🔰ششمین جلسه از "کرسی های تخصصی نقد و نظریه پردازی جمعیت"
🔹با موضوع:
مسئله شناسی جمعیت از منظر تحولات خانواده
🔻ارائه دهندگان:
دکتر حمیده طائب
دکتر ابوالفضل اقبالی
🔻 دبیر علمی:
جناب آقای دکتر علی اکبر محزون
🗓 سه شنبه ۲۳ آبان ماه
🕰 ساعت ۱۰ الی ۱۲
به صورت حضـــــــــــــوری و مجــــــــــازی
👇لینک ثبت نام 👇
🌐https://survey.porsline.ir/s/AC8Bjc4
⚠️آدرس حضوری و مجازی متعاقباً در اختیار ثبت نام کنندگان قرار خواهد گرفت.
کسب اطلاعات بیشتر :
📱09380960358
🔶🔸کرسی های بینات 🔸🔶
هدایت شده از اندیشکده زوج
میانِ چالشهای عمیق حاکمیت در حوزه زنان، با غلبهی نگاههای صنفی در میان فعالان این عرصه رابطه مستقیم وجود دارد. مادامی که حوزه مطالعات زنان از وضعیت قشری و صنفی خارج و تبدیل به یک "قلمروی تئوریک" نشود، تداوم چالشها طبیعیست.
@zoujtt
جمعیت و خانواده.m4a
22.24M
عنوان ارائه: مسالهشناسی جمعیت از منظر تحولات خانواده
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج
@eqbali62
حجاب و نمایش «قاطعیت»
آیا تصاویر آمران به معروف در مترو بازدارنده است؟
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج
✳️ این روزها شاهد انتشار تصاویر صفوف در هم پیوسته و ازدحام بانوان آمر به معروف در ایستگاههای مترو هستیم که در شبکههای اجتماعی واکنشهای مختلفی را در برداشته است. صرف نظر از واکنشهای اینستاگرامی و توئیتری به این تصاویر، پرسش اصلی این است که آیا این اقدامات در حال حاضر در تحقق اهداف مدنظر طراحان کارآمد و موثر هستند یا خیر؟ هدف اصلی طراحان از اینگونه اقدامات، «نمایش قاطعیت» نظام در برخورد با بیحجابی است.
✳️ این قبیل کارها قرار است به جامعه و علیالخصوص بانوان بیحجاب یادآوری کند که نظام از موضوع حجاب کوتاه نیامده است. امری که نگارنده این سطور از همان روزهای ابتدای فتنه ززآ در جلسات مختلف بر ضرورت ارسال این سیگنال به جامعه به صورت کاملا مقتدرانه تاکید داشتم. اما در حال حاضر معتقدم که این اقدامات نه تنها چنین سیگنالی را ارسال نمیکند بلکه کاملا نشانگر استیصال، دستپاچگی و ناهماهنگی در بدنه حکمرانی در مواجهه با مساله حجاب است.
✳️ برای توضیح علت ادعای خود لازم است کمی درباره مختصات وضع کنونی ما در موضوع حجاب حرف بزنم. ما امروز در چنین شرایطی به لحاظ نسبت حکمرانی و حجاب قرار داریم: بیش از یکسال از آغاز مبارزه علنی عده قلیلی با حجاب به عنوان یکی از ارزشهای اجتماعی مسلط جامعه و قوانین کشور میگذرد و نه تنها اقدام هماهنگ و قاطعی از سوی حاکمیت در مواجهه با این مساله رخ نداده بلکه حتی یک صدای واحد نیز از ارکان حکمرانی ما در این زمینه به گوش نرسید.
✳️ پس از مصاحبه قاطعانه فرمانده محترم فراجا سردار رادان که گفت از شنبه برخورد جدی با بیحجابی در دستور کار قرار خواهد گرفت، اوضاع داشت به سمت خوبی حرکت میکرد و جامعه از این مصاحبه سیگنال قاطعیت را دریافت کرده بود و ما نتیجه را در بررسیهای میدان میدیدیم اما به هر دلیلی بدنه حاکمیت پشت این تصمیم فرمانده پلیس را خالی کرد و در عمل هیچ اتفاق مستمر و موثری در خیابان رخ نداد و دوباره وضعیت به قبل از مصاحبه رادان و حتی وخیمتر از آن برگشت.
✳️ در ماجرای لایحه عفاف و حجاب هم که واقعا میتوانست مظهر و مصداق اراده قاطع حاکمیت در برخورد با بدحجابانِ مبارز قلمداد شود، چنان شلختگی و تشویش آشکاری در گفتمان رسمی بروز یافت که تنها پیامدش تثبیت این ذهنیت در جامعه بود که «دیگر کسی متعرض بیحجابان نخواهد شد»!جالب است که در این ماجرا، حتی جریان اپوزیسیون با مشاهده صفبندی درون حاکمیت و بدنه حزباللهی، دیگر نیازی به پرداختن به لایحه و تخریب آن نمیدید و حجم اندک مواجهه رسانههای معاند و مخالف به این مساله به شدت محسوس بود.
✳️ چه خوشمان بیاید چه نیاید امروز ذهنیت جامعه نسبت به حجاب این است که حاکمیت در برخورد با بیحجابی منفعل و ناتوان است و دیگر به جز برخی مانورها و برنامههای نمایشی و موقت، اقدام بنیادینی در این زمینه انجام نخواهد داد. نظرسنجیهای جدید هم حاکی از وجود چنین ذهنیتی در جامعه هستند. در چنین شرایطی من معتقدم تصاویر مخابره شده از آمران به معروف در مترو نه تنها نمایش اقتدار و قاطعیت نظام در برخورد با بیحجابی نیست بلکه حتی بر وجود تشویش در حکمرانی دلالت دارد.
