🔖منبر کوتاه🔖
#امام_سجاد علیه السلام
💠 دعا، وسیله هدایتگری امام سجاد علیه السلام
🔸در عصر امامت حضرت سجّاد(علیه السلام)، خفقان سراسر جامعهی اسلامی را فرا گرفته و حاکمان اموی، امام (علیهالسلام) را خانه نشین کرده و دَر خانهی ایشان را به روی شیعیان بسته بودند. پس از فاجعهی عظیم عاشورا، و شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر آن زمان، دیگر امکان مبارزه مسلحانه با حکام فاسد بنیامیه امکانپذیر نبود و میبایست از روشی برای تبلیغ و حفظ دین استفاده میشد تا علاوهبر هدایت فرهنگی و تربیتی جامعه، کمترین حساسیت و اصطکاک را با حاکمان داشته باشد و در چنین شرایطی امام سجاد(علیهالسلام) همچون دیگر امامان معصوم (علیهمالسلام)، بهترین وسیله در عصر خود را برای نیل به اهداف عالی خود و نجات انسانها از فرو رفتن در منجلاب جهل و گمراهی بهکار گرفتند. این شیوه در قالب «دعا و مناجات» متجلّی گشت که بیشک، حتی از جهاد با شمشیر و نبرد مسلحانه در آن زمان فراگیرتر و تأثیرگذارتر بوده است.
🔸دعا و نیایش پیوندی معنوی میان انسان و پروردگار است و از یک سو اثر تربیتی و سازندگی مهمی برای نجات انسان از مفاسد فردی را فراهم میکند و از سوی دیگر مایهی رشد و تعالی جامعه میگردد. گرچه یکی از ابعاد تبلیغ حضرت زینالعابدین(علیهالسلام) با استفاده از ابزار دعا، بُعد شخصی و فردی و رسیدن به عالیترین درجات قرب الهی بودهاست، اما ورای آن، هدف بزرگتری توسط آن حضرت دنبال میشد. ایشان با ترویج دعاها و مناجاتهایی که مملو از معارف، حقوق و وظایف شیعیان بودند آنچه که انسان برای سعادت خود بدان نیاز دارد ـ از اصول اعتقادات، احکام و فروعات دین، معارف توحیدی و عرفانی گرفته تا اخلاقیات و مسائل اجتماعی و سیاسی ـ را به آنها میآموختند.
🔸علاوه بر تحکیم عقاید در میان امت اسلامی توسط امام سجاد(علیهالسلام)، بهواسطهی فتوحاتی که به دست خلفا و حکام بنیامیّه در آن زمان صورت گرفت، زمینههایی برای راهیابی فرهنگ و تمدنهای ملتهای بیگانه به سوی سرزمین اسلامی نیز فراهم بود و افکار و عقاید گوناگونی از این طریق وارد حوزهی اسلامی شد.
🔸از سوی دیگر، منافقان به دلیل منافع شخصی، به ظاهر مسلمان شده، به نشر افکار منحرف و شبهات گوناگون مشغول بودند. این مسائل موجب شد که جامعهی اسلامی از لحاظ اعتقادات در معرض انحطاط و سقوط فکری قرار گیرد. امام(علیهالسلام) نیز برای مقابله با چنین انحرافاتی به تبیین اندیشهی اصیل اسلامی پرداختند و در قالب دعا، اصول اعتقادی اسلام (توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد) را به روش صحیح معرفی میکردند.
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
🔖🔖🔖🔖🔖🔖
از احادیث #امام_سجاد علیه السلام
پنج اثر خوب صحبت کردن
امام سجاد علیه السلام روایتی در مورد گفتار نیکو نقل شده، که اثراتی برای آن ذکر شده است ..
1⃣ مال انسان را زیاد میکند؛
يُثْرِي الْمَالَ
2⃣ رزق و روزی انسان را زیاد میکند؛
وَ يُنْمِي الرِّزْقَ
3⃣ اجل را به تاخیر می اندازد؛
وَ يُنْسِي فِي الْأَجَلِ
4⃣ انسان را در میان اهل و خانواده خود محبوب میکند؛ وَ يُحَبِّبُ إِلَى الْأَهْلِ
5⃣ انسان را داخل بهشت می کند؛
وَ يُدْخِلُ الْجَنَّةَ.
