خداوند از تشریع حکم حجاب چه منظور و هدفی را دنبال کرده است؟ بشنوید از زبان دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده @eqbali62

از جمله پیامدهای حجاب، روابط عاطفی گرم زوجین در خانواده است دکتر ابوالفضل اقبالی مدیر اندیشکده زوج و پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده @eqbali62

عرصه زنان و خانواده قبل از نهادسازی به "ریش‌سفیدی" نیاز فوری دارد.

فردا ساعت ۷ونیم شب در دانشگاه امام صادق(ع) با دکتر مهاجری سردبیر خبرآنلاین مناظره خواهم کرد انشالله که بحث خوب و رو به جلویی باشه

همایش خانواده مقاوم الحق و الانصاف سطح برگزاری همایش علمی در کشور رو چند پله ارتقاء بخشید. ظاهرا مهلت ارسال مقاله رو هم تا اواسط بهمن تمدید کردند. اگر دستی در عرصه پژوهش مطالعات خانواده دارید حتما توصیه می‌کنم فرصت حضور در این همایش رو از دست ندید. سایت همایش👇 https://wfrc.ac.ir/familyconference3.html

اندیشکده زوج با همکاری مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران با هدف تربیت پژوهشگر در حوزه مطالعات جنسیت اقدام به ایجاد و راه‌اندازی گروه‌های مطالعاتی ویژه دانشجویان مقطع کارشناسی تمامی رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های سراسر کشور نموده است. این گروه‌ها متشکل از 5 تا 7 دانشجوی علاقمند به حوزه مطالعات زنان، جنسیت و خانواده به مدت دو سال زیرنظر اساتید مطرح حوزه و دانشگاه مشغول به گذراندن یک سیر مطالعاتی مشخص خواهند شد و سپس براساس سازوکارهای طراحی شده وارد فرآیند توانمندسازی پژوهشی خواهند گردید. علاقمندان به شرکت در این طرح می‌توانند تا 15 دی ماه جهت ثبت نام به لینک زیر مراجعه نموده و فرم مربوطه را تکمیل کنند. اطلاعات تکمیلی پس از اتمام فرآیند ثبت نام اعلام خواهد شد. لينك ثبت نام: https://cws.ut.ac.ir/registration-zoj-think-tank #اقدامات #برنامه_ها به کانال اندیشکده زوج در ایتا بپیوندید: https://eitaa.com/zoujtt

گفتارِ انسجامِ اجتماعی اگر عکس بود... کسانی که معتقدند ما باید حکم حجاب را تعطیل کنیم تا انسجام اجتماعی مختل نشود باید بدانند که انتهای ایده آنها چنین وضعیتی خواهد بود و حتی بدتر از این! تحویل بگیرید! @eqbali62

