May 11
May 11
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (روم، 21)
✔️ معرفی کانال: این کانال از سوی پژوهشکده زن و خانواده به منظور اطلاع رسانی اخبار مربوط به همایش بین المللی «خانواده مقاوم: چالش های اخلاقی در جهان متحول» ایجاد شده است که به حول و قوه الهی در اسفندماه سال1402 برگزار خواهد شد.
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
✅ مقدمه: در وضعیت تهدیدآمیز جهان امروز که بیش از هر چیز چارچوب خانواده وکارکردهای آن را نشانه رفته است، پژوهشکده زن و خانواده، وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران است که از سال 1377 به عنوان مرکزی پژوهشی با هدف پاسداشت جایگاه خانواده و کرامت زن و نیز تأثیرگذاری در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای کلان زن و خانواده و فضای گفتمانی موجود فعالیت می کند، همایش بین المللی «خانواده مقاوم: چالش های اخلاقی در جهان متحول» را برگزار می نماید.
✅ هدف برگزاری همایش: این همایش به منظور زمینه¬سازی برای همافزایی اندیشمندان، و پژوهشگران در حوزه خانواده جهت شکلگیری ادبیات علمی پیرامون گفتمان «خانواده مقاوم» و «مقاومت پویا»، تعریف، تبیین و بازاندیشی شاخص¬های نظری مقاومت خانواده در برابر تهدیدهای اجتماعی ناشی از سیطره لیبرالیسم و جهانی سازی و نیز توانمندسازی نهاد خانواده در حفظ جایگاه این نهاد مقدس و محافظت و گسترش ارزشهای اخلاقی پیرامون آن با خلق موقعیتهای جدید و تکیه بر عقلانیتی متعادل است.
تقویم همایش: به حول و قوه الهی، این همایش 12 و 13 آذرماه 1402 در تهران و قم برگزار می شود و پژوهشگران داخلی و خارجی می توانند چکیده مقالات خود را تا 30 شهریور 1402 و همچنین متن کامل مقالات را تا 30 دی سال آینده به دبیرخانه این همایش ارسال و برای اطلاع از عناوین کامل محورها و اطلاعات آن به پایگاه رسمی این همایش به آدرس www.resistant family.wfrc.ac.irمراجعه فرمایند.
ایده همایش: در سدة گذشته با شکلگیری امواج نوسازی ، توسعه ، پسانوگرایی و تحولات ساختاری ناشی از آنها، خانواده در ایفای نقش اخلاقی خود با چالش مواجه شده است. اما «جهانی شدن» بیش از واژههای دیگر واقعیت کنونی جهان را نشان میدهد. بیشک مهمترین وجه جهانی شدن را باید در جهانی شدن فرهنگ جُست و جو کرد. فرایند جهانی شدن فرهنگ که با فروریزی یا سایش مرزهای فرهنگی و تحولات سریع در نظام آگاهیها، نظام ارزشها و نظام رفتارها همراه است، به مدد تحولات ارتباطی به ویژه ظهور فناوریهای جدید ارتباطی و تحولات اقتصادی که با ظهور اقتصاد فراغتی و صنعت بدن تحقق یافته، بنیانهای اخلاقی را با سیطرة نسبیگرایی و لیبرالیسم اخلاقی متزلزل نموده است.
این فضا، نولیبرالیسم را به مثابه فرهنگ مهاجم و در موقعیت قدرت، دین و خانواده را به مثابة محافظت کننده بر ارزشهای اخلاقی و در موقعیت مقاومت نشان میدهد. در چنین موقعیتی خانواده نمیتواند با سهولت و سادگی گذشته، ارزشهای اخلاقی و دینی را بازتولید کند.
البته در فضای تهدیدآمیز کنونی فرصتهای پرشماری نیز هم¬چنان وجود دارد. از جمله آن¬که سیطرة فرهنگ مهاجم انگیزة مقاومت را در فرهنگهای محلی و منطقهای افزایش میدهد و زمینة آگاهی هر چه بیشتر نسبت به واقعیت فرهنگ مهاجم را فراهم میکند؛ ادیان الهی، به ویژه اسلام نیز، با تأکید بر کلید واژة «انتظار فرج» و «استقامت بر مسیر» الهیات امید را به تصویر میکشند و انسانها را به امید آیندهای بهتر به پویایی و تحرک وا میدارند.
