3. اتخاذ مواضع انقلابی:
به مومنان امر کرده که در مقابل ابراز عصبانبت و نگرانی دشمن، شدیداً موضعی انقلابی گرفته و محکم بگویند: « از ما عصبانی باشید و از این عصبانیت بمیرید!»،
«...وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ آل عمران119»،
البته منظور از «غیظ» در اینجا تحریک بیجا و بیمورد دشمن نیست، بلکه مقصود استحکام در مواضع و حرکت کردن در مسیر صحیح و اصولی و رو به رشد و مقاومت در این مسیر است.
بنابراین، از دشمن نباید جز دشمنی انتظار داشت. شیوهها و راهبردهای او تغییر میکند، اما حمله و نقشه و دشمنی او همیشگی و دائمی است.
مخصوصاً دشمنی که میبیند انقلاب اسلامی موجودیت او را به خطر انداخته و چهل سال است او را به عقبنشینی وادار کرده و گفتمان مقاومت و استکبارستیزی را در جهان نهادینه ساخته است.
آنچه مهم است این است که نباید از دشمنان و نوع حملات آنها غفلت کرد و نسبت به آنها خوش گمان و منفعل گردید و موضع تقابل و مبارزه را از دست داد؛
زیرا إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا در حقيقت شيطان دشمن شماست شما [نيز] او را دشمن گيريد.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
4. ممنوعیت پیوند و دوستی با کفار و دشمنان:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِين مائده 51»
اي كساني كه ايمان آوردهايد يهود و نصاري را تكيهگاه خود قرار ندهيد، آنها تكيهگاه يكديگرند و كساني كه از شما به آنها تكيه كنند، از آنها هستند خداوند جمعيت ستمكار را هدايت نميكند.
ذکر یهود و نصاری در این آیه از باب نمونه است، و گرنه شکی نیست که ولایت هیچ کافری هم نباید پذیرفته شود. وقتی یاری گرفتن از کفار (استکبار) مورد نهی قرآن است، قطعاً در روابط و سیاست خارجی، نیز پذیرش ولایت و سلطه اهل کتاب و کفار نیز ممنوع است.
نکته بسیار مهمی که در این آیه است آن است که هرچند بین یهود و نصاری اختلاف شدید وجود دارد، اما پیوند آنها بخاطر نابودی اسلام است و آنها تنها نسبت به تعهدات میان خودشان شاید وفادار باشند اما نسبت به تعهدات با مسلمانان هرگز پایبند نیستند.
بر اساس این آیه، دولتهای اسلامی همانند عربستان و امارات و...که ولایت و سلطه کفار را پذیرفتهاند، خودشان خصلت استکباری به خود گرفته و در راستای منافع استکبار جهانی گام بر میدارند که نمونه آن را در نسلکشی ملت یمن شاهدیم. درواقع، این کشورها خود در اردوگاه استکبار در حال ایفای نقش هستند
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
5. ممنوعیت ترس از استکبار:
«فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَى أَنْ تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ مائده52 »
مشاهد ميكني افرادي را كه در دلهايشان بيماري است در (دوستي با) آنان بر يكديگر پيشي ميگيرند، و ميگويند ميترسيم حادثهاي براي ما اتفاق بيفتد (و نياز به كمك آنها داشته باشيم).
امروز هم عدهای مانند تقیزادهها هستند که معتقدند از فرق سر تا ناخن پا باید فرنگی بود و بر اساس سیاستهای آنها حرکت کرد!
بیماردلانی که از هدایت خداوند محرومند و با سرعت تمام برای پیوستن به جبهه استکبار تلاش میکنند.
دلیل اصلی این نوع گرایش ذلتبار نسبت به ابرقدرتها، ضعف ایمان و وحشت از غیر خداست. در حالی که عزت سیاسی، قدرت اقتصادی و پیروزی نظامی همه از طرف خدا و در دست اوست.
اگر ایمان به وعدههای الهی در تمامی عرصهها وجود داشته باشد، قطعاً امدادهای خداوند سرازیر میشود.
نمونههای امداد الهی را در پیروزی انقلاب، در جنگ تحمیلی، در حادثه طبس، در تسخیر لانه جاسوسی و در خیلی از مناسبت های مختلف به عینه شاهد بودهایم.
