#تذکره_الاولیا #عطار #عطار_نیشابوری
🔴عطارنیشابوری
📖تذکره الاولیاء
✅مردمان سه گروهاند، یکی اُمرا، دوم علما و سوم فقرا؛ چون اُمرا تباه شوند معاش و اکتساب ِخلق تباه شود و چون علما تباه شوند دینِ خلق رو به نقصان نَهد و چون فقرا تباه شوند زُهد و همّت در میانِ خلق تباه شود. تباهی امرا جور و ظلم بُود و تباهی علما میلِ دنیا بُود و متابعت هوا؛ و تباهیِ فقرا ترک طاعت و مخالفت رضا.
➖➖➖➖➖➖➖➖
کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
جدایی دین از فلسفه
.
#محسن_بهرامی
.
مکتب تفکیک(مکتب خراسان)به نگرش خاصی در علوم مذهبی اطلاق میشود،که پیروانش بر تفکیک آموزههای فلسفی از روشهای دینشناسی تأکید
می ورزند.این مکتب فکری، باالهام از آموزههای میرزا مهدی اصفهانی در مشهد شکل گرفت.
گرچه اهل تفکیک با کلیت روش فلسفی وعرفانی در معرفت دینی مخالف میباشند اما در عمل تنها به روش معرفتی ملاصدرای شیرازی میتازند و روش او را موجب انحراف در تفسیر متون دینی میدانند.
ازجمله انتقادات اصلی به شاگردان میرزای اصفهانی (نگاه سیرخطی)آنان به فلسفه اسلامی میباشد. توضیح آنکه این گروه برای فلسفه اسلامی خط سیر تاریخی ترسیم میکنند که از وضعیت ساده و ابتدایی به وضعیت تکامل وپیچیدگی رسیده ودرانتها حکمت متعالیه ملاصدرا به مثابه حرف نهایی فیلسوفان مسلمان میباشد به نحوی که هرکس هرآنچه پیش از ایشان گفته بالضروره باطل میباشد.بنابراین میتوان با تاختن به مکتبِ صدرالمتالهین شیرازی تمام عمارت فلسفه اسلامی رابرسرِ اهلش خراب کرد و کیانِ اسلامی وملتِ ابراهیمی را از لوثِ وجود این ساکنین منحرف وزندیق پاک گردانید!!!!
گرچه با ملاصدرا نظریه وحدت وجود به ثبوت استدلالی ومتقن رسید، وهستی شناسی عقلی اسلامی برهانی گشت،اما در حوزه معرفت شناسی و حتی برخی از سطوح وجود شناسی سخن صدرابه مثابه فصل الخطاب وخاتمیت فلسفه نمیباشد.اینطور نیست که بعداز صدرا همه حکما جبرا تابع قول نهایی آخوند پیرامون وحدت شخصی وجود بوده باشند.حتی شارحین بزرگ حکمت متعالیه مثل حاجی سبزواری از قول نهایی ملاصدرا پیروی نکرده اند،پس گمان اینکه با تاختن بر وحدت شخصی میتوان اقوال همه فلاسفه راباطل کرد، سخنی است گزاف وبی ربط.
گرچه شعار اصلی مکتب فکری این است که(بین حقایق دینی که از طریق وحی الهی نازل میشود با آنچه محصول اندیشه بشری بهشمار میآیدباید تفاوت و تفکیک قائل شویم) اما ظاهرا مراد این گروه از اندیشه بشری،تنها آراء ملاصدرا میباشد.چه اینکه در مباحث معرفت شناسی سعی دارند باتکرار سخنان مشائیونی نظیر بهمنیار و ابوالعباس لوکری، به مصاف حکمت متعالیه رفته وبا استفاده از ادله فلاسفه ای نظیر سهروردی وقطب الدین شیرازی وخواجه نصیرالدین طوسی تیرخلاص رابه اصالت وجود ملاصدرا بزنند.
اما اوج این ماجرا آنجاست که تابعین میرزای اصفهانی گمان میکنندبا کلامی غیراز کلام بشر وسخنی غیراز سخن فلاسفه، زمین فلسفه راشخم زده اند!!حال آنکه در واقعیت امر آنها با تکرار کلمات وعبارات فیلسوفانی دیگر، به سراغ نقدو رد ملاصدرا ونظریات او رفته اند!!
#مکتب_تفکیک
#میرزا_مهدی_اصفهانی
#محمدرضا_حکیمی
➖➖➖➖➖➖
💠کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
صراط_مستقیم.pdf
7.2M
📖صراط مستقیم
🔹شیخ محمدحسن وکیلی
✅کتاب «صراط مستقیم؛ نقد مبانی مکتب تفکیک براساس تقریرحجةالاسلام و المسلمین سید جعفر سیدان» تألیف حاج شیخ محمد حسن وکیلی میباشد.
نویسنده، این کتاب را در پاسخ به آنچه خود «نسبت ناصحیح به پاسدار بزرگ مکتب تشیع؛ صدرالمتألّهین» میداند نگاشته است.