📚 الأمالي( للصدوق)؛ ص2
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
📝سه اثر دعای مومن
امام سجاد علیه السلام: المؤمنُ مِن دُعائهِ على ثلاثٍ: إمّا أن يُدَّخَرَ لَهُ، و إمّا أن يُعَجَّلَ لَهُ، و إمّا أن يُدْفَعَ عَنهُ بَلاءٌ يُريدُ أن يُصِيبَهُ؛
دعاى مؤمن از سه حال خارج نيست:
📌🔷🔹 يا برايش ذخيره مىگردد،
📌🔷🔹 يا در دنيا برآورده مىشود،
📌🔷🔹 يا بلايى كه مىخواهد به او برسد، دفع مىشود.
📚 تحف العقول، ص 280
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
امام سجاد علیه السلام می فرمایند :
انسان مومن پنج نشانه دارد:
🌺علَاماتُ المُؤمِن خَمسٌ: الوَرَعُ فِی الخَلوَةِ، والصَّدَقَةُ فِی القِلَّةِ، والصَّبرُ عِندَ المُصِیبَةِ، والحِلمُ عِندَ الغَضَبِ، والصِّدقُ
🔹پرهیز از گناه در خلوت،
🔹صدقه دادن در هنگام تنگدستی،
🔹شکیبایی در وقت مصیبت،
🔹بردباری در حال خشم
🔹 و راستگویی به هنگام ترس.
📚الخصال، جلد 1، صفحه 269
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
1_461485579.pdf
925.2K
💠فیش منبر کامل💠
#امام_سجاد علیه السلام
📕موضوع 👇👇
👈اهداف بلند امام سجاد علیه السلام
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
نقش امام سجاد در هدایت جامعه.pdf
485.1K
#امام_سجاد علیه السلام
📕موضوع
💠نقش امام سجاد علیه السلام در هدایت جامعه از دیدگاه رهبر معظم انقلاب 💠
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
شیوه های مواجهه با بلا.pdf
836.6K
🔖فیش منبر کامل 🔖
#امام_سجاد علیه السلام
📕موضوع 👇👇📕
💠 شیوه های مواجهه با حوادث و بلایا در سخن و سیره امام سجاد علیه السلام 💠
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
1_461484642.pdf
1.15M
💠فیش منبر کامل💠
#امام_سجاد علیه السلام
📕موضوع
📌کارهای مهم امام سجاد علیه السلام بعد از عاشورا
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
🏴 #حسینیه محرم
👌 #تلنگر
📛 عبرتهای عاشورا
جامعه پس از حسین(ع)چه شد؟
⛔️سه شهر در حادثه عاشورا از امام حسین(ع) تمکین نکردند که عاقبتشان به اختصار این است:
1⃣ مدینه :
♦مردم مدینه در زمانی که باید از حسین(ع) تبعیت می کردند نافرمانی کردند.
♦️وقتی که سیدالشهدا(ع) شهید شد پشت سر عبدالله ابن حنظله قیام کردند ولی از یزید شکست خوردند.
♦️سه روز جان،مال و ناموس مردم مدینه بر سپاه شام حلال شد.
بسیار زنان و دخترانی که مورد تجاوز قرار گرفتند و صدها یا هزاران فرزند نامشروع این حادثه، امروز در تاریخ به اولاد الحرّه مشهورند.
♦️آن قدر مردم کشته شدند که خون، قبر پیامبر را نیز گرفته بود.
♦️تمام کسانی که زنده ماندند بر پیشانیشان داغ زدند و نوشتند: هذا عبد من عبید یزید؛این بنده ای از بندگان یزید است.....