✳️ آقایان مسئول و تصمیمساز محترم! من از معدود مدافعان «نمایش اقتدار و قاطعیت در خیابان» آن هم در بحبوحه فتنه سال گذشته بودم و اکنون هم از تصمیمِ کلان، هماهنگ و قاطع نظام درباره حجاب تمام قد دفاع میکنم و معتقدم در حال حاضر نه تنها فرصت ما برای مدیریت غائله کشف حجاب سوخت نرفته بلکه حتی تحقیقات میدانی را به سمت همراهیِ بیشتر مردم نسبت به برخورد با بیحجابی ارزیابی میکنم. به جای این اقداماتِ غیرموثر و غیرواقعی، لایحه را دریابید.
✳️ به صورت خاص درباره ماهیت این اقدامات نیز معتقدم این میزانسن و نحوه چیدمان صحنه به شدت منفعلانه و ناشی از ترس و دلهره است. حضور ساماندهی شده و تیمی آمران به معروف به همراه تعدادی فرد دوربین به دست با پشتیبانی گارد نیروی انتظامی، بیش از هر چیزی نشانه اقلیتبودگی گفتمان حجاب و امر به معروف است تا هژمونی و چیرهگی این گفتمان. این جایابی از اساس مورد خدشه و در راستای تضعیف نهادِ امر به معروف است.
✳️ در پایان مجددا تاکید میکنم مخالفت من با این اقدامات در مترو نه ناشی از جو فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است و نه تغییر در مواضع و رویکردهای من تلقی میشود. صرفا تذکری ناظر به دلالتهای این اقدام در ساحت بینالاذهانی مردم در وضعیت کنونی بود و اگر ما در شرایط پسا اجرای لایحه بودیم قطعا موضع من با این اقدامات(به شرط اجرای هوشمندانهتر) بسیار همراه بود.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
هدایت شده از عصر زنان
📌 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان
در نظر دارد به منظور گسترش فعالیتهای خود از بین بانوان علاقهمند و فعال حوزه زنان واجد شرایط دعوت به همکاری نماید.
♦️محورهای همکاری:
🔻تدوینگر
🔻 ادمین و گرافیست
🔻 پژوهشگر رسانه
🔻 فیلمبردار و عکاس
❗️برای کسب اطلاعات بیشتر بنر فراخوان را با دقت مطالعه فرمایید👆
✅ رزومه و نمونه کار خود را به آیدی زیر ارسال کنید:
🔹 @Asrezanan_admin
🔻پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان
🌐|@asrezanan_ir|
«بیتِ» خانواده ایران
نگاهی به تصویر ناهید کیانی در بیت رهبری از منظر ملّی
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج
✳️ در حوادث سال گذشته کشور آن چیزی که بیش از همه هدف طراحی و عملیات دشمن قرار گرفت، یکپارچگی ملی و انسجام اجتماعی کشور بود. اگرچه صورت و ظاهر آن به موضوع زن، حجاب و آزادیهای اجتماعی معطوف شده بود. در آینده نیز به نظر میرسد دشمن همین استراتژی را برای مواجهه با جامعه ایران ادامه خواهد داد. لذا امروز و در شرایط کنونی کشور برای بدنه حاکمیت و مردم متدین، التفات به این راهبرد اساسی ضروری است.
✳️ یکپارچگی ملی و انسجام اجتماعی در مقیاس جامعه بزرگ و متکثر ما چارهای جز یک چتر هویتی فراگیر ندارد. آن چتر هویتی به نظر من «خانواده بزرگ ایران» است. همخانواده بودن تنها عنصر هویتیِ فراگیر و انسجامبخش در وضعیت کنونی کشور است. خانواده در تحقق بیرونی خود، میثاق و پیوندی ناگسستنی میان اعضاست که شاید در تمام زمینهها همفکر، همنظر و همذائقه نباشند اما ضرورتا همدل و همنوا هستند.
✳️ خانواده البته واحدِ اجتماعیِ قاعدهمحور و هنجارمند است. خانوادهی بیقانون و بیضابطه مصداقِ تامّ «گسستِ اجتماعی» است. اما وجود قانون و ضوابط در مناسبات خانواده به معنای «دگردیسی» میان اعضای آن نیست و خانواده متعادل، هم رفتار اعضای خود را به پشتوانه ضوابط و قوانین تنظیم میکند و هم اعضای ناهمنوا و خاطی خود را در آغوش خود حفظ و حمایت مینماید. تمام اینها با محوریت «پدرِ خانه» تضمین میگردد.
✳️ خانواده بزرگ ایران نیز از همین الگوی مناسبات پیروی میکند. پدر خانه مقتدرانه بر ضرورت اجرای قوانین تاکید و «حرامِ شرعی و سیاسی» بودن کشف حجاب را گوشزد میکند. از سویی نگران دختران این خانواده و ذهن و روان آنها نیز هست و برای همنوا شدن آن دخترِ مکشوفه نیز راهکار ارائه میکند. میگوید به او بگویید چه طرح و برنامهای پشت کشف حجاب نهفته است و چه کسی از آن بهره میبرد. اینها را بگویید تا او برگردد و مطمئنم که بر میگردد.
✳️ اما مهمتر از همه این است که پدر خانه عاقل و با تدبیر است. او واقعیتهای خانواده را درک میکند. واقعیت این است که علیرغم تمام تاکیدات، دغدغهها، تلاشها و خیرخواهیهای او، باور و رفتار تمام اهالی خانه یکدست و همگرا نیست. او در این شرایط به درستی میداند که خانه «مرزِ پیوندها و علقهها»ست و نباید درب خانه را به روی اعضای آن قفل کرد زیرا طرد فرزندان از این مرز پیامدهای ناگواری دارد.
✳️ تصویر ناهید کیانی در بیت رهبری را باید لحظهی نابِ نمودِ خانوادهی ایران دانست. خانوادهای که حرمتِ روابط و علقهها، دختر کشف حجاب کرده و معترض خود را به پذیرش کلانهنجارهای حاکم بر جامعه ایران(حضور با پوشش ضابطهمند نزد پدر خانه) مجاب نموده و پدر را مهربانانه و مدبرانه به دور هم جمع کردن فرزندانش زیر یک سقف متمایل میکند. این منطق، دقیقا همان اکسیرِ انسجامبخش جامعه ایرانیست.