گر چه اصل این کتاب تقریر صحیح بیانات صدرالمتألهین دربارۀ «صراط» و تبیین دهها خطا و مغالطه حجةالاسلام و المسلمین سید جعفر سیدان در فهم کلام صدرا است اما بخش عمدۀ کتاب به موضوع چگونگی برخورد با نقل (آیات و روایات) در اصول عقائد و بررسی آیات و روایات در مسأله صراط میباشد.
🔴کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
.
پدرِ تفکیک
.
#محسن_بهرامی
.
بدون شک مکتب تفکیک حاصلِ اندیشه های میرزا مهدی اصفهانی است.به اعتقادایشان فلسفه و عرفان و سایر معارف بشری از پایه با معارف قرآن و ائمه تغایر و تضاد دارند، و از این رو همواره تلاش در جداسازی و تفکیک معارف الهی وحیانی از سایر مکاتب (فلسفه و عرفان و تصوف و..) داشت.
برخی از علمای معاصر،علت مخالفت میرزای اصفهانی با فلسفه وعرفان را ناشی از انگیزشهای روانی ایشان میدانستند.
علامه طهرانی معتقداست که: رد عرفان و فلسفه از طرف میرزا مهدی، در اثر وازدگی نفس و بهواسطهٔ عدم تحمل و عدم وصول در سلوک و از سر کینه بود.(۱)
ایشان بهنقل از سید جمالالدین گلپایگانی که استاد سلوک میرزا مهدی بودنقل میکند که میرزای اصفهانی دارای ظرفیت سلوک نبود ودرنهایت بهدلیل وخامت اوضاع جسمی،روانه ایران شد.
آیه الله سیدجلال الدین آشتیانی بر این باور بود که تلاشها و ریاضتهای فراوان برای فهم مسائل غامض فلسفه و عرفان،آسیبهای جدی بر میرزای اصفهانی وارد کرد و تحملش را نسبت به فلسفه و عرفان از دست داد و به مخالفت با فلسفه برخاست.آشتیانی به نقل از سید هادی میلانی میگوید: ایشان در عرفان سر خورد و به جان فلسفه افتاد(۲)
به اعتقاد مرحوم آشتیانی: پریشان حالی میرزا بر پریشان فکری او تأثیر گذاشته بود.(۳)
سیدجلال الدین آشتیانی در تبیین انگیزه میرزای اصفهانی درتاسیس مکتب تفکیک میگوید:
مخالفت با فلسفه در مشهد برمیگردد به زمان آقا میرزا مهدی اصفهانی. او در ابتدا میرود و همان طریقه آخوند ملاحسینقلی همدانی وآقا شیخ محمد بهاری و آقا سید مرتضی کشمیری را انتخاب میکند.روزه زیاد میگیرد.نماز زیاد میخواند.اذکار و اوراد وارد شده از ائمه را انجام میدهد.مدتی این کار را میکندآقای خوئی برای من نقل کرد، از آقای میلانی هم شنیدم که مرحوم آقا شیخ ابوالقاسم اصفهانی که استاد آقای بروجردی بود میگفت:مرحوم آقا میرزا حسین نائینی پنجاه دینار به من داد و گفت ایشان را به ایران ببر و معالجهاش کن.ما آمدیم شمیران. جایی گرفتیم.پس از مدتی حالش بهتر و سرانجام خوب شد. بعد میرود نزد مرحوم آقا میرزا احمد آشتیانی (از شاگردان میرزای نائینی) و مهمان وی میشود.بعدها آقا میرزا احمد میگفت: شواهد الربوبیه را پیش من میخواند اما فهم مطالب فلسفی برایش بسیار دشوار بود.[میرزای اصفهانی]در ابتدا چنین عقایدی نداشت.اما پس از آن که به اصفهان رفت، کارش به جایی رسید که از عرفان سرخورد و به جان فلسفه افتاد.(۴)
.
منابع
۱_علامه طهرانی، تشابه آراء میرزا مهدی اصفهانی و شیخ احمد احسائی، مکتوبات خطی ص۸۲
۲_آشتیانی، نقدی بر تهافت، ص۴۲
۳_جمشیدی، گنج پنهان فلسفه و عرفان، ص۱۱۹
۴_کیهان اندیشه، ش ۱، پیرامون تفکر عقلی و فلسفی در اسلام، ص۲۴-۲۵
#مکتب_تفکیک
#مکتب_معارفی_خراسان
#میرزا_مهدی_اصفهانی
#محمدرضا_حکیمی
➖➖➖➖➖➖
🔴کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
چند نکته درباره ژان پل سارتر؟
.
#محسن_بهرامی
.
برای پی بردن به فضای فکری سارتر درنظر گرفتن چند نکته ضروری است:
۱_تفکراتِ سارتر در ذیل نگاه اگزیستانسیالیستی بوده واین مشرب فلسفی مربوط به سپهرِ عالم پست مدرن میباشد.
۲_انسانِ پست مدرن از نظم واقتدارِ عقل ابزاری ومعاش که درکی از عالم غیب ومجردات نداردخسته وافسرده شده ودرجستجویی رهایی ازساختارها ونظم خشک تمدن مدرن میباشد.لذا اندیشه اگزیستانس که متاثراز چنین فضای میباشند
اولا: کنشی اعتراضی به نظم وساختارهای مدرنیته دارد.
