گفتمان عدالت
قسمت سوم
لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ (٢۵ حدید)
تفسیر المیزان:
مراد از «ميزان»، يا همين ترازوى مورد استفاده در داد و ستدهاست كه نماد قسط و عدالت است و يا قوانين شريعت كه معيار سنجش حق از باطل است و يا عقلِ بشر، كه ميزان شناخت نيك از بد است
تفسير نور(10جلدى)، ج9، ص 488 :
١. عدالت واقعى در سايه قانون و رهبر الهى است.
٢. فلسفه نبوّت، ايجاد عدالت است.
٣. بعد از اتمام حجّت از طرف خداوند، مسئوليّت با مردم است كه براى عمل و اجرا بپاخيزند.
۴. عدالت در تمام ابعاد مطلوب است. مطلق آمده كه شامل همه چيز مىشود.
۵. مردم بايد حكومت و تشكيلات داشته باشند تا بتوانند براى قسط بپاخيزند و جلو طغيانگران را بگيرند.
#عدالت
#عدالتخواهی
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت چهارم
در دوران دفاع مقدس که هی میآمدند فشار میآوردند و شعار صلح را مطرح میکردند برای اینکه جمهوری اسلامی را از میدان خارج کنند،
آنجا جمهوری اسلامی شعار «صلح عادلانه» را مطرح کرد.
خب، صلح یک ارزش مطلق نیست، یک ارزش نسبی است؛
یک جائی صلح خوب است،
یک جائی صلح بد است،
جنگ خوب است.
اما عدالت اینجور نیست؛
عدالت یک ارزش مطلق است؛
یعنی هیچ جا نداریم که عدالت بد باشد.
بیانات رهبری در ٢٧ اردیبهشت ٩٠
#عدالت
#عدالتخواهی
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت پنجم
آینده متعلق به شماست.
ما امروز هرچه راجع به آینده بگوئیم، در حقیقت نگاه کردن و گفتن و اشاره کردن به برهه ای از زمان است که آن برهه متعلق به شماست؛
وجود واقعی شما در آن برهه تعیین کننده و کارگشاست.
این موضوعی که نگاه به آینده دارد، مسئلهی شعار دهه ی چهارم است- که شروع شده- یعنی پیشرفت و عدالت.
اعلام کرده ایم که این دهه، دهه ی پیشرفت و عدالت باشد. البته با گفتن و با اعلام کردن، نه پیشرفت حاصل میشود و نه عدالت؛
اما با تبیین کردن، تکرار کردن و همتها و عزمها را راسخ کردن، هم پیشرفت حاصل میشود و هم عدالت.
ما میخواهیم مسئله ی پیشرفت و عدالت، در دهه ی چهارم به یک گفتمان ملی تبدیل بشود.
همه باید آن را بخواهیم؛
تا نخواهیم، طراحی و برنامه ریزی و عملیات تحقق پیدا نخواهد کرد و به هدف هم نخواهیم رسید؛ باید تبیین بشود.
بیانات رهبری در تاریخ ٢٧ اردیبهشت ٨٨
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت ششم
امام خمینی ادراک حقایق وجودیه و ایمانیه را در حوزۀ عقاید و معارف الهی عدالت می داند.
از دید او عدالت طریق سیر انسان کامل است
زیرا در بعد اخلاقی نیز عدالت تعدیل است،
تعدیل جمیع قوای باطنیه و ظاهریه و روحیه و نفسیه ،
تعدیل نوعی سیر طریق و پیمودن راه است.
اگر امام خمینی از عدالت به مثابه طریقه و سیر راه انسان شدن و ساخته شدن انسان یاد می کند، به این علت است که،
آنچه موضوع عدالت است همین شدن انسان و تحول اوست و حرکت او در خط مستقیم و رسیدن به اعتدال حقیقی.
پس طریق سیر انسان کامل از نقطۀ نقص عبودیت تا کمال عز ربوبیت عدالت است که خط مستقیم و سیر معتدل است.
شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص ١۵١،١۵٢،١۵٣
عدل الهی از دیدگاه امام خمینی، ص ٢۵،٢۶
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت هفتم
ترجمه و شرح حکمت 437 نهج البلاغه: برتری عدل بر جود و بخشش
وَ سُئِلَ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ، الْعَدْلُ أَوِ الْجُودُ؟
فَقَالَ (عليه السلام): الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا، وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا؛ وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ، وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ؛ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا.
از امام عليه السلام سؤال شد كه كدام يك از اين دو برترند:
«عدالت» يا جود و بخشش؟
امام عليه السلام در جواب فرمود:
عدل، هرچيزى را در جاى خود قرار مى دهد ولى سخاوت و بخشش آن را از مسيرش فراتر مى برد. (اضافه بر اين) عدالت، قانونى است همگانى ولى جود و بخشش جنبه خصوصى دارد بنابراين، عدل، شريف تر و برتر است.
