پرورش احساس :
آری کسی که بتواند محبوب امام علیه السلام شود ، محبوب خداوند خواهد شد و کسی که به این مقام دست یابد نه تنها در این دنیا که فردای قیامت نیز به بالاترین جایگاه ها دست خواهد یافت.
امام صادق علیه السلام در هنگام وفات عبدالله بن ابی یعفور که از یاران مطیع و مورد رضایتشان بوده است، نامهای به مفضل که جانشین علمی و عملی او محسوب میشده، نوشتهاند که حسرت برانگیز است و جا دارد همه ما به عبدالله بن ابی یعفور غبطه بخوریم، ایشان مینویسند:
«ای مفضل با تو عهد و پیمانی میبندم که قبلا با عبدالله بن ابی یعفور داشتم، که درود خدا بر او باد که به عهدی که با خدا و رسول خدا و امامش داشت وفا کرد و به رحمت ایزدی پیوست، درود خدا بر روحش باد که اعمالش پسندیده و سعیش مشکور و مورد رحمت خدا قرار گرفت، که خدا و رسول و امام از او راضیاند.
در ادامه حضرت مدالی کم نظیر به او دادهاند و نوشتهاند:
«به ولادتم از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوگند که در عصر ما هیچکس مانند او از خدا و رسول و امامش اطاعت نکرد و این حالت ادامه داشت تا خدا او را به نزد خود فرا خواند و در بهشت بین خانه محمدصلی الله علیه و آله و امیرالمومنین علیه السلام جای داد و به اضافه اینکه منزلش با پیامبر یکی است. خداوند به دلیل فضل خود و رضایت من از او راضی و خشنود گردید.»[۷]
چه لذتی بالاتر از این که ارباب ما را انتخاب کند ؟
هر کدوم از ما ها می تونیم نور چشمی امام بشیم . مثل حجت الاسلام و المسلمین جلال افشار. بعدها که شهید شد، عکسش را بردند خدمت آیت الله بهاءالدینی؛ ایشان بی اختیار گریه کردند، طوریکه شبنم اشکهایشان از گونه سرازیر میشد و روی عکس جلال میافتاد و فرمودند: امام زمان f از من یک سرباز میخواستند، من هم آقای افشار را معرفی کردم. اشک من اشک شوق است، ایشان جلال ”ذاکر قریب البکاء” است[۸].
شاید راز و کلید موفقیت جلال افشار این بود که قریب البکاء بود و زود اشکش برای امام حسین علیه السلام سرازیر می شد. ذکر جلال افشار در توسل به امام زمان f این بود :
بیا بیا که سوختم ز هجر روی ماه تو
بهشت را فروختم به نیمی از نگاه تو
اگرکه نیست باورت بیا که رو برو کنم
بدان امید زنده ام که باشم از سپاه تو
ما باید طوری باشیم که او ما را انتخاب کند
رفتارسازی :
راستی ما چه کنیم که محبوب دل خدا و ائمه بشویم و آیا اصلا این امکان پذیر هست یا نه؟
متأسفانه بعضی از افراد به جای اینکه خودشان را دردل خدا و اولیاء خدا و در دل رسول خدا صلی الله علیه و آله و حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام جا کنند به دنبال گدایی نگاه از انسانها هستند. تمام تلاششان این است که انسانهای ضعیف از آنها تعریف و تمجید کنند. در روایات وارد شده کسی که برای مردم کاری را انجام دهد هدفش خدا نباشد هیچ بهره ای از اعمالش نمی برد. این فرد با امید به اینکه کارهای خیر زیادی انجام داده وارد قیامت می شود ولی وقتی نامه اعمالش بدستش داده می شود، می بیند که نامه خالی از حسنات است.