ثانیا:از عقل فلسفی گریزان ودرجستجویی جانشینی برای آن هستند تا بی معنایی عقلِ ابزاری مدرن را التیام بخشد.
براین اساس برخی از پست مدرنیستها همچون شوپنهاور به عرفانهای شرقی وبودایی ویا هایدگر به فضای ماقبلِ ارسطو وعصر پیش از فلسفه بازگشته اند تا قدری از اندوهِ بی معنایی مدرنیته و پوچ انگاری سوبژکتیویسم بکاهند وبه درک افقی فراتر از اومانیسم نائل شوند.
اما ژان پل سارتر درصدد بازیابی دریافتهای حضوری است.اوتمرکز خود رابر ادراکاتِ باطنی ودرونی انسان قرار داده ومیخواهد مباحثی چون وجود،عدم،حرکت،احوالات نفسانی و..راتفسیرکند.ولی تلاشِ او دراین زمینه به دو دلیل قرین توفیق نیست:
۱_سارتر پایبند به یک دستگاه منطقی_فلسفی نبوده در یک ساختاراستدلالی نمی اندیشد، لذا درتوضیح حصولی وتفسیر عقلانی حضوریات وادراکات باطنی دچار حیرانی وسرگردانی شده است.وبه جای آنکه به تفسیر حالات نفسانی بپردازد صرفاگزارشی متناقض وتوام باابهام از آنها ارائه میدهد.
۲_نفسِ انسان ومراتب وحالات او چون مجردمیباشد از شدتِ وجودی بیشتری نسبت به عالم ماده برخوردارند درنتیجه به ساحت عالم غیب نزدیکترند، براین اساس برای توضیح وتفسیر آن نیاز به یک نظامِ معرفتی وجودی والهی است...حال آنکه سارتر یک آته ایست میباشد واساسا در ذیل نگرش وحدت وجودی ومعرفت الهی قرار نمیگیرد بنابراین ادراکات حضوری انسان برای او به اندازه عالم ماده بی معنا و مبهم میباشد.
عباراتی چون:
(درونم از نوری بی رمق کننده روشن است)
(انبوهی از مسخهای کوچک بی آنکه ملتفتشان باشم درونم انباشته شده)
گویایی سرگردانی و ابهام سارتر در تفسیر وتوجیه مسائلِ وجودی،شهودی باطنی انسان است.
#ژان_پل_سارتر
#اگزیستانسیالیسم
➖➖➖➖➖➖
کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
🔴ماهیت وچیستی «مدرنیته» modernity
#قسمت_اول
⬅️مدرنیته یک عهد،یک عالم،یک افق تاریخی-فرهنگی؛یک دوران تاریخی،ویک رویکرد نسبت به مقولات اساسی فرهنگی ،تاریخی، فلسفی ،اقتصادی، سیاسی، هنری و....است
مدرنیته دورانی تاریخی است که پس ازقرون وسطی ظهورکرده وماهیتأبادوران باستان وسدهای میانه فرق دارد
ویژگیهای مدرنیته رامیتوان اینطور فهرست کرد:
۱-اومانیسم وبشرانگاری به عنوان اصلی ترین ویژگی روح عصرمدرن
۲-تأکیدوتکیه بر عقل جزوی نفسانیت مداراستیلا جو(عقل مدرن)
۳-اعتقاد به نظریه سیر خطی پیشرفت تاریخ(اندیشه ترقی)-
۴-اعتقادبه(ساینتیسم)یااصالت علوم جدیدکه مبتنی برروش شناسی آزمایشگاهی ومعرفت شناسی حسی تجربی هستند
۵-جداکردن اخلاق ازتاروپود عالم یابه تعبیری اعتقاد به جدایی(هست)از(باید)
۶-ظهوروحاکمیت تکنولوژی مدرن وتکنو کراسی
۷-سکولاریسم
۸-شکل گیری وسیطره بوروکراسی پیچیده مدرن
۹-نیهیلیسم یانیست انگاری به عنوان صفت ذات مدرنیته
۱۰-اعتقادبه قانون گذاری توسط عقل بشری وحق حاکمیت خودبنیادبشر(دموکراسی)
۱۱-سرمایه سالاری(کاپیتالیسم)
مدرنیته موجب رواج:
نسبی انگاری درقلمرو اخلاق ومعرفت شناسی ونیز شیوع شکاکیت،ظاهربینی وسطحی گرایی،ماده گرایی وصورمختلف ماتریالیسم
وشیوع ابتذال وانحطاط درروابط مابین آدمیان به ویژه روابط زن ومرد
وغلبه ازخودبیگانگی وشیئی شدگی روابط انسانی ونگرش کالایی-بازاری به آدمیان می گردد.
مدرنیته ذاتأغیر دینی وبلکه دین ستیزاست؛زیرادرجوهرمدرنیته انکار(خدامداری)واثبات(بشرمداری نفسانی)نهفته است.
⬅️بامدرنیته نسبت میان آدمی وهدایت وحیانی دینی قطع می گرددوبشر خودراچونان موجودی خودبنیادومستقل وناسوتی ونفس مدارمی بیندوعالم رانیز یکسره براین مبناتعریف میکند
درذات مدرنیته اعراض ازحق،دین،وحی وشرایع الهی نهفته است زیرا درتفکرمدرن اومانیسم حاکم است. وبشرخودرادرآینه حق می بیندو وجودوحقیقت خویش راباخودبنیادی ونفسانیت ووجه ناسوتی تعریف میکند.
