💢 گذر از چیستی به چرائی
💢 ضرورت "درس رسمی" شدن فلسفه در حوزه
✍ مهدی شجریان
مطالعه احوالات گذشتگان از سوئی و تجربههای شخصی در مواجهه با مخاطبان از سوئی دیگر، تغییر ماهیت سوالهای دینی مردم را نشان میدهد و خبر از یک گردش بنیادین در این حوزه دارد.
محور سوالها هر چه جلوتر میرویم از «چیستی» به «چرائی» در حال تغییر است. آنچه دیروز در کانون توجه عموم مردم، حتی اقشار تحصیل کرده بود، پرسش از چیستی «وظایف شرعی»، چیستی «فعل اخلاقی» و چیستی «باورهای اعتقادی» بود و پاسخهای ما مقدمهای بود برای التزام عملی و قلبی مردم، بدون کمترین چالش نظری. امروز اما وضعیت متفاوت شده است. سوالات مردم، حتی اقشار عمومی با تحصیلات آکادمیک کمتر، محوریت دیگری یافته است و عمدتا حول چرائی «وظیفه شرعی»، چرائی «فعل اخلاقی و غیراخلاقی» و چرائی «باور اعتقادی» است.
در این مجال نمیخواهم علت این تحول را واکاوی کنم یا از بایستگی یا نابایستگی این چرخش سخن بگویم، بلکه نکاتی در شرایط فعلی به ذهنم مرور میکند که شاید برای طلبه امروز در مقام مواجهه با این دست مخاطبها، خالی از فایده نباشد:
۱. تقویت روحیه تعبد مردم در «دستورات فقهی فردی» و «مناسک عبادی»، امری ضروری است. نباید ذائقه مردم در این خصوص را عقلی کرد. حکمت عقلی تراشیدن برای نماز و روزه و حج و ... مخاطب امروز را اقناع نمیکند. در باب این مسائل - که جنبه ثانوی دارند و متاخر از مسائل اعتقادی هستند - رجوع به آتوریته و التزام تعبدی به آن، عین تعقل است؛ اما متاسفانه برخی از ما طلاب به دنبال حل و فصل عقلی و برهانی این مسائل هستیم و طرفه آنکه در مسائل بعدی ـ که عقل در آنها نقش محوری دارد ـ کمتر همراه عقلیم!
۲. بر خلاف مناسک عبادی و دستورات فردی فقهی، «فقه سیاسی و اجتماعی»، به فراخور پیدایی موضوعات مستحدثه و شکل گیری ساختارهای پیچیده و نوین در حیات اجتماعی، نیازمند اقناع اندیشه بیشتر و بهرهگیری وافر از ظرفیت عقل است. عقل به عنوان یکی از چهار دلیل استنباط احکام فقهی، در تاریخ فقه ما کمتر مورد عنایت قرار گرفته است و امروزه در متن این تحول بنیادین، بیش از هر روز دیگری نیازمند به فعلیت رساندن ظرفیتهای بالقوه عقل در این حوزه هستیم.
۳. در «مسائل اخلاقی» و «مسائل اعتقادی» اما، نیازمندی امروز ما به تلاش عقلی بسیار بیشتر است. طیف پربسامد مکاتب فلسفی در حوزه متافیزیک و فلسفه اخلاق و نیز مکاتب معرفتشناسی مختلف، رقبای جدی امروز ما هستند. اگر پرسشگر از چرائی را قانع نکنیم، به سمت یکی از این رقبا سُر میخورد و سَر سفره کانت، هیوم، راسل و امثالهم خواهد نشست. اگر عقل مستقل را در عداد راههای پاسخگویی به مسائل بنیادینِ «فقه اجتماعی»، «اصول اخلاق» و «باورهای اعتقادی» قرار ندهیم و به استظهار از کتاب و سنت بسنده کنیم، در این میدان رقابت، خواهیم باخت. باید رقبا را خوب بخوانیم و بشناسیم و با روش مناسب توان مواجهه با آنها را کسب کنیم و این همه بدون تلاش عقلی و فلسفی و با فقه و اصول خواندن به تنهایی، میسر نمیشود.
۴. دفاع از فلسفه یعنی دفاع از روش فلسفی نه لزوما آراء فیلسوفان. آراء فیلسوفان مانند یافته های علمی هر بشر دیگری حتی فقیهان و متکلمان و ... باید محل نقض و ابرام قرار گیرد تا درخت علم میوههای بیشتری نثار کند. اما در این میان دفاع از روش فلسفی به معنای «معتبر شمردن عقل مستقل» در شناخت مسائل دینی، از بایستهترین نیازهای امروز ما است. خلاصه اینکه بدون بهره گیری از عقل مستقل و روش فلسفی، توان مصاف با سوالات امروز مخاطبان خود با محوریت "چرائی" را نخواهیم داشت.
دریغ که با این همه، هنوز در حوزه ما فلسفه درس جنبی است و در انگاره برخی اگر کفر و الحاد نباشد، دست کم لغو و بی فایده است!