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند:
إِنَّ اللَّهَ لَا يَقْبَلُ عَمَلًا فِيهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ رِيَاءٍ[۹]
می دونید چرا بعضی مبتلا به ریا هستند؟ چون می خواهند محبوب شوند، می خواهند دیگران دوستشان داشته باشند، ریشه درست است چون انسان میل به محبوب شدن دارد اما راه را اشتباه رفته است به قول شاعر :
برداشتیم مهره رنگین را بگذاشتیم لؤلؤ لالا را
آموزگار خلق شدیم اما نشناختیم خود الف و با را
آخه چه چیز از این بدتر که انسان محتاج و فقیر برای رفع نیازش بره در خانه یک کسی مثل خودش، شخص فقیر باید نیازش را پیش غنی و بی نیاز برطرف کند قرآن می فرماید :
يا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُ الْحَمِيد[۱۰]
انسانی که نفع و ضرر خودش را هم نمی تواند تأمین کند چگونه می تواند تکیه گاه من و شما باشد؟
به قول شاعر :
بر در ارباب بی مروت دنیا چند نشینی که خواجه کی به درآید
نیازت را پیش ارباب حاجات بیار، تو کار را برای خدا انجام بده ببین چطور جبران می کند. از محضر آیت الله بهجت پرسیدند: گاهی اوقات در عبادات ریا می کنم و بعداً سخت رنج می برم، علاج آن چیست؟
بسمه تعالی
علاج این است که ریا بکند، ولی اگر در مقابل شاه و گدا است، ریا برای شاه بکند؛
فافهم إن کنت من أهله[۱۱]
شهيد پور خسرواني می گوید:
کلاس پنج دبستان و شيفت عصر بودم. آن روز کارهايم طول کشيد نتوانستم در خانه نماز بخوانم. در راه مدرسه تمام ذهن و فکرم پيش نماز بود، براي همين قبل از وارد شدن به مدرسه راهم را کج کردم و رفتم به مسجد نزديک مدرسه و با خيال راحت نماز ظهر و عصر را خواندم. وقتي به مدرسه رسيدم زنگ خورده بود و همه سر کلاس بودند. ناظم با چوب خشک و بلندش در سر راه ايستاده و مچ هر کس را که دير مي رسيد مي گرفت. تا من را ديد گفت: خسرواني چرا دير کردي؟
جوابي براي ناظم نداشتم،
تنها سرم را زير انداختم. ناظم هم براي اينکه درس عبرتي براي ديگران باشد، تا جا داشت با چوبش مرا زد. اما نمي دانم چرا هر ضربه اي که بر بدنم فرود مي آمد به جاي درد، لذتي زيبا و جاودان در وجودم مي پيچيد، شايد به خاطر کاري بود که از روي خلوص انجام داده بودم و ارزش چوب خوردن را داشت[۱۲]!
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
[۱] رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، النص، ص: ۴۸۷
[۲] بقره /۱۶۵
[۳] طبرسى، فضل بن حسن، إعلام الورى بأعلام الهدى (ط - القديمة) ؛ النص ؛ ص۲۲۱
[۴] امام صادق علیه السلام/ وسائل الشيعة، ج۱، ص: ۶۲
[۵] مشكاة الأنوار في غرر الأخبار، النص، ص: ۲۸۶
[۶] روضة الواعظين و بصيرة المتعظين (ط - القديمة) ؛ ج۲ ؛ ص۴۴۳
[۷]. احمدى ميانجى، مكاتيب الأئمة عليهمالسلام، قم، چاپ اول، ج۴، ص۳۳۵٫
[۸] سایت تبیان http://www.tebyan.net
[۹] عدة الداعي و نجاح الساعي، ص: ۲۲۸
[۱۰] فاطر ۱۵
[۱۱] پایگاه اطلاع رسانی حوزه http://www.hawzah.net/fa/Article/View/93045
[۱۲] مقیم کوی رضا ص ۱۴
وصیت امام حسین در امر معروف و چهار نکته
https://eitaa.com/fatemi222/4588
جایگاه معروف در کلام امام باقر علیه السلام
https://eitaa.com/fatemi222/4589
اول از خودت شروع کن
https://eitaa.com/fatemi222/4590
اصل فراموش شده است و..
https://eitaa.com/fatemi222/4591
دوره آخرالزمان و امر به معروف
https://eitaa.com/fatemi222/4592
و خشم خداوند را ببینیم
https://eitaa.com/fatemi222/4593
ریا باعث بطلان اعمال
❇️یأیها الذین ءامنوا لا تبطلوا صدقتکم بالمن و الأذی کالذی ینفق ماله رئاء الناس و لا یؤمن بالله و الیوم الاخر فمثله کمثل صفوان علیه تراب فأصابه وابل فترکه صلداً لا یقدرون علی شی ء مما کسبوا و الله لا یهدی القوم الکفرین؛(1658)
❇️ ای کسانی که ایمان آورده اید! بخششهای خود را با منت و آزار، باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می کند؛ و به خدا و روز رستاخیز، ایمان نمی آورد؛ (کار او) همچون قطعه سنگی است که بر آن، (قشر نازکی از) خاک باشد؛ (و بذرهایی در آن افشانده شود؛) و رگبار باران به آن برسد، (و همه خاکها و بذرها را بشوید) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند. آنها از کاری که انجام داده اند، چیزی به دست نمی آورند؛ و خداوند، جمعیت کافران را هدایت نمی کند.