مدرنیته یک عهد وعالم است که درهیأت یک تفکرظاهر گردیده است وبرپایه این تفکرتمدنی را بناکرده است.
⬅️تکنولوژی،دموکراسی،مناسبات ازخودبیگانه وکالایی آدمیان بایکدیگر،کاپیتالیسم،ظهورطبقات اجتماعی وتضادها وپیوندهای میان آنها،تعلیم وتربیت جدیدونظام حقوقی مدرن که مبتنی برمفهوم حقوق بشروآزادی های نفسانی است،همگی شؤون تمدن مدرن هستندومحصول آن به شمارمی آیند.
شاید بتوان تعریف (مارشال برمن)نویسنده کتاب (تجربه مدرنیته)رااز(مدرنیسم)یکی از دقیق ترین تعاریف دانست
(برمن)معتقداست:
(مدرن بودن یعنی زیستن دریک زندگی سرشارازمعماوتناقض؛مدرن بودن یعنی اسیرشدن درچنگ سازمانهای بورو کراتیک عظیمی که قادربه کنترل وغالبا قادربه تخریب همه اجتماعات وارزشها وجانهاهستند)
ادامه دارد۰۰۰
#مدرنیته
💠کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
شایدبتوان تعریف«مارشال برمن»نویسنده کتاب(تجربه مدرنیته)
از مدرنیسم را،دقیق ترین تعاریف دانست
«برمن »معتقداست:
(( مدرن بودن یعنی زیستن دریک زندگی سرشار ازمعما وتناقض،مدرن بودن یعنی اسیر شدن در چنگ سازمان های بروکراتیک عظیمی که قادر به کنترل وغالبا به تخریب همه اجتماعات وارزشها وجانهاهستند ))
@bahrami_eshragh
🔴بیانی از شیخ الرئیس بوعلی سینا مبنی بر لزوم گذار از یونانی مآبی فلسفه وطرح وتدوین فلسفه شرقی_اسلامی
✅ مقدمه کتاب(منطق المشرقیین)
@falsafeh_nazari
⬅️در کتاب منطق المشرقین که بیشتر آن مفقود شده است ابن سینا آثار مشائی خود را اندک شمرده و آنان را غذای فکری عوام دانسته و سپس در بیان فلسفه خواص که شامل نظریات واقعی خود او است برآمده است.
بنابراین شیخ تلاش کرد تاکلامی برتر از حکمت مشاء وفلسفه یونان ارائه دهد.
شیخ الرئیس در این باره چنین میگوید:
💠(همت ما بر این شد که کلامی و سخنی را ایراد و جمع کنیم که اهل بحث را در آن اختلاف نظر است و توجهی به جنبه های عصبیت و میل و هوا و عادت و الفت خود نیفکنیم و از طرفی ما باک نداریم از اختلاف و افتراق با آنچه که مأنوسین و مألوفین به کتب یونانی و دانشجویان آن به علت غفلت یا قلت فهم درک کرده اند و یا با آنچه که ما در کتب خود که برای عامیان از متفلسفه و مشتاقان به مشائیان که گمان برند خدای به جز آنان کسی دیگر را به راه راست و حق هدایت نکرده است نگاشته ایم، برای آنان که گویند رحمت خداوند تنها شامل حال آنان شده است.)
@falsafeh_nazari
⬅️نکته قابل بیان آن است که انتقاد بوعلی از یونانی مآبی مشائیان از نوع انتقاد(اخباریون)و(اهل تفکیک)مبنی بر (تکفیر)فلاسفه وحکم به(الحاد)آنان نبوده است،بلکه وی دراین نگاه انتقادی جانب انصاف را رعایت کرده ودرباره حکیم وفیلسوف بزرگ یونانی(ارسطو)ونسبت انتقادی خودش بامشائیون اینچنین میگوید:
💠(ما هم اعتراف و اقرار به فضل و برتری سلف آنان (یعنی ارسطو) داریم و می دانیم و اقرار داریم که هنگامی که دیگران و استادان فن توجه و اطلاع بسیاری نداشتند او در آگاهی محض و بیداری خاصی بود و تمام علوم را از یکدیگر امتیاز داد و جدا کرد و نیکوترین ترتیب و نظم را برای علوم قائل شد و در بسیاری از مسائل علمی حقیقت را دریافت و به اصول صحیحه سریه، در اکثر علوم راه در اکثر علوم راه یافت و واقف شد و مردم را از علم گذشتگان و اهل بلاد خود آگاه ساخت.
و این نهایت امری است که انسان در ابتدا می تواند بدان دسترسی یابد و با توانائی و قدرت خود امور مختلط و درهم را از یکدیگر جدا و ممتاز کند و مطالب را مهذب و منقح گرداند. و البته شایسته بود کسانی که بعد از او آمدند متفرقات آنها را گرد آرند و رخنه هائی را که در بنائی که او ساخت موجود بود پر کنند و بر اصولی که او به دست داد فروعی مترتب سازند.)