_ کانال استاد مهدی شجریان (مدرس حوزه و دانشگاه): @M_Shajarian
✅ @feghheakbar
علامه سید جلال الدین #آشتیانی:
در سنین جوانی «آن بهار زندگانی» باید یکی از آثار عرفانی از جمله اشعة اللمعات را نزد کسی که خوب بفهمد مقدمتاً خواند، بعد رفت سراغ #فصوص و نزد معلم این فن.
زیرا فراگیری دقیق اصطلاحات و مسائل آن در سنین بالاتر از سی سالگی ممکن نیست.
پ ن:
حداقل مقدمات ورود به فصوص:
۱. فلسفه مقدماتی #عبودیت یا بدائه الحکمه یا هردو
۲. نهایه یا امورعامه و الهیات اخص شرح منظومه یا هردو. اصول فلسفه و روش رئالیسم هم به شدت توصیه می شود (اول ج ۳و۴و۵ آن و سپس ۱و۲)
۳. مبانی و اصول عرفان نظری استاد #یزدان_پناه یا حکمت عرفانی استاد #امینی_نژاد. نوعا بعد از این تمهید القواعد هم الزامی می شود.
نکته:
با خواندن مورد سوم، از اشعةاللمعات بی نیازی حاصل می شود و نیازی به آن نخواهد بود.
♦️ کانال حوزه و فلسفه:
✅ @feghheakbar
هدایت شده از عبدالحسین خسروپناه
بسم الله الحکیم
اقتصاد اسلامی جدی است نه شوخی
مخالفت برخی از مدرسان حوزه علمیه سنتی با مکتب اقتصاد اسلامی عکس العمل یک واقعیت مهم در حوزه علمیه قم و مشهد است. این واقعیت عبارت از استقبال گسترده طلاب نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامی به فلسفه های مضاف و فقه های تخصصی و فقه های نظام های اسلامی است که در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام و مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر عج و مدرسه عالی فقه و علوم اسلامی و مدرسه امام کاظم علیه السلام و مدرسه مشکات و پژوهشگاه های حوزه و دانشگاه، فرهنگ و اندیشه اسلامی، علوم و فرهنگ اسلامی و... تاسیس و توسعه یافته است.
این واقعیت مبارک در دانشگاه های علوم انسانی هم در حال شکل گیری است و به همین دلیل سکولارها را داغ دیده کرده است.
آری گرایش به فقه های تخصصی یک واقعیت جدی است اصلا شوخی نیست و شوخی بردار هم نیست.
حال عده ای از دانشگاهیان شبه روشنفکری در قم از پیدایش استادان فاضل جوان در گرایش های فقه تخصصی همچون فقه اقتصاد و فقه سیاست و فقه فرهنگ و فقه تربیت و فقه مدیریت و فقه قضا و فقه امنیت و غیره نگران هستند و چماقی به نام ایدئولوژی بر سر این جریان می زنند تا مانع گسترش جریان عقلانیت اسلامی بشوند و جامعه را به سمت ایدئولوژی لیبرالیستی سوق دهند.
مخالفان اسلام جامع نگر بدانند این واقعیت به لطف الهی با جدیت تمام در حال پیش روی در حوزه و دانشگاه است.
عبدالحسین خسروپناه
۱۰ مهر ۱۳۹۹ حوزه علمیه قم
🆔 @khosropanah_ir
اسفار اربعه #ملاصدرا از مفاخر جهان اسلام است؛
او که عمرى کوشید تا بين مشاهدات قلبیه ملکوتیه و براهين فلسفیه و روایات شرعیه وفق دهد؛ و بدین مهم نائل امد.
حقا خود او و کتاب های او از مفاخر است. و دريغ کردن از مطالعه و ممارست بر اين آثار، موجب حسرت و ندامت.
📗 سرالفتوح، ص ۴۰_۵۵
♦️ کانال حوزه و فلسفه:
✅ @feghheakbar
هدایت شده از در محضر علما
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
آیتالله جوادی آملی:
اگر خدایی نکرده این نظام برود، دیگر بر نمیگردد و لعنت تمام لعنت کنندگان تا قیامت دامنمان را خواهد گرفت.
┈┉┅━❀✨❀━┅┉┈
🌴کانــال درمحــضرعلمـــــا🌴
@dar_mahzare_olma
⤵️ پیج اینستا گرام⤵️
instagram.com/dar_mahzare_olma
┈┉┅━❀✨❀━┅┉┈
#پیشنهاد_خرید (در صورت داشتن دغدغه نسبت به این موضوع)
کتاب بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی، اثر آیت الله #اعرافی
✅ @feghheakbar
💢 بیانات مهم و راهبردی استاد #رحیم_پور_ازغدی (التقاط و تحجر)
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/07/08/153870/%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%85%D8%A7-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85-%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AF-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-100-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
✅ t.me/Islamicphilosophy_ir
💢 کانال صوت فلسفه اسلامی در تلگرام:
👇👇👇👇👇👇👇
t.me/s_feghheakbar
💢 کانال صوت فلسفه اسلامی در ایتا:
👇👇👇👇👇👇👇
@s_feghheakbar
⭕️ دو کانال با هم تفاوت محتوایی دارند.