♦️در تاریخ به فرمانده سپاه یزید لقب «مسرف» به معنی «خونریز بی حد و حصر» دادند
2⃣ مکه :
♦️بعد از مدینه نوبت به مکه رسید.لشكر خونخوار یزید به رهبری حصین ابن نمیر در بالاى كوههاى مكه كه مشرف بر خانه ها و مسجدالحرام بود، اجتماع كردند و با منجنيق، پيوسته سنگ و نفت بر مكه و مسجدالحرام مى افكندند.
♦️تاریخ می نویسد این قوم که به هیچ مبنایی اعتقاد نداشتند پارچه هایی از پنبه و كتان به نفت آلوده مى ساختند و بر خانه خدا مى انداختند و آنها را آتش می زدند تا آنكه كعبه معظّمه سوخت و بناى آن منهدم گشت و ديوارهاى آن فرو ريخت؛
♦️خداوند بر مکیان رحم نمود و یزید به درک واصل شد و الا باید امروز در تاریخ از کشتار مردمان مکه داستانها می نوشتند.
3⃣ کوفه :
♦️کوفیانی که حاضر نشدند از سید الشهدا (ع) تبعیت کنند بعد از حسین(ع) سه قیام کردند که هر سه قیامشان به غیر از شکست چیزی نداشت:
♦️توابین :
یعنی همان مومنین وقت نشناس که حدودا ۴۰۰۰ نفر بودند؛ جز شکست و شهادت حدود ۱۰۰۰ نفرشان سودی نبرد.
♦️قیام مختار :
مردم کوفه مختار را هم تنها گذاشتند.بنا بر اقوال مورخین، ٦٠٠٠ نفر از یاران مختار از مصعب ابن زبیر امان خواستند و مختار را تنها گذاشتند. مصعب دستور داد که همگی را گردن زده و آنها را به قتل رساندند. گفته شده که دو هزار نفر از این تعداد، عرب و چهارهزار نفر ایرانی بودند.
♦️قیام زید :
قیام سوم کوفیان هم که به رهبری زید فرزند امام سجاد بود جز شکست سود دیگری نبرد.
♦️علامه شهیدی از کوفیان به "زبردست نوازان زیردست آزار" یاد می کند. مردمی که به امام حسین(ع)تمکین نکردند، اسیر دست حجاج ابن یوسف شدند؛ که طبق گفته تاریخ، بیش از ۱۰۰هزار نفر از مسلمانان را گردن زد.
🔥این است عاقبت مردمانی که ولی به حق خود را به وقت نشناخته و تبعیت نکنند.
🏴خیمه ماه محرم زده شد بر دل ما
باز نام تو شده زینت هر محفل ما
🏴جز غم عشق تو ما را نبود سودایی
عشق سوزان تو آغشته به آب و گل ما
♥️عشق یعنی نام زیبای
حسیـــــن (ع) 🖤
♥️عشق یعنی نوکری پای
حسیــــــن(ع) 🖤
♥️عشق یعنی سرورت باشد
حسیــــــن(ع) 🖤
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
درسنامه آیات ولایت در قرآن.pdf
687.5K
✅ "جزوه آیات ولایت در قرآن"
🔴 خلاصه قسمت هایی از "کتاب آیات ولایت در قرآن، آیت الله مکارم شیرازی" با نیم نگاهی به تفاسیر المیزان،نمونه و نور.
🔵 ده درس آماده برای تدریس آیات ولایت در قرآن
✅ توضیح این جزوه در فایل های صوتی ده دقیقه ای در کانال بصیر بارگزاری شده است.
موفق باشید.
التماس دعا
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
عفاف و حجاب.pdf
244.7K
/جزوه بررسی آیات حجاب و عفاف در قرآن
/اهمیت حجاب و عفاف
/دستورات مشترک خداوند (به زنان و مردان) در مورد حجاب و عفاف
/حفظ نگاه
/نهی از دوستی مخالف
/دستورات مختص خداوند به زنان
/کیفیت سخن گفتن با نامحرم
/نحوه راه رفتن در مقابل نامحرم
/روسری یا چادر؟
/عواقب رعایت نکردن عفاف
/آثار پاکدامنی
تفسیر آیات فوق را در فایل های صوتی و تصویری که قبلا بارگزاری شده مشاهده کنید.