✳️ ما با درکی که از جایگاه ولی فقیه و رهبر در جامعه اسلامی و شناختی که از شخصیت حضرت آقا داریم چنین تصاویری نه تنها برایمان عجیب نیست بلکه اساسا انتظاری غیر از این نداشتیم. رهبری دارد برای جامعه پدری میکند و ما نیز بهتر است به این تدبیر پدر اعتماد کنیم اگر حقیقتا دلسوزِ انسجام و علقههای میان اعضای این خانه هستیم.
لینک این یادداشت در خبرگزاری مهر:
www.mehrnews.com/x33BPS
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
درباره میدانداری فعالان حجاب
گروههای مردمی و مانور حیاتِ جامعه دینی
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج
✳️ اخیرا در همین صفحه یادداشتی تحت عنوان «حجاب و نمایش قاطعیت» نوشتم که موجب سوءتفاهم عدهای نسبت به موضع بنده درباره اصل تذکر لسانی و انجام فریضتین توسط گروههای مردمی شد. لذا لازم دیدم در یادداشت جدیدی به ایضاح بیشتر مواضع خودم در این زمینه بپردازم. قبل از شروع بحث باید تاکید کنم که مخاطب یادداشت قبلی من دستاندرکاران حکمرانی فرهنگی و بهویژه حجاب در کشور بود و به هیچ وجه درصدد تعریض به آمران به معروف و فعالان مردمی کف میدان نداشت.
✳️ سخن من این بود که مادامی که از بدنه حاکمیت پیامی جز سکوت، انفعال و چندصدایی به جامعه مخابره نمیشود و ماجرای قانون عفاف و حجاب به موضوعی برای کشمکش درونگفتمانی میان حزبالله تبدیل شده است، انجام چنین اقدامات و مانورهایی در انتقال سیگنال قاطعیت به جامعه در مساله حجاب توفیق چندانی نخواهد داشت بلکه حتی شائبه تشتت و فقدان مرجعیت تصمیمگیری در حکمرانی را هم در ذهن مردم ایجاد میکند. لذا قبل از هر چیز باید عزمی راسخ برای تصویب قانون داشته باشیم.
✳️ اما درباره ماهیت و اصل چنین اقداماتی چه باید گفت؟ فارغ از ملاحظات روشی در شیوه اجرا، چنین حرکتهایی از سوی گروههای مردمی در واقع «مانور حیات جامعه دینی» هستند. به نظر من، فعالان فرهنگی مردمی سالهاست که نبض دینداری در جامعه ایران را تنظیم میکنند. آن هم در شرایطی که دستگاههای عریض و طویل حاکمیت در این عرصه یا غایب هستند و یا حرکتی با ضربآهنگ بسیار کند دارند. این حقیقت درباره فعالان مردمی عفاف و حجاب به نحو قدرتمندی صادق است.
✳️ در ماجرای اخیر آمران به معروف در مترو نیز که با سانسور و تحریف و شیطنت رسانهها به پدیده «حجاببانها» موسوم شد، صرفنظر از برخی کجسلیقگیهای اجرایی، برکات و آثار ملموسی را در همین فعالیتها میتوان مشاهده کرد که از نظر من مهمترین آنها شکستن سکوتِ منفعلانه و عافیتطلبانه رسانهها و مسئولان در قبال حجاب و وضعیت فرهنگی جامعه بود. این حرکت باعث شد باز مساله حجاب روی میز رسانهها، مسئولان و مردم قرار گیرد. و از نظر من تا وقتی وضعیت این است باید حجاب سرخط اخبار این کشور باشد.
✳️ متاسفانه باید قبول کرد که در غیاب صدای متحد و قاطع حاکمیت در زمینه حجاب، «کشف لباس» و «حیازدایی» در برخی نقاط شهرمان در حال عادی شدن است. چه کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد؟ پایان این مسیر کجاست؟ اصلا در کدام نقطه جریان اپوزیسیون داخلی و خارجی نظام و جریان فرهنگیِ منفعل در درون حاکمیت و بدنه حزباللهی کشور بر سر وضع نابهنجار جامعه توافق خواهند کرد و به تعادل خواهند رسید؟ اصلا اگر برسند! پس در این شرایط، صبر و تحمل؛ آشفتهترین راهبرد ممکن است.
✳️ لذا این راهبرد آشفته که توصیه مشاوران و تصمیمسازان نابخرد، تجویز نخبگانِ دور از میدان و انتخاب عافیتطلبانه برخی از مسئولان است باید توسط عدهای کنار گذاشته شود و گزینه بدیلی توسط آنها ارائه شود. این گزینه جایگزین قرار نیست لزوما و ضرورتا بهترین گزینه باشد. فقط کافیست رنگ و بوی انفعال و سکوت نداشته و از جنس «پسفرداهای موهوم» نباشد. همین مقدار به عنوان مانعی برای فراموشی کامل بحران حجاب و غرق نشدن در روزمرههای بیهوده بس است.
✳️ و این مهمترین دستاورد آمران به معروف و فعالان مردمی حجاب در حرکت اخیرشان بود...
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
هدایت شده از اندیشکده زوج
مناسبات خانواده در تفکر اسلامی معاصر
گزارشی از یک پژوهش درباره گفتمانهای معطوف به خانواده
اندیشکده زوج
❇️ متن حاضر برگرفته از یک پژوهش با موضوع تحلیل گفتمان رویکردهای معطوف به خانواده و مناسبات آن است که گزارش تفصیلی آن به زودی منتشر خواهد شد. خانواده و مناسبات آن یکی از محورهای تعیینکننده مرزهای گفتمانی الگوی سوم با رقبای خود یعنی الگوی زن شرقی و زن غربی است. در این نوشتار -که گزارشی خلاصه از پژوهش مذکور است- به بازخوانی دلالتهای گفتمانیِ معطوف به خانواده و ابعاد مختلف آن نزد این سه الگو خواهیم پرداخت.
