📝 #یادداشت 🔷خیز‌های ناتمام #سروش ♦️نگاهی تحلیلی-‌انتقادی به آثار #عبدالکریم_سروش : کتاب «#نهاد_ناآرام_جهان» بخش پایانی 🔹چند ملاحظه به‌نظر می‌رسد یکی از سرچشمه‌های اشتباهات سروش در فهم و تقریر نظریه #حرکت_جوهری، نگاه گزینشی و تقلیلی به‌جای نگاه تالیفی، تاریخی و تحلیلی به مسائل است که البته خود این مساله، خطای کوچکی نیست و دامنه آن را تقریبا در همه آثار و اقوال سروش می‌توان دنبال کرد. 🔸نکته دیگر به بی‌دقتی‌های مفهومی و زبانی بازمی‌گردد که منشأ سوءفهم شده است، او حرکت را اولا به‌عنوان «وصفی در مقولات» آن‌هم فقط ذیل مرحله «قوه‌ و فعل» اسفار ملاحظه می‌کند؛ انگار فقط #ملاصدرا یک کتاب دارد و در آن کتاب هم فقط یک فصل را به مبحث حرکت اختصاص داده است! و ثانیا «ثبات» و «تجرد» را ملازم می‌داند و حرکت را ملازم و مقارن مادیت! در حالی که آنچه ملازم حرکت و شرط ماتقدم آن است، «امکان» است، نه مادیت و جسمانیت. 🔸در بخش «خلاصه و ختام» می‌نویسد: «حرکت جوهری، موجود مادی را یاری می‌کند تا به آستانه جهان مفارقات برسد و هویتی روحانی بیابد و حامل و همنشین موجودی مجرد گردد. و چنین است که با نردبان حرکت جوهری ماده می‌تواند به عالم معنا صعود کند، از #جهان_ شهود پا به جهان غیب بگذارد و از طبیعت تنگ، سر به فراخنای وراء طبیعت بکشد. موجودات غیرمادی، از آنجاکه قوه ندارند، حرکت ندارند، و چون حرکت ندارند بالطبع زمان‌زده نیز نیستند و به این سبب است که مفارقات از زمان و تغیر یکجا بری و برکنارند.» (ص82) 🔸تقلیل و فروکاست سروش صرفا یک تفسیر به‌رأی و مصادره به‌مطلوب قابل اغماض نیست؛ بلکه تحریفی عمیق است که از سوی‌دیگر، لوازم و نتایج سوء به‌مراتب بزرگ‌تر و عمیق‌تری نیز بر آن مترتب می‌شود. لوازم پذیرش نگاه سروش، نادیده انگاشتن یا تحریف این مسائل است: اصالت وجود، وحدت وجود، اشتداد و انبساط وجود، تحلیل معنای وجود، اعتباریت ماهیت، قیام صدوری نفس، معاد جسمانی، اتحاد عاقل و معقول، تجدد امثال، حضور قیومی عقل در عالم، فناء تعینی و سیر تکاملی موجودات و... که هرکدام می‌توانند موضوع یک یا چندین فصل از مباحث فلسفی باشند. 🔸سروش همچنین در این کتاب همان‌طور‌ که اشاره شد، درستی مسائل برهانی را با افتخار، پس از عرضه بر مباحث علمی قرن هفدهمی اعلام می‌کند و این نیز از رویکردهای قابل نقد و خدشه او است که مقدمات و توالی فاسدی دارد. مثلا او تحول در علوم از عصر #یونان و #قرون_وسطی تا نوزایی و تجدد فرهنگی #غرب را نه‌تنها گزارش نمی‌کند؛ بلکه بنا بر شواهد موجود، انگار اساسا نمی‌بیند و این طرز تلقی، مخاطب را نسبت به تاریخ و سنت فلسفی خویش و نسبت به وضع موجود و اینکه «چه باید کرد؟» گمراه می‌کند . 👤 نویسنده: امیر فرشباف،کارشناس‌ارشد فلسفه 📍منبع : فرهیختگان 📌 #کانال_فکرت: https://eitaa.com/fekrat_net