب مىكنند. ولى بعداً مىبينند چه آش درهمى پختهاند! آنوقت شكست مىخورند، مأيوس و نااميد مىشوند، چون اينها درك نكردهاند كه انتخاب كردن فردى يا گروهى براى سپردن زمام كار به دست او خيلى كار مىبرد، خيلى آمادگى مىخواهد، خودسازى و مهارت مىخواهد و به اين يك شاهىصنارىها نصيب نمىشود. اين ضربالمثل انصافاً جاندار است: «هر كسى حق انتخاب دارد، رنج انتخاب نيز دارد».
انسان با داشتن فطرت و خميرمايۀ حقپسند و خداجو و خداپسند، وقتى در ميدان عمل زندگى وارد مىشود، راه خدا را هم بايد انتخاب كند، چون خداوند او را به زور به راه خودش نياورده و نخواهد آورد. پس به راه خدا هم بايد با انتخاب برود، به راه حق بايد با انتخاب برود و اين انتخاب خيلى زحمت دارد. چون اصلاً انتخاب كى ميسر است؟ كى من مىگويم انتخاب كردم؟ وقتى در برابر كششها و قطبهاى مغناطيسى گوناگون قرار بگيرم. هر قطبِ مغناطيسى، مرا بهسويى بكشد، آنوقت مىگويم يكى من را اينطرف مىكشد و يكى آنطرف مىكشد، اما من انسانى انتخابگر هستم و هوشيارانه آنچه را كه بايد، انتخاب مىكنم. يعنى من با انتخابم به يكى از آن مغناطيسها قاطعيت مىدهم. مغناطيسها سر جاى خود هستند. چه كسى به او قاطعيت مىدهد؟ من.
منبع: #شهیدبهشتی 1400. در مکتب قرآن. ج۴. تهران:روزنه. صص229-230
@shahiddoctorbeheshti
هدایت شده از مجموعه فرهنگی سرچشمه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌تقطیع و تحریف شهید بهشتی در جامعه امروز...
🎙دکتر حامد نیکونهاد
🔰جلسات سیر مطالعاتی آثار شهید بهشتی
#بهشتی_خوانی
🆔 @sarcheshmeh_nour
هدایت شده از مجموعه فرهنگی سرچشمه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌اهمیت عدالت در نظام امت و امامت
🎙دکتر حامد نیکونهاد
🔰جلسات سیر مطالعاتی آثار شهید بهشتی
#بهشتی_خوانی
🆔 @sarcheshmeh_nour
هدایت شده از مجموعه فرهنگی سرچشمه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌سخنرانی شهید بهشتی قبل از رفراندم سال ۵۷
🎙دکتر حامد نیکونهاد
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔰 سلسله جلسات سیر مطالعاتی آثار شهید بهشتی(ره)
#بهشتی_خوانی
🆔 @sarcheshmeh_nour
از #مشارکت_حداکثری تا #انتخاب_اصلح
✅برخورداری از جامعه ای سالم و زمینه ساز برای شکوفایی استعدادها به صورت متعادل(رشد)، در شمار حقوق مردم است
✅ساخت این جامعه، تکلیفی همگانی است و دولت خاسته نیست؛ اگرچه زمامداران تکالیف متعدد و مهمی در این راستا دارند
✅رشد اجتماعی پایدار و تکاملی، نیازمند #انتخابگری آزادانه و آگاهانه است. لذا بدون مشارکت موثر و معنادار آحاد مردم رشد مطلوب، محقق نمی شود
✅رشد دادن تحمیلی، اگر میسر هم باشد قطعاً مطلوب نیست و اساساً برخلاف ذات و هویت انسانی است؛ لذا هم حاکم تحمیلی و هم حکمرانی تحمیلی مردود است
البته بدون هدایتگری پدرانه (و نه پدرسالارانه) ، #رشد و تکامل حاصل نمی شود.
✅در کنار هدایتگری پدرانه(محبت آمیز، فرصت دهنده، دستگیر و حامی)، برچیدن موانع گوناگون اجتماعی که مخل انتخابهای آزادانه و آگاهانه باشد، تکلیف قطعی و اولویت دار زمامداران و خود، از حقوق مردم است.
✅برخورداری از حاکمان شایسته (کارآمد و متعهد)، از دیگر حقوق مردم است که با تکلیف به مشارکت قابل دستیابی است
✅مشارکت در برگزیدن حاکمان صالح، تکلیفی همگانی در راستای جامعه سازی است؛ چه آنکه ابزارهای در اختیار حاکمان بر پندار و کردار مردمان تأثیر شایان دارد، «الناس علی دین ملوکهم».
