🔸 دعای حضرت زهرا سلام الله علیها در روز دوشنبه «اََللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُکَ قُوَةً فی عِبادَتِکَ، وَ تَبَصُّرَاً فی کِتابِکَ، وَ فَهْمَاً فِی حُکْمِکَ، اََللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ لاتَجْعَلِ الْقُرآنَ بِنا ماحِلاً، و الصِّراطَ زائِلاً وَ مُحَمَّداً صَلّی اللهُ عَلیْهِ وَ آلِهِ عَنّا مُوَلِّیَاً» خداوندا، نیرویی برای بندگی در محضر تو، و دقت اندیشیدن در کتاب تو و شناخت صحیح برای فهم احکام الهی تو را خواستارم، خداوندا بر محمد و آل او درود بفرست، و ما را از معارف والای قرآن، محروم مگردان، و همیشه ما را در راه راست، ثابت قدم بدار، و روح مطهر پیامبر بزرگوارمان را، از ما راضی و خشنود گردان 📚 بحارالانوار ج ۸۷ ص ۳۳۸ @ostadelahi

📻 #رادیومعارف ، برنامه #گنج‌سعادت 🎙 کارشناس: استاد الهی ✅ موضوع: آسیبهای رعایت نکردن حرمت همسایه 📆 تاریخ پخش برنامه: یکشنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۱ @ostadelahi https://zil.ink/ostadelahi

📻 #رادیومعارف ، برنامه #گنج‌سعادت 🎙 کارشناس: استاد الهی ✅ موضوع: جایگاه شادی در آموزه های دینی 📆 تاریخ پخش برنامه: دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ @ostadelahi https://zil.ink/ostadelahi

🔸دعای حضرت زهرا سلام الله علیها در روز سه شنبه «اََللّهُمَّ اجْعَلْ غَفْلَةَ النّاسِ لَنا ذِکْراً، وَ اجْعَلْ ذِکْرَهُمْ لَنا شُکْرَاً، وَاجْعَلْ صالِحَ ما نَقُولُ بِأَلْسِنَتِنا نِیَّةً فی قُلُوبِنا‌ اََللّهُمَّ إِنَّ مَغْفِرَتَکَ أَوْسَعُ مِنْ ذُنُوبِنا، وَ رَحْمَتَکَ أَرْجَی عِنْدَنا مِنْ أَعْمالِنا اََللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ وَفِّقْنا لِصالِحِ الإَعْمالِ وَالصَّوابِ مِنَ الْفِعالِ» خداوندا، حالت غفلت مردم را به یادآوری نام خویش جلوه گر نما و دعای آنان به درگاه خداوند را برای ما، سپاسگزاری از نعمات الهی مقرر گردان، و سخنان شایسته ای که بواسطه ی زبانمان عرضه می داریم، به اراده ای استوار در دلهایمان، مبدّل گردان، خداوندا، بخشش تو گسترده تر از معاصی ماست، و امید ما به رحمت تو، بیشتر از اعمالمان است، خدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست، و ما را در انجام اعمال پسندیده و صحیح، موفق گردان 📚 بحارالانوار ج۸۷ ص۳۳۸ @ostadelahi

🔈#مستند_صوتی_شنود 📣 جلسه سوم * ادامه داستان.... * واقعه دوم * با اشاره حضرت عزرائیل برگشتم. * درد را با تمام وجود حس کردم * جان هایی که قبض می شد را می دیدم *چرا فرشته مرگ را پیر می دیدم. * دیوار ها را نمی دیدم ومسلط به محیط بیمارستان بودم * نحوه متفاوت قبض روح افراد * به حالت خلسه رفتم * به هرچه توجه می کردم، کُنه آن را می دیدم * احساس احاطه به همه چیز را داشتم * معجزه بازگشت روح به تن را در هرشب جدی بگیریم * معنای باز بودن چشم * احساس ترس هنگام بازگشت دوباره به دنیا * تا دلتنگ مادرم شدم ، خود را در خانه ام دیدم * احساس می کردم بالای سرم بی کران است و به پایین تسط دارم * حمدی که راننده برایم می خواند، را برایم ذخیره کردند. * بادعا وقرآن مادرم، آرامش می گرفتم. * ذره ذره مسیر را طی کردم تا به خانه پدرم رسیدم. * در جا به جایی بلوک ها به پدرم کمک کردم. * تصرف در عالم ماده، از مقامات شهدا * دو نوع پرواز روح برای من * بر من ثابت شد که وقایعی که می دیدم ،حتمی است. * باقابلیت های بدن مثالی ام آشنا می شدم. * حالتی شبیه اصحاب کهف را تجربه می کردم. * واقعه سوم... * اینقدر حقایق واقعی بود که هر بار گفتن آن، برایم سخت می شد. * قهقهه ی شیطان را شنیدم * در اتوبان دیدم که تا سقف ماشین زیر منجلاب است. * راننده های ماشین کاملا بی خیال نسبت به کثافات. ⏰ مدت زمان : ۳۵:۱۵ 📆1401/03/07 #قبض_روح #عزرائیل #شیطان ❗️ برای دریافت مجموع جلسات مستند صوتی شنود از طریق لینک زیر اقدام نمایید. https://aminikhaah.ir/?p=6561 🔔 @Aminikhaah_Media