شخصیتی مثل سرهنگ قذافی در لیبی که به عنوان رهبر انقلابی اعراب معروف بود و قریب به سی سال در مقابل استکبار ایستادگی کرده بود، زمانی که آمریکا در سال 2001 به افغانستان و عراق در سال 2003 حمله کرد، رهبر لیبی به دلیل ترس و ارعاب، تابع آمریکا شد و نتیجه همان شد که شما امروز اثری از ایشان نمیبینید.
وقتی ترس وجود یک ملت را فرا بگیرد، قطعاً نتیجه آن کوتاه آمدن از اصول خویش خواهد بود. مسئولی که پشت تریبون دانشگاه چنان از آمریکا سخن بگوید و قدرت پوشالی آن را بزرگنمایی کند، مسلماً در مقابل دشمن کوتاه خواهد آمد و منافع ملی را به دلیل ترس و واهمه، نادیده خواهد گرفت.
در همین راستا باید به نهراسیدن از هجمههای تبلیغاتی و روانی دشمنان هم اشاره کرد. از جو سازیها و هجمههای تبلیغاتی ( مانند آنچه تحت عنوان اجماع جهانی و قطعنامههای بینالمللی مطرح می کنند) هراسی نداشته باشید که شما خدا را دارید.
قران در توصیف پیروان رسول خدا می فرماید: «الَّذِينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِيمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ آل عمران 173 »
اينها كساني بودند كه (بعضي از) مردم، به آنها گفتند: «مردم ( لشكر دشمن) براي (حمله به) شما اجتماع كردهاند؛ از آنها بترسيد!» اما اين سخن بر ايمانشان افزود؛ و گفتند: «خدا ما را كافي است و بهترين حامي ما است.»
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
6. ممنوعیت خوشگمانی به استکبار:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ آل عمران 118 »
اي كساني كه ايمان آورده ايد محرم اسراري از غير خود انتخاب نكنيد، آنها از هر گونه شر و فسادي درباره شما كوتاهي نميكنند، آنها دوست دارند شما در زحمت و رنج باشيد (نشانههاي) دشمني از دهان آنها آشكار است و آنچه در دل پنهان دارند از آن هم مهمتر است، ما آيات (و راههاي پيشگيري از شر آنها) را براي شما بيان كرديم اگر انديشه كنيد.
خوشبینی به استکبار یکی از معضلات جبرانناپذیر برای ملتها است. وقتی این آیه را مطالعه میکنیم به گونهای است که گویی امروز نازل شده است.
در این آیه، خداوند مؤمنین را از خوشبینی به دشمن باز میدارد و آنها را به هوشیاری در برابر دشمن فرا میخواند و اعلام میدارد که نباید دشمن را محرم خود قرار داد و به او اعتماد کرد.
براین اساس، رهبر معظم انقلاب بارها فرمودهاند که به آمریکاییها اعتمادی نیست و نباید خوشبین بود؛ چرا که دشمن هر کاری از دستش برآید علیه ملتهای مسلمان انجام میدهد و دوست دارد که ملتهای مسلمان در سختی و مشقت باشند. استکبار خود را مدافع حقوق بشر معرفی میکند اما از طرفی جهت درمان بیماران لاعلاج، حتی دارو را تحریم میکند و انواع تحریمها و تهدیدها را علیه ملت ایران اعمال میکند.
دشمنی استکبار از مدل سخنانشان آشکار است. برای نمونه امروزه سیاستمداران آمریکا به عنوان «من دون» رسماً علیه نظام اسلامی سخن میگویند و بحث سرنگونی نظام را مطرح میکنند، اما متأسفانه عدهای با توجه به همه این وقایع، باز هم امید به گشایش از طرف غرب دارند. در حالی که خداوند دستور میدهد تا با تعقل نیت پلید دشمن را بشناسید.
