❇️نفع و ضرر؛ مفاهیم ارزش محور ♨️تفسیر نفع و ضرر در مکاتب مختلف متفاوت است 💠 سوره بقره، آیه 13: (« وَ إِذا قيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُون») 🔸«سفه» و «سفاهت» به معناى اختلال است و سفيه كسى است كه عقل او مختل باشد و بر اثر ضعف راى و سستى معرفت، نفع و ضرر خود را نشناسد. 🔸چون تفسير نفع و ضرر در مكاتب مختلف، متفاوت است، تفسير سفاهت و رشد نيز به تبع آن مختلف خواهد بود. 🔸از اين رو دنياگرايان كه نفع و صلاح آدمى را در بهره مندى بى مرز از لذات ناپايدار دنيا مى دانند مجاهدان راه حق، آخرت طلبان و خداخواهان را سفيه مى پندارند، چنانكه از ديدگاه توحيد ناب، دنياگرايان رميده از آيين توحيد، سفيهند: (و من يرغب عن مله ابراهيم الا من سفه نفسه) [1]. 🔸مراد از ناس در آيه محل بحث، مهاجران و انصار است: 🌀مهاجران كسانى بودند كه براى رضاى خدا و يارى دين او خانه و زندگى و اموال خود را در مكه، رها كردند و صادقانه، به يارى دين خدا شتافتند [2]. 🌀و انصار كسانى بودند كه در مدينه مهاجران مجاهد مكى را با آغوش باز و دوستانه پذيرفتند و ايثارگرانه آنان را بر خود مقدم داشتند[3] 🔸خداى سبحان براى تجليل از مهاجران و انصار، به منافقان مى گويد: در ايمان به خدا و پيامبر (ص)، همتاى اين دو گروه مومن شويد. 🔸سر امتناع منافقان از ايمان به خدا و پيامبر (ص) آن است كه معيار شناخت آنان در جهان بينى، حس و ماده است. لذا ايمان به غيب و امور نامحسوس را باورى سفيهانه مى دانند و همانند كافران، وحى را افسانه مى پندارند [4] چنانكه گروهى به حضرت هود نيز نسبت سفاهت مى دادند [5]. 🔸تعبير (ولكن لايشعرون) ذيل آيه 12، ناظر به اسارت عقل عملى منافقان است؛ زيرا در آنجا سخن از صلاح و فساد در زمين و امور اجتماعى است كه مصالح و مفاسد آن تقريبا محسوس است و تعبير (ولكن لا يعلمون) در این آیه، ناظر به اسارت عقل نظرى آنان است، زيرا در اینجا سخن از ايمان مبتنى بر معرفت است و معرفت ره آورد عقل نظرى است. ❇️عقل عملى سليم آن است كه ره آوردش عبادت خداى سبحان و راهيابى به بهشت باشد: العقل... ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان[6]. پس نيرويى كه انسان را به عبادت خداوند هدايت نكند و به بهشت رهنمون نباشد، سفاهت محض است. لذا آيه شريفه (و من يرغب عن مله ابراهيم الا من سفه نفسه) بيانگر عكس نقيض حديث شريف است و در اين جهت بين منكر نبوت عام و نبوت خاص فرقى نيست. ✳️كافران درباره اصل وحى و نبوت عام مى گفتند: مكتب وحى اگر سودمند بود، مومنان در پذيرش آن بر ما سبقت نمى گرفتند: (و قال الذين كفروا للذين امنوا لو كان خيرا ما سبقونا اليه) [7]. اين سخن گرچه در قرآن به كافران اسناد داده شده، ولى منطق مشترك كافران و منافقان است. آنان بر اثر جهل مركب، خود را اهل حق و روشنفكر مى پنداشتند و از صاحبان چنين تفكر باطلى جز اسناد سفاهت به مومنان چيز ديگرى برنمى آيد، و شاهد آن همين نسبت سفاهت به مومنان است كه از زبان منافقان نقل شد. 🔷عناوین ارزش محور، واژه هایی هستند که مبانی هستی شناختی و اهداف ناشی از آن مبانی در ایجاد و تفسیر خاص از آنها دخیل می باشد و به جهت ارزش‌ محور بودن، هر گونه تفسیری از آن در سمت و سوی افراد، کل نظام اجتماعی، اقتصادی و علوم انسانی اثرگذار است. واژه‌هایی مانند سود، رفاه، سعادت، عدالت، مصلحت، رقابت اقتصادی، انحصار اقتصادی، بخش خصوصی، مالکیت خصوصی، هدف اقتصادی و توسعه از این‌ قبیل است. پ.ن: [1] بقره، 130. [2] حشر، 8. [3] حشر، 9. [4] نحل، 24. [5] اعراف، 66. [6] کافی، ج1، ص11. [7] احقاف، 11. 📚تفسیر تسنیم، ج2، ذیل آیه 13 سوره بقره. نظام اقتصاد مقاومتی، ص 48. #مفاهیم_ارزش_محور #سود @emh_ismc_ir •┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

