♦️ ما و #دموکراسی
🔹اخیرا آقای دکتر محمود #سریع_القلم در یادداشتی تلگرامی با عنوان «چرا #دموکراتیک نمی شویم»، برخی از عوامل مهم مؤثر بر دموکراتیک نشدن جامعهی ایران را مورد بررسی قرار داده است.
🔹️این یادداشت تأمل برانگیز است و در تأیید مفاد آن به برخی دیگر از عواملی دخیل در این فقدان میپردازم.
🔹هر جامعهای دارای ساختار و هویتی است که این ساختار و هویت را در یک فرایند درازمدت در طول تاریخ کسب نموده است.
🔹به قول نوربرت الیاس جامعهشناس معاصر آلمانی؛ فرآیندهای کلان: کور، برنامه ریزی نشده و خود به خودیاند. اما عواملی در اجزای ساختاری وجود دارند که این فرآیند متأثر از آنهاست.
🔹یکی از این عوامل؛ فرآیند جامعه پذیری است که در جریان آن، فرد هنجارهای جامعه را میآموزد و درونی میکند و آن هنجارها را الگوی رفتاری خود قرار میدهد.
🔹فرآیند جامعهپذیری این جامعه، نه بر بنیانهای دموکراتیک، بلکه بر مبنای هنجارهای اشرافیگری و دیکتاتوری تنظیم گردیده است.
🔹جامعهی ما از نظر تاریخی یک جامعهی دیکتاتورگراست.
🔹اما دموکراسی یک منش آموختنی و یک مرام پرورشیست که لازم است از دوران کودکی در خانواده و مهد کودک و مدرسه و رسانههای جمعی و در محیط اجتماعی تعلیم و آموخته و درونی شود.
🔹اما آنچه همواره رخ داده و همچنان روی میدهد، بازتولید هنجارهای دیکتاتوری در روابط میان فردی و تعاملات اجتماعی است.
🔹امروزه بخش قابل توجهی از مدرکداران این جامعه، خواهان بازگشت به نظام دیکتاتوری پهلوی هستند.
🔹این امر فاجعهای است که مانع از آن میشود که جامعهی ایران در مسیر دموکراسی گامهای بلندتری به جلو بردارد و از فروافتادن در چالهی ارتجاع و واپس ماندگی سیاسی رهایی یابد.
🔹خود بنده اخیرن به خاطر اظهار نظر تحلیلی نسبت به شخصیت ضعیف و نابالغ رضا پهلوی در یک کانال موسوم به اساتید دانشگاه، آنچنان مورد هجمه و تهاجم قرار گرفتم که مجبور به ترک کانال گردیدم.
🔹نمیدانم پس از خروج بنده از آن کانال، چند نفر از حقوق دموکراتیک یکی از اعضای آن کانال دفاع کردهاند.
🔹از سوی دیگر؛ بسیاری از مدرکداران و دانشگاهیان که از وضع موجود انتقاد میکنند، رفتاری غیردموکراتیک و شخصیتی دیکتاتورمآبانه دارند.
🔹بسیاری از آنان از موضع مطلق اندیشی، نظر خود را عین حقیقت میپندارند و سایر نظرات را اشتباه و نادرست میخوانند، بدون آنکه نظرات خود را نسبی و تکثر دیدگاهها را به رسمیت بشناسند و برای دیدگاههای مختلف مخالف، احترام قائل باشند.
🔹اینان از موضع تحکم و تحمیل، آمادهی تهاجم و تخریب و ترور شخصیت دیگران اند و عدم سلامت شخصیتیشان عاملی مهم در عدم بلوغ سیاسی دانشجویان و دیگر مردم است.
🔹بسیاری از منتقدان وضع موجود نیز دیکتاتورهایی بالقوه و خفته در خاموشیاند.
🔹جامعهی ما فاقد دغدغهی حقیقی دموکراسی است.
🔹دموکراسی نتیجهی بلوغ در حوزهی تفکر سیاسی و پیامد احترام راستین و ریشهدار به انسان و گرایش سیاسی متفاوت اوست که این مهم هنوز در جامعهی ایران تحقق نیافته است.
🔹شهرت طلبیها و عقدههای روانشناختی ناشی از پرورش یافتن در خانوادههای دارای فرهنگ دیکتاتوری و سرکوب حقوق انسانی، افزودن به تعداد اعضای کانال و دنبال کنندهها در کانالهای فضای مجازی به هر قیمت باعث شده تا رفتار تهاجمی و تخریبی فاقدان سلامت شخصیتی و بلوغ هویتی از طریق هویت تاربخی دیکتاتورگرایی نمایان گردد.
🔹غول دیکتاتوری در فرآیند پرورشی انسانها در این جامعه به وجودها و رفتار آدمیان تزریق میشود.
🔹مضاف بر این، ظاهرگرایی مردم و جامعهی ایرانی نمیگذارد از ارزشهای انسانی دموکراتیک و حقوق بشری جوامع غربی الگوبرداری صحیح صورت بگیرد، بلکه این ظاهرگرایی، نگاهها را تنها متوجه پوستهی تمدن غرب ساخته و جامعهی ما را از حرکت در مسیر دموکراسی بازداشته است.
🔹این است که #دیکتاتوری همچنان دلخواهِ بسیاری از آدمیان است و نوستالژی آن با مدرکدار و بی سواد و کم سواد همواره همراه است.
✍🏻نویسنده؛ بهروز مرادی، جامعه شناس
📌کانال فکرت:
🆔 @fekrat_net