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت هشتم
سوره مبارکه مائده آیه ۸
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا کونوا قَوّامینَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالقِسطِ ۖ وَلا یَجرِمَنَّکُم شَنَآنُ قَومٍ عَلیٰ أَلّا تَعدِلُوا ۚ اعدِلوا هُوَ أَقرَبُ لِلتَّقویٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما تَعمَلونَ
ای کسانی که ایمان آوردهاید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام میدهید، با خبر است!
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت نهم
تحقق آرمان عدالت در حکومت مهدوی
عدالت و عدل، مهمترین ارزش در جامعه اسلامی ما تلقی میشود.
(بیانات رهبری در ٧ تیر ٧٧)
«راه ما راه اسلامى است که امام به ما معرّفى کرد،
راه ما راه آن اسلامى است که دشمنان خدا از آن میترسند،
راه ما راه آن اسلامى است که مستضعفان و مظلومان را خوشحال و امیدوار میکند؛
نه چیزى که اسمش اسلام است،
امّا از اوّل تا به آخر در خدمت دشمنان اسلام است.»
(بیانات رهبری در ١٠ اسفند ۶٨)
«عزیزان من! تلاش ما حکومت حقّ و عدل است.»
(بیانات رهبری در ١٢بهمن ٧۵)
«دعایی که شما برای آمدن امام زمانتان میکنید - که اعزّ همه خلایق عندالله و عند عباده الصّالحین است - این است که میگوییم:
«یملاالله به الارض عدلاً و قسطا»،
نمیگویید دیناً و خلقاً.»
(بیانات رهبری در ٧تیر٧٧)
«با اینکه آن بزرگوار دین را هم،
تقوا را هم،
اخلاق را هم به جامعه تزریق خواهد کرد امّا شما نمیگویید:
«یملا الله به الارض دیناً»؛
بلکه میگویید: «عدلاً»؛
این نشاندهندهی این است که عدل، نیاز اصلی حیات طیّبهی انسانی است.»
(بیانات رهبری در ۵تیر٩٨)
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت دهم
سوره نساء. ۵٨
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا
خدا قاطعانه به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بازگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید. یقیناً [فرمان بازگردانیدن امانت و عدالت در داوری] نیکو چیزی است که خدا شما را به آن موعظه می کند؛ بی تردید خدا همواره شنوا و بیناست.
(ترجمه انصاریان)
▫️تفسیر نمونه:
این آیه که یک حکم عمومی و همگانی از آن استفاده میشود، صریحا میگوید:
١. «خداوند به شما فرمان میدهد که امانتها را به صاحبانش بدهید»
در قسمت دوم آیه، اشاره به دستور مهم دیگری شده و آن مسأله «عدالت در حکومت» است.
٢. «به هنگامی که میان مردم داوری میکنید، از روی عدالت حکم کنید»
▫️تفسیر نور:
كليد خوشبختى جامعه، بر سر كار بودن افراد لايق ورفتار عادلانه است و منشأ نابسامانىهاى اجتماعى، رياست نااهلان وقضاوتهاى ظالمانه است.
▫️حضرت امير عليه السلام فرموده است:
«من تقدّم على قوم و هو يرى فيهم من هو افضل، فقد خان اللّه و رسوله والمؤمنين»
هر كس خود را در جامعه بر ديگران مقدّم بدارد و پيشوا شود در حالى كه بداند افراد لايقتر از او هستند، قطعاً او به خدا و پيامبر و مؤمنان خيانت كرده است.
الغدیر، ج٨
✅ دو نکته پیرامون عدالت، برگرفته از آیه
١- تشكيل حكومت لازم است. لازمهى سپردن مسئوليّتها به اهلش و قضاوت عادلانه برقرارى نظام و حكومت الهى است. تُؤَدُّوا الْأَماناتِ ... تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ
٢- موعظهى خوب، آن است كه علاوه بر پندهاى اخلاقى، به مسائل اجتماعى و قضايى هم توجّه كند. «نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ»
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت یازدهم
سوره هود- ٨۵
وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
✅ و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید!
(ترجمه مکارم شیرازی)
▫️تفسیر نور
١- برقرارى عدالت و قسط در همه مسائل، از دستاورد حركت انبياست. أَوْفُوا ... بِالْقِسْطِ
٢- در صورتى كه گناه در جامعه به حالت عادت در آيد، بايد با تكرار تذكّر و پيگيرى مداوم، آن را بر طرف كرد. در اين آيه، چند بار مسئلهى رعايت وزن و پيمانه تكرار گرديده است. أَوْفُوا ... لا تَبْخَسُوا
٣- بايد بر داد وستدها وامور اقتصادى، نظارت وكنترل باشد. أَوْفُوا ... لا تَبْخَسُوا
۴- بايد قسط و عدل را نسبت به همهى مردم مراعات كرد، نه تنها در حقّ مؤمنين. «لا تَبْخَسُوا النَّاسَ»
۵- كم گذاشتن حقّ مردم تنها در محدودهى چيزهاى وزنى و كشيدنى و يا پيمانهاى نيست، بلكه شامل همهى چيزهايى كه مردم داد و ستد مىكنند و امانات نيز مىشود. «أَشْياءَهُمْ»
۶- ضايع كردن حقّ مردم در مسائل اقتصادى، يكى از بارزترين نمونههاى فساد است. زيرا اقتصاد ناسالم، جامعه را به فساد مىكشاند. «لا تَبْخَسُوا، مُفْسِدِينَ»
٧- بالاتر و بدتر از عمل فساد، داشتن روحيّه و خصلت افراد مفسد است. «لا تَعْثَوْا، مُفْسِدِينَ»
جلد 4 - صفحه 107
▫️تفسیر نمونه
آیه فوق این واقعیت را به خوبی منعکس میکند که بعد از مسأله اعتقاد به توحید، یک اقتصاد سالم از اهمیت ویژهای برخوردار است، و نیز نشان میدهد که به هم ریختگی نظام اقتصادی سر چشمه فساد وسیع در جامعه خواهد بود.