✅مشارکت حداکثری آزادانه و آگاهانه، گذرگاه گریزناپذیر برای انتخاب اصلح در فرآیند رشد است
✅شاید در مواردی و بنا به عللی، انتخاب اصلح محقق نشود ولی طی طریق رشد، که طبعاً هزینه بردار است، موضوعیت دارد و در بلند مدت و نگاه کلان، سود بیشتری دارد
✅✅✅رشد(چه فردی چه اجتماعی)، محصول انتخاب گری است.
پ.ن: با این نگاه، اصل سوم #قانون_اساسی را ملاحظه بفرمایید
@drhamednikoonahad
هدایت شده از عصر حقوق بشر
#انتخابات: نه یک دور باطل و بی فایده/ بلکه سلسله الذهب [زنجیره زرین] دموکراسی
در #حقوق بشر، انتخابات، همان حق حیات انسان است که شاید حق به نظر برسد اما با کناره گیری از این حق، چه اصل، فرد باشد و چه جامعه، روح شهروند و #جامعه_دموکراتیک گرفته خواهد شد.
انتخابات یعنی:
۱.قاعده مندي #قدرت_سیاسی، کنترل قدرت سیاسی،
۲.انتقال مسالمت آمیز قدرت سیاسی
۳.ایجاد ثبات سیاسی
۴.انتخاب وگزینشگري و تسهیل در چرخش #نخبگان یا به عبارتی بازسازی و اصلاح
هرم #قدرت_سیاسی به شکل مسالمت آمیز
۵.خلق فضایی به منظور تضارب آراء و اندیشه ها
۶. ابزاری به منظور بازسازی و ترمیم #مشروعیت_سیاسی و خود ترمیمی در سیستم سیاسی در مقاطع مختلف یک نظام سیاسی
۷.تعامل در عرصه یک نظام اجتماعی به منظور اجماع سیاسی در مشارکت سیاسی و
تحکیم مناسبات میان #دولت_و_ملت
۸.قاعده مند نمودن تصدي #پستهاي_عمومی و انتخاباتی
۹.ترغیب فرد باوری و #عقلانی_سازی_رفتار_جمعی
۱۰.ایجاد و تقویت #قدرت_نرم و در نتیجه آن ایجاد #امنیت_نرم.
کانال عصر حقوق بشر
https://eitaa.com/HumanRightsInWorld
May 11
دکتر حامد نیکونهاد
از #مشارکت_حداکثری تا #انتخاب_اصلح ✅برخورداری از جامعه ای سالم و زمینه ساز برای شکوفایی استعدادها
چقدر تحسین برانگیز، غبطهآور و امیدوارکننده است حرکت خودجوش و غیرتمندانه و دغدغه مندی دلسوزانه دهههشتادیها برای آگاهی بخشی نسبت به مسؤولیت اجتماعی در #انتخابات
پ.ن: دعوت به خیر، تکلیفی همگانی در قانون اساسی است. انتخابات خیر، است. همگی دعوت کننده به خیر باشیم
🟡نشست پرسش و پاسخ دانشجویان 🟡
با حضور
🔸خانم دکتر فرهنگ متین معاون برنامه ریزی رئیس جمهور
🔸آقای دکتر سلطانی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸آقای دکتر کاظمی مدیر کل روابط بین المللی دانشگاه امام صادق
🔸آقای دکتر نیکو نهاد هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸آقای دکتر حیدری عضو دفتر مطالعات راهبردی پژوهش های مجلس
🟧*دوشنبه ۷ اسفند ساعت ۱۱ونیم تالار آزادی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی*
@drhamednikoonahad
انتخابات در انحصار هیچ کس نیست و مال همه مردم است
از اموری که لازم است امروز تذکر بدهم شاید بعد دیر بشود، قضیه انتخابات است. همانطوری که مکرر من عرض کرده ام و سایرین هم گفته اند انتخابات در انحصار هیچ کس نیست، نه در انحصار روحانیین است، نه در انحصار احزاب است، نه در انحصار گروه هاست انتخابات مال همه مردم است. مردم سرنوشت خودشان دست خودشان است و انتخابات برای تحصیل سرنوشت شما ملت است. از قراری که من شنیده ام در دانشگاه بعضی از اشخاص رفته اند گفته اند که دخالت در انتخابات، دخالت در سیاست است و این حق مجتهدین است تا حالا می گفتند که مجتهدین در سیاست نباید دخالت بکنند، این منافی با حق مجتهدین است، آنجا شکست خورده اند حالا عکسش را دارند می گویند. این هم روی همین زمینه است، اینکه می گویند انتخابات از امور سیاسی است و امور سیاسی هم حق مجتهدین است هر دویش غلط است. انتخابات سرنوشت یک ملت را دارد تعیین کند انتخابات بر فرض اینکه سیاسی باشد و هست هم، این دارد سرنوشت همه ملت را تعیین می کند، یعنی آحاد ملت سرنوشت زندگی شان در دنیا و آخرت منوط به این انتخابات است. این اینطور نیست که انتخابات را باید چند تا مجتهد عمل