فرجامِ گفتار انسجام اجتماعی چالش‌های رواداریِ منفعلانه برای حکمرانی کشور دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده ✳️ پس از غائله اخیر کشور نزد بدنه نخبگانِ متدین جامعه یک ایده نسبتا فراگیر ناظر به سیاست‌گذاری حجاب شکل گرفت که من تحت عنوان «گفتار انسجام اجتماعی» از آن یاد می‌کنم. توصیه‌ی سیاستیِ روشنِ این گفتار در شرایط پسامهسا، عبور نظام از قانون حجاب است. استدلالِ پایه و محوری آن نیز استعدادِ شکاف اجتماعی در جامعه ایران و بروز یک التهاب زیان‌بار و گسترده در کشور در واکنش به قانون حجاب است. به تعبیر من، نوعی «رواداریِ منفعلانه» حاکمیت در برابرِ «هنجارشکنیِ فعالانه» اقلیت. ✳️ صرف‌نظر از چالش جدی این ایده در ناحیه‌ی «واقعیت‌سنجی»، پرسش اصلی ناظر به فرجام گفتار انسجام اجتماعی است. باید پرسید حامیان این ایده تا کجا حاکمیت را دعوت به سکوت و رواداری خواهند کرد؟ آیا امکانِ بروز ناآرامی و التهاب اجتماعی در آینده کشور به بهانه‌های دیگری غیر از حجاب منتفی است؟ پاسخ به این پرسش، لحظه‌ی آشکار شدن تناقضاتِ درونیِ گفتار انسجام اجتماعی است. زیرا آنها خواهند گفت که حاکمیت می‌بایست نقطه‌ای را برای مداخلات قانون در حوزه حجاب تعیین کند که حمایتِ حداکثری جامعه را داشته باشد و سایر مرزهای رد شده را به دست فرهنگ و عرف بسپارد. «برهنگیِ و نیمه برهنگی» همان نقطه مشخص و مردم‌پذیر برای برخورد قانونی است و کشف حجاب سر و سایر اشکال بی‌حجابی را باید به خود جامعه واگذار کرد. واضح است که نتیجه منطقیِ چنین توصیه‌ای، عدولِ نقطه به نقطه از تمامیِ مرزهای حکمرانیِ فرهنگی ما خواهد بود. چرا؟ ✳️ اولا اکثریتِ مطلق حامیان این گفتار به هیچوجه قائل به مداخله‌ی عرفی و فرهنگی جامعه درباره موضوع حجاب هم نیستند. یعنی اولین پارادوکس آنها دقیقا اینجاست که به هر نوع مداخله‌ی فرهنگیِ معطوف به تنظیم و کنترل وضعیت حجاب از سوی مردم واکنشِ منفیِ تند و تحقیرآمیز نشان می‌دهد. فقط کافی‌ست یک بانوی چادری در فلان روستای کشور به یک شهروندِ هنجارشکن کوچکترین تذکری بدهد و طبقِ رویه‌ی معمولِ این اقلیتِ هنجارشکن، مورد هجمه و هتاکی قرار گیرد. واکنش حامیانِ گفتار انسجام اجتماعی چه خواهد بود؟ بدون تردید تنها واکنش آنها تِرِند کردن هشتک #نه_به_دخالت_در_زندگی_مردم در صفحات توییتر و اینستاگرام خواهد بود. این تصور که حامیان گفتار انسجام اجتماعی فقط یک استوری در حمایت از حق آن بانوی محجبه در پیگیری هنجارها و ارزش‌های اجتماعی بکنند از اساس منتفی است. ✳️ یا مثلا تصور کنید فلان نهاد فرهنگی حاکمیت، جمعی از بانوانِ محجبه را برای اهداء گل‌سر یا گیره روسری به بانوان ضعیف‌الحجاب در مترو جمع کند. سیلِ استوری‌ها و توئیت‌های تحقیرآمیز و منتقدانه از سوی حامیان این گفتار را شاهد خواهید بود! حامیانِ این گفتار، درباره عدم دخالت قانونیِ حاکمیت کاملا صریح و صادق هستند اما درباره تنظیم‌گری عرف و نقش مردم متناقض‌گو و غیرشفاف هستند. منظورِ واضح این گفتار از انسجامِ اجتماعی، همراهی و همرنگی با اقلیتِ هنجارشکن در ساحت رفتاری، نگرشی و ارزشی‌ست. بدنه‌ی متدین و مذهبی جامعه باید از نظام هنجارین و ارزش‌های دینی خود عدول کند برای اینکه این اقلیتِ پرصدا «اغتشاش» نکنند! ✳️ ثانیا طرفداران این ایده هیچ توصیه روشنی برای مداخله قانونیِ حاکمیت در برخورد با برهنگی و نیمه برهنگی هم ندارند. مرجعِ تعیین این سطح در پوشش شهروندان کجاست؟ به کدام حد از پوشش می‌توان چنین عناوینی را اطلاق کرد؟ قطعا پاسخ این رویکرد، «مراجعه به عرف» است. لذا در میانه‌ی دعوای «عرفِ قیطریه» و «عرف فلان شهرستان یزد» این نقطه نیز رها خواهد شد! دستآورد این گفتار برای حکمرانی تا همین حد منفعلانه و ارتجاعی است. ✳️ گفتار جایگزین ما چیست؟ از قضا ما مدافعانِ قانون‌مندی پوششِ اجتماعی بانوان نیز بر ضرورت حفظ و تقویتِ انسجام اجتماعی تاکید صادقانه و روشن داریم. اما معتقدیم انسجام اجتماعی به معنای همرنگیِ منفعلانه مردم با یکدیگر نیست. جامعه از رهگذرِ برهم‌کنشِ نیروهای متضاد به تعادل و یکپارچگی خواهد رسید. مسیر داشتنِ یک جامعه‌ی متحد، همدل و یکپارچه، ایجاد فضای تخاصم و ضدیت با «دیگری»ست. تاریخ جامعه ما گواهی می‌دهد که اوج انسجام اجتماعی مردم ایران در زمان‌هایی بود که «غیریت‌ها» فعال بودند. ✳️ کاپیتولاسیون دیگریِ عزت ملی ما بود. سلطنت پهلوی دیگریِ استقلال ملی ما بود. رژیم بعث دیگریِ امنیت ملی ما بود، تحریم دیگریِ اقتصاد ملی ماست. مردم ایران اوج اتحاد و یکپارچگی تاریخی خود را در تقابل و ضدیت با این دیگری‌ها تجربه کرده‌اند. امروز هم کشف حجاب و برهنگی، دیگریِ فرهنگ و ارزش‌های ملی ماست. هنر نخبگان اجتماعی این است که انسجام ملی را در چنین بستر مساعدی تئوریزه و عملیاتی کنند. لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی) https://eitaa.com/eqbali62