در آیه 119 سوره آل عمران نیز بار دیگر بغض و کینه دشمنان را تبیین میکند و خطاب به مؤمنین میفرماید که به دشمنان بگویید از شما عصبانی باشد و از این عصبانیت بمیرد: « هَا أَنْتُمْ أُولَاءِ تُحِبُّونَهُمْ وَلَا يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِآل عمران 119 » آگاه باشید،
چنانچه شما آنها را دوست میدارید آنان شما را دوست نمیدارند، و شما به همه کتب آسمانی ایمان دارید، و آنها در مجامع شما اظهار ایمان کرده و چون تنها شوند از شدت کینه بر شما سر انگشت خشم به دندان گیرند. بگو: بدین خشم بمیرید، همانا خدا از درون دلها آگاه است.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
7. ممنوعیت تکیه بر مستکبرین و ظالمان:
«وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ هود113 »
و تكيه بر ظالمان نكنيد كه موجب ميشود آتش شما را فرو گيرد و در آن حال جز خدا هيچ ولي و سرپرستي نخواهيد داشت و ياري نميشويد.
ظلم و جنایات آمریکای مستکبر در جهان امروزی موضوعی غیرقابلانکار است؛ از عراق و سوریه گرفته تا یمن و افغانستان و دهها کشور دیگر، سالهاست ظلم آمریکا را تحمل میکنند.
برخی ملتها مثل ملت سوریه مقاومت کردند و پیروز شدند و برخی نیز تسلیم خواسته آنها شدند و ذلت را پذیرفتهاند. اتفاقی که در برخی کشورهای عربی و اسلامی در قالب بیداری اسلامی رخ داد، چرا در برخی کشورها نتوانست آنگونه که باید و شاید به پیروزی برسد؛ چون به مستکبرینی مثل آمریکا و رژیم غاصب صهیونیستی رکون کردند و نتیجه آن ذلت و بدبختی آنها شده است.
در روایات میخوانیم که مودت و محبت به ظالم و اطاعت از او از مصادیق رکون به ظالم محسوب میشود. در روایتی دیگر آمده است اگر به مقدار زمان دست به جیب کردن ستمگر برای بخشش، راضی به زنده بودن او باشی، رکون و تکیه بر ظالم کردهای که خدا از آن نهی نموده است.(اصول کافی ج 5 ص 108)
در قرآن بارها تاکید شده است که نباید به دشمنان متکی شد و عزت و اقتدار را در ارتباط و تعامل با آنان جستجو کرد؛ چرا که این اتفاق نشانه نفاق و رفتار منافقانه است و قرآن در این باره می فرماید: «الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا نساء 139 »
همانان كه غير از مؤمنان كافران را دوستان [خود] مى گيرند آيا سربلندى را نزد آنان مى جويند [اين خيالى خام است] چرا كه عزت همه از آن خداست. در همین راستا باز قرآن میفرماید:« َیا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَتُرِيدُونَ أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا مُبِينًا نساء 144 » اي كساني كه ايمان آوردهايد، كافران را بجاي مؤمنان، ولي و تكيهگاه خود قرار ندهيد. آيا ميخواهيد (با اين عمل) دليل آشكاري بر ضرر خود در پيشگاه خدا قرار دهيد؟!
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
8. ثبات قدم و منفعل نشدن و نفوذناپذیری در برابر استکبار:
وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا
و اگر ما تو را ثابت قدم نميساختيم (و در پرتو مقام عصمت مصون از انحراف نبودي) نزديك بود كمي به آنها تمايل كني! إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا اسراء 74و 75 و اگر چنين ميكردي ما دو برابر مجازات (مشركان) در حيات دنيا، و دو برابر (مجازات آنها) را بعد از مرگ، به تو ميچشانيديم، سپس در برابر ما ياوري نمييافتي!
جبهة استكبار با اين تحليل كه اولاً آنچه نميگذارد موتور اسلام خاموش و تحريف شود ولايت است و ثانياً ولايت بدون امت اقتدار و فرصت مبارزه ندارد و امت بيامام خطر ندارد و در مبارزه و جنگ با استكبار ثبات قدم نخواهد داشت،
ولي هرگاه امام و امت به هم متصل گرديدند و امت از فرماندهي و مديريت جبهه انقلاب فرمانبري كامل داشتند، هيچ قدرتي را ياراي مقابله با آنها نيست، تلاش ميكنند پيوند و اتصال امت با ولايت را مورد تهاجم و حمله قرار دهند و با جدا كردن مردم از رهبري آنها را از جهاد و مبارزه بازدارند و بلكه در جبهه خود درآورده و پياده نظام خويش سازند.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
9. فریب لبخند دشمن را نخوردن: وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنْكُمْ وَمَا هُمْ مِنْكُمْ وَلَكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ توبه 56
و به خدا سوگند ميخورند كه آنها از شما هستند در حالي كه از شما نيستند، ولي آنها گروهي هستند كه ميترسند (و وحشت دارند لذا دروغ ميگويند).