آنچه حائز اهمیت مینماید آن است که خانوادهها، نهادها، اندیشمندان، کنشگران و حاکمیت با درکی صحیح و عمیق از موقعیت کنونی و با تغییر الگوهای تربیتی و کنشگری و تحول در الگوی تولید ادبیات علمی و الگوی حکمرانی و سیاستگذاری، از الگوهای متناسب با موقعیت قدرت، که متناسب با موقعیت خانواده در زمان گذشته است، به الگوهای متناسب با موقعیت مقاومت، که چگونگی راهبری تربیتی، کنشگرانه، علمی و سیاستگذارانه در فضای پرتهدید را نشان میدهد، طرحی نو دراندازند و از مسیر مقاومت فعال، به خلق مزیتهای نو بپردازند و از فضای جهانی شده برای بسط ارزشهای اخلاقی بهره گیرند.
با توجه به آنچه گفته شد همافزایی اندیشمندان و نخبگان متعهد به ارزشهای اخلاقی، به منظور ارائة ایدهها، طرحها، راهبردها و راهکارهایی که زمینهساز توانمندی خانواده برای محافظت از ارزشها و خلق موقعیتهای جدید برای گسترش ارزشهای اخلاقی در وضعیت تهدیدآمیز و موقعیت مقاومت باشد، ضروری به نظر میرسد؛ مخاطب این ایدهها و راهبردها، خانواده، نهادهای تأثیرگذار بر خانواده، جامعة نخبگانی و حاکمیت هستند.
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
🔹محورهای همایش:
1️⃣ رویکردهای نظری به مقاومت پویا در برابر چالشهای اخلاقی
• دین و مقاومت اخلاقی پویا
• راهبری اهل بیتع در شرایط مقاومت و دستاوردهای آن برای راهبری مبتنی بر مقاومت در جهان معاصر
• نظریة فرهنگی مقاومت پویا
• روانشناسی مقاومت پویا
• مقاومت پویا و گفتمانهای خانواده در علوم اجتماعی
• مقاومت پویا، از منظر فقه و حقوق
2️⃣ نقشهای جنسیتی و مواجهة فعال خانواده با چالشهای اخلاقی و تهدیدات نوپدید
3️⃣ خانوادة مقاوم، ارزشهای اخلاقی و تحولات جنسی
4️⃣ خانوادة مقاوم و مواجهة پویا با تحولات اقتصادی و پیامدهای اخلاقی آن
5️⃣ گروهها و نهادهای خانواده بنیاد و مواجهة فعال با تهدیدات نوپدید
6️⃣ رویکرد نظام تربیت رسمی به مقاومت پویای خانواده در جهان متحول
7️⃣ رویکرد حکمرانی به مقاومت خانواده در برابر تهدیدات نوپدید
8️⃣ خانوادة مقاوم، ارزشهای اخلاقی و جهان متحول، در ادبیات، هنر و رسانه
9️⃣ خانوادة مقاوم و پویا، تهدیدها و فرصتهای فضای مجازی وفناوریهای نوظهور
🔟 مدیریت شهری، امداد اجتماعی و فرهنگی و خانوادة مقاوم
1️⃣1️⃣ تاریخ اجتماعی و مقاومت پویای خانواده در برابر تحولات اخلاقی در جهان متحول
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده زن و خانواده، نشست خبری همایش بینالمللی «خانواده مقاوم: چالشهای اخلاقی در جهان متحول» دوشنبه سوم بهمن با حضور حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایینژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده و دبیر علمی همایش، زهرا شریف، دبیر اجرایی همایش، عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مجید امامی، دبیر شورای عالی فرهنگ عمومی کشور در پژوهشکده زن و خانواده برگزار شد.
◀️ محمدرضا زیبایی نژاد:
🔸الگوهای راهبری باید کاملاً موقعیتمند بوده و به لحاظ شرایطی که در آن قرار گرفتهاند، منعطف باشند.