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
سلام
به بهانهی شهادت امام سجاد علیه السلام مباحثی در باره صحیفه سجادیه و #دعا 👇👇
🔺صحیفه سجادیه (سه داستان)
https://eitaa.com/fatemi222/6402
🔺اهمیت صحیفه سجادیه
(هفت مبحث)
https://eitaa.com/fatemi222/6406
🔺دعای در حق دیگران
(سه مبحث )
https://eitaa.com/fatemi222/6413
🔺ذکر یونسیه
https://eitaa.com/fatemi222/6416
🔺شرایط وموانع دعا
(شش پست)
https://eitaa.com/fatemi222/6417
انواع دعاها👇
🔹مشلول
🔹دسته جمعی
🔹دعای شهدا
🔹اللهم الجعلنی فی درهم الحصینه
https://eitaa.com/fatemi222/6423
https://eitaa.com/fatemi222/6402
💎فوق کلام مخلوق/ دون کلام خالق
✳️داستانک:
آیت الله مرعشی نجفی طی خاطره ای نقل میکند: در سال ۱۳۵۳ نسخهای از صحیفه شریفه سجادیه را برای مطالعه علامه معاصر شیخ جوهری صاحب تفسیر طنطاوی معروف (مفتی اسکندریه) فرستادم.
آن بزرگوار دریافت کتاب را اعلام کرد و در برابر آن هدیه از من تشکر کرد و درباره آن مدحی سرشار و ثنایی بسیار نوشت.
تا آنجا که گفت این از بدبختی ما است که تا کنون به این گرانبها ی جاوید از میراثهای نبوت و اهل بیت دست نیافته بودیم و من هر چه در آن مینگرم آن را فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق مییابم.
سپس علامه جوهری طنطاوی از من سوال کرد که آیا تا کنون کسی از علمای اسلامی شرحی بر آن نوشته است؟ من در پاسخ آن شارحینی را که میشناختم نام بردم و کتاب ریاض السالکین تالیف سید علی خان را به ایشان تقدیم کردم.
معظم له در جواب نوشت که من مصمم و آمادهام که بر این صحیفه گرامی شرحی بنویسم.
[به نقل از مقدمه ترجمه صحیفه سجادیه صدر الدین بلاغی ص ۳۰]
https://eitaa.com/fatemi222/2495
💎صحیفه سجادیه
(به مناسبت میلاد امام سجاد علیه السلام)
داستانک:
مرحوم محمد تقی مجلسی می گوید:
من در اوایل بلوغ طالب رضای خدا بودم و در طلب رضای او کوشا بودم. مرا از ذکر جنابش، قراری نبود؛ تا آن که دیدم میان خواب و بیداری که صاحب الزمان صلوات الله علیه در مسجد قدیم اصفهان نزدیک به مکانی که الآن محل درس من است، ایستاده اند. سلام کردم و خواستم پای آن آن جناب را ببوسم که نگذاشت و مرا گرفت. دست مبارکش را بوسیدم و از آن جناب مسایلی را که بر من مشکل شده بود، پرسیدم و… .
آن گاه گفتم: «ای مولای من! برای من ممکن نیست که هر وقت به خدمت شما برسم، پس به من کتابی عطا کن که همیشه به آن عمل کنم». فرمود: «من برای تو، کتابی را به مولا محمّد تاج عطا کردم». و من در خواب، او را می شناختم؛ پس فرمود: «برو و آن کتاب را از او بگیر».
حرکت کردم و از در مسجد خارج شدم و به طرف یکی از محلات اصفهان رفتم. محمد تاج به محض دیدن من گفت: «ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه) تو را فرستاده است؟» گفتم: «آری».