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
10. سرسختی نسبت به مستکبرین:
اعتدال حقیقی در همراهی با رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و اولیاء الهی آن است که نسبت به دشمنان بد گمان و نیرومند و نسبت به مومنین خوش گمان و مهربان باشید: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» فتح 29 محمد فرستاده خدا است و كساني كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند.
در پایان به وعدهی خداوند به مؤمنین اشاره کرد. خداوند به مومنان وعده قطعی داده که در صورت ایستادگی و مقاومت در جبهه حق، آنان را مورد حمایت قرار داده و از سختیها خارج و پیروزی حتمی را نصیب آنان گرداند،
«إِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذينَ آمَنُوا» حج 38، «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً * إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً» شرح5 و6، « ... سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً» طلاق7، «وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزيزٌ» حج40، «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ» محمد 7، «وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنينَ» روم 47
پس اگر پایبندی به ایمان را با همه لوازمش از جمله جهاد و استقامت رعایت کنیم، حق سست شدن و هراسیدن در این میدان را نداریم؛ چرا که خدا با مومنان است و از آنان دفاع میکند،
« وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ» آل عمران 139،
و اینجاست که دیگر از قلت عدد و کمی تعداد و محدودیت همپیمانان، خوفی نخواهیم داشت ، چون کسی که خدا با اوست پیروز است ولو آنکه همه دنیا مقابل او باشد،
«... كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَليلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرينَ». بقره 249
آیاتی که ذکر شد و بسیاری از آیات دیگر بخوبی نشان میدهد که مبانی اعتقادی و فکری مواضع حکیمانه و قاطع و انقلابی و بر حق رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) بر اساس مبانی کلام وحی و قرآن است و سزاوار است که خدا را بخاطر این نعمت بزرگ شاکر باشیم و با ولایت محوری کامل و مطلق حرکت در صراط مستقیم خویش را تضمین کنیم. ان شاءالله
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
منبرک فاطمی
↩️چگونگی مواجهه با استکبار دربارهی الگوی قرآنی مواجهه با استکبار، حداقل میتوان به 10 شیوه و دستور
⬅️چگونگی مواجهه با استکبار (ده روش)
https://eitaa.com/fatemi222/10956
✋واژه استکبار 48 بار در قرآن آمده
🔸زمینه ها و عوامل پدید آمدن استکبار (چهار عامل)
🔸راههای مقابله با استکبار(پنج راهکار)
فردا ارائه میشود انشالله
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
واژه شناسی استکبار
این لغت از ریشه «ک ـ ب ـ ر» و به معنای برتری خواهی، امتناع از پذیرش حق از روی عناد و تکبّر است؛
اما در اصطلاح، این لغت بیش تر به سلطه جویی، استعمار و استثمار معنا می شود.