❇️ نزد گفتمان زن غربی که جریان فمینیسم اسلامی و روشنفکری داعیهدار آن هستند، مفاهیمی چون اهمیت خانواده، نقشهای خانگی زن، مادری، همسری، خانهداری، تربیت فرزند، کدبانوگری، ازدواج بهنگام، فرزندآوری، تمکین، ولایت و... یا دال تهی محسوب میگردند یا محور نقدها و مخالفتهای جدی واقع شدهاند. در متن و فرامتن این گفتمان، نه تنها هیچ ردپایی از اهمیت و لزوم توجه به این مفاهیم مشاهده نمیشود بلکه حتی مخالفتها، تحقیرها و اعتراضهای بسیاری را نیز در این باره میتوان یافت.
❇️ در واقع گفتمان زن غربی صورتبندی خود از خانواده و مناسبات آن را با مرکزیت دالّ «حقوق زن» ارائه داده و بر مفاهیمی چون فردیت اعضاء، روابط دموکراتیک، تشابه نقشها و استقلال زن از مرد تاکید دارد. نقطه مقابل این تصویر را در نحوه مفصلبندی گفتمان زن شرقی از خانواده و روابط اعضای آن میتوان ملاحظه کرد. این گفتمان با مرکزیت دالّ «تمکین زن» و با همنشینی مفاهیمی چون تفاوتهای جنسیتی، تقسیم نقش، اقتدار مرد، محوریت زن در خانه و... صورتبندی میگردد.
❇️ گفتمان الگوی سوم اما مناسبات خانواده را برمبنای «سازش» و با تاکید بر مفاهیمی چون تکریم زن، پیوندهای عاطفی در خانه با محوریت زن، حقوق متقابل زوجین و... توضیح میدهد. براین اساس تفاوت عمده این رویکرد با تفکر زن شرقی در چند عرصه بروز میکند. تفاوت اول در غلبه نگاه هنجارین به حضور زن و نگاه توصیفی به حضور مرد در درون خانواده نزد گفتمان زن شرقی است. در این رویکرد بیشتر از هر چیزی بر روی وظایف و تکالیف زن در قبال خانواده، شوهر و فرزندان تاکید شده و از حقوق زن در درون خانه کمتر سخن به میان میآید.
❇️ از طرفی درباره مردان غالبا بر مسئولیتهای اقتصادی او در قبال خانواده تاکید شده و از وظایف و تکالیف او نسبت به حقوق همسر چندان حرفی زده نمیشود. حجم انبوهی از بایدها و نبایدها قانونی، فقهی و اخلاقی ناظر به تکالیف زن در خانواده در کنار سهم ناچیزی از توصیههای اخلاقی به مردان مبنی بر خوشرفتاری با همسر و یا تامین نفقه اعضای خانواده گواه بر این مدعاست. اساسا توصیه به کوتاه آمدن و سازش در مواقع اختلاف در این گفتمان صرفا خطاب به زنان است.
❇️ در مقابل اما ادبیات رهبری انقلاب به عنوان نظریهپرداز گفتمان الگوی سوم کاملا متفاوت است. ایشان اولا در کنار تاکید بر وظایف و تکالیف زن در خانه و در قبال همسر، بر حقوق متقابل زوجین و حق زن بر عهده شوهر و تکلیف مردان درباره رشد و تعالی فردی و نحوه رعایتِ شان و شخصیت زن به یک اندازه تاکید میکنند. ثانیا دستورات متعدد ایشان مبنی بر ضرورت حمایت و پشتیبانی قانونی از حقوق زنان در خانواده نیز گواهی بر تفاوت رویه ایشان با گفتمان زن شرقی در مواجهه با مناسبات زن و خانواده است.
❇️ تفاوت دوم اینجاست که در گفتمان زن شرقی، همنشینی وثیق و غیرقابل تفکیکی میان زن و خانواده وجود دارد که گویی هویت زن را ذیل سایه خانواده و هویتهای خانگی او اعم از همسری، مادری و خانهداری تعریف میکند و حیث استقلالی برای شخصیت و هویت فردی زن قائل نیست. اگرچه کمتر ارجاع مستقیمی از اندیشمندان معاصر ذیل رویکرد اسلامی مبنی بر عدم لحاظ هویت و شخصیت فردی زن مستقل از هویت خانوادگی او یافت میشود، اما دلالتهای فرامتنی حاکی از ادغام هویتی زن و خانواده نزد این رویکرد است.
❇️ فربهگی ادبیات موجود ذیل مفاهیم خانوادهمحوری، مادری، فرزندآوری، تربیت فرزند، همسرداری، خانهداری، ولایت شوهر، تمکین، تناسب نقشها با تکوین زنان، التزام به خانه، آسیبهای اشتغال زنان و... در این گفتمان گواهی بر مدعای ماست. در حالی که در ادبیات رهبری به عنوان محور فکری گفتمان الگوی سوم، اگرچه محوریت زن در مناسبات خانواده و ترجیحات مصرّح برای نقشهای خانگی زن به چشم میخورد، اما ادغام هویتی زن و خانواده از گفتمان ایشان قابل استخراج نیست و ایشان برای زن و خانواده دو هویت مستقل قائل هستند.
#گزارش_پژوهش
#خانواده
#نگاه_نو
به کانال اندیشکده زوج در ایتا بپیوندید:
https://eitaa.com/zoujtt
37.55M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
خداوند از تشریع حکم حجاب چه منظور و هدفی را دنبال کرده است؟
بشنوید از زبان دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
@eqbali62
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
از جمله پیامدهای حجاب، روابط عاطفی گرم زوجین در خانواده است
دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
@eqbali62
عرصه زنان و خانواده قبل از نهادسازی به "ریشسفیدی" نیاز فوری دارد.
همایش خانواده مقاوم الحق و الانصاف سطح برگزاری همایش علمی در کشور رو چند پله ارتقاء بخشید. ظاهرا مهلت ارسال مقاله رو هم تا اواسط بهمن تمدید کردند. اگر دستی در عرصه پژوهش مطالعات خانواده دارید حتما توصیه میکنم فرصت حضور در این همایش رو از دست ندید.