🔈#مستند_صوتی_شنود 📣 جلسه چهارم ادامه واقعه سوم..‌ * از اینکه افراد سرشار از تعفن ولی بی خیال بودند، تعجب کردم. * خودرو هایی که کاملا تمیز بودند. * دنبال منشا صدای قهقهه می گشتم. * موجودی هفت برابر انسان، با قیافه بسیار زشت را دیدم. * شیطانک هایی که گرد آن موجود طواف می کردند. * چرا شیطان بلند بلند می خندید. * ماشین، تمثل از موجود رونده است * توانم برای از بین بردن ابلیس،ناکام بود * کثافاتی که با وجود انسانها یکی بودند. * آنچه می دیدم، تمثل بود نه کشف استار واسرار * شبکه نور وظلمت که به هم تنیده بودند. * خانه های نورانی با شعاع نور به هم وصل بودند و از هم انرژی می گرفتند. * واقعه چهارم * نورانی ترین نقطه عالم با رائحه ای دیوانه کننده * تمثل کربلا را زیارت می کردم * از آن شب ،هر شب کربلا بودم. * به شفاعت حضرت عبدالعظیم برگشتم. * یکی بودن کربلا وحرم شاه عبدالعظیم * اسم و رسم دنیا همه سراب است. * وقتی برگشتم گناه برایم معنایی نداشت. * اثر گناه مثل آهن گداخته روی پوست است. * بعد از برگشت، هرچه اراده می کردم می دیدم. * با وضو طهارت روحی پیدا می کنیم * طهارت ظاهر وباطن انسان را در معرض نور خدا قرار می دهد. * مکان نورانی و عمل نورانی انسان را نورانی می کند. * مسجد محل صدور نور است. * حقیقت سلام نماز چیست؟ ⏰ مدت زمان :۴٢:٣١ 📆1401/03/08 #نور #کربلا #تمثل #ظلمت ❗️ برای دریافت مجموع جلسات مستند صوتی شنود از طریق لینک زیر اقدام نمایید. https://aminikhaah.ir/?p=6561 🔔 @Aminikhaah_Media

🔉#مستند_صوتی_شنود 📣 جلسه پنجم * معنای سلام در نماز را به من القا کردند. * نورانی ترین قطعه سلام در نماز * سلام آخر نماز خطاب به چه کسانی است؟ * به من گفتند:هرچه به مضجع اهل بیت نزدیک تر شوی بیشتر در معرض نوری. * شهداء عند ربهم یرزقون هستند تا آخر * نور شما را طاهر می‌کند. * با روضه خانه‌هایتان را نورانی کنید. * محل ریختن خون شهدا و مزار آن ها نورانی تر است. * چرا نور کربلا از همه بیشتر است؟ * کربلا، اوج نور افشانی خدا * چگونه به نور برسیم؟ * ادامه داستان: واقعه چهارم * حقایقی که از بیمارستان بعثت شروع شد. * حیوانات وحشی به من حمله کردند. * با ذکر یا زهرا قفل زبانم باز شد. * با ذکر لا حول و لا قوه الا بالله حیوانات وحشی از من دور شدند. * از زنبور می‌ترسیدم، شیطان در قالب همون حشره ظاهر شد. * فعالیت شدید شیطان در واپسین ساعات عمر * تمثیل شیطان در قالب چهره یک زن در بالین پیرمرد روحانی * دیدن زن نقابدار شیطانی توسط برادرم * فریاد کشیدن زن شیطانی با هر دفعه که ذکر میگفتم. * تلاش شیطان برای دور کردن من از بخش آی سیو و پیرمرد روحانی * تاثیر شیطان در تصمیم‌گیری دکترها برای انتقال من به بخش زنان * رعایت نکردن خط قرمزها در بیمارستان * شوخی و خنده‌های پرستاران با نامحرم باعث آزار بیماران می‌شد. * بیمارستان، بدترین مکان برای جان دادن!! ⏰ مدت زمان: ۴۴:۰۴ 📆 1401/03/09 #نور #اذکار #کربلا #شنود ❗️ برای دریافت مجموع جلسات مستند صوتی شنود از طریق لینک زیر اقدام نمایید. https://aminikhaah.ir/?p=6561 🔔 @Aminikhaah_Media

🔉#مستند_صوتی_شنود 📣 جلسه ششم * ادامه واقعه چهارم..... * ماموریت ویژه شیاطین * شیاطین، از هیچ میتی نمی گذرند. * دیدم؛ لحظه مرگ پیرمردی که شرابخوار بود * وفور تاثیر شیاطین در زندگی انسان * شیطان به چه شکلی در می آید؟ * شکارگاه شیطان * فایده ذکر اهل بیت در لحظه مرگ * چه کسانی مورد عنایت اهل بیت هستند؟ * روایتی که تکانم داد. * ثمره کدام اتصال بهشت است؟ * فرق اهل نجات واهل حق * مصادیق اصحاب یمین * تصاویر طوایف شیطانی * روایتی که حقیقت آن را دیدم. * گناهانی که عادی شده همان منجلاب است. * اصل عمل را می دیدم نه کاور آن را * بهترین جای جهان برای زندگی * چه کسانی دشمن شیعیان هستند؟ * تاثیر شیاطین در تصمیم انسان * هرکس می خواهد مدافع حق باشد، خود را برای بدترین اتفاقات آماده کند. * راهی برای خلاصی از شیطان * شیطان از دو طریق انسان را می زند؟ * تاثیر مال مخلوط به حرام در زندگی ⏰ مدت زمان: ۴۳:۳۱ 📆1401/03/10 #طهارت #شیطان #گناه ❗️ برای دریافت مجموع جلسات مستند صوتی شنود از طریق لینک زیر اقدام نمایید. 🌐 https://aminikhaah.ir/?p=6561 🔔 @Aminikhaah_Media

📻 #رادیومعارف ، برنامه #گنج‌سعادت 🎙 کارشناس: استاد الهی ✅ موضوع: تعریف شادی 📆 تاریخ پخش برنامه: سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۱ @ostadelahi https://zil.ink/ostadelahi