این واژه با مشتقات آن، 48 بار در قرآن کریم آمده است. 4 مورد آن به استکبار ابلیس و بقیّه به استکبار انسان اشاره دارد. ماده «عُتُوّ» و برخی مشتقات آن نیز در قرآن کریم به معنای استکبار است.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
در منطق قرآن، بدترین اقسام استکبار، نداشتن تمکین و تواضع در برابر فرمان خداوند و انبیای الهی است و در آیاتی به این نوع استکبار اشاره می کند؛
از جمله: «و أَمَّا الَّذینَ کَفَروا أَفَلَمْ تَکُنْ ءایتی تُتْلی عَلَیْکُم فَاستَکبَرتُم و کُنتُم قَوما مُجْرِمینَ»؛
«امّا کسانی که کافر شدند [به آنها گفته می شود:] مگر آیات من بر شما خوانده نمی شد و شما استکبار کردید و قوم مجرمی بودید؟!» که این آیه، بیان کننده نپذیرفتن آیات و دستورات الهی از سوی کافران است.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
همچنین در آیه دیگری می فرماید: «ولَقَد ءاتَینا موسَی الکِتبَ وقَفَّینا مِن بَعدِهِ بِالرُّسُلِ وءاتَینا عیسَی ابنَ مَریَمَ البَیِّنتِ وَ أَیَّدنهُ بِروحِ القُدُسِ أَفَکُلَّما جاءَکُم رَسولٌ بِما لاتَهوی أَنْفُسُکُمُ استَکبَرتُم فَفَریقا کَذَّبتُم وفَریقا تَقْتُلون»؛
«ما به موسی کتاب (تورات) دادیم و بعد از او، پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم و او را به وسیله روح القدس تأیید کردیم. آیا چنین نیست که هر زمان، پیامبری، چیزی بر خلاف هوای نفس شما آورد، در برابر او تکبر کردید (و از ایمان آوردن به او خودداری نمودید) پس عده ای را تکذیب کرده، و جمعی را به قتل رساندید؟!»
این آیه، سرپیچی امتها را از بعضی فرمانهای الهی که پیامبران از جانب خداوند آورده اند و مطابق میل آنان نیست و همچنین تکذیب برخی پیامبران و قتل برخی دیگر را به دست مستکبران، بیان می کند.
استکبار، چون دربردارنده مفاهیم خودبزرگ بینی، فخرفروشی و برتری طلبی است، به طور کلّی، خُلقی ناپسند و صفتی مذموم است؛ برخلاف استضعاف که لزوما بیان کننده وصفی مذموم یا ممدوح در شخص مستضعف نیست.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
از آیات قرآنی این گونه به دست می آید که استکبار، به زمانهای بسیار دور باز می گردد. در واقع، پیشینه این مسئله را باید در آغاز زندگی اجتماعی انسان پی گرفت؛ حتی می توان گفت از هنگامی که بشر بوده، استکبار هم وجود داشته است.
به دیگر سخن، از روزی که شیطان از اطاعت امر الهی در سجده بر آدم سر پیچید و کبر ورزید، استکبار شکل گرفت و از آن زمان که سوگند خورد تا بشر را گمراه کند، استکبار، وارد عرصه عمل شد.
بدین سبب حضرت امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه قاصعه، ابلیس را پیشکسوت و سر سلسله مستکبران معرفی می کند؛ چرا که او نخستین فردی بود که در مخالفت با حق و تسلیم نشدن در برابر کامل تر بودن آدم از او، گام برداشت.
✋زمینه ها و عوامل پدید آمدن استکبار
این حالت، غالبا برای کسانی پیش می آید که دارای موقعیت برتری از لحاظ مالی، اجتماعی، سیاسی، علمی و ... باشند؛
از اینرو در طول تاریخ، شاهدیم، که انسانها یا کشورهایی که به برتریهای مختلفی می رسند، غالبا با رفتارهای مستکبرانه، به چپاول و تحت فرمان قرار دادن انسانها و کشورهای دیگر روی می آورند. در قرآن، زمینه ها و عوامل متعددی برای گرفتاری در این دام، بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
👇👇👇
1. ثروت و قدرت
در صورتی که ثروت و قدرت با بی ایمانی همراه گردد، زمینه ساز استکبار است. در قرآن درباره ریشه استکبار فرعون چنین آمده است:
«وَ نَادَی فِرْعَوْنُ فیِ قَوْمِهِ قَالَ یَاقَوْمِ أَ لَیْسَ لیِ مُلْکُ مِصْرَ وَ هَذِهِ الاْءَنْهَارُ تَجْرِی مِن تَحْتیِ أَ فَلَا تُبْصِرُون»؛ «و فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: ای قوم من! آیا حکومت مصر از آن من نیست و این نهرها از زیر [کاخ] من جاری نیست؟ آیا مشاهده نمی کنید.»
براساس این آیه، ثروت و قدرت عامل استکبار فرعون گردیده است.