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت دوازدهم
حجرات. ۴٩
وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا ۖ فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَىٰ فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّىٰ تَفِيءَ إِلَىٰ أَمْرِ اللَّهِ ۚ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا ۖ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ
و اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر بجنگند میان آنها صلح و آشتی برقرار کنید، و اگر یکی از آن دو گروه بر دیگری تجاوز کند، با آن گروهی که تجاوز می کند، بجنگید تا به حکم خدا باز گردد. پس اگر بازگشت، میانشان به عدالت و انصاف، صلح و آشتی برقرار کنید؛ و همواره دادگری را پیشه سازید که خدا دادگران را دوست دارد.
(ترجمه. انصاریان)
تفسیر نور
اصولًا، آفرينش بر اساس حقّ وعدل است و بعثت انبيا براى آن بوده است كه مردم به عدالت قيام كنند.
در جوامع امروزى، تحقّق عدالت ملازم قانونمدارى و بىعدالتى مرادف قانون گريزى است.
امّا كدام قانون؟
قانونى كه ساخته دست بشرى همچون خودماست؟
قانونى كه هر روز در حال تغيير و تحوّل است؟
قانونى كه در آن منافع افراد و احزاب نهفته و برخاسته از افكار ناپخته و اطلاعات محدود و تحت تأثير تهديدها، تطميعها و هوسهاى خود و ديگران وضع شده است؟ قانونى كه قانونگذارش انواع قانون گريزىها دارد و خود به آن عمل نمىكند؟
آيا اين قوانين مىتواند براى انسان قداست و كرامت داشته باشد و براى جامعه، عدالت و امنيّت را به ارمغان آورد؟
آنچه مىتواند صلح و عدالت را در جامعه حاكم سازد و از هرگونه خطا و نقص به دور باشد، قوانين الهى است كه توسط پيامبران به بشر عرضه شده است.
قوانينى كه خالق انسان بر پايهى علم وحكمت ولطف بىنهايت وضع كرده و آورندهى آن اوّلين عامل به آن است.
@edaalatkhah
گفتمان عدالت
قسمت سیزدهم
سوره شوری-١۵
فَلِذَٰلِكَ فَادْعُ ۖ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ ۖ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ ۖ وَقُلْ آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتَابٍ ۖ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ ۖ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ ۖ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ ۖ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ ۖ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا ۖ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ
بدین سبب تو همه را (به دین اسلام و کلمه توحید) دعوت کن و چنانکه مأموری پایداری کن و پیرو هوای نفس مردم مباش و بگو که من به کتابی که خدا فرستاد (قرآن) ایمان آوردهام و مأمورم که میان شما به عدالت حکم کنم، خدای یگانه پروردگار همه ما و شماست، (پاداش) عمل ما بر ما و عمل شما بر شماست (و پس از تبلیغ رسالت) دیگر هیچ حجت و گفت و گویی بین ما و شما باقی نیست. خدا (روز جزا برای حکم حق) میان ما جمع میکند و بازگشت همه به سوی اوست.
(ترجمه انصاریان)
▫️ عدالت به معناى قراردادن هر چیز در جاى واقعى و حقیقى خود و ظلم به معناى بر هم زدن نظم حاکم بر اشیا و قوانین و قرار گرفتن امور در خلاف جایگاه اصلى آن است.
▫️ عدالت نه تنها مأموریّت اصلى پیامبران است،
بلکه قانون حاکم بر جهان هستى است،
وگردونه عالم هستى بر محور عدالت دور مى زند،
تا آنجا که از پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده که فرمود:
«بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَالاَرْضُ».
(اهداف قیام حسینی-مکارم شیرازی)
✅ در روایتى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم:
«لم یبعث الله نبیاً قط الا بالبر والعدل...; خداوند هیچ پیامبرى را به سوى مردم مبعوث نکرد مگر اینکه او را مأمور به نیکى و عدالت و... کرد».
(بحارالانوار، ج ٢۴، ص ٢٩٢)
@edaalatkhah