سایت همایش👇
https://wfrc.ac.ir/familyconference3.html
هدایت شده از اندیشکده زوج
اندیشکده زوج با همکاری مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران با هدف تربیت پژوهشگر در حوزه مطالعات جنسیت اقدام به ایجاد و راهاندازی گروههای مطالعاتی ویژه دانشجویان مقطع کارشناسی تمامی رشتههای علوم انسانی در دانشگاههای سراسر کشور نموده است. این گروهها متشکل از 5 تا 7 دانشجوی علاقمند به حوزه مطالعات زنان، جنسیت و خانواده به مدت دو سال زیرنظر اساتید مطرح حوزه و دانشگاه مشغول به گذراندن یک سیر مطالعاتی مشخص خواهند شد و سپس براساس سازوکارهای طراحی شده وارد فرآیند توانمندسازی پژوهشی خواهند گردید.
علاقمندان به شرکت در این طرح میتوانند تا 15 دی ماه جهت ثبت نام به لینک زیر مراجعه نموده و فرم مربوطه را تکمیل کنند. اطلاعات تکمیلی پس از اتمام فرآیند ثبت نام اعلام خواهد شد.
لينك ثبت نام:
https://cws.ut.ac.ir/registration-zoj-think-tank
#اقدامات
#برنامه_ها
به کانال اندیشکده زوج در ایتا بپیوندید:
https://eitaa.com/zoujtt
هدایت شده از جنسیت و عدالت(ابوالفضل اقبالی)
گفتارِ انسجامِ اجتماعی اگر عکس بود...
کسانی که معتقدند ما باید حکم حجاب را تعطیل کنیم تا انسجام اجتماعی مختل نشود باید بدانند که انتهای ایده آنها چنین وضعیتی خواهد بود و حتی بدتر از این!
تحویل بگیرید!
@eqbali62
فرجامِ گفتار انسجام اجتماعی
چالشهای رواداریِ منفعلانه برای حکمرانی کشور
دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
✳️ پس از غائله اخیر کشور نزد بدنه نخبگانِ متدین جامعه یک ایده نسبتا فراگیر ناظر به سیاستگذاری حجاب شکل گرفت که من تحت عنوان «گفتار انسجام اجتماعی» از آن یاد میکنم. توصیهی سیاستیِ روشنِ این گفتار در شرایط پسامهسا، عبور نظام از قانون حجاب است. استدلالِ پایه و محوری آن نیز استعدادِ شکاف اجتماعی در جامعه ایران و بروز یک التهاب زیانبار و گسترده در کشور در واکنش به قانون حجاب است. به تعبیر من، نوعی «رواداریِ منفعلانه» حاکمیت در برابرِ «هنجارشکنیِ فعالانه» اقلیت.
✳️ صرفنظر از چالش جدی این ایده در ناحیهی «واقعیتسنجی»، پرسش اصلی ناظر به فرجام گفتار انسجام اجتماعی است. باید پرسید حامیان این ایده تا کجا حاکمیت را دعوت به سکوت و رواداری خواهند کرد؟ آیا امکانِ بروز ناآرامی و التهاب اجتماعی در آینده کشور به بهانههای دیگری غیر از حجاب منتفی است؟ پاسخ به این پرسش، لحظهی آشکار شدن تناقضاتِ درونیِ گفتار انسجام اجتماعی است. زیرا آنها خواهند گفت که حاکمیت میبایست نقطهای را برای مداخلات قانون در حوزه حجاب تعیین کند که حمایتِ حداکثری جامعه را داشته باشد و سایر مرزهای رد شده را به دست فرهنگ و عرف بسپارد. «برهنگیِ و نیمه برهنگی» همان نقطه مشخص و مردمپذیر برای برخورد قانونی است و کشف حجاب سر و سایر اشکال بیحجابی را باید به خود جامعه واگذار کرد. واضح است که نتیجه منطقیِ چنین توصیهای، عدولِ نقطه به نقطه از تمامیِ مرزهای حکمرانیِ فرهنگی ما خواهد بود. چرا؟
✳️ اولا اکثریتِ مطلق حامیان این گفتار به هیچوجه قائل به مداخلهی عرفی و فرهنگی جامعه درباره موضوع حجاب هم نیستند. یعنی اولین پارادوکس آنها دقیقا اینجاست که به هر نوع مداخلهی فرهنگیِ معطوف به تنظیم و کنترل وضعیت حجاب از سوی مردم واکنشِ منفیِ تند و تحقیرآمیز نشان میدهد. فقط کافیست یک بانوی چادری در فلان روستای کشور به یک شهروندِ هنجارشکن کوچکترین تذکری بدهد و طبقِ رویهی معمولِ این اقلیتِ هنجارشکن، مورد هجمه و هتاکی قرار گیرد. واکنش حامیانِ گفتار انسجام اجتماعی چه خواهد بود؟ بدون تردید تنها واکنش آنها تِرِند کردن هشتک #نه_به_دخالت_در_زندگی_مردم در صفحات توییتر و اینستاگرام خواهد بود. این تصور که حامیان گفتار انسجام اجتماعی فقط یک استوری در حمایت از حق آن بانوی محجبه در پیگیری هنجارها و ارزشهای اجتماعی بکنند از اساس منتفی است.
✳️ یا مثلا تصور کنید فلان نهاد فرهنگی حاکمیت، جمعی از بانوانِ محجبه را برای اهداء گلسر یا گیره روسری به بانوان ضعیفالحجاب در مترو جمع کند. سیلِ استوریها و توئیتهای تحقیرآمیز و منتقدانه از سوی حامیان این گفتار را شاهد خواهید بود! حامیانِ این گفتار، درباره عدم دخالت قانونیِ حاکمیت کاملا صریح و صادق هستند اما درباره تنظیمگری عرف و نقش مردم متناقضگو و غیرشفاف هستند. منظورِ واضح این گفتار از انسجامِ اجتماعی، همراهی و همرنگی با اقلیتِ هنجارشکن در ساحت رفتاری، نگرشی و ارزشیست. بدنهی متدین و مذهبی جامعه باید از نظام هنجارین و ارزشهای دینی خود عدول کند برای اینکه این اقلیتِ پرصدا «اغتشاش» نکنند!