پرسش: چرا پاسور حرام است؟ پاسخ: مبنا و دلیل حرام بودن انواع بازی ها دو چیز است:1- برد و باخت(قمار کردن) .2- ابزار قمار بودن،از نظر دین اسلام هر نوع بازی به همراه برد و باخت که در اصطلاح فقهی قمار کردن خوانده می شود حرام است ؛ در واقع ممکن است ابزار یک بازی وسیله متعارف قمار نباشد یا آن بازی به شکل طبیعی به عنوان قمار محسوب نشود ، اما اگر شرط برد و باخت و سود و زیان مالی در آن شود، حرام است؛ مثلا بازی فوتبال یا بازی های کامپیوتری، با شرط برد و باخت و تبادل پول و مال ، قمار و حرام محسوب می شوند ، اما بدون آن حرام نیست. (1) اما علاوه بر اصل حرمت قمار بازي عادي و بدون برد و باخت با ابزار شناخته شده قمار هم حرام است ؛ در نتيجه اگر ثابت شود که وسیله بازی، جزء وسایل قمار است، یعنی از اوّل که این وسیله ایجاد شد، برای قمار بوده و الان نیز به عنوان وسیله قمار شناخته می شود، بازی با آن حرام است، چه برد و باخت باشد و چه نباشد.(2) علت این حکم روایاتی است که در این موارد ذکر شده است ، هر چند از نظر عقلی نیز اين حكم می تواند دلایل متعدد داشته باشد ؛ از جمله اینکه : چیزی که وسیله قمار باشد و اکثرآ با آن قمار می کنند ، حتی اگر قمار بازی با آن نشود ، باعث اشاعه این بازی است . اشاعه بازی با وسیله قمار كه نهايتا منجر به رواج قمار در جامعه مي شود ،جایز نیست. بنابراین دليل حرمت، بازي با پاسور يا قمار كردن با آن است و اگر اين نباشد، آن است كه پاسور عرفا يكي از مشهورترين وسیله هاي قمار شمرده مي شود . به همين جهت بازی با آن در هر صورت حرام است .البته اگر در آينده وضعيت در مورد اين بازي تغيير كند و عملا پاسور وسيله قمار شناخته نشود ،بازي با آن هم حرام نخواهد بود . اين همان دليلي است كه باعث شده شطرنج كه در گذشته به نظر همه مراجع بازي با آن حرام بوده ، دچار تغيير حكم شود و حكم جواز مشروط صادر گردد ، چنان كه برخی از مراجع گفته اند: اگر شطرنج وسیله قمار نباشد یا از قمار بودن خارج شود و به عنوان بازی فکری باشد و شرط برد و باخت در آن نیز نشود، اشکالی ندارد.(3) پی نوشت ها: 1. امام خمینى، المکاسب المحرمة، ج 2، ص 2. 2. آیت الله خامنه‌ای، استفتاآت، س 1121. 3. امام خمینی، ‌استفتائات، ‌ج 2، ‌ص 10، ‌سؤال 20 و21؛ آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ص 151 ،سؤال 543. مرکزملی پاسخگویی به سئوالات دینی

بازی با شطرنج و پاسور برنامه ریزی برای اوقات فراغت مخصوصا تو ایامی كه در پیش داریم بسیار مهمه. باید فكری برای تفریحات سالم و سازنده بكنیم تا خدای نكرده دچار تفریحات ناسالم نشیم . اگر خودمون برای خودمون برنامه نریزیم مطمئنا شیطان برامون برنامه ریزی میكنه . ازجمله كارهایی كه بعضی از مردم برای گذراندن اوقات فراغت انجام میدن شطرنج بازی وپاسوربازیه توی این پست نظر چند تن از مراجع عزیزمون رو درباره حكم بازی با شطرنج وپاسور رو میزنم امیدوارم كه دانشی شرعی به دانسته های شما اضافه كنم. آیت الله امام خمینی(ره): بازی با آلات قمار مطلقا حرام است. اگر شطرنج آلت قمار بودن خود را به کلی از دست داده باشد و بعنوان یک ورزش فکری از آن استفاده گردد و برد و باختی در بین نباشد اشکال ندارد و تا احراز نشود باید بازی نکنند.1 آیت الله خامنه ای: بازی با آلات قمار بدون برد وباخت هم حرام است و بازی شطرنج اگر آلت قمار نباشد بدون برد و باخت اشكال ندارد.2 آیت الله فاضل لنكرانی: بازی با آلات قمار مطلقا حرام است. اگر مکلف احراز کند که (شطرنج و پاسور) از آلت قمار بودن خارج شده و برد و باختی در کار نباشد، بازی با آن مانعی ندارد و تا احراز نشود نباید بازی کنند.3 آیت الله سیستانی: شطرنج مطلقا حرام است وپاسور اگر همچنان درعرف قمار باشد بازی بدون برد وباخت با آن به احتیاط واجب جایز نیست.4 آیت الله صافی گلپایگانی: مطلقا حرام است.5 آیت الله تبریزی: بازی با آلات قمار چه با برد وباخت مالی باشد یابدون آن جایز نیست و پاسور از آلات قمار است و شطرنج نیز تا وقتی كه محرز نشود از آلات قمار بودن خارج شده بطوری كه در هیچ مجتمعی قمار با آن متعارف نباشد بازی با آن چه بابرد و باخت مالی باشد یا بدون آن جایز نیست.6 آیت الله مكارم شیرازی: اگر شطرنج در عرف عام از صورت قمار خارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود مانعی ندارد و بازی با پاسور بدون برد و باخت نیز اشكال دارد.7 آیت الله بهجت: با برد و باخت حرام قطعی است و بدون برد و باخت به احتیاط شدید حرام است.8 آیت الله وحید خراسانی: بنابراحتیاط واجب بازی با آلات قمار بدون برد و باخت بنابراحتیاط واجب حرام است.9 منهاج الصالحین مدرسه امام باقر(ع)، نگارش، سوم، ج 3، ص 12، م 19 در آخر باید خدمت دوستان عزیز عرض كنم كه كسانی كه مقلد مرجعی هستند كه شطرنج بازی كردن راحرام میدانند نباید تحت تاثیر حرف كسانی قرار بگیرند كه میگویند شطرج یه بازی علمی است وبرای تقویت ذهن خیلی مفیده چرا باید حرام باشه؟! اولا هر چیزی كه فایده ای داشته باشه مجوزی برای حلال شدن نمیشه چه بسا ضررهای معنوی و... داشته باشد از طرف دیگر خیلی از مسائل شرعی رو ما به دلیل واقعیشون نمیتونیم برسیم بلكه باید مطیع احكام الهی بشیم ونكته آخر خیلی از كارها باعث تقویت ذهن میشه چرا روی اونها سرمایه گذاری نكنیم مثل قرآن خواندن و مسواك زدن و مطالعه كردن و..... پی نوشت : 1- استفتائات، 1380، پنجم، ج 2، ص 9 و 10، س 18 و 21. 2- اجوبة الاستفتائات امیر کبیر، 1384، بیست و دوم، ص 245، س 1116. 3- جامع المسائل، ج 1، ص 237. 4- استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(قم) 5- جامع الاحکام، 1382، چهارم، ج 1، ص 303، س 1044 و 1042. 6- مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع(تقلید سید محسن محمودی) ج 1 ص189. 7- استفتائات جدید، جلد اول، ص 157. 8- مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع(تقلید سید محسن محمودی) ج 1 ص189. 9- منهاج الصالحین مدرسه امام باقر(ع)، نگارش، سوم، ج 3، ص 12، م 19.