از بغل خود کتابی بیرون آورد؛ تا گشودم، فهمیدم که این کتاب، از کتب ادعیه است. با گرفتن کتاب، آن را بر دیدگان قرار دادم و به سوی حضرت بقیه الله الاعظم حرکت کردم. در همین حال، از خواب برخاستم و دیدم از کتاب خبری نیست.
تا طلوع صبح به تضرع و گریه پرداختم. پس از نماز صبح و تعقیبات، به ذهنم رسید که منظور حضرت از مولا محمد تاج همان شیخ بهایی است و به سبب جایگاه او در بین علما، حضرت «مولا محمد تاج» فرموده است؛ لذا به سوی مدرسه شیخ حرکت کردم. وقتی آنجا رسیدم، دیدم شیخ مشغول مقابله صحیفه سجادیه است.
بعد از بیان خوابم، ایشان چنین تأویل کردند: «مژده که خواب، حاکی از افاضه علوم الهی به شما می باشد. با توجه به هدفی که در پی آن هستی، به آن خواهی رسید».
من قانع نشدم و به طرف همان محله که در خواب دیده بودم، حرکت کردم. بین راه یکی از صالحان و نیکان را به نام حسن و ملقب به «تاجا» دیدم. به او سلام کردم. وی بدون اینکه سخنی بگویم، گفت: «فلانی! نزد من، کتاب های وقفی زیادی وجود دارد که طلاب از من می گیرند و به شرایط وقف عمل نمی کنند؛ ولی با شناختی که از شما دارم، می دانم به آن عمل خواهی کرد. با هم برویم؛ کتاب ها را ببین و هرچه نیاز داری، بردار». وقتی رفتیم، اولین کتابی که به من داد، همان کتابی بود که در خواب دیده بودم؛ «صحیفه سجادیه».
با دیدن کتاب، شروع به گریه و ناله کردم و گفتم: « همین کتاب، مرا بس است»
ایشان می گوید با تعلیم صحیفه سجادیه به مردم اصفهان، کار به جایی رسید که اکثر مردم اصفهان مستجاب الدعوه شده بودند.
https://eitaa.com/fatemi222/2496
💎فروغ صحیفه سجادیه در قلب بانوی آلمانی
(به مناسبت میلاد امام زین العابدین علیه السلام)
✍️داستانک:
خانم آنه ماری شیمل (Annemarie Schimmel) (فوت شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۳) پژوهشگر، اسلامپژوه، خاورشناس و مولویشناسِ سرشناسِ آلمانی است.
این پژوهشگرِ معروفِ آلمانی ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ: «من همواره دعاها را از اصل عربی می خوانم و به هیچ ترجمه ای مراجعه نمی کنم . البته بخش هایی از صحیفه سجادیه را به زبان آلمانی ترجمه کرده ام. وقتی مشغول برگردانیدن این دعاها به زبان مذکور بودم، مادرم به دلیل کسالت در بیمارستانی بستری بود و من مدام به او سر می زدم و کاملا در جریان احوالش بودم. پس از اینکه او به خواب می رفت، در گوشه ای از اتاق مشغول پاکنویس نمودن ترجمه ها می شدم. اضافه کنم که اتاق مادرم دو تختی بود و در تخت دیگر خانمی که عقاید کاتولیکی محکم و راسخ و در عین حال متعصبانه داشت، بستری بود.
او از روی ایمانی که به مذهب خویش داشت، وقتی متوجه شد من مشغول ترجمه دعاهایی از یک متن شیعی هستم، آزرده خاطر گردید و با ناگواری و نگرانی گفت: مگر در مسیحیت و در کتب مقدس خودمان از نظر ادعیه کمبودی داریم که تو اکنون به دعاهای مسلمانان روی آورده ای؟! جوابی به وی ندادم اما وقتی کتابم چاپ شد، نسخه ای از آن را برایش فرستادم. مدتی بعد با من از طریق تلفن تماس گرفت و خاطر نشان ساخت: «بسیار صمیمانه از این هدیه جالب متشکرم، زیرا هر روز به جای دعاهای انجیل آن را می خوانم!»