❇️وای بر ریا کار
👈فویل للمصلین الذین هم عن صلاتهم ساهون الذین هم یراءون؛(1659)
👈پس وای بر نماز گزارانی که... در نماز خود سهل انگاری می کنند، همان کسانی که ریا می کنند.
❇️ریا از صفات منافق
👈ان المنافقین یخادعون الله و هو خادعهم و اذا قاموا الی الصلوة قاموا کسالی یراءون الناس و لا یذکرون الله الا قلیلاً مذبذبین بین ذلک لا الی هؤلاء و لا الی هؤلاء و من یضلل الله فلن تجدله سبیلاً؛(1660)
👈منافقان می خواهند خدا را فریب دهند؛ در حالی که او آنها را فریب می دهد؛ و هنگامی که به نماز بر می خیزند، با کسالت بر می خیزند؛ و در برابر مردم ریا می کنند؛ و خدا را جز اندکی یاد نمی نمایند! آنها افراد بی هدفی هستند که نه سوی اینها، و نه سوی آنهایند! (نه در صف مؤمنان قرار دارند، و نه در صف کافران!) و هر کس را خداوند گمراه کند، راهی برای او نخواهی یافت.
❇️نهی از ریا
👈و لا تکونوا کالذین خرجوا من دیرهم بطراً و رئاء الناس و یصدون عن سبیل الله و الله بما یعملون محیط؛(1661)
👈و مانند کسانی نباشید که از روی هوی پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم، از سرزمین خود به (سوی میدان بدر) بیرون آمدند؛ و (مردم را) از راه خدا باز می داشتند؛ (و سرانجام شکست خوردند) و خداوند به آنچه عمل می کنند، احاطه (و آگاهی) دارد!
❇️مذمت ریاکار
👈یقول أهلکت مالا لبداً أیحسب أن لم یره أحد؛(1662)
می گوید: مال زیادی را (در کارهای خیر) نابود کرده ام! آیا (انسان) گمان می کند هیچ کس او را ندیده (که عمل خیری انجام نداده) است؟!
❇️خودنما محروم از محبت خدا
👈و اعبدوا الله و لا تشرکوا به شیئاً و بالولدین احسناً و بذی القربی و الیتمی و المسکین و الجار ذی القربی و الجار الجنب و الصاحب بالجنب و ابن السبیل و ما ملکت أیمنکم ان الله لا یحب من کان مختالا فخوراً؛(1663)
👈 و خدا را بپرستید! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید! و به پدر و مادر، نیکی کنید؛ همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان، و همسایه نزدیک، و همسایه دور، و دوست و همنشین، و واماندگان در سفر، و بردگانی که مال آنها هستید؛ زیرا خداوند، کسی را که متکبر و فخر فروش است، (و از ادای حقوق دیگران سرباز می زند،) دوست نمی دارد.
❇️ربا مبطل عمل
👈الذین یبخلون و یأمرون الناس بالبخل و یکتمون ما ءاتاهم الله من فضله و أعتدنا للکفرین عذاباً مهیناً و الذین ینفقون أمولهم رئاء الناس و لا یؤمنون بالله و لا بالیوم الاخر و من یکن الشیطن له قریناً فساء قریناً؛(1664)
👈 آنها کسانی هستند که بخل می ورزند، و مردم را به بخل دعوت می کنند، و آنچه را که خداوند از فضل (و رحمت) خود به آنها داده، کتمان می نمایند. (این عمل، در حقیقت از کفرشان سرچشمه گرفته؛) و ما برای کافران، عذاب خوار کننده ای آماده کرده ایم. و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می کنند، و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند؛ (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست؛) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است.
روایات
❇️بندگان گمنام
👈قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) طوبی لعبد نومة عرفه الله و لم یعرفه الناس أولئک مصابیح الهدی و ینابیع العلم ینجلی عنهم کل فتنة مظلمة لیسوا بالمذاییع البذر و لا بالجفاة المراءین؛(1665)
👈 پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: خوشا بنده گمنامی که خدا او را می شناسد و مردم او را نمی شناسند. آنان، چراغهای هدایت و چشمه های دانش هستند که هر فتنه تاریکی از آنان برطرف می شود. آنان نه فاش کننده راز هستند؛ نه خشن و نه ریا کار.
👈دشمنی با خدا
عن أبی عبد الله (علیه السلام) قال من أظهر للناس ما یحب الله و بارز الله بما کرهه لقی الله و هو ماقت له؛(1666)
👈امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس در برابر مردم آنچه خدا دوست می دارد انجام دهد و در برابر خدا آنچه دوست نمی دارد، آشکار کند، خدا را در حالیکه دیدار می کند که دشمن اوست.