♦️از خود فروشی تا جامعه آزاد 1️⃣ امام علی (ع): الدنيا دار ممر لا دار مقر والناس فيها رجلان: رجل باع فيها نفسه فاوبقها و رجل ابتاع نفسه فاعتقها [1]؛ دنيا خانه اى است كه از آن بگذرند، نه جايى كه در آن به سر برند، و مردم در آن دو گونه اند: يكى آن كه خود را فروخت و خويش را به تباهى انداخت، و ديگرى كه خود را خريد، و آزاد ساخت. 🔹 مراد از خود فروشى در گفتار بلند امير مومنان (ع) خود فروشى به شيطان است كه از آن پس، فروشنده برده و بنده شيطان خواهد بود. 🔹اما مراد از خريدن خود و آزاد ساختن خود اين است كه انسان، با ايمان و عمل صالح، سند آزادى خود را امضا می كند. از نظر فقهى انسان مالك خود نمى شود. پس به مجرد اين كه خود را خريد آزاد مى شود (مثل عبد مُكاتَب). 2️⃣ پیامبران و امامان با تعليم معارفى همچون «عبد الشهوه اذل من عبد الرق» [2]؛ اسیر شهوت، خوارتر از غلام و برده است. و « و لا تكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا» [3] بنده انسان دیگر مباش، خدا تو را آزاد آفریده است؛ انسان را از قيد و بند هر نوع بندگى غير خدا مى رهانند. 3️⃣امير مومنان (ع) كه سخن از احسان خود به مردم دارد و اعلام مى كند كه آنها را از بند هر ذلت و حلقه هاى زنجير هر بردگى و ستم آزاد ساخته است: «ولقد احسنت جواركم واحطت بجهدى من ورائكم واعتقتكم من ربق الذل و حلق الضيم» [4] سخن از اصلاح وضع مالى و امور رفاهى مردم ندارند، بلكه آن حضرت مى فرمايد: چون شما را از بندگى شيطان ظاهرى و باطنى رهانيدم حق مولويت بر شما دارم. 🔹با اين بيان چگونگى رهيابى جامعه بشرى به آزادى معلوم مى شود و امتياز آزادى از رهايى روشن مى گردد؛ چون انسان آزاد، تحت ولايت خدا، و بشر رها تحت ولايت شيطان است و بين اين دو ولايت فرقهاى وافرى است . پ.ن: [1] نهج البلاغه، حکمت 133. [2] غررالحکم، ج4، ص352. [3]بحارالانوار، ج100، ص39. [4] نهج البلاغه، خطبه 159. 📚 تسنیم، ج2، ص 315-314. #مفاهیم_ارزش_محور #آزادی @emh_ismc_ir •┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

✳️ نفع - ضرر و انسان عقلایی 🔹 درباره ترجیح لذت های با دوام بر لذت های زودگذر در گفتار معصومان (علیهم السلام) شواهد فراوانی وجود دارد. 🔹 امیر مومنان (ع) در یکی از سخنانش می فرماید: «اسعد الناس من ترک لذة فانیة للذة باقیة»؛ نیک بخت ترین مردم کسی است که لذت ناپایدار را به جهت لذت با دوام ترک کند [1]. 🔹 حضرت جمله ای دیگر دارد که بسیار فراگیر و عام است و درباره لذت ها و نعمت ها است: «قلیل یدوم خیر من کثیر منقطع»؛ (لذت، نعمت و هر چیز) اندک با دوام بهتر از زیاد (آن) است که ناپایدار باشد[2]. 🔹همچنین در متون دینی فراوان وجود دارد که فایده و لذت عمل نیک و نیز ضرر و زیان عمل ناشایست متوجه خود انسان است. به یقین عمل و رفتاری از نظر انسان، صالح و نیک است که وی در آن نفعی برای خود ببیند؛ و گرنه هیچ گاه آن عمل را انجام نخواهد داد. به نظر می رسد بر اساس همین منطق است که قرآن کریم می فرماید: (»مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها ... «) [3]؛ هر کس عمل نیکی انجام دهد برای نفع خود اوست و هر که عمل زشتی انجام دهد، ضررش به خودش برمی گردد. 🔹بنابراین می توان نتیجه گرفت انسان، عملی را صالح می پندارد که نفع و لذتی برای او داشته باشد و چون انسانها در رفتارهای عقلایی خود همیشه در صدد انجام عمل صالح بر اساس دیدگاه خود هستند، همیشه اعمالی انجام می دهند که برای آنها نفع و لذت شخصی داشته باشد و از هر گونه خسارت و ضرر برای آنها دور باشد. اما پرسش مهم و اساسی این است که سعادت و لذت، و درد و الم را چگونه باید تفسیر کرد؟! پ.ن: [1] غررالحکم، شرح خوانساری، ج2، ص441. [2] همان، ج1، ص481. [3] فصلت، 46. جاثیه، 15. 📚نظام اقتصاد علوی (مبانی، اهداف و اصول راهبردی) ؛ بخش سوم: انگیزه های فعالیتهای اقتصادی، ص201 - 200 . #مفاهیم_ارزش_محور #نفع #ضرر #انسان_عقلایی #سعادت #نفع_شخصی 🆔 @emh_ismc_ir •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 🌐 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