⬅️انتقاد شیخ بر عدم وجود تعقل دربین پیروان ارسطو وسایر فلاسفه ای که صرفا به میراث فلسفی یونان اکتفاکرده وفراتر نرفته اندمیباشد:
@falsafeh_nazari
💠(اما کسانی که بعد از ارسطو آمدند قدرت و توانائی این معنی را نداشتند که خود را از قید آن علوم میراثی رهائی بخشند و خود در صدد تفهم و تعقل برآیند و روزگار را در تفهم مطالب و مسائلی که ارسطو به خوبی درک کرده بود مصروف داشتند و تعصب ورزیدند و نسبت به اموری که به تقصیر خود انجام داده بودند افراط کردند. چنین اشخاصی عمر خود را مشغول به علوم گذشتگان می کردند و آنان را فرصتی و مهلتی برای به کار انداختن عقلشان نبود و نتوانستند عقل خود را بکار اندازند و در تنقیح مسائل بکوشند، با آنکه ممکن بود خود توجه کرده و دریافته باشند که می توانستند مسائل خاصی را طرد و به جای آن مسائلی دیگر را مطرح سازند و یا توجه کنند که اصلاح و تنقیح برخی از این مسائل لازم باشد.)
⬅️ترس از بیان اشتباهات مشائیان ونگرش یونانی فلسفه
@falsafeh_nazari
شیخ الرئیس دراین باره میگوید:
💠(و چون کسانی که اشتغال به آن علوم دارند بسیار شیفته و متمایل به مشائیان از یونانیان اند، خوش نداشتیم که اختلاف و جدائی حاصل شود و با عقاید و نظریات جمهور مخالفت کنیم. از این از مشائیان حمایت کردیم...و حال آنکه خود به اشتباهات و گمراهیهائی که در مطالب آنها بود واقف و شاعر بودیم.....من جمله از این جهت نخواستیم با آنها مخالفت ورزیم که خوش نداشتیم جهال واقف شوند بر نادرستی افکارشان...
و برخی از مسائل آنان(فلسفه یونانی) چنان دقیق است که چشم عقل اهل عصر را نابینا کرده است و ناچار ما هم موافقت کردیم و آشکارا با آن مخالفت نکردیم در حالی که مبتلا شده بودیم به دوستانی که عاری از فهم بودند و چنان می پنداشتند که افکار آنها مانند ستون محکم بود و تعمق در نظر آنان را بدعت و مخالفت با مشهور را ضلالت می دانستند و مثال آنان مثال حنبلیان است در مورد کتب احادیث)
@falsafeh_nazari
⬅️لزوم طرح کتابی بانگرش فلسفه شرقی_اسلامی
💠(و چون قضیه و حال از این قرار است اجابت کردیم که کتابی گرد آوریم که حاوی امهات علم حقیقی باشد، آن علم حقیقی را که فقط کسی استنباط کرده است که بسیار نظر کرده... )
ادامه دارد....
#فلسفه_اسلامی
#ابو_علی_سینا
#شیخ_الرئیس
#گذار_از_یونانی_مآبی
#منطق_المشرقیین
➖➖➖➖➖➖➖➖
💠کانال 🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari
4_5875009425449682589.pdf
3.11M
🔴مقاله برهان نظم و تقریر برهان نظم
⬅️شرح و توضیح عوامانه و قابل فهم برای تمام اقشار+پاسخ به شبهات.
🆔 @falsafeh_nazari
🔴گذار از یونانی مآبی حکمت
✳️قسمتی از کتاب شریف ( منطق المشرقیین)
تالیف جناب شیخ الرئیس بوعلی سینا(ره)
♦️قسمت اول
✅با سلام خدمت دوستان عزیز ... برای اولین بار مطالبی بسیار بلند از جناب شیخ الرئیس ابن سینا (ره)منتشر می گردد که با خواندن آن ممکن است دیدگاه بسیاری از افراد نسبت به جنابشان بسیار عمیق تر و باز تر شود و بزرگوارانی که به ایشان اشکالات فراوان داشته و دارند کمی بیشتر تأمل بفرمایند.🌿
@falsafeh_nazari
📖 مدخل :
✅جناب شیخ الرئیس ابن سینا(ره) در طول عمر با برکت و شریفشان بنابر نقلی از تاریخ ۴۰ مجلد کتاب تصنیف فرموده بودند ( یا به قلم خویش یا به قلم شاگردان سحری و اشراقی خود ) که اعتقادات راسخ ایشان و سخن قطعی و نهایی ایشان بود اما در طول تاریخ این مجلدات دست خوش حوادث مختلفة شده و بنابر مصالح و قضایای الهیة به دست ما نرسیده است فقط از آن مجلدات "منطق المشرقیین" باقی مانده و "حکمة المشرقیین" و سایر علوم ... از آن مجلدات از بین رفته است یا حداقل به دست ما نرسیده است .
💠شیخ الرئیس در صدد بودکه در قبال یونانیان که غربی بودهاند، حکمت مردم مشرق زمین را تنظیم نماید؛ از این رو دست به تصنیف کتابی زد در حکمت؛ به معنای عامش (شامل منطق ، الهیات ، طبیعیات ، ریاضیات ، اخلاق و سیاست ) و در آن نقاط ضعف فلسفه یونانی و نقاط قوت فلسفه شرقی را بیان نمود.