❇️بهترین شریک
👈عن علی بن سالم قال سمعت أبا عبدالله (علیه السلام) یقول قال الله عزوجل أنا خیر شریک من أشرک معی غیری فی عمل عمله لم أقبله الا ما کان لی خالصاً؛(1667)
👈راوی می گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می فرماید: خداوند عزوجل فرموده است: من بهترین شریک هستم و هر کس در عملی که انجام می دهد جز مرا شریک کند از او نمی پذیرم مگر چیزی که فقط برای من باشد.
👈نشانه های ریا کار
👈قال امیرالمؤمنین (علیه السلام) ثلاث علامات للمرائی ینشط اذا رأی الناس و یکسل اذا کان وحده و یحب أن یحمد فی جمیع أموره؛(1668)
👈 امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرمود: برای ریا کار سه نشانه است: چون مردم را ببیند، نیرو می گیرد، چون تنها شود تنبلی و کاهلی می کند و دوست دارد که در همه کارهایش او را ستایش کنند.
👌قصد خدا در کارها
👈قال النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) ان الملک لیصعد بعمل العبد مبتهجاً به فاذا صعد بحسناته یقول الله عزوجل اجعلوها فی سجین انه لیس ایای أرادبها؛(1669)
👈 پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: گاهی فرشته عمل بنده را شادمانه بالا می برد و چون نیکیهایش به بالا می رسد خداوند عزوجل می فرماید: آنها را در سجین (دفتر بدکاران) بنویسید که از این نیکی ها، مرا قصد نکرده است.
❇️هر ریا شرک است
👈قال أبو عبدالله (علیه السلام) کل ریاء شرک انه من عمل للناس کان ثوابه علی الناس و من عمل لله کان ثوابه علی الله؛(1670)
👈امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر ریایی شرک است. همانا هر کس به خاطر مردم عملی انجام دهد پاداش او به گردن مردم است و هر کس عملی برای خدا انجام دهد، پاداشش به عهده خدا است.
👈پرهیز از ریا
👌عن أبی عبدالله (علیه السلام) أنه قال لعباد بن کثیر البصری فی المسجد و یلک یا عباد ایاک و الریاء فانه من عمل لغیر الله و کله الله الی من عمل له؛(1671)
👈 امام صادق (علیه السلام) فرمود: وای بر تو ای عباد! (نام شخص است). از ریا بپرهیز که هر کس برای جز خدا عملی انجام دهد، خدا او را به همان شخصی که برایش عمل را انجام داده است، واگذار می کند.
👈نگاه داشتن عمل
👈عن أبی جعفر (علیه السلام) أنه قال الابقاء علی العمل أشد من العمل قال و ما الابقاء علی العمل قال یصل الرجل بصلة و ینفق نفقة لله وحده لا شریک له فکتب له سراً ثم یذکرها و تمحی فتکتب له علانیة ثم یذکرها فتمحی و تکتب له ریاء؛(1672)
👈امام باقر (علیه السلام) می فرماید: نگاه داشتن عمل دشوارتر از خود عمل است. راوی گفت: نگاه داشتن عمل چیست؟ فرمودند: مردی برای خرسندی خدای یگانه بی شریک بخشش می کند یا خرجی می دهد و برایش نهان نوشته می شود.
👈سپس آن را به زبان می آورد و نوشته از بین رفته، برایش پاداش آشکار نوشته می شود، سپس دوباره از آن سخن می گوید و آن نوشته نیز از بین می رود و برایش ریا نوشته می شود
❇️آخر الزمان و دینهای ریا کاری
👈قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) سیأتی علی الناس زمان تخبث فیه سرائرهم و تحسن فیه علانیتهم طمعاً فی الدنیا لا یریدون به ما عند ربهم یکون دینهم ریاء لا یخالطهم خوف یعمهم الله بعقاب فیدعونه دعاء الغریق فلا یستجیب لهم؛(1673)
👈 پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: روزگاری بر مردم خواهد آمد که به جهت طمع به دنیا درون ها پلید و ظواهر نیکو می شوند و با ظاهر نیکو آنچه را نزد خدا است قصد نمی کنند، دینشان ریا کاری است و هیچ ترسی به آن نیامیخته است.
👈آنگاه خداوند عذابی فراگیر بر آنان می فرستد و وقتی آنان همچون غرق شدگان دعا کنند، خداوند دعایشان را نمی پذیرد.
❇️کار برای خدا
👈ما کان لله فهو لله و ما کان للناس فلا یصعد الی الله؛(1674)
👈امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر چه برای خدا باشد از آن و اوست و آنچه برای مردم انجام شود، به سوی خدا بالا نمی رود.