رفتن به محتوای اصلی مسیر ولادت امام رضا علیه السلام ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها ورق بازی یا همون پاسور بازی با رایانه؟ نویسنده: modather18:27 - 1391/12/28 ایا میدونید که بعضی از مراجع پاسور بازی (ورق) رو با رایانه هم حرام میدونند واین در حالیه که خیلی از نسخه های ویندوز این بازی رو بدون نیاز به نصب در خودشون دارندوگاهی امکان داره که یک شخص ولو ناخواسته وندونسته از اینکه مرجعش این بازی رو حرام میدونه مرتکب این کار بشه. احکام شرعی›سایر احکام›موسیقی و غنا، مسابقات و سرگرمی ها ورق بازی یا همون پاسور بازی با رایانه؟ ایا میدونید که بعضی از مراجع پاسور بازی (ورق) رو با رایانه هم حرام میدونند واین در حالیه که خیلی از نسخه های ویندوز این بازی رو بدون نیاز به نصب در خودشون دارندوگاهی امکان داره که یک شخص ولو ناخواسته وندونسته از اینکه مرجعش این بازی رو حرام میدونه مرتکب این کار بشه. حضرت ایت الله بهجت(ره): س: آيا بازى هايى كه حرام است مانند: ورق و شطرنج اگر با كامپيوتر انجام شود، چه صورتى پيدا مى كند؟ ج. فرق نمى كند، فى الجمله.(1) حضرت ایت الله سیستانی: ورق بازي با کامپيوتر چه حکمي دارد ؟ حرام است .(2) حضرت ایت الله خامنه ای: بازى با آلات قمار مانند پاسور و غیر آن از طریق کامپیوتر چه حکمى دارد؟ ج. حکم بازى با آلات قمار را دارد.(3) _________________________________________________________________________________________________________ 1:برگرفته از سایت ایت الله بهجت(ره) 2:برگرفته از سایت ایت الله سیستانی 3:برگرفته از سایت ایت الله خامنه ای نظرات تصویر aoblfazl نویسنده aoblfazl در 22:55 - 1392/02/07 میخواستم بگم که این که می گن فلان وسیله قماره برای اینکه بر روی اون شرط بندی می کنند - و وقتی شرط بندی وسط نباشه قمار نیست - و اگر با همون شطرنجی هم که میگین حلاله شرط بسته بشه حرامه - حال این درصورتی است که ما که با کامپیوتر شرط نمیبندیم - پس چرا قماره ؟؟؟؟؟ +0-0 پاسخ تصویر modather نویسنده modather در 19:39 - 1392/02/09 سلام اقا ابالفضل یعضی از احکام اسلام جنبه بازدارنده داره یعنی شاید به خودی خود و بصورت جزئی هیچ اشکالی نداره ولی امکان داره که عامل یا وسیله ای برای انجام گناهان بشه به عنوان مثال اسلام گفته که چیزی که وسیله قماره بدون برد وباخت هم نباید باهاش بازی کرد تا قبح گناه بودن قمار برا هیچ کسی شکسته نشه وبین بازی کردن با کامپیوتر وبازی کردن حضوری فرقی نیست احکام اسلام بصورت عمومی جاری شدن تا ضمانت اجرایی داشته باشند +0-0 پاسخ تصویر hamsohbati نویسنده hamsohbati در 08:21 - 1397/05/15 سلام علیکممبنای حرمت این است که در میان عرف مردم، این بازی قمار محسوب شود، نه اینکه خود شخص به نیت قمار بازی کند و این مساله ای جداگانه است. پس اگر در عرف مردم،‌ بازی قمار محسوب شود، حتی اگر خودمان بدون نیت قمار بازی کنیم، باز هم مجاز نیست و اگر در عرف مردم بازی، قمار محسوب نشود در صورتی که به نیت قمار نباشد، جایز است. موفق باشید +0-0 پاسخ تصویر مهدی 111 نویسنده مهدی 111 در 09:59 - 1392/10/07 حكم بازي با ورق و پاسور ، نظر آيت الله مكارم شيرازيسوال: بازي با پاسور براي تفريح و سرگرمي چه حكمي دارد؟ ...جواب مرجع عاليقدر حضرت آيت الله مكارم شيرازي:هرگاه آلات مذكور از آلت قمار خارج شده باشند و در نزد توده مردم محل بعنوان يك وسيله ورزشي يا تفريحي شناخته شود نه ابزار قمار ، بازي با آن بدون برد و باخت مالي اشكال ندراد. +0-0 پاسخ تصویر modather نویسنده modather در 23:04 - 1392/10/07 با سلام پس با توجه به این استفتا ثابت می شود که بازی با پاسور یا همان ورق اشکال شرعی دارد زیرا هنوز پاسور نزد مردم متدین و متشرع به عنوان آلت قمار شناخته شده است!! +0-0 پاسخ تصویر ورق باز نویسنده ورق باز در 11:56 - 1397/05/13 کسی که قمار بازی نمیکنه پاسور یه سرگرمیه واسه ما +0-0 پاسخ تصویر دوست2 نویسنده دوست2 در 10:45 - 1394/11/02 متن رساله آموزشی مقام معظم رهبری جلد 2 ص 107 : اگر این بازی طرفی ندارد و شخص با کامپیوتر بازی می کند ، مثلا نرم افزاری است که شخص با آن بازی نرد یا پاسور می کند که البته در آن برد و باخت نیست : اگر چه بازی با آلات قمار بدون برد و باخت هم حرام است ، ولی چون باید حداقل دو نفر با هم بازی کنند ، نه اینکه شخص با خودش بازی کند ، این بازی اشکالی ندارد . (مکاسب محرمه ، جلسه 398 ، صفحه 10 ) برای اطلاع از نظر مقام معظم رهبری به لینک زیر مراجعه فرمایید : http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27822