🔸پرسش اصلی ما این است که در شرایط جهانی شدن که سیطره اخلاق نولیبرال و نسبیگرایی اخلاقی در دنیا رخ میدهد و بسط ارزشهای ناهمسو با ارزشهای خانواده شکل میگیرد، ما چه الگوهای تربیتی را در خانواده داشته باشیم؟
🔸آموزش و پرورش و نهادهایی که درگیر تربیت فرزندان ما هستند، براساس چه الگویی فرزندان را تربیت کنند؟
🔸نهادهایی که معطوف به خانواده عمل میکنند و دستگاه تبلیغی و مبلغان ما در موقعیت تهدید، باید روش کار و تمرکزشان بر مسائل دیگری باشد و یا سیاستگذاری و برنامهریزی کلان متفاوت خواهد بود؟
🔸با توجه به وضعیت تهدیدآمیز جهان امروز که بیش از هرچیز چارچوب خانواده و کارکردهای آن را نشانه رفته است، هدف از برگزاری این همایش زمینهسازی برای شکلگیری ادبیات علمی پیرامون گفتمان «خانواده مقاوم» و «مقاومت پویا» و نیز همافزایی اندیشمندان و پژوهشگران برای محافظت از ارزشها و خلق موقعیتهای جدید در حوزه خانواده است.
◀️ عبدالحسین کلانتری:
🔸هرگونه فهم و تحلیل از خانواده باید مبتنی بر رویکرد تاریخی باشد.
🔸نهاد خانواده به مثابه یک نهاد سرمایه بر حساب میشد و تلقی این بود که این نهاد هیچ آوردهای ندارد.
🔸برخوردهایی که با نهاد خانواده صورت گرفته، برخورد ضیق، بسته و طلبکارانه بوده است.
🔸 نهاد خانواده روز به روز کارکردهای مفصل خود را از دست داده داده و در این سمت ماجرا کمترین حمایتها را دریافت کرده است.
🔸مسیری که خانواده در ایران طی کرده، مقاومت در مقابل چرخ دندههای خرد و ویرانگر منطق نظام سرمایه داری بوده و هست.
🔸 حمایت از خانواده و کارکردهای آن نباید در تقابل با حقوق زنان صورتبندی شود.
🔸 اگر نتوانیم خانواده را در مسیر رشد و تعالی زوجین ببینیم دچار اشتباه محاسباتی شدهایم.
🔸در حال حاضر دوگانه خانواده و زن شکل گرفته است.
🔸 در فضای رسانه نیز کارکردهای عاطفی خانواده نیز به خوبی نشان داده نشده است.
◀️ مجید امامی:
🔸تحولآفرینی در دولت سیزدهم در حوزه خانواده میتواند فرصت بزرگی برای نقد و طرح مسیرهای جدیدی برای نجات خانواده باشد.
🔸جهانی که از متاورس صحبت میکند و حتی به دنبال این است که مفهوم خانواده را به منطق سایبر درآورد، در این شرایط باید سخن از نجات خانواده به عنوان مشترکترین ارزش بین ادیان، تمدنها و فرهنگها داشت.
🔸 شورای فرهنگ عمومی، مهمترین وظیفه خود را نجات خانواده و تقویت ظرفیتهای فرهنگی و اجتماعی میداند.
🔸 در راستای صیانت، حفظ و نجات خانواده باید به الگوهای زیست بومها و میراث مادی و معنوی خودمان رجوع کنیم و آن را الگویی برای جهان معاصر قرار دهیم.
🔸خانواده را باید احیاء کنیم و با ثبت و تقویت جایگاه میراث در فضای بین المللی به خانواده ایرانی کمک کنیم.
✳️ زهرا شریف، دبیر اجرایی همایش در ادامه این نشست گفت: این همایش به مدت دو روز طی اول و دوم اسفند سال ۱۴۰۲ در تهران و قم برگزار خواهد شد. پژوهشگران داخلی و خارجی می توانند چکیده مقالات خود را تا 15 مهر ۱۴۰۲ و همچنین متن کامل مقالات را تا15 دی سال آینده به دبیرخانه این همایش ارسال نمایند.
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
هفتمین نشست هم اندیشی همایش بین المللی خانواده مقاوم برگزار شد.
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
✅ هفتمین نشست هم اندیشی همایش بین المللی خانواده مقاوم برگزار شد.
هفتمین نشست هم اندیشی اعضای هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در راستای غنابخشی به مبانی نظری و ادبیات همایش بین المللی خانواده مقاوم صبح یکشنبه 9 بهمن در این پژوهشکده برگزار شد.
به گزارش دبیرخانه همایش خانواده مقاوم، در این نشست «شاخص های مقاومت در اندیشه دینی» در قالب طرح بحث به ترتیب توسط حجج اسلام آقایان میلانی و دهقان ارائه شد و در ادامه، سایر حاضران به تبادل نظر و نقد این دو مبحث پرداختند.