💢 دعوت حجت الاسلام و المسلمین #خسروپناه از حجتالاسلام علوی برای مناظره علمی
✅ t.me/Islamicphilosophy_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴 خاطرهای مهم از نفوذ ایادی دشمن در بیوت مراجع تقلید در بیان #رهبرمعظم انقلاب
#نفوذ
#بصیرت
✅ t.me/Islamicphilosophy_ir
💢 ذهن نقالهای و نفس بیقرار
ذهن نقالهای به ذهنی میگویند که وقتی آیهای، روایتی، نکتهی تهذیبی و اخلاقی را میشنود، سریعا از آن به یک مصداق بیرونی و یک شخص دیگر منتقل می شود ... صاحب چنین ذهنی به جای آن که سریعا آن دستور سازنده و تهذیبی را بر خود عرضه کند که آیا من به آن متصف هستم یا خیر و آیا من تا چه حدی از آن برخوردارم و چهکار کنم تا جان خود را در آن راستا ارتقا دهم؟ سریعا به اشخاص بیرونی منتقل می شود و می گوید:
آری، زید متاسفانه دارای این فضیلت نیست ... عمرو متاسفانه همین رذیلت و کاستی را دارد ... متاسفانه بکر چرا به این روایات عمل نمی کند و ...
در واقع شخص دارای ذهن نقالهای شخصی است که از داشتن نفس مضطربه (در مقابل نفس مطمئنه) رنج میبرد و نفسی بی قرار و "اجتثت من فوق الارض ما لها من قرار" دارد.
و روشن است که چنین شخصی در تربیت و ترقی و تکامل نفس خود ناکام میماند و به طریق اولی قابلیتی برای الگوی سلوکی دیگران شدن را نخواهد داشت؛ چرا که اساسا، فاقد شیء معطی شیء نمیتواند باشد.
فاجعه آنجا عمیقتر میشود که چنین اشخاصی خدای ناکرده در همین مسایل تربیتی به وادی دهنکجی و نقزدن و کارهای خلاف ادب، بیافتند ... در این صورت، الگویی منکوس و معکوس را به عموم مردم عرضه خواهند کرد.
✅ t.me/Islamicphilosophy_ir
💢 برنامه دروس آیت الله #یزدان_پناه در سال تحصیلی جدید (حضوری و مجازی)
◾به اطلاع میرساند دروس حضرت استاد یزدانپناه در سال تحصیلی جدید با حفظ دستورالعملهای بهداشتی به صورت حضوری برگزار میگردد.
◾همچنین دروس استاد به صورت پخش زنده در فضای کانال نسیم حکمت در پیامرسان «روبیکا» برقرار است؛
👇👇👇
Rubika.ir/nasimehekmat
✅ https://eitaa.com/nafahat_eri
✅ https://eitaa.com/nasimehekmat
✅ @feghheakbar
عاشق شده ام بر تو تدبیر چه فرمایی
از راه صلاح آیم یا از ره رسوایی؟
تا جان و دلم باشد من جان و دلت جویم
یا من به کنار افتم یا تو به میان آیی
هر جا که تو را بینم دست من و زلف تو
دانی که قلم نبود بر عاشق سودایی
زین سان که منم بی تو دور از تو مبادا کس
نه دسترسی بر تو نه بی تو شکیبایی
_________________________________
خطاب به عشقنا الخمینی (شعر از نظامی)
💥 انتصاب عجیب اعضای جدید شورای سیاست گذاری مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات!!
از بین این شش نفر که عضو جدید مرکز پاسخ به شبهات شده اند ، فقط آقایان عبدالله محمدی و محمدباقر پورامینی سابقه مطالعات جدی در مباحث کلامی و فلسفی دارند!!
آقایان ایزدهی و میرمعزی و مقیمی که بیشتر تمرکزشان در مباحث فقهی(خصوصا اقای مقیمی) و مسئولیتهای اجرائی می باشد و آقای ملانوری هم سابقه و رزومه اش نشان می دهد که قبلا در معاونت تبلیغ حوزه مشغول بوده و مقالات وی نیز در مساله تبلیغ و سخنرانی و منبر می باشد!!
و نکته جالبتر اینکه اکثر این بزرگواران در مراکز دیگر هم اکنون مشغول هستند و به تبع ، وقت کمی برای این مرکز خواهند گذاشت!
حال باید پرسید علت این انتصابات چیست؟! آیا ما متخصص کلام و مهدویت و فلسفه اسلامی که سرشان خلوت تر از این آقایان باشد، کم نداریم؟! چرا باید در یک مسئولیتی که به دانش آموختگان کلام و فلسفه و مهدویت و فرق و ادیان مربوط است ، کسانی مسئولیت بگیرند که تخصص و وقت لازمه در حل این مباحث را ندارند؟!
_ ارسالی یکی از اعضای محترم کانال (و تیتر و مطلب از ایشان)
♦️ حوزه و فلسفه:
✅ @feghheakbar