آری واقعا ترجمه «ادعیه معصومین علیهم السلام» مخصوصا صحیفه سجادیه می تواند تا این حد در میان غربی ها تحول آفرین و کارساز باشد.
[آن ماری شیمل بانوی شرق شناس جهان غرب، ماهنامه از دیگران، سال دوم، ش ۵، مرداد ۱۳۸۰، ص ۱۰ و ۱۱ .]
آن کتاب «صحیفه سجادیه» بود. کتابی که این چنین یک مسیحی متعصب را جذب نمود.
قطعا ما مسلمان ها و شیعیان باید جلودار باشیم و برای این کتاب برنامه ویژه ای داشته باشیم.
اگر ما، هر روز فقط یک دقیقه، یک صفحه ترجمه صحیفه سجادیه را بخوانیم، در یک سال یا یک سال و نیم کل صحیفه را خوانده ایم.
صحیفه سجادیه كه از آن به زبور آل محمد (علیهمالسلام) و انجیل اهل بیت یاد میشود، از مهمترین و معتبرترین متون اسلامی بعد از قرآن کریم است. این كتاب ارزشمند مجموعه دعاهایی است كه امام سجاد (علیهالسلام) انشاء فرموده و به دست مبارک فرزندش امام باقر (علیهالسلام) نگاشته شده است. در این جلسات امام جعفر صادق (علیهالسلام) نیز حضور داشت.
🔺امام سجاد و دعا
دعا، پیوندی معنوی میان انسان و پروردگار است که اثر تربیتی و سازندگی مهمی در روح انسان دارد، از این رو دعا از دیدگاه اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است.
امام سجاد (علیهالسّلام) در آن دوران اختناق، از سوی حاکمان اموی همواره تحت نظر بود و تمامی رفتار و آمد و شد حضرت را شدیدا تحت کنترل قرار میدادند و به تعریفی آن بزرگوار را خانه نشین کرده و در خانه ایشان را به روی شیعیان بسته بودند و نمیگذاشتند مردم به راحتی از معارف الهی امام (علیهالسّلام) استفاده نمایند.
در این هنگامه دردآلود، امام سجاد (علیهالسّلام) تنها سلاح برنده و مؤثر خود در برابر سیل هجوم ظلم و تعدی و انحراف حاکمان وقت را دعا و مناجات دانسته و رسالت الهی و نورانی خود را در قالب دعا متبلور ساخت. بی شک تاثیر دعا در آن شرائط زمانی حتی از جهاد با شمشیر و نبرد با سلاح گرم مؤثرتر بود.
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
🔺صحیفه سجادیه کامله
صحیفه سجادیه کامله، مجموعهای از ۷۵ دعا و نیایش بوده است که امام سجاد (علیهالسّلام) املا نموده و امام باقر (علیهالسّلام) و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشتهاند.
متوکل بن هارون ـ راوی اول صحیفه سجادیه موجود ـ میگوید: پس از سفر حج، یحیی بن زید بن علی را ملاقات کرده و او را از حزن و ناراحتی امام صادق (علیهالسّلام) نسبت به شهادت زید بن علی آگاه کردم و ضمنا بدو گفتم که امام صادق (علیهالسّلام) فرمود که یحیی نیز همانند پدرش کشته خواهد شد.
پس از صحبتهایی (که در مقدمه صحیفه آمده است) یحیی مجموعهای نفیس از ادعیه امام سجاد (علیهالسّلام) را که به خط جناب زید بوده است، به متوکل میسپرد تا پس از کشته شدن او به دست بنی امیه نیفتد.
متوکل این مجموعه را به امام صادق (علیهالسّلام) عرضه کرده و با نوشته امام محمد باقر (علیهالسّلام) مقابله میکند و هیچ تفاوتی بین آنها نمییابد. او از مجموعه ۷۵ دعای صحیفه، ۶۴ دعا را مینویسد که در مجموعه حاضر تنها ۵۴ دعای آن موجود است.