برگزاری رویداد علمی #زن_به_روایت_سوم 📚رویداد علمی و تخصصی زن به روایت سوم از تاریخ 13 دی‌ماه مصادف با ولادت حضرت زهرا(س) و روز زن و تولد حضرت امام خمینی(ره) تا دهه فجر انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و مراکز علمی سراسر کشور برگزار خواهد شد. ✅ زن ایرانی با ظهور انقلاب اسلامی تحول یافت و تحول آفرید. این تحول در وضعیت زنان بیش از هرچیزی مرهون نگاه اصیل و ناب حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به زن و جایگاه او در جامعه بود که توانست در متن انقلاب و حرکت اجتماعی پس از آن نیز ساری و جاری گردد. ❇️ امروز یکی از مسائل پرچالش و مهم در جامعه ایران، مساله زن است. این اهمیت به ویژه پس از اتفاقات اخیر کشور دوچندان نیز شده است. ابهام و تشتت آراء نزد نخبگان اجتماعی این عرصه واقعیتی غیرقابل انکار است. لذا ضرورت ارجاع به اندیشه‌های ناب امام خمینی(ره) به عنوان معمار انقلاب و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به عنوان نماینده تام مکتب انقلاب اسلامی در شرایط امروز بیش از پیش نمود یافته است. ✳️ لذا اندیشکده زن و جامعه قصد دارد با برگزاری یک رویداد گفتمان‌ساز در قالب سلسله نشست‌های علمی و تخصصی به بازخوانی مکتب انقلاب اسلامی درباره موضوع زن و مسائل مهم پیرامون آن بپردازد. ➕ موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام(ره)، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، سازمان بسیج دانشجویی کشور، ستاد راهبری زن و خانواده مرکز مدیریت حوزه علمیه، جامعه‌الزهرا(س)، اداره کل امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی و موسسه مطالعات راهبردی ژرفا از حامیان اصلی این رویداد هستند. @revayat_sevom

در این پست سعی کردم مبانی و اصول حاکم بر طرح انقلاب اسلامی درباره زن را در قالب گزاره‌هایی ارائه کنم. این موارد قرار است ساختار نظریِ مقاله‌ای را تشکیل دهد که عزم نگارش آن را دارم. عنوان مقاله «طرح کلی نظریه جنسیت در اندیشه مقام معظم رهبری» است. از شما خواهشمندم اگر گزاره‌ای را برای اضافه کردن یا حذف و اصلاح پیشنهاد دارید برای من بفرستید: @abolfazleqbali