قمار و غش و نَجَش آنچه در زیر می‌آید، دروس "بیست‌وسوم و بیست‌وچهارم و بیست‌وپنجم و بیست‌وششم" از جلد دوم «رساله‌ی آموزشی» احکام و مسائل شرعی است که مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی تهیه، تنظیم و منتشر شده است. قمار قمار به معنای بازی­‌ای است که در آن رهان(۱) هست. اعمّ از اینکه آن بازی با آلات قمار(۲) باشد، مثل نرد و ورق و... یا آنچه از جملۀ این آلات نیست، ولی با آن قمار می‌کنند، مثل گردو، منچ و... . پس معنای قمار متوقّف بر دو امر است: ۱. بازی باشد. ۲. بین مسابقه‌دهندگان برد و باخت پولی باشد. با توجه به اینکه وسیله بازی ممکن است از آلات مخصوص قمار باشد یا غیر آن، مسئله دو صورت پیدا می­‌کند: ۱. بازی با آلات قمار الف) بازی با آلات قمار و با رهن است؛ یعنی ما به ازائی هم در میان است؛ مثل اینکه سر پول ورق‌بازی ‌کنند و آن کسی­ که برنده می‌شود، پول را برمی‌­دارد. خواه این پول را بازنده بدهد، یا دیگری https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این صورت، قمار و حرام است. ب) بازی با آلات قمار، ولی بدون رهن است؛ مثل ورق­‌بازی بدون شرط‌­بندی https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این صورت نیز با اینکه قمار نیست (چون بدون رهن است) حرام است؛ زیرا بازی با آلات قمار مطلقاً حرام است. ۲. بازی با غیر آلات قمار الف) گاهی این بازی با رهن و شرط‌بندی است: یک- قسمی که بر آن عنوان لعب و بازی صدق نمی‌کند، بلکه به آن مسابقه گفته می­‌شود؛ مثلاً درباره کسانی ­که زورآزمایی می‌­کنند، گفته نمی­‌شود مشغولِ بازی­اند. بلکه می‌­گویند مسابقه می­‌دهند. همچنین اگر مسابقه شنا، دو و... دهند، عرفاً به آن بازی اطلاق نمی‌شود، بلکه از آن به مسابقه تعبیر می‌شود. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این صورت صدق قمار نمی­‌کند؛ چون از مقومات قمار این است که بازی باشد. اما بنابر احتیاط واجب، حکم قمار را دارد و حرام است. مگر در اسب­‌سواری و تیراندازی. دو- نوعی­ که از آن به بازی تعبیر می‌شود؛ مثل گردوبازی یا دوزبازی، که به غیر آلات قمار است و از طرفی هم در آن، مراهنه یعنی برد و باخت پولی وجود دارد. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این قسم بازی قمار، و حرام است. (مکاسب محرمه، ج۳۹۲، ص۱۰) ب) لعب یا­ مسابقه بدون رهان است؛ یعنی بازی­ای است به غیر آلات قمار و بدون مراهنه. یا مسابقه‌ای است که برای آن رهن و پولی قرار نداده‌­اند؛ مثل مسابقۀ اسب­‌سواری یا دو یا بقیۀ مسابقات دیگری که وجود دارد؛ از قبیل خط، مغالبۀ در شعر و امثال اینها. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این قسم هیچ اشکالی ندارد و حرام نیست. مسئله در مسابقاتی که از موارد الحاق حکمی به قمار است، مثل اینکه دو نفر با هم قرار می‌گذارند باری را بردارند و هرکس توانست، فلان مبلغ از دیگری بگیرد، اگرچه به این موارد موضوعاً قمار صدق نمی‌کند، امّا بنابر احتیاط محکوم به حرمت است. این حکم در صورتی است که آن پولی­ که در میان گذاشته می‌شود، بین خود مسابقه‌دهندگان باشد. لذا اگر شخص ثالثی این مال را می‌دهد، قمار صدق نمی‌کند و حرام نیست. مثال: کسی می‌گوید: هر کدام از شما دو نفر یا چند نفر بیشتر توانستید بدوید یا زیر آب بمانید، این مبلغ را به او خواهم داد. بنابراین از جیب مسابقه‌­دهندگان مالی خارج نمی‌شود تا به جیب دیگری داخل شود، بلکه مال را فرد ثالث می‌دهد. مثل مسابقاتی که در دنیا متداول است؛ مثلاً به تیم برنده جایزه‌ای داده می‌شود. این موارد صدق قمار نمی‌کند و حرام نیست.(۳) همچنین اگر مسابقه‌­ای وجود ندارد؛ مثلاً شخصی می‌گوید: "هرکس توانست برای من این کار را انجام دهد، فلان مقدار پول به او می‌دهم." اینجا مسابقه‌ای بین افراد نیست. در واقع نوعی جعاله است. اینجا به طریق اولی اشکالی ندارد. حکم مالی که از قمار به دست می‌­آید مالی­ که از طریق قمار محرّم به دست می‌آید- اعمّ از آنچه­ موضوعاً و حقیقتاً قمار است و آنچه­ موضوعاً قمار نیست، امّا در حکم قمار است- تصرّف در آن حرام است. پس اگر خود آن مال باقی است، باید آن را به صاحبش رد کند و اگر تلف شده است، در صورتی­ که از مِثلیات است، مِثل آن را