کنند. این معنی دارد که مثلاً یک دویست تا مجتهد در قم داشتیم و یک صد تا مجتهد در جاهای دیگر داشتیم، اینها همه بیایند انتخاب کنند، دیگر مردم بروند کنار؟! این یک توطئه ای است که می خواهند همانطوری که در صدها سال توطئه این بود که باید روحانیون و مذهب از سیاست جدا باشد و استفاده زیاد کردند و ما ضررهای زیاد از این بردیم، الان هم گرفتار ضررهای او هستیم، حالا دیدند این شکست خورد، یک نقشه دیگر کشیدند و آن این است که انتخابات حق مجتهدین است، انتخابات یا دخالت در سیاست حق مجتهدین است. دانشگاهی ها بدانند این را که همانطوری که یک مجتهد در سرنوشت خودش باید دخالت کند، یک دانشجوی جوان هم باید در سرنوشت خودش دخالت کند. فرق ما بین دانشگاهی و دانشجو و مثلاً مدرسه ای و اینها نیست، همه شان با هم هستند. اینکه در دانشگاه رفتند و یک همچو مطلبی را گفتند، این یک توطئه ای است برای اینکه شما جوان ها را مأیوس کنند. بیدار باشید، توجه کنید، اینها با توطئه هایشان می خواهند کار را انجام بدهند، نمی توانند با دخالت نظامی کار بکنند، اینها می خواهند با شیطنت هایشان کار خودشان را انجام بدهند. آنوقت شیطنت این بود که سیاست از مذهب خارج است و بسیار ضرر به ما زدند و ما بسیار ضرر خوردیم و آنها هم بسیار نفع بردند، این مطلب شکست خورده، حالا می گویند که سیاست حق مجتهدین است یعنی در امور سیاسی در ایران پانصد نفر دخالت کنند، باقی شان بروند سراغ کارشان. یعنی مردم بروند سراغ کارشان، هیچ کار به مسائل اجتماعی نداشته باشند و چند نفر پیرمرد ملا بیایند دخالت بکنند. این از آن توطئه سابق بدتر است برای ایران، برای اینکه آن یک عده از علما را کنار می گذاشت، منتها به واسطه آنها هم یک قشر زیادی کنار گذاشته می شوند، این تمام ملت را می خواهد کنار بگذارد. یعنی نه اینکه این می خواهد مجتهد را داخل کند، این می خواهد مجتهد را با دست همین ملت از بین ببرد. باید دانشگاهی ها متوجه باشند که اگر چنانچه افرادی در دانشگاه هستند که شیطنت دارند می کنند، اینها را باید توجه کنند که گول اینها را نخورند. خودشان دخالت در امور انتخابات بکنند. انتخابات سرنوشت حتی شمایی که در آنجا هستید را تعیین می کند. یک امری که سرنوشت آحاد ملت در دست اوست، وظیفه آحاد ملت است که در آن دخالت کند، مربوط به یک قشری، دون قشری نیست، همه باید در این دخالت بکنند. و این شیطنت هایی که الان دارند می کنند، به طوری که به من گفته اند برای مأیوس کردن بعضی از جوان های ماست. این شیطنت را خنثی کنید و فعال وارد بشوید در انتخابات، می خواهید خودتان کسانی را تعیین کنید و انتخاب بکنید، می خواهید ببینید هر قشری که می پسندید حرف های آنها را و کاندیدای آنها را. شما هم با آنها باشید. در هر صورت ما باید از کید این خائنین هیچ وقت غافل نشویم. اینها دائماً مشغول نقشه کشی هستند و دائماً مشغول توطئه هستند برای اینکه این سیلی ای که از اسلام خورده اند اینها، به این زودی جبران پذیر نیست. اینها می خواهند و می دانند که با زور نمی شود این کار را انجام داد. اگر هم یک وقتی می گویند که ما با زور و نظامی می کنیم، این بیخود می گوید. خودشان هم می فهمند که بیخود می گوید. آنها اگر بخواهند کاری بکنند همین از ناحیه خود مردم، از ناحیه دانشگاه، از ناحیه بازار، از ناحیه کارگرها، از ناحیه کارخانه ها، از این جاها می خواهند صدمه بزنند و شما اگر بخواهید برای خدا باشد یا برای ملت تان باشد یا برای زندگی خودتان باشد، بخواهید که اسیر نباشید باید همه توجه کنید و گول این حرف ها را نخورید و در انتخابات به طور فعال همه دخالت بکنید
۹/۱۲/۱۳۶۲
امام خمینی
صحیفه نور جلد ۱۸ صفحه ۲۴۶-۲۴۷
تبریک #روز_وکیل به همه همکارانی که
هویت و هدف و همتشان
دفاع شرافتمندانه از حق و حقيقت و حقانیت است
@drhamednikoonahad