✳️ ثانیا طرفداران این ایده هیچ توصیه روشنی برای مداخله قانونیِ حاکمیت در برخورد با برهنگی و نیمه برهنگی هم ندارند. مرجعِ تعیین این سطح در پوشش شهروندان کجاست؟ به کدام حد از پوشش میتوان چنین عناوینی را اطلاق کرد؟ قطعا پاسخ این رویکرد، «مراجعه به عرف» است. لذا در میانهی دعوای «عرفِ قیطریه» و «عرف فلان شهرستان یزد» این نقطه نیز رها خواهد شد! دستآورد این گفتار برای حکمرانی تا همین حد منفعلانه و ارتجاعی است.
✳️ گفتار جایگزین ما چیست؟ از قضا ما مدافعانِ قانونمندی پوششِ اجتماعی بانوان نیز بر ضرورت حفظ و تقویتِ انسجام اجتماعی تاکید صادقانه و روشن داریم. اما معتقدیم انسجام اجتماعی به معنای همرنگیِ منفعلانه مردم با یکدیگر نیست. جامعه از رهگذرِ برهمکنشِ نیروهای متضاد به تعادل و یکپارچگی خواهد رسید. مسیر داشتنِ یک جامعهی متحد، همدل و یکپارچه، ایجاد فضای تخاصم و ضدیت با «دیگری»ست. تاریخ جامعه ما گواهی میدهد که اوج انسجام اجتماعی مردم ایران در زمانهایی بود که «غیریتها» فعال بودند.
✳️ کاپیتولاسیون دیگریِ عزت ملی ما بود. سلطنت پهلوی دیگریِ استقلال ملی ما بود. رژیم بعث دیگریِ امنیت ملی ما بود، تحریم دیگریِ اقتصاد ملی ماست. مردم ایران اوج اتحاد و یکپارچگی تاریخی خود را در تقابل و ضدیت با این دیگریها تجربه کردهاند. امروز هم کشف حجاب و برهنگی، دیگریِ فرهنگ و ارزشهای ملی ماست. هنر نخبگان اجتماعی این است که انسجام ملی را در چنین بستر مساعدی تئوریزه و عملیاتی کنند.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
هدایت شده از زن به روایت سوم
برگزاری رویداد علمی #زن_به_روایت_سوم
📚رویداد علمی و تخصصی زن به روایت سوم از تاریخ 13 دیماه مصادف با ولادت حضرت زهرا(س) و روز زن و تولد حضرت امام خمینی(ره) تا دهه فجر انقلاب اسلامی در دانشگاهها، حوزههای علمیه و مراکز علمی سراسر کشور برگزار خواهد شد.
✅ زن ایرانی با ظهور انقلاب اسلامی تحول یافت و تحول آفرید. این تحول در وضعیت زنان بیش از هرچیزی مرهون نگاه اصیل و ناب حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به زن و جایگاه او در جامعه بود که توانست در متن انقلاب و حرکت اجتماعی پس از آن نیز ساری و جاری گردد.
❇️ امروز یکی از مسائل پرچالش و مهم در جامعه ایران، مساله زن است. این اهمیت به ویژه پس از اتفاقات اخیر کشور دوچندان نیز شده است. ابهام و تشتت آراء نزد نخبگان اجتماعی این عرصه واقعیتی غیرقابل انکار است. لذا ضرورت ارجاع به اندیشههای ناب امام خمینی(ره) به عنوان معمار انقلاب و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به عنوان نماینده تام مکتب انقلاب اسلامی در شرایط امروز بیش از پیش نمود یافته است.
✳️ لذا اندیشکده زن و جامعه قصد دارد با برگزاری یک رویداد گفتمانساز در قالب سلسله نشستهای علمی و تخصصی به بازخوانی مکتب انقلاب اسلامی درباره موضوع زن و مسائل مهم پیرامون آن بپردازد.
➕ موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره)، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، سازمان بسیج دانشجویی کشور، ستاد راهبری زن و خانواده مرکز مدیریت حوزه علمیه، جامعهالزهرا(س)، اداره کل امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی و موسسه مطالعات راهبردی ژرفا از حامیان اصلی این رویداد هستند.
@revayat_sevom
مبانی نظری الگوی سوم.pdf
889.8K
در این پست سعی کردم مبانی و اصول حاکم بر طرح انقلاب اسلامی درباره زن را در قالب گزارههایی ارائه کنم. این موارد قرار است ساختار نظریِ مقالهای را تشکیل دهد که عزم نگارش آن را دارم. عنوان مقاله «طرح کلی نظریه جنسیت در اندیشه مقام معظم رهبری» است. از شما خواهشمندم اگر گزارهای را برای اضافه کردن یا حذف و اصلاح پیشنهاد دارید برای من بفرستید:
@abolfazleqbali
درباره مفهومِ استقلال زن
یادداشت اول: تعریف و مختصات مفهوم
دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
✳️ یکی از سرفصلهای پرتکرار این روزها درباره مبحث الگوی سوم، موضوع «استقلال زن» است. صرفنظر از کیفیتِ طرح چنین مفهومی از سوی برخی دوستان، معنای محقق شده حول این مفهوم نزد مخاطبانِ این مباحث(دانشجویان و دنبالکنندگان صفحات فعالان زنان در شبکههای اجتماعی) بسیار دور از حقیقت آن در ادبیات دینی و انقلاب اسلامی است. لذا با توجه به اهمیت این بحث برآن شدم تا چند سطری پیرامون آن بنگارم.