⬅️جناب شیخ در مقدمه ی این کتاب که به محضر عزیزان ارائه می شود مطالبی چند در مورد سایر تصانیف خود که به فرموده ی جنابشان برای عوام الناس تالیف شده بلکه بیشتر از تحمل آنها و اینکه آنچه را که برای خواص تصنیف کرده من جملة همین کتاب مذکور و مطالب دیگری که در خور توجه است ...
متن و ترجمة ی مقدمة ی کتاب مذکور که به همت یکی از عزیزان صورت یافته تقدیم حضور میگردد باشد که مورد قبول حضرت حق متعال واقع گردد .
@falsafeh_nazari
🔵 المقدمة ...
....و بعد فقد نزعت الهمة بنا إلى أن نجمع كلاما فيما اختلف أهل البحث فيه. لا نلتفت فيه لفت عصبية أو هوى أو عادة أو إلف ، و لا نبالي من مفارقة تظهر منا لما ألفه متعلمو كتب اليونانيين إلفا عن غفلة و قلة فهم ، و لما سمع منا في كتب ألفناها للعاميين من المتفلسفة المشغوفين بالمشائين الظانين أن الله لم يهد إلا إياهم ، و لم ينل رحمته سواهم ، مع اعتراف منا بفضل سلفهم في تنبهه لما نام عنه ذووه و أستاذوه و في تمييزه أقسام العلوم بعضها عن بعض ، و في ترتيبه العلوم خيرا مما رتبوه ، و في إدراكه الحق في كثير من الأشياء ، و في تفطنه لأصول صحيحة سرية في أكثر العلوم ، و في اطلاعه الناس على ما بينها فيه السلف و أهل بلاده ، و ذلك أقصى ما يقدر عليه إنسان يكون أول من مد يديه إلى تمييز مخلوط ، و تهذيب مفسد ، و يحق على من بعده أن يلموا شعثه ، و يرموا ثلما يجدونه فيما بناه ، و يفرعوا أصولا أعطاها ، فما قدر من بعده على أن يفرغ نفسه عن عهده ما ورثه منه ، و ذهب عمره في تفهم ما أحسن فيه و التعصب لبعض ما فرط من تقصيره ، فهو مشغول عمره بما سلف ، ليس له مهلة يراجع فيها عقله ، و لو وجدها ما استحل أن يضع ما قاله الأولون موضع المفتقر إلى مزيد عليه أو إصلاح له أو تنقيح إياه.
@falsafeh_nazari
⬅️و أما نحن فسهل علينا التفهم لما قالوه أول ما اشتغلنا به ، و لا يبعد أن يكون قد وقع إلينا من غير جهة اليونانيين علوم ، و كان الزمان الذي اشتغلنا فيه بذلك ريعان الحداثة ، و وجدنا من توفيق الله ما قصر علينا بسببه مدة التفطن لما أورثوه . ثم قابلنا جميع ذلك بالنمط من العلم الذي يسميه اليونانيون (المنطق) – و لا يبعد أن يكون له عند المشرقيين اسم غيره – حرفا حرفا ، فوقفنا على ما تقابل و على ما عصى و طلبنا لكل شيء وجهه ، فحق ما حق و زاف ما زاف.
⬅️و لما كان المشتغلون بالعلم شديدي الاعتزاء إلى (المشائين) من اليونانيين كرهنا شق العصا و مخالفة الجمهور ، فانحزنا إليهم و تعصبنا للمشاءين إذ كانوا أولى فرقهم بالتعصب لهم ، و أكملنا ما أرادوه و قصروا فيه و لم يبلغوا أربهم منه ، و أغضينا عما تخبطوا فيه و جعلنا له وجها و مخرجا و نحن بدخلته شاعرون و على ظله واقفون . فإن جاهرنا بمخالفتهم ففي الشيء الذي لم يمكن الصبر عليه ، و أما الكثير فقد غطيناه بأغطية التغافل . فمن جملة ذلك ما كرهنا أن يقف الجهال على مخالفة ما هو عندهم من الشهرة بحيث لا يشكون فيه و يشكون في النهار الواضح . و بعضه قد كان من الدقة بحيث تعمش عنه عيون عقول هؤلاء الذين في العصر ، فقد بلينا برفقة منهم عاري الفهم كأنهم خشب مسندة يرون التعمق في النظر بدعة و مخالفة المشهور ضلالة ، كأنهم الحنابلة في كتب الحديث ، لو وجدنا منهم رشيدا ثبتناه بما حققناه ، فكنا ننفعهم به و ربما تسنى لهم الإيغال في معناه فعوضونا منفعة استبدوا بالتنقير عنها....
@falsafeh_nazari
💠ادامه دارد...