، و اگر قیمی است، قیمت آن را باید بدهد.(۴) بازی با آلات قمار از طریق کامپیوتر بازی­‌های کامپیوتری که با آلات قمار تصویری انجام می‌گیرد، به دو صورت است: ۱. اگر بازی بین دو طرف یا بیشتر است، مثلاً دو نفر پهلوی هم نشسته‌اند، یا از طریق اینترنت در خانه خود مشغول بازی قمار هستند https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif قمار محسوب می­‌شود و حرام است. ۲. اگر این بازی طرفی ندارد و شخص با کامپیوتر بازی می‌کند، مثلاً نرم‌افزاری است که شخص با آن بازی نرد یا پاسور می­‌کند که البته در آن برد و باخت نیست https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif اگرچه بازی با آلات قمار بدون برد و باخت هم حرام است، ولی چون باید حداقل دو نفر با هم بازی کنند، نه اینکه شخص با خودش بازی کند، این بازی اشکالی ندارد. افرادی­ که در مسابقه شرکت ندارند و روی مسابقه­‌ای شرط‌‌‌‌بندی می‌­کنند اگر کسانی­که شرط­‌بندی می­‌کنند، در مسابقه شرکت نکرده‌­اند، بلکه دیگران مشغول مسابقه هستند و این افراد بین خودشان شرط‌بندی می‌کنند، با توجه به اینکه رکن قمار این است که عملی بین متقامرین از مقولۀ لعب و بازی باشد، و حال آنکه اینجا بازی‌ نمی‌کنند، بلکه نتایج بازی را حدس می‌­زنند، این قمار نیست. بنابراین حرام هم نیست؛ هرچند احتیاط در ترک آن است. همچنین در بعضی باشگاه‌­ها افرادی­ که می­‌خواهند شرط‌­بندی کنند، بلیط می­‌خرند، چنانچه حدس آنها از برد و باخت اشتباه بود، تنها مبلغ آن بلیط را از دست می­‌دهند و اگر درست بود، جایزه معین شده را می­‌گیرند. این نوع دوم هم حرام نیست.(۵) امّا نسبت به حکم وضعی، این معامله، شرعی نیست. بنابراین تملیک و تملّک آن پول مشکل است. بله، اگر بعداً با یکی از عقود شرعی، مثل هبه یا صلح تملیک کند، اشکال ندارد. مسئله امروزه یکی از انواع قمار این است که اشخاص پیش از ورود به قمارخانه­ پول می‌دهند. بعد شخص واردشونده، ژتون، بلیط یا پولی را به دستگاه می‌­اندازد. این دستگاه با ترتیبی خاص حرکت می‌کند و شماره‌ای را نشان می‌دهد. سپس به صاحب آن شماره پول می‌دهند. و اگر شمارۀ دیگری بیاید، برنده نیست. این هم قماری است که در قمارخانه‌های معروف دنیا رایج است، ولی قمار مصطلح شرعی نیست؛ چون گفتیم قمار متوقف است بر اینکه بازی‌ بین دو نفر باشد. درحالی­ که این، نوعی بخت­‌آزمایی است. اما در عرف ما به آن قمار می‌گویند و این نوع نیز بنابر احتیاط واجب، حرام است؛ مال هم به تملک برنده درنمی­‌آید. بخت آزمایی ۱. خرید بلیط بخت‌آزمایی که درآمد آن برای کار خیر نیست، در دنیا متداول و معروف است. روی این بلیط­‌ها شماره‌هایی ثبت می­‌شود و آن را به اشخاص می‌فروشند و قرعه‌کشی می‌کنند. سپس همۀ پول­‌ها یا مقداری از آن را بین افرادی که قرعه به نام آنها درمی­‌آید، تقسیم می‌کنند. این کار تشویقی برای خرید این بلیط­‌ها، به امید رسیدن به پول­ کلان است. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif بنابر احتیاط واجب حرام است. این معامله از جهت حکم وضعی صحیح است. لذا این ورق ملک خریدار می‌شود و آن پول هم ملک آن مؤسسه یا شرکت فروشنده می‌شود. پولی­ که برنده دریافت می­کند، حتی در صورتی­‌که معامله حرمت تکلیفی نداشته باشد، حرام است. ۲. اگر برای شرکت مردم در کار خیر، قبض­‌هایی صادر کنند و در قبال مبلغی به مردم بدهند و برای تشویق آنها قرعه‌­کشی کنند و هدیه­‌ای هم بدهند، چنین عملی موضوعاً خارج از مسئلۀ بلیط بخت‌آزمایی است؛ زیرا معامله‌ای که انجام می‌گیرد، بین این ورق و این پول نیست. بلکه نوعی صدقه و انفاق است. یعنی برای یک کار خیری پولی می‌دهد، و رسید این پول، کاغذی است که به او می­‌دهند. بنابراین در اینجا بیعی انجام نمی‌گیرد. این کار بدون شک عمل حلال و تعاون در خیر است. جایزه‌ای هم که به او می‌دهند، قطعاً حلال است. حتّی اگر انگیزه خرید این اوراق تنها برای‌ رسیدن به آن جایزه باشد؛ مثل جوایزی که بانک­ها برای تشویق مشتریان پس‌انداز قرض­‌الحسنه می‌دهند؛ این هم اشکالی ندارد. بنابراین در اینجا نه حرمت تکلیفی دارد، نه معامله‌ای شده که بگوییم باطل است و نه آن پولی که به عنوان جایزه می‌گیرد، اشکال دارد. ­غش مبحث اول: معنای غش هر معامله‌ای که در جنس عوضین -اعم از ثمن و مثمن-، فریب و خدعه­‌ای باشد، غشّ است. شرایط تحقق غش ۱. جهل گیرنده و علم دهنده قوام غش به این است که دهنده جنسِ مغشوش، عالم به مطلب و گیرنده جاهل باشد. بنابراین اگر دهنده، جاهل باشد، یا گیرنده عالم –اعم از اینکه دهنده عالم باشد یا جاهل- غش محسوب نمی‌شود و معامله صحیح است. حرمت تکلیفی هم برای آن دهنده وجود ندارد؛ مثل اینکه می‌داند در بازار شیر خالصی که در آن آب نباشد، وجود ندارد و با این حال آن را می‌خرد، این معامله غش نیست. چنانچه دهنده و گیرنده هر دو به مغشوش بودن جنس جاهل