انسان کم ظرفیت و فاقد شخصیت، هنگامی که همه چیز بر وفق مراد او بشود، دچار غرور می شود و طغیان و سرکشی را آغاز می کند که نخستین مرحله اش، مرحله برتری جویی و استکبار بر دیگران است.
همچنین درباره قارون می فرماید: «إِنَّ قارُونَ کانَ مِنْ قَوْمِ مُوسی فَبَغی عَلَیْهِمْ»؛ «قارون از قوم موسی بود؛ اما بر آنها ستم و ظلم کرد.» علت این بغی و ظلم آن بود که ثروت سرشاری به دست آورده بود، و چون ظرفیت کافی و ایمان قوی نداشت، این ثروت فراوان، او را فریب داد و به انحراف و استکبار کشانید.
قرآن در مورد قوم عاد می فرماید: «فَأَمَّا عادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الاْءَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ کانُوا بِآیاتِنا یَجْحَدُونَ»؛ «امّا قوم عاد به ناحق در زمین تکبّر ورزیدند و گفتند: چه کسی از ما نیرومندتر است؟! آیا نمی دانستند خداوندی که آنان را آفریده است از آنها قوی تر است؟ و [به سبب این پندار] پیوسته آیات ما را انکار می کردند.»
قوم عاد در جنوب جزیرة العرب زندگی می کردند. آنان از نظر قدرت جسمانی، تمکن مالی و تمدن مادی کم نظیر بودند و قصرهای زیبا و قلعه های محکم می ساختند؛ به ویژه بر مکانهای مرتفع، بناهایی برپا می کردند، که نشانه قدرت و وسیله خودنمایی بود. آنها مردمانی خشن و جنگجو بودند و این قدرت ظاهری، آنها را سخت مغرور کرده بود؛ چنان که خود را جمعیتی شکست ناپذیر و برتر از همه می پنداشتند و به همین دلیل در برابر خدا و پیامبرشان هود به طغیان، سرکشی، تکذیب و انکار برخاستند
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
.2 فقر فرهنگی و وابستگی فکری
گاهی افزون بر استعمارگران، خود مستضعفان نیز در تقویت استکبار نقش دارند و به تبلیغات، دسیسه ها و تهاجم فرهنگی مستکبران پاسخ مثبت می دهند و از آنها پیروی می کنند: «فَیَقولُ الضُّعَفؤُا لِلَّذینَ استَکبَرُوا اِنّا کُنّا لَکُم تَبَعًا... .»؛ «ضعیفان به مستکبران می گویند: ما پیرو شما بودیم... .»
آیات 31 ـ 33 سبأ و 21 ابراهیم حاکی از دسیسه های شبانه روزی مستکبران برای القای اندیشه های خود به مستضعفان و تشویق آنان به پیروی از خود و همچنین بیان کننده پیروی مستضعفان از آنان به سبب ضعف فرهنگی است که در اغلب موارد با ضعف اقتصادی و نظامی نیز توأم است.
استضعافی که این گونه ایجاد شده است، دست کمی از استکبار ندارد و چنین مستضعفانی در گمراهی و عذاب اخروی با مستکبران همراه و همگام اند:
«...ولَو تَری إِذِ الظّلِمونَ مَوقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِم یَرجِعُ بَعضُهُم اِلی بَعض القَولَ یَقولُ الَّذینَ استُضعِفوا لِلَّذینَ استَکبَروا لَولا أَنْتُمْ لَکُنّا مُؤمِنین * قالَ الَّذینَ استَکبَروا لِلَّذینَ استُضعِفُوا أَنَحنُ صَدَدنکُم عَنِ الهُدی بَعدَ اِذ جاءَکُم بَل کُنتُم مُجرِمین * وقالَ الَّذینَ استُضعِفوا لِلَّذینَ استَکبَروا بَل مَکرُ الَّیلِ والنَّهارِ اِذ تَأمُرونَنا اَن نَکفُرَ بِاللّهِ ونَجعَلَ لَهُ اَندادًا واَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمّا رَاَوُا العَذابَ وجَعَلنَا الاَغللَ فی اَعناقِ الَّذینَ کَفَروا هَل یُجزَونَ اِلاّ ما کانوا یَعمَلون.»؛
«... و اگر ببینی هنگامی که این ستمگران در پیشگاه پروردگارشان [برای حساب و جزا[ نگه داشته شده اند، در حالی که هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می اندازد [از وضع آنها تعجب می کنی]!