💢جایگاه نیاز در منظومه اهداف نظام اقتصادی اسلام ✅🌿اهداف #نظام_اقتصادی_اسلام، بر اساس مبانی اسلامی در سه رتبه استنباط می شوند: رتبه 1️⃣: رفاه عمومی رتبه 2️⃣: عدالت، امنیت و رشد اقتصادی رتبه 3️⃣: اهداف مقدماتی یا عملیاتی 🔹بر اساس آیات قرآن و روایات، رفاه عمومی (به معنای حد کفاف)، مطلوب بلکه #حق است و به همین خاطر به عنوان هدف عالی نظام اقتصادی اسلام معرفی شده است. اما این #حق_بالقوه، چه موقع و چگونه #حق_بالفعل می شود؟! پاسخ این سوال، مسیری است که از طریق مفهوم حق، رفاه عمومی (#حد_کفاف) را از جایگاه هدف عالی به مفهوم عدالت اقتصادی در جایگاه هدف میانی متصل می کند و بالعکس. 🔹#عدالت از #مفاهیم_ارزش_محور است و بر اساس مبانی اسلامی با دو معیار، آن حق بالقوه به حق بالفعل اقتصادی تبدیل می شود: 1️⃣کار و فعالیت اقتصادی 2️⃣نیاز عامل دیگری است که سبب ایجاد حق بالفعل برای نیازمندان می شود. خمس، زکات، انفال، فیء و مالیات های دیگر از بیت المال به شمار می روند و نیازمندان جامعه حق دارند از آنها استیفاء کنند. استاد شهید مطهری (ره)، در این گفتار بلیغ و مبرهن، تبیین کننده همین قسمت از منظومه اهداف نظام اقتصادی اسلام هستند. 🆔 @emh_ismc_ir •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• 🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰 عضویت در گروه👇 🌐 https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d عضویت در کانال👇 🌐 @eghtesad_mardomi

💢رقابت؛ مفهوم ارزش محور ☑️عدم توجه به #مفاهیم_ارزش_محور در علوم انسانی از جمله اقتصاد، باعث شده که برخی واژه‌ها که براساس مبانی سکولار شکل گرفته‌اند، مطلوب تلقی شده و برخی دیگر که مورد تأیید مبانی و معارف اسلامی است، در عرف اقتصادی جامعه ما، غیر مطلوب معرفی ‌شوند. واژه‌های #سودجویی و #رقابت اقتصادی از این قبیل اند. اجمالا براساس معنای حقیقی رقابت اقتصادی، حکم به مباح بودن آن، همراه با تأمل جدی است. درحالی که رفتار سودجویانه براساس معارف اسلامی مباح، مستحب و حتی گاهی واجب است. 🔘بر اساس مبانی هستی شناختی نظام اقتصادی سرمایه داری، وقتی سه اصل حداکثرسازی منفعت مادی شخصی، آزادی مطلق اقتصادی و مالکیت فردی مطلق در کنار محدودیت منابع و امکانات اقتصادی قرار می گیرد رفتاری به نام رقابت شکل می گیرد. (اینجا) در چارچوب اصل رفتاری رقابت، هر فعال اقتصادی برای حداکثرکردن منافع مادی خود، سایرین را از امکانات اقتصادی محروم می‌کند. ماهیت رفتار رقابتی، یک نوع رفتار انحصارگرایانه است که صرفا با نگاه منفی به منافع مادی دیگران معنا می یابد. 🔷براساس مبانی هستی‌شناختی نظام اقتصادی اسلام، فعالان اقتصادی حق دارند منافع مادی شخصی را پی‌گیری نمایند؛ اما پی‌گیری این هدف اقتصادی همراه با خودخواهی، انحصارگرایی و محروم نمودن دیگران مطلوب نیست. این یعنی در اصل رفتاری متناسب با این هدف، نباید نگاه منفی و سلبی به منافع مادی سایرین وجود داشته باشد. به عبارتی هر مسلمانی برای تولید و ازدیاد ثروت، حق دارد از همه ظرفیت‌ خود استفاده کند و البته در برابر بهره‌مندی از این #حق اقتصادی با برخی #مسئولیت‌ ها روبرو است.