#فلسفه_اسلامی
#ابو_علی_سینا
#شیخ_الرئیس
#گذار_از_یونانی_مآبی
#منطق_المشرقیین
♦️قسمت دوم
@falsafeh_nazari
⬅️و من جملة ما ضننا بإعلانه عابرين عليه – حق مغفول عنه يشار إليه فلا يتلقى إلا بالتعصب . فلذلك جرينا في كثير مما نحن خبراء ببجدته مجرى المساعدة دون المحاقة . و لو كان ما انكشف لنا أول ما انصببنا إلى هذا الشأن لم نبد فيه مراجعات منا لأنفسنا ، و معاودات من نظرنا – لما تبينا فيه رأيا و لاختلط علينا الرأي و سرى في عقائدنا الشك و قلنا لعل و عسى . لكنكم أصحابنا تعلمون حالنا في أول أمرنا و آخره و طول المدة التي بين حكمنا الأول و الثاني ، و إذا وجدنا صورتنا هذه فبالحري أن نثق بأكثر ما قضيناه و حكمنا به و استدركناه ، و لا سيما في الأشياء التي هي الأغراض الكبرى و الغايات القصوى التي اعتبرناهاو تعقبناها مئين من المرات . و لما كانت الصورة هذه و القضية على هذه الجملة أحببنا أن نجمع كتابا يحتوي على أمهات العلم الحق الذي استنبطه من نظر كثيرا و فكر مليا و لم يكن من جودة الحدس بعيدا و اجتهد في التعصب لكثير فيما يخالفه الحق فوجد لتعصبه و ما يقوله وفاقا عند الجماعة غير نفسه ، و لا أحق بالإصغاء إليه من التعصب لطائفة إذا أخذ يصدق عليهم فإنه لا ينجيهم من العيوب إلا الصدق.
@falsafeh_nazari
⬅️و ما جمعنا هذا الكتاب لنظهره إلا لأنفسنا – أعني الذين يقومون منا مقام أنفسنا – و أما العامة من مزاولي هذا الشأن فقد أعطيناهم في (كتاب الشفاء) ما هو كثير لهم و فوق حاجتهم ، و سنعطيهم في اللواحق ما يصلح لهم زيادة على ما أخذوه ، و على كل حال فالاستعانة بالله وحده.
♦️قسمت سوم
@falsafeh_nazari
🔵 ترجمة :
✳️برآن شدیم تا کلامی گرد آوریم در مورد اختلافاتی که اهل این بحث داشته اند. و این توجه، جنبه ی تعصّب و یا هوی و عادت یا دوستی نمی باشد؛ و هراسی نداریم از این که این مطالب باعث مفارقت ما از متعلمین کتب یونانی گردد که از سر غلفت و کم فهمی، تعلم یافته اند و دست به قلم برده اند؛ و در کتابهایی که ما تألیف کرده ایم برای عامه ی فلاسفه ای که شیفته ی مشائی بوده اند، و چنین گمان می کنند که خداوند فقط آنها را هدایت کرده ولاغیر، و رحمت او فقط شامل آنها گشته ولاغیر، سخنهایی به گوششان رسیده است؛ که اعتراف کردیم گذشتگانشان از آنها برتر بوده اند ، شاید هشیار گردند به این که پیشینیانشان فضیلت داشتند بر ایشان به واسطه ی تمییز اقسام علوم از یکدیگر و ترتیب علوم بهتر از آنچه ایشان ترتیب داده اند، و در نحوه ی ادراک حق در بسیاری از موجودات و موضوعات، و ذکاوتی که در دریافت صحیح اصول داشتند در اکثر علوم؛ و نحوه ی اطلاع همگان بر آنچه سلفی ها بر آن بوده اند. و این هاست که انسان را دور می سازد از این که اولین کسی باشد که دستها را
می گشاید تا مخلوط ها را از هم جدا سازد و مفسد را مهذّب سازد.
@falsafeh_nazari
⬅️و سزاوار است که آیندگان بر ترویج آن همت گمارند و شکاف های ایجاد شده را پرنموده و اصول را فروع بخشند. نه این که عهدی که با پیشینیان داشته ، خود را از آن فارغ سازند و عمر خویش را هدر دهند در فهم آنچه نیکوترین است و تعصب داشته باشند نسبت به آنچه در آن قصور می ورزند ؛ بدان شکل که آنقدر عمرش را مشغول پیشینیان سازد که مهلتی برایش باقی نماند که به عقل خویش رجوع کند و چنانچه کم و کسری یا زیاده ای یافت در اصلاح آن بکوشد و پاکسازی نماید.
⬅️و اما ما، فهم گفتار آنها بر ما آسان گشت و بدان مشغول شدیم؛ و در دوران جوانی به علوم یونانیون روی آوردیم و به توفیق الهی در تفطن بر آنچه از آنها رسیده بود؛ به مواردی دست یافتیم و کمبودها را جبران کردیم. سپس قابلیت آن را یافتیم به روشی از علم دست یابیم که یونانی ها آن را منطق می نامند و فکر نمی کنم نزد مشرقیین هم نامی جز این داشته باشد؛ حرف به حرف ؛ و پای آن ایستادیم و سختی ها را به جان خریدیم و در طلبش بر آمدیم و شد آنچه که شد و گذشت آنچه گذشت.