در این نشست، ابتدا حجتالاسلام و المسلمین میلانی عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده زن و خانواده با عنوان پیششرطهای معرفتی مقاومت نخبهگرا به طرح دیدگاههای خود پرداخت. حجت الاسلام والمسلمین میلانی با اشاره به خلاءهای معرفتیمفهومی موجود در موضوع مقاومت که مانع تئوریزه کردن مطلوب این مفهوم شده است بر لزوم تبیین دقیق چهارچوب معرفتیمفهوم مقاومت تاکید کرد و افزود که اگر این تبیین دقیق صورت نگیرد ممکن است این مفهوم یا در معنایی که پیشتر در ساحت های دیگر به کار رفته تلقی گردد یا همان نگاه تجددی که مقاومت اندیشه دینی و دینداران را عملی مذبوحانه و منفعلانه و محکوم به شکست میداند انگاشته شود.
حجت الاسلام والمسلمین میلانی لازمه رفع این خلاءهای معرفتی را در سه محور کلی مطرح کرد. در محور اول ایشان کوشید تا ضرورت توجه به پرسشی از سنخ فلسفه تاریخ را برجسته کند که ناظر به خطی تکاملی دیدن تحولات تاریخی، گسستی دیدن جریان تاریخ یا حتی رو به افول بودن آن است. به باور ایشان این سئوال از این رو واجد اهمیت است که اگر در سطح هوشیار یا ناهوشیار مسیر کلی تاریخ خطی تکاملی تحلیل شود عملا هرگونه مقاومت در برابر تحولات دنیای معاصر بر خلاف سعادت انسانی و در راستای مناسبات قدرت و به معنای اصرار بر حفظ نظم سنتی و موقعیتهای قدرت پیشامدرن فهم خواهد شد. برپایه همین خطی تکاملی دیدن تاریخ است که جریان تجددخواهِ متقدم و متاخر بدون نگاه پدیدارشناسانه از مقاومت اندیشه دینی و دینداران نتوانسته است فهم درستی از این مقاومت را ارائه کند. میلانی در ذیل همین محور به دو آسیب مهم که خانواده مقاوم را تهدید میکند نیز اشاراتی کرد. وارونگی گفتمان مردسالار که در هئیت زنسالاری نمود پیدا کرده است و لانهگزینی زنگرایی یا خرده گفتمان زنسالار در بافت گفتمان مشروع خانوادهگرایی دو آسیب پیشگفته را تا حدودی میتوانند شناسایی و افشا نمایند.
استاد میلانی در محور دوم مباحث خود به ضرورت گفتگوی انتقادی با اندیشه تجددی پرداخت. ایشان با طرح این پرسش که زبان و منطق گفتگوی انتقادی یا همان مقاومت در ساحت نخبگانی، با دنیای متحول و عقلانیت پشتیبان آن بایستی از چه شاخصهایی برخوردار باشد اشاره کرد که در تحلیلهای گیدنز و جواد طباطبایی انتخاب زبان و منطق سنت برای گفتگو با جدید و نقد آن میتواند به پدیدارشدن اندیشه سلفی و بنیادگرایانه منتهی شود و از طرفی گزینش زبان و منطق تجددی برای نقد تجدد و دفاع از سنت به بازاندیشه تجددی سنت خواهد انجامید که در نهایت به استحاله اندیشه دینی منجر خواهد شد. طباطبایی که خط ارزشی تجددی دارد با بایسته و ضروری دانستن این رویکرد از آن به «جدیدِ قدیم» تعبیر کرده و معتقد است که تنها اصلاح دینی ممکن در اندیشه شیعی همین فهم قدیم در قالب جدید و با زبان و منطق جدید است. در این میان راه سومی نیز مطرح است که برخی همچون مطهری و شریعتی (علیرغم تفاوتهای که در صورتبندی مباحث خود دارند) با عنوان اجتهاد از آن یاد کردهاند که آن نیز مشکلات خاص خود را دارد. از این رو منطق و زبان مقاومت نیز پیچیدگیهایی دارد که نبایستی با سادهسازی از کنار آن رد شد.