باشند، اینجا هم معامله اشکالی ندارد. مسئله گاهی خریدار می­‌داند که مال مغشوش است و با اینکه رضایت قلبی به انجام معامله ندارد، ناچار است آن را بخرد.(۶) این نوع معامله غش محسوب نمی‌شود. اما فروشنده عمل محرم انجام داده است؛ نه از باب غش، بلکه از باب ظلم. مثال: شخصی به دارویی احتیاج دارد که این دارو فقط دست یک نفر است. آن فرد هم به بیست برابر قیمت می­‌فروشد و طرف مقابل چاره‌ای جز خرید آن ندارد. این معامله صحیح است؛ چون رضای معاملی وجود دارد. اما برای فروشنده حرام است؛ چون کار او ظالمانه‌ است. ۲. مستور بودن خدیعه­‌ای که در جنس انجام گرفته تصرفی که برای خدیعه و فریب انجام می­‌گیرد، باید مستور باشد. لذا اگر مشهود باشد، غش محسوب نمی­‌شود. مثال: الف) گندمی که می­‌فروشد، به میزان قابل توجه با جو یا خاک مخلوط شده است و این چیزی نیست که شخص با نگاه کردن به آن متوجه نشود. ب) اگر ماشینی به عنوان صفر کیلومتر فروخته ­شود و خریدار ببیند که رنگ قسمتی از ماشین رفته و نشان ­دهد که ماشین قبلاً استفاده شده است، این نوع تصرف که از طرف بایع یا مشتری در باب بیع، یا موجر و مستأجر در باب اجاره صورت می­‌گیرد، که تصرف کاملاً مشهودی است، صدق غش نمی‌کند و به آن، معامله غش‌آمیز نمی‌گویند. بنابراین معامله باطل نیست. تصرف مستور دو حالت دارد که هر دو حالت نیز غش محسوب می­‌شود: ۱. مستوری که با اندک دقّت و اختباری قابل تشخیص است؛ مانند اینکه میوه خوب را بالای ظرف و جنس پست‌تر را زیر آن قرار می‌دهند. اگرچه این مطلب با نگاه اول فهمیده نمی‌شود و مستور است، اما مستوری است که با اندک اختباری معلوم می‌شود. ۲. مستوری که با اختبار اندک معلوم نمی‌شود. بلکه یا خود آن غش­‌کننده و بایع بایستی بگوید که این جنس مغشوش‌­فیه است یا اهل خبره و متخصصین بفهمند؛ مانند اینکه قطعات یک ماشین را عوض کنند. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif نکته در تحقق غش فرقی نمی‌­کند چیزی­که سبب غش در معامله شده، از طرف دهنده به وجود آمده باشد یا از طرف شخص ثالث یا عیب مربوط به خود شیء باشد؛ مانند برنج بدپختی که بایع موقع فروش، آن را اعلام نمی­‌کند. ۳. قصد خدعه و فریب اگر در مورد عیب خفی- چه عیبی که با اختبار فهمیده می­‌شود و چه عیبی که فهمیده نمی­‌شود - فروشنده قصد فریب داشته باشد، این غش در معامله بوده و حرام است. اما اگر در همین عیب خفی قصد فریب و تلبیس وجود نداشته باشد- هرچند عیب، عیب خفی است- غش در معامله نبوده و حرام نیست. اما در عیب جلی، چه قصد تلبیس باشد و چه نباشد، غش در معامله نیست. انواع غش در معامله ۱. غش به خلط و مزج یعنی این جنسی که مورد معامله است، خواه ثمن باشد یا مثمن، با چیزی ممزوج ‌شود. این ممزوج شدن به دو صورت است: الف) چیزی را به غیر جنس خودش ممزوج می‌کنند؛ مثل اینکه گندم را خاک­‌آلود می‌کنند تا وزن گندم را زیاد ‌کنند. یا شیر را با آب مخلوط می‌کنند. ب) خلط و مزج به همان جنس است، لکن نوع پست‌­تر آن؛ مثلاً روی ظرفی، خرمای مرغوب و زیر آن خرمای نامرغوب می­‌چیند. یا در ماشین یا وسیله برقی، کسی جزء صحیح را برمی‌دارد و ­جای آن جزء معیوب می‌گذارد. یا قطعه‌ای را که از آلیاژ بهتری است، برمی‌دارد و قطعه‌ای با آلیاژ پست‌تر می‌گذارد که این یک نوع خلط و مزج، از قبیل خلط گندم مرغوب با گندم نامرغوب است. ۲. عیبی را در متاع مخفی کردن در این قسم از غش، عیبی از مشتری مخفی می‌شود؛ مثلاً اتومبیلی را برای فروش رنگ می‌زنند. یا تودوزی آن را تعویض می‌کنند تا طرف دیگر گمان کند اتومبیل نو است. یا یک جنس معیوب را به صورت سالم جلوه می‌دهند. ۳. تصرفی که کمیت جنس را زیاد می‌کند مثلاً چرمی که با وزن فروخته می‌شود، در محل مرطوبی می‌گذارد تا وزنش زیاد ‌شود یا کلاف ابریشم را می‌گذارند در جایی­ که مرطوب و سنگین شود. این هم یکی از انواع غش است. ۴. ذکر صفت مرغوبٌ فیه برای آن جنسی که این صفت را ندارد مثلاً اتومبیلی را که به طور متعارف، فلان مقدار مصرف بنزین آن است، می‌­فروشد، اما به دروغ مقدار کمتری را ذکر می‌کند. یا اسبی را به عنوان اسب مسابقه می­‌فروشد، در حالی­که این صفت مرغوب در او نیست. یا جنسی است که اگر از فلان کارخانه باشد، مرغوب‌­تر است، او جنس کارخانه نامرغوب را به جای جنس کارخانه مرغوب می‌دهد. در این قسم، اگر بنای خریدار بر این است که جنس دارای این صفت را بخرد، بی‌­تردید غش است. ۵. شیئی را می‌دهد به جای شیئی که در ماهیت با آن متفاوت است. مانند این­که مُذهّب را به جای ذَهب می‌دهد؛ مثلاً روی مس آب طلا می­‌کشد و آن را به عنوان طلا می‌فروشد. یا به جای گل طبیعی، گل مصنوعی می­‌فروشد. این قسم نیز جزو غش محسوب می‌شود. مبحث دوم: حکم معامله مغشوش غش حرام است و فرقی نمی­‌کند که مغشوش مسلمان باشد یا کافر. البته کافر حربی(۷) از حکم حرمت مستثناست. آیا غش علاوه بر حرمت، باعث بط