@falsafeh_nazari
⬅️و زمانی که مشغولین به علم، خود را به هرنحوی به مشائین نسبت می دادند؛ ما که چندان مایل نبودیم از جمع سرپیچی کنیم و با اکثریت مخالفت کنیم؛ به دیگران پشت کرده و به مشائین روی آوردیم و آنچه می خواستند تمام وکمال انجام دادیم و کسری هایشان را جبران کردیم و به آن ، رساندیمشان. از خطاها و لغزشهایشان چشمپوشی کردیم و راهی پیش رویشان نهادیم. و در عین حال که با ایشان بودیم، مطلع از هر چیز بودیم و زیر سایه ی آنها سپری کردیم.
⬅️و اگر جاهایی مخالفتهایی با ایشان داشتیم، در اموری بوده که دیگر نمی شد صبر کرد ولیکن در بیشتر موارد گذشتیم و چشم پوشی کردیم.
از جمله ی موارد، این بود که خوش نداشتیم جاهلان با آنچه نزد ایشان بود مخالفت ورزند به گونه ای که در آنها هیچگونه شکی نداشته باشند و ظن و گمانی نبرند.
@falsafeh_nazari
⬅️و گاه چنان دقت می کردیم به چیزی که دیدگان عقول افرادی که در آن زمانه بودند، آنها را نمی دید و ما با مرافقت آنها ، آنها را عاری از فهم یافتیم؛ گویی چوب خشکی هستند که تعمّق را بدعت می دانند و مخالفت مشهور را گمراهی و ضلالت ، آنها همچون حنابله هستند در علم حدیث؛ اگر در میان آنها رشد یافته ای می یافتیم ، آنچه از حقایق دست یافته بودیم را برایشان به اثبات می رساندیم؛ و بدیشان سود می رساندیم؛ چه بسیار موارد که رفع ابهام در معنا پیش می آمد؛ آنها آن را کنار می گذاشتند و رد می کردند به خاطر استبداد رأی و ایرادگیری از آن.
⬅️و اما آنچه موجب شد تا از اعلان این امر خودداری کنیم، و حق و حقیقت پوشیده بماند، چیزی جز تعصب نبود. و بدین ترتیب در آنچه می دانستیم به گونه ی مساعدت عمل کردیم نه خصومت و ادعای برتری. و اگر از همان ابتدا این شأن خویش را برملا می ساختیم، کسی به ما مراجعه نمی کرد و با نظرات ما مخالفت می کردند و در عقاید ما شک می کردند و چنین و چنان می شد.
⬅️ولیکن شما یاران ما می دانید حال ما در ابتدا
و انتهای امر چگونه بوده و هست و در طول مدت حکم اول و ثانی مان به چه نحو بوده ایم.
@falsafeh_nazari
♦️قسمت چهارم
@falsafeh_nazari
⬅️ و اگر این را دانسته اید، پس به بیشتر آنچه ما حکم داده ایم اطمینان دارید و نیز در مواردی که اغراض کبری و غایات قصوایی بوده اند که نزد ما معتبرند و بارها و بارها آنها را پیگیری کرده ایم، شک و تردیدی نخواهید داشت.
⬅️و بدین ترتیب، بر آن شدیم کتابی جمع آوریم محتوی بر امهات علم حقی که تا کنون از رأی و نظر بسیار و فکری انباشته، استنباط شده بوده و از حدس و گمان به دور نبوده و بر اثر تعصب نسبت به مخالفین حق به دست آمده بوده و در بین موافقین آن هم، غیر از آن چیزی گفته شده که بوده است؛ و سزاوار نیست کسانی که صدق این علوم برایشان آشکار می شود باتعصب بدان روی آورند که چیزی جز صدق و صداقت، آنها را از عیوب نجات نمی دهد.
@falsafeh_nazari
⬅️و ما این کتاب را جمع آوری نکردیم جز برای خودمان – منظور کسانی که نزد ما از خودند و جایگاهشان محفوظ – و عامه ای که طالب این شأن و مقامند در کتاب شفا، زیاده و بیش از نیازشان بدیشان عطا کردیم، و من بعد نیز بیش از آنچه پیش از این داشته اند و دریافته اند ، بدیشان خواهیم داد؛ و در هر حال از خدای یکتا طلب یاری می کنیم.
📚 منطق المشرقیین
✳️ شیخ الرئیس ابن سینا
@falsafeh_nazari
🔴فلاسفه و سوفیست ها در یونان
💠سقراط و افلاطون و ارسطو بشدت به مبارزه با سوفسطائيان پرداختند و مغلطههاى آنان را آشكار ساختند و ثابت كردند كه اشياء قطع نظر از ادراک ما واقعيت دارند و داراى كيفيت مخصوصى مىباشند و حكمت عبارت است از علم به احوال اعيان موجودات آن طور كه هستند و اگر انسان به طرز صحيحى فكر خود را راه ببرد ميتواند حقايق را دريابد ارسطو به همين منظور قواعد منطق را كه براى درست فكر كردن و تميز دادن خطا از صواب است جمع و تدوين نمود.
#فلسفه.
#یونان.
#سوفیسم.
#سقراط.
#افلاطون.
#ارسطو.
➖➖➖➖➖➖
🔴کانال 🌿فلسفه نظری🌿
🆔 @falsafeh_nazari
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴بررسی نقد استاد حسن عباسی به فلسفه اسلامی وپاسخ به آن
در کانال...
🌿فلسفه نظری🌿
@falsafeh_nazari