محور سومی که استاد میلانی بدان پرداخت ضرورت توانمندی/سازی اندیشه دینی و دینداران برای بازاندیشی و خودپالایشی به مثابه شرط امکان مهم و اساسی در رسیدن به مقاومتی پویا و خلاقانه بود. وی با اشاره به اینکه برخی یا توان معرفتی لازم برای مواجهه انتقادی با مفاهیم انباشته در گذشته را ندارند و بخشی دیگر به لحاظ روانشناختی آمادگی کافی برای خودپالایشی و زودون غبار سنت از تراث دینی را ندارند و گروه سومی نیز فهم کنونی خود را که میتواند صرفا یک صورتبندی تاریخی از نگاه دینی و امکانی در عرض سایر امکانها باشد را نگاهی کاملا عینی میدانند و در نتیجه هرگونه تنزل از آن به مثابه خودباختگی تفسیر میکنند، عملا هر سه رویکرد به مقاومتی ایستا و منفعل که لازمه آن پیاده شدن اندیشه دینی از قطار سریعالسیر تحولات است، دامن میزنند و از ایده مقاومت مطرح در همایش فاصله معناداری دارند. وی در ادامه با اشاره به مقالهای از استاد مطهری با عنوان «هدایت یعنی چه؟» اضافه کرد که مرحوم مطهری از این گروه¬ها در آنجا یاد کرده است.
ایشان در نهایت گفت اصولا مقاومت در معنای پویا و خلاقانه آن متعلق به خط سومی است که محدودیتهای نظام آگاهی کنونی اجازه صورتبندی کامل آن را نمیدهد ولی مفاهیمی همچون جسارت، جنگیدن، نگرویدن، گم نشدن، هستم، احتیاط و حزم اشاراتی هستند که می توانند برخی از ابهامات مفهومی این واژه را بکاهند.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین دکتر دهقان به بررسی اشکال گوناگون تبلور مقاومت در سیاق آیات قرآن کریم پرداخت. دکتر دهقان با اشاره به لزوم تبیین منظور از دین در مقاومت دینی اضافه کرد: در قرآن و همینطور روایات، دین به معنای اعتقاد به غیب و قدرت خدا و مقاومت بر این اعتقاد بارها آمده است و همچنین به همراه مفهوم ولایت که به ویژه در سوره آل عمران دیده می شود.
دکتر دهقان در ادامه با تقسیم دین به دو گانه گرایشی یا احساسی و دین اعتقادی، آنچه امروزه در سطح عامه جامعه از دین دیده می شود را از نوع نخست خواند که تبلور عمده آن در مجالس روضه و هیئت های مذهبی دیده می شود و افزود: اما در دین اعتقادی فرد به کمال دین خود باور دارد و هر آنچه جدید است را می خواهد دفع کند در حالی که این باور باید به توانایی مواجهه دین تغییر پیدا کند که لازمه آن فهم طرف مقابل است.
وی همچنین بر لزوم توجه به سهم امر روانشناختی در شکل گیری مقاومت در ایمان تاکید کرد و ابراز داشت بخش روانشناختی در این ساحت مورد غفلت واقع شده است.
دکتر دهقان، امر اجتماعی را در سه قالب ساختارهای اجتماعی مانند آنچه در تحلیل ارزش ها صورت می گیرد، برساخت های اجتماعی همچون رسانه و انواع بسترهای روابط اجتماعی مانند شبکه های اجتماعی، موثر بر شکل گیری مفهوم مقاومت دانست. وی در اشاره به راه های مقابله با تضعیف جریان مقاومت از ایزوله سازی خانواده، اصلاح روایت های جعل شده از جریانات اجتماعی و دینی جهان، تعریف الگویی از خانواده و پیشگیری از به حاشیه رفتن مشکلات زن و مرد در خانواده در سایه خانواده گرایی، و نیز اعتمادسازی عمومی از طریق روایت سازی رقابتی، پذیرفتن فضای رقابتی عرصه روایت سازی و پرهیز از انفعال در روایت سازی به بهانه پیشگیری از گسترش ناهنجاری را از جمله این راه ها دانست.
در ادامه این نشست سایر اساتید به ارائه نقطه نظرات خود درباره مباحث ارائه شده پرداختند.
گفتنی است همایش بین المللی خانواده مقاوم؛ چالش اخلاقی در جهان متحول، آذرماه سال آینده برگزار خواهد شد.
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در ایتا
🆔https://eitaa.com/familyconference
📌 کانال همایش خانواده مقاوم در واتساپ
🆔https://chat.whatsapp.com/GsHcoKJgjSfE1iuXVxLv1v
#نشست_هم_اندیشی
#خانواده_مقاوم
#همایش_بین_المللی
#چالش_های_اخلاقی
#جهان_متحول