درباره مفهومِ استقلال زن یادداشت اول: تعریف و مختصات مفهوم دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات جنسیت و خانواده ✳️ یکی از سرفصل‌های پرتکرار این روزها درباره مبحث الگوی سوم، موضوع «استقلال زن» است. صرف‌نظر از کیفیتِ طرح چنین مفهومی از سوی برخی دوستان، معنای محقق شده حول این مفهوم نزد مخاطبانِ این مباحث(دانشجویان و دنبال‌کنندگان صفحات فعالان زنان در شبکه‌های اجتماعی) بسیار دور از حقیقت آن در ادبیات دینی و انقلاب اسلامی است. لذا با توجه به اهمیت این بحث برآن شدم تا چند سطری پیرامون آن بنگارم. ✳️ پرسش اول و مهم ناظر به تعریف «استقلال» است. استقلال را وقتی با مفهوم متضاد آن توضیح بدهیم فهم آن بسیار ساده خواهد بود. مفهوم مقابل استقلال چیست؟ وابستگی، تبعیت، سایه‌نشینی، طفیلی بودن و... تمام این مفاهیم به عنوان متضادهای مفهوم استقلال، دلالت بر عدمِ امکانِ اراده‌ورزی، انتخاب‌گری و عاملیت داشتن است. برای روشن شدن تعریف و سهولت درک آن ناگزیر از ذکر مثال هستم. آمار طلاق به انتخاب زنان در برخی از مناطق کشور به نسبت کلان‌شهرهایی چون تهران بسیار پایین است. آیا این آمار به تنهایی حاکی از تمایل بیشتر زنان آن مناطق به زندگی خانوادگی است؟ نه لزوما! در آن مناطق زنان غالبا تابعِ مردان خانواده بوده و اراده و انتخاب آنها ذیل اراده‌ی پدر، برادر، شوهر و یا حتی عمو و دایی است و آنها استقلالی برای محقق کردن انتخاب و اراده خود ندارند. در شهرهای بزرگ به دلیل تحول روابط خویشاوندی، سهم عاملیت و استقلال زنان افزایش یافته است. ✳️ پس می‌توان استقلال را در یک صورتبندی ساده به معنای امکانِ اراده‌ورزی تعریف نمود. اساسا انقلاب مردمِ ایران در سال 57 در راستای تحققِ این امکان در مقیاس ملی و اراده جمعی بود. مردم ایران از سایه‌نشینی و تفوّق اراده بیگانگان بر اراده جمعی خود به ستوه آمده بودند و به شعار «استقلال» که امام خمینی(ره) سر داد متمایل شدند. استقلال به این معنا یک مطالبه فطری و جهانشمول است. حال باید پرسید آنچه که مراد انقلاب اسلامی و رهبران آن از مفهوم استقلالِ زن است، دقیقا به چه معناست؟ ✳️ در نظریه جنسیتیِ انقلاب اسلامی اعتقاد بر این است که باید سهمِ ظرفیت و استعداد زنان برای حرکت جامعه را لحاظ و محقق نمود. یعنی مادامی که زنانگی امتداد اجتماعی پیدا نکند و محصور در چارچوب‌های خانه بماند، تحول اجتماعی در مسیر تمدن اسلامی به نحو مطلوبی رقم نخواهد خورد. امتدادِ اجتماعی زنانگی یعنی زنان امکانِ اراده‌ورزی و تحققِ عاملیت خود را در عرصه‌های مختلف اجتماعی داشته باشند و انتخاب‌های آنها در مقیاس جمعیِ زنان ذیل و حاشیه‌ی اراده دیگران نباشد. ✳️ این تعریف از استقلال زن، چیزی غیر از تعاون و هم‌افزاییِ زن و مرد در جامعه و خانواده است. تعاون و همکاری در تحقق اهداف جامعه امری مسلّم و به جای خود. اما بسترسازی و ایجاد مسیری برای اراده‌ورزی زنان در سیاست، در هنر، در علم، در اقتصاد و... چیزی بیش از معاونتِ زنان ذیلِ سازه‌های مردانه است. تالیفِ مستقل یک اثر فرهنگی، هنری و اجتماعی معنای تامّ اراده‌ورزی و عاملیت است. وگرنه در طول تاریخ، همواره زنان با مردان در تحقق اهداف مشترک خود هم‌افزایی داشته‌اند. ✳️ استقلالِ انسانی در تعریف انقلاب اسلامی یک قید مهم و تعیین‌کننده نیز دارد و آن امکانِ اراده‌ورز‌ی انسان ذیل اراده خداوند و ولایتِ امتدادیافته اوست. در نگاهِ توحیدی، استقلال و عاملیت انسان ذیل اراده خداوند تعریف می‌گردد و هرگونه عاملیتی خارج از چارچوب اراده الهی، تمنّای طاغوت است. چه اراده‌ی فمینیستیِ زنانه و چه مردسالاری عرفی و تاریخی. هم گفتارِ خانه‌نشینی زن خروج از چارچوبِ اراده الهی‌ست و هم باور به «فرزندآوری مانع پیشرفت است». هردو ناقضِ استقلالِ حقیقیِ زن هستند. ✳️ تفاوت نگاهِ انقلاب اسلامی درباره استقلال زن با گفتارهای فمینیستیِ مشابه در کجاست؟ چرا تلقیِ برخی از دوستانِ مدعی گفتمان الگوی سوم از استقلال زن، در ساحتِ بین‌الاذهانیِ مخاطبان با رویکردهای فمینیستی مشابه قلمداد شده است؟ چرا از این نحوه طرح مفهوم استقلالِ انسانی به عنوان بنیادی‌ترین باور در جهان‌بینی توحیدی، نوعی صنفی‌گری استشمام می‌گردد؟ در یادداشت بعدی پاسخ این چراها را خواهم داد. ✳️ همچنین باید درباره این بیشتر بحث کرد که تالیِ باورِ توحیدی به استقلال زن در ساحت حکمرانی چیست؟ حکمرانیِ انقلاب اسلامی در تمامی عرصه‌ها براساس اعتقاد به استقلالِ انسانی و به‌ویژه استقلال زن دستخوشِ چه تغییرات رویکردی و ساختاری خواهد شد؟ و پرسش‌های مهم دیگری که انشالله درباره آن بیشتر خواهم نوشت. لینک کانال جنسیت و عدالت(دکتر ابوالفضل اقبالی) https://eitaa.com/eqbali62