#منبرک_فاطمی
@fatemi222
امام خمینی و صحیفه سجادیه
حضرت امام خمینی (رحمهاللهعلیه) در وصیت نامه الهی ـ سیاسی خودشان از آن به عنوان قرآن صاعد یاد میکند و آن را زبور آل محمد مینامند و میفرمایند که ما مفتخریم که ادعیه حیات بخش که او را قرآن صاعد میخوانند از ائمه معصومین (علیهمالسّلام) است.
این دعاها و مناجاتها به نام صحیفه سجادیه معروف است، و پس از قرآن و نهج البلاغه بزرگترین و غنیترین گنجینه حقایق و معارف الهی به شمار میرود، به طوری که بزرگان شیعه آن را اخت القرآن، انجیل اهل بیت (علیهمالسّلام ) و زبور آل محمد (علیهمالسّلام) نامیدهاند
محتوای صحیفه سجادیه
صحیفه سجادیه به منزله یک دائره المعارف علوم بشری است و آنچه انسان برای سعادت خود بدان نیاز دارد در آن یافت میشود که اصول اعتقادات، احکام، فروعات دین و معارف توحیدی و عرفانی، اخلاقیات و مسائل اجتماعی و سیاسی از آن جملهاند.
اگر چه دعاهای موجود در صحیفه به صورت راز و نیاز و نیایش مطرح گردیده ولی در درون آنها شعلههای سوزان آتش گداخته از سیاست و تدبیر است، حکمتهایی که اهل نظر را به فکر فروداشته و جرعههای عشق معنوی را در کام بینوایان نیازمند معنویت فرو برده و عشاق را به سوی وادی عشق سوزنده میکشاند.
تعلیم و تربیت در قالب دعا
امام سجاد (علیهالسّلام) توجه کامل دارد که انقلابی بدون پشتوانه معنوی جز گروه باد و موج، جز مردم عاری از فضیلت و دانش و بینش اسلامی، را تربیت نمیکند به حدی که آنان به خود اجازه میدهند تا امام معصوم و پیشوای راستین را به شهادت برسانند و خاندان او را به اسارت بکشند، هر چند که او امام حسین (علیهالسّلام) نوه دختری رسول اسلام و نزدیکترین فرد به مقام شامخ رسالت و پایه گذار اسلام بوده باشد.
با توجه به این نیاز و مسئولیت است که ساعات پرقیمت امام مصروف تعلیم و تهذیب، و صرف آموزش و پرورش و ساختن زمینههای فکری و فرهنگی میگردد. هر چند در قالب دعا و در محتوا و شکل راز و نیاز بوده باشد، چون ضمن بررسی دعاها مشاهده میکنیم که این ادعیه نمیتوانند دعای محض و تنها نیایش عادی طبق معیارهای معمولی عرف بوده باشند، بلکه در ضمن دعاها یک سلسله مسائل علمی و حساسترین مسائل حقوقی و روانی و تربیتی را بازگو میکند که بیانگر محتوای غنی و معارف والای این کتاب ارزشمند است.
فضائل عالی بشر در قالب دعا
امام ضمن دعا و راز و نیاز، عالیترین معارف بشری و پربارترین فضائل عالی انسانی را که تنها نکته اتکای انقلابهای اصیل اسلامی است و به صورت یکی از عمیقترین آموزههای اجتماعی و اسلامی بیان میدارد و در اختیار طالبان و عاشقان آن معارف قرار میدهد.
صحیفه سجادیه امام با ۵۴ عنوان بزرگ و جاودان نیایش که گستره آن دعاها از دوران طفولیت تا کهولت از بیماری تا دفع شر ستمگران جبار ابعاد زندگی بشر را در تمام مراحل فردی و اجتماعی فرا میگیرد و دعای مکارم اخلاق و دعای پربار عرفه امام گنجینه بس نفیس و پرقیمت از معارف و آموزشهای اخلاقی، اجتماعی، سیاسی اسلام را تشکیل میدهد که هنوز روانشناسان و کاوشگران روح بشری به آسانی نمیتوانند به لطافت و ظرافت و عمق آن دعاها پی ببرند.