✳️ پرسش اول و مهم ناظر به تعریف «استقلال» است. استقلال را وقتی با مفهوم متضاد آن توضیح بدهیم فهم آن بسیار ساده خواهد بود. مفهوم مقابل استقلال چیست؟ وابستگی، تبعیت، سایهنشینی، طفیلی بودن و... تمام این مفاهیم به عنوان متضادهای مفهوم استقلال، دلالت بر عدمِ امکانِ ارادهورزی، انتخابگری و عاملیت داشتن است. برای روشن شدن تعریف و سهولت درک آن ناگزیر از ذکر مثال هستم. آمار طلاق به انتخاب زنان در برخی از مناطق کشور به نسبت کلانشهرهایی چون تهران بسیار پایین است. آیا این آمار به تنهایی حاکی از تمایل بیشتر زنان آن مناطق به زندگی خانوادگی است؟ نه لزوما! در آن مناطق زنان غالبا تابعِ مردان خانواده بوده و اراده و انتخاب آنها ذیل ارادهی پدر، برادر، شوهر و یا حتی عمو و دایی است و آنها استقلالی برای محقق کردن انتخاب و اراده خود ندارند. در شهرهای بزرگ به دلیل تحول روابط خویشاوندی، سهم عاملیت و استقلال زنان افزایش یافته است.
✳️ پس میتوان استقلال را در یک صورتبندی ساده به معنای امکانِ ارادهورزی تعریف نمود. اساسا انقلاب مردمِ ایران در سال 57 در راستای تحققِ این امکان در مقیاس ملی و اراده جمعی بود. مردم ایران از سایهنشینی و تفوّق اراده بیگانگان بر اراده جمعی خود به ستوه آمده بودند و به شعار «استقلال» که امام خمینی(ره) سر داد متمایل شدند. استقلال به این معنا یک مطالبه فطری و جهانشمول است. حال باید پرسید آنچه که مراد انقلاب اسلامی و رهبران آن از مفهوم استقلالِ زن است، دقیقا به چه معناست؟
✳️ در نظریه جنسیتیِ انقلاب اسلامی اعتقاد بر این است که باید سهمِ ظرفیت و استعداد زنان برای حرکت جامعه را لحاظ و محقق نمود. یعنی مادامی که زنانگی امتداد اجتماعی پیدا نکند و محصور در چارچوبهای خانه بماند، تحول اجتماعی در مسیر تمدن اسلامی به نحو مطلوبی رقم نخواهد خورد. امتدادِ اجتماعی زنانگی یعنی زنان امکانِ ارادهورزی و تحققِ عاملیت خود را در عرصههای مختلف اجتماعی داشته باشند و انتخابهای آنها در مقیاس جمعیِ زنان ذیل و حاشیهی اراده دیگران نباشد.
✳️ این تعریف از استقلال زن، چیزی غیر از تعاون و همافزاییِ زن و مرد در جامعه و خانواده است. تعاون و همکاری در تحقق اهداف جامعه امری مسلّم و به جای خود. اما بسترسازی و ایجاد مسیری برای ارادهورزی زنان در سیاست، در هنر، در علم، در اقتصاد و... چیزی بیش از معاونتِ زنان ذیلِ سازههای مردانه است. تالیفِ مستقل یک اثر فرهنگی، هنری و اجتماعی معنای تامّ ارادهورزی و عاملیت است. وگرنه در طول تاریخ، همواره زنان با مردان در تحقق اهداف مشترک خود همافزایی داشتهاند.
✳️ استقلالِ انسانی در تعریف انقلاب اسلامی یک قید مهم و تعیینکننده نیز دارد و آن امکانِ ارادهورزی انسان ذیل اراده خداوند و ولایتِ امتدادیافته اوست. در نگاهِ توحیدی، استقلال و عاملیت انسان ذیل اراده خداوند تعریف میگردد و هرگونه عاملیتی خارج از چارچوب اراده الهی، تمنّای طاغوت است. چه ارادهی فمینیستیِ زنانه و چه مردسالاری عرفی و تاریخی. هم گفتارِ خانهنشینی زن خروج از چارچوبِ اراده الهیست و هم باور به «فرزندآوری مانع پیشرفت است». هردو ناقضِ استقلالِ حقیقیِ زن هستند.
✳️ تفاوت نگاهِ انقلاب اسلامی درباره استقلال زن با گفتارهای فمینیستیِ مشابه در کجاست؟ چرا تلقیِ برخی از دوستانِ مدعی گفتمان الگوی سوم از استقلال زن، در ساحتِ بینالاذهانیِ مخاطبان با رویکردهای فمینیستی مشابه قلمداد شده است؟ چرا از این نحوه طرح مفهوم استقلالِ انسانی به عنوان بنیادیترین باور در جهانبینی توحیدی، نوعی صنفیگری استشمام میگردد؟ در یادداشت بعدی پاسخ این چراها را خواهم داد.
✳️ همچنین باید درباره این بیشتر بحث کرد که تالیِ باورِ توحیدی به استقلال زن در ساحت حکمرانی چیست؟ حکمرانیِ انقلاب اسلامی در تمامی عرصهها براساس اعتقاد به استقلالِ انسانی و بهویژه استقلال زن دستخوشِ چه تغییرات رویکردی و ساختاری خواهد شد؟ و پرسشهای مهم دیگری که انشالله درباره آن بیشتر خواهم نوشت.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
درباره مفهومِ استقلال زن
یادداشت دوم: غیریتها و سوءبرداشتها
دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده
مخاطب این یادداشت کسانی هستند که در اتمسفر الگوی سوم زیست میکنند.
✳️ در یادداشت اول به تعریف مفهوم استقلال زن در نگاه انقلاب اسلامی پرداختم و در این یادداشت سعی دارم مرز میان این تعریف با دیگریهای آن را روشن کنم. در حالت کلی کاربرد صفت استقلال برای انسان از دو حالت خارج نیست. گاه استقلال صفتی برای فرد است یعنی در مقام توصیف امر جزئی قرار دارد. مثلا «فلانی فرد مستقلیست» و گاهی استقلال قرار است وصف امر کلی باشد. مثل «استقلال ملت ایران در برابر بیگانگان» این دو مقام توصیف دارای تفاوتهای دقیقی هستند که باید لحاظ شوند.