مستضعفان به مستکبران می گویند: اگر شما نبودید ما مؤمن بودیم. مستکبران به مستضعفان پاسخ می دهند: آیا ما شما را از هدایت بازداشتیم بعد از آنکه به سراغ شما آمد [و آن را به خوبی دریافتید]؟! بلکه شما خود مجرم بودید.
و مستضعفان به مستکبران می گویند: وسوسه های فریبکارانه شما در شب و روز [مایه گمراهی ما شد]، هنگامی که به ما دستور می دادید که به خداوند کافر شویم و همتایانی برای او قرار دهیم. و آنان هنگامی که عذاب را می بینند پشیمانی خود را پنهان می کنند [تا بیش تر رسوا نشوند]. و ما غل و زنجیر در گردن کافران می نهیم؛ آیا جز آنچه عمل می کردند به آنها جزا داده می شود؟!»
در این آیات، مستضعفان در قیامت با خطاب به مستکبران، آنان را سبب بی ایمانی خود می دانند و می گویند: «شما با دسیسه های شبانه روزی، ما را به کفر به خداوند وادار کردید.» مستکبران در قالب استفهام انکاری پاسخ می دهند: «آیا ما راهِ هدایت را بر شما بسته بودیم؟ این چنین نیست؛ بلکه شما خود مجرم و گناهکارید.» همچنین آیات فوق به پشیمانی و عذاب اُخروی مستکبران و مستضعفان، هر دو، اشاره دارد.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
۳. توهم برتری در آفرینش
اعتقاد به برتری در خلقت نیز از عوامل ایجاد استکبار است. این خصلت شیطانی که اولین بار، ابلیس، آن را مطرح کرده منشأ بسیاری از فسادها و ظلمهای بشر شده است که می توان آن را ریشه نژاد پرستیها و برتریهای کاذب در جامعه دانست؛
چنان که در قرآن، عامل استکبار شیطان این گونه بیان می شود: «قالَ یا إِبلیسُ ما مَنَعَکَ اَن تَسجُدَ لِماخَلَقتُ بِیَدَیَّ أَستَکبَرتَ أَم کُنتَ مِنَ العالین * قالَ أَنَا خَیرٌ مِنهُ خَلَقتَنی مِن نار وخَلَقتَهُ مِن طین؛
«[خداوند به ابلیس] فرمود: [وقتی که من به سجده فرمانت دادم،] چه چیز تو را از سجده کردن بر آن چیزی که من خلق کردم باز داشت؟ آیا استکبار ورزیدی یا از بزرگان بودی. [شیطان] گفت: من از او بهترم، مرا از آتش و او را از گِل آفریدی.»
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
4. غفلت از قدرت نامحدود الهی
دیگر عامل برتری طلبی را می توان غفلت از قدرت برتر الهی دانست؛ چنان که یکی از عوامل کفر و طغیان در قوم عاد در قرآن، همین عامل است: «فَأَمّا عادٌ فاستَکبَروا فِی الأَرضِ بِغَیرِ الحَقِّ وقالوا مَن أَشَدُّ مِنّا قُوَّةً أَوَ لَم یَرَوا أَنَّ اللّهَ الَّذی خَلَقَهُم هُوَ أَشَدُّ مِنهُم قُوَّةً و کانُوا بِایتِنا یَجحَدون»؛ «پس قوم عاد به ناحقّ در زمین، تکبّر ورزیدند و گفتند: «کیست که از ما قدرتمندتر باشد؟ آیا ندیدند همان خداوندی که آنان را آفرید، قوی تر از آنهاست؟ و پیوسته به آیات ما کفر می ورزیدند.»
همچنین، قرآن، علت استکبار قارون را غفلت از قدرت خداوند دانسته است: «...أَو لَم یَعلَم أَنَّ اللّهَ قَد أَهلَکَ مِن قَبلِهِ مِنَ القُرونِ مَن هُوَ أَشَدُّ مِنهُ قُوَّةً و أَکثَرُ جَمعًا...»؛ «...آیا او نمی دانست که خداوند، قبل از او از میان نسلها، کسانی را که از او نیرومندتر و مال اندوزتر بودند، هلاک کرده است؟ ... .»
مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
راههای مقابله با استکبار
1. صبر و پایداری
نخستین اصل اساسی برای مبارزه با مستکبران زورگو، صبر و پایداری در برابر تهاجمات گسترده آنها و تحمل مشکلات و گرفتاریهاست و هر چه دشمن زورگو، قوی تر باشد، استقامت بیش تری را طلب می کند. در قرآن کریم، پیروزی بنی اسرائیل بر فرعونیان را محصول شکیبایی آنان در مبارزه معرفی کرده است و می فرماید:
«وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذینَ کانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الاْءَرْضِ وَ مَغارِبَهَا الَّتی بارَکْنا فیها وَ تَمَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ الْحُسْنی عَلی بَنی إِسْرائیلَ بِما صَبَرُوا وَ دَمَّرْنا ما کانَ یَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَ قَوْمُهُ وَ ما کانُوا یَعْرِشُون»؛
و مشرقها و مغربهای پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده [زیر زنجیر ظلم و ستم]، واگذار کردیم و وعده نیک پروردگارت بر بنی اسرائیل، به سبب صبر و استقامتشان تحقّق یافت و آنچه فرعون و فرعونیان [از کاخهای مجلّل[ می ساختند، و آنچه از باغهای داربست دار فراهم ساخته بودند، در هم کوبیدیم.»
در این آیه، شرط پیروزی بر استثمارگران، صبر و مقاومت معرفی شده است. مستضعفان و ملّتی که صابر و مقاوم باشند، وارث زمین می شوند.
نکته قابل اشاره آنکه «یُسْتَضْعَفُونَ» از ماده استضعاف و معادل کلمه استعمار است که در دوران ما به کار می رود.
مفهوم استضعفاف، این است که قومی ستم پیشه، جمعیتی را تضعیف کنند تا بتوانند از آنها در مسیر مقاصدشان بهره کشی کنند؛ منتها این تفاوت را با کلمه استعمار دارد که استعمار، در ظاهر به معنای آباد ساختن است و باطنش به معنای ویرانگری است؛ ولی استضعاف، دارای ظاهر و باطن یکسان است!
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936
2. وجود رهبری صالح و یاورانی صدیق
در راه مبارزه با استکبار، وجود رهبری شایسته و جمع شدن یاران و افراد جامعه، گرد محور او از ضروریات است. رهبر صالح و نیروی انسانی، دو شرط اساسی برای مبارزه با ستمگران است؛ چنان که در قرآن می فرماید:
«وَ ما لَکُمْ لاتُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللّه ِ والمُستَضعَفینَ مِنَ الرِّجالِ والنِّساءِ والوِلدنِ الَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا أَخرِجنا مِن هذِهِ القَریَةِ الظّالِمِ أَهلُها واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ وَلِیًّا واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ نَصِیرا»؛
«شما را چه شده است که در راه خدا و [در راه نجات[ مردان و زنان و کودکان مستضعف نمی جنگید، آنان که می گویند: پروردگارا! ما را از این شهری که مردمش ستمگرند، بیرون بر و از جانب خود، رهبر و سرپرستی برای ما قرار ده و از سوی خودت، برای ما یاوری تعیین فرما.»
همان گونه که از آیه بر می آید، نخستین تقاضای مستضعفان گرفتار در چنگال دشمن، برای نجات خویش، تقاضای ولی از جانب خداوند بوده است و سپس از خداوند خواسته اند که برایشان، یاوری تعیین فرماید.
پس برای نجات از چنگال ظالمان، پیش از هر چیز، وجود رهبر و سرپرستِ لایق و دلسوز لازم است و سپس یار و یاور و نفرات کافی. بنا بر این وجود یار و یاور هر چند فراوان باشد، بدون استفاده از یک رهبریِ صحیح، بی نتیجه است.
⬅️مباحث روز ملی مبارزه با استکبار
📚 https://eitaa.com/fatemi222/10936