✳️ «استقلال زن» آنگاه که در مقام توصیف امرِ کلیست، طرحی ناظر به اراده جمعی دارد که به لحاظ تاریخی بسیار مهم است. بگذارید یک مثال بزنم: موضع حضرت آقا درباره 7 اکتبر چه بود؟ اینکه طوفانالاقصی یک عملیات کاملا فلسطینی بود. یعنی به رسمیت شناختنِ استقلال ملت فلسطین و حماس در تحقق «اراده جمعی» خود. استقلال زن نیز به این معنا، توجه به امکانِ تحقق «زنانگی» و ارادهی برخاسته از آن در جامعه دارد. ارادهای که فقدِ تاریخی جوامع بشری محسوب میگردد.
✳️ استقلال زن بهمثابه زمینه و پیشنیازِ ارادهورزیِ زنانه، در گفتمانهای زن شرقی و زن غربی یا غایب است یا مقلوب(قلب شده). تحجر با تصغیرِ زن و اعتبارزدایی از اراده و انتخاب او، و فمینیسم با استحاله یا هضم اراده او در نظمِ کورجنسِ مدرن، هر دو متهمان اصلیِ غیبتِ اراده زن در صحنهی تاریخسازی و جامعهپردازی به شمار میروند. تنها الگوی سوم و نگاه اصیل انقلاب اسلامی به جامعه، تاریخ و جنسیت است که استعدادِ پردازش چنین نظام معنایی حول مفهوم «استقلال انسانی» را دارد.
✳️ اما آنجا که استقلال در مقامِ توصیف امر جزئیست، هیچ تفاوتی میان «زنِ مستقل» و «مردِ مستقل» وجود ندارد. اینجا موصوف انسان است. فردِ انسانی در جهانبینی اسلامی دارای استقلال و اراده است و چارچوب انتخابهای او را «حدودالله» تعیین میکند و اراده هیچ فرد دیگری بر او تفوق ندارد. اما واضح است که ما در جوامع انسانی صرفا با افراد و ارادههای فردی طرف نیستیم بلکه با «موقعیت»های اجتماعی نیز مواجهایم. موقعیتهایی نظیر رئیس و مرئوس، استاد و دانشجو، پزشک و بیمار، پدر و فرزند و...
✳️ مناسبات حاکم بر موقعیتهای اجتماعی دارای منطق متفاوتی با نسبتهای فردیست. احمد و سعید در مقام فردی دارای دو حیثِ ارادی مستقل و در عرض یکدیگر هستند اما اراده سعید در موقعیتِ پدر بر اراده احمد در جایگاه فرزند تفوق و برتری دارد. نسبت میان این دو در محیط کار ممکن است کاملا برعکس باشد. یعنی اینجا اراده احمد(فرزند) به عنوان رئیس به اراده سعید(پدر) در جایگاه کارمند، در چارچوب مناسبات اداره تفوق دارد. اینها اقتضائات زندگی اجتماعیست و دلالت بر نفی استقلال فردی ندارد.
✳️ در جهانبینی اسلامی تمام این مناسبات در چارچوب حدود الهی معتبر هستند. بر همین اساس، فرزندی که باید نزد والدین خاکسار و مطیعِ محض باشد، درباره اطاعت از امر والدین در معصیتِ خدا «استقلال» دارد. یا کارمندی که در چارچوب مقررات اداره باید تابع رئیس باشد درباره امر رئیس به رشوه گرفتن استقلال دارد. یعنی نه فرزند میتواند دستور پدر را توجیهی برای معصیت خدا بداند و نه کارمند دستور رئیس را. اساسا انسان دارای اراده و و مستقل خلق شده که در محضر خداوند پاسخگو باشد.
✳️ لذا در این مقام وقتی سخن از استقلال زن میکنیم ناظر به این معنا نیست که ما در مناسبات خانواده با دو اراده در عرض هم مواجهایم. اراده مرد و اراده زن. خیر! این دو اراده در مناسبات خانواده در طول یکدیگر و در نسبتی متکامل با هم قرار دارند. گاه اراده مرد بر اراده زن تفوق مییابد و گاه اراده زن است که اراده مرد را معیّن میکند و این اقتضای زندگی خانوادگی و التزام به مصالح آن است. اینجا لازم است به نکته مهمی متذکر شویم. «استقلال زن» در مقیاس امر جزئی، گاهی غلطانداز است.
✳️ یعنی آنجا که استقلال زن به مثابه وصف فرد یا موقعیتی خاص استعمال میشود، بسیار در مظان سوءتفاهم و غلتیدن در قلمرو معناییِ گفتمان زن غربی یا فمینیستی است. استقلال زن در این معنا که اساسا دالِّ تهی گفتمان زن شرقی محسوب میشود. لذا الگوی سوم در این موقف صرفا با فمینیسم نقطه تلاقی دارد. مفهوم استقلال زن در نظام معنایی فمینیستی تمهیدی برای «تقابل» و دوئیتِ زن و مرد است و اسم رمزی برای تعمیقِ شکافهای موقعیتی در خانواده و تخاصمات صنفی در جامعه به شمار میرود. حال آنکه این مفهوم در ادبیات الگوی سوم ارمغانی جز «اتحاد هویتی» به همراه ندارد.
لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی)
https://eitaa.com/eqbali62
موسسه تبیان برگزار میکند:
دورهی کارگاهی انتخابهای معطوف بهزندگی
ویژه دختران و پسران مجرد
سرفصلها و اساتید دوره:
دکتر علیرضا لاور
چک لیستِ خواستگاری
دکتر سمیهسادات حسنیحلم
دانشِ حقوقیِ ازدواج در ایران
دکتر ابوالفضل اقبالی
مردِ زندگی، زنِ زندگی
دکتر فاطمه خالقی و دکتر پروانه آشتیانی(کارگاه مشترک)
شناخت، عشق، ازدواج
زمان: جمعه ۲۹ دیماه از ساعت ۸ الی ۱۷
مکان: بلوار کشاورز، خیابان نادری، موسسه فرهنگی تبیان نور
هزینه ثبتنام: ۸۰۰ هزار تومان(به همراه ناهار و پذیرایی)
جهت ثبتنام با شماره 09399638536 تماس گرفته یا به آیدی زیر در ایتا، تلگرام و بله پیام دهید
@basiratadmin