در حالی­که واقعاً قصد خرید ندارد. به این نجش گویند. ۲. تعریف کردن از یک کالایی نه به عنوان اینکه می‌خواهد بخرد، بلکه می­‌خواهد دیگری را ترغیب به خرید آن کالا کند؛ مثلاً از اتومبیل تعریف­‌های غیر واقعی کند. توضیحاتی در مورد معنای نجش ۱. خدعه و فریب در تحقق نجش قِوام نجش در باب معاملات، به خِداع و تغریر است. اگر خدعه‌ای در بین نباشد، نجش صدق نمی‌کند. یعنی مدحِ متاعِ مطرح شده برای این است که جوسازی کنند و در این فضا مشتری را به تصمیم­‌گیری وادارند و فریب دهند. یا آنجا ­که کسی وانمود می‌کند مشتری است و می‌گوید: "این جنس را به صد واحد می‌خرم" درحالی­که قیمتش مثلاً پنجاه واحد است، او قصدش خِداع و تغریر است. ۲. مواطئه در تحقق نجش شرط نیست در صدق نجش، لازم نیست حتماً مواطئه‌ای باشد؛ یعنی شرط نیست کسی ­که به عنوان مشتری خودش را جا می‌زند، قبلاً با مالک متاع، تَواطُؤ کرده باشد یا اگر از جنس تعریف می‌کند، تواطؤ کرده باشد. فرض کنید علی دلش می‌خواهد که احمد این جنس را بخرد؛ به فروشنده هم کاری ندارد، لذا طوری جوسازی می‌کند که احمد این جنس را بخرد. در اینجا نجش صدق می‌کند؛ چون کار او مبنی بر خدیعه و تغریر است. پس برای صدق عنوان نجش مواطئه شرط نیست. بله، صورت مواطئه، صورت روشن و واضحِ نجش است. البته بحث ما در باب مکاسب محرّمه صورت مواطئه است؛ چون فرض این است که می‌خواهیم بگوییم چون نجش حرام است، پس معاملۀ واقع بر نجش هم حرام است. معاملۀ واقع بر نجش این است که شخصی، با فردی دیگر -یا به نحو اجاره یا به هر نحو دیگر- تواطؤ کنند که او این کار را انجام دهد. می‌خواهیم بگوییم این اجاره و معامله باطل و حرام است. بنابراین اگرچه قِوام نجش به تواطؤ نیست، امّا آن نجشی که در اینجا مورد بحث است، نجشی است که با تواطؤ باشد. حرمت معامله‌­ای که بر نجش واقع می­‌شود معامله‌ا­ی که بر اساس نجش انجام می‌گیرد، حرام است؛ یعنی وقتی حسن به علی می‌گوید: "تو قیمت جنس را بالا ببَر، تا من بتوانم این جنس را به مشتری به قیمت بالا بفروشم" در واقع حسن، علی را برای نجش، اجیر می‌کند. این اجاره، هم حرام و هم باطل است. اما آن معامله‌ای که از طریق نجش انجام می‌گیرد (معامله‌ای که بین بایع و مشتریِ ثالث انجام می‌گیرد، که فریب‌خوردۀ نجش است) صحیح است. حرمت نجش به خاطر انطباق عناوین محرّمه بر آن است نجش به خاطر انطباق عناوینِ محرمۀ بر آن، مانند اضرار مؤمن یا غش، حرام است؛ مثلاً اگر بر اثر این کار، مشتری کالا را به دو برابر قیمت واقعی بخرد، ضرر می­‌کند. پس عمل ناجش اضرار به غیر است و اضرار به مؤمن، حرام است. یا خدعۀ با مؤمن است و از این جهت حرام است. بنابراین، به خاطر انطباق این عناوینِ کلیه، حرمت نجش ثابت می‌شود، نه اینکه نجش فی‌نفسه حرام باشد؛ ولو اضرار نرساند؛ مثلاً اگر نجش انجام بگیرد، ولی مشتری ضرر نکند، اگرچه به دو برابر قیمت هم بخرد؛ برای او اضرار نیست؛ مانند اینکه احتیاج مبرم به آن کالا دارد. پس مواردی وجود دارد که خود مشتری به هر دلیلی به خرید آن مبیع به بیش از قیمت اقدام می‌کند؛ مانند مزایده‌هایی که انجام می­‌گیرد؛ مثلاً شخصی می‌گوید: "این جنس را به۱۰۰ تومان می‌خرم" و شخص دیگری می‌خواهد مزایده را ببَرد و می‌داند که این کالا ۹۰ تومان می‌ارزد، امّا چون مشتریِ با قیمت بالاتری دارد، می‌گوید ۱۱۰ تومان می‌خرم. این از موارد نجش خارج است؛ چون در اینجا خدعه‌ و تغریر وجود ندارد. بنابراین حرام نیست. موارد شک در صدق نجش مواردی ­که انسان نمی‌داند نجش صدق می­‌کند یا نه، حرام نیست. (۱) پول یا مالی که در برد و باخت به­ دست می‌­آید. (۲) آلات قمار چیزهایی است که برای قمار ساخته شده است. بنابراین اگر با چیزی قماربازی کنند، ولی آن چیز برای قمار ساخته نشده باشد، به آن آلات قمار نمی‌گویند؛ چنان­که آلات لهو؛ یعنی آن چیزهایی که برای لهو ساخته شده است. بنابراین اگر کسی با چند لیوان موسیقی لهوی نواخت، نمی‌شود گفت که لیوان یکی از آلات لهو است؛ همچنین قمار با گردو، گردو را جزو آلات قمار نمی­‌کند. (۳) زیرا همچنان­که بیان شد، قمار متوقّف بر این است که اوّلاً: بازی و لعب باشد و حال آنکه مسابقات، بازی نیستند؛ ثانیاً: بین مسابقه‌دهندگان برد و باخت باشد. (۴) توضیح مثلی و قیمی در بحث شرکت بیان می­‌شود. (۵) برای اینکه احتمال دارد پولی که این شخص از قبل می‌دهد، پول بلیط ورود در این پیش‌بینی و حدس نتیجه باشد؛ مانند پولی که برای ورود به هر باشگاه یا نمایشگاه ابتدائاً می‌گیرند. اگر به این معنا بگیریم، پرداخت این پول در مقابل آن حدس و پیش‌بینیِ نادرست قرار نمی‌گیرد؛ یعنی خسارت در مقابل آن نیست. بنابراین اشکالی نخواهد داشت. یا به خاطر حدسِ غلط، پولی می‌­پردازد که ملحق به آن صورت اوّل است که حرمت تکلیفی ندارد؛ هرچند احتیاط در ترک آن است. (۶) در باب بیع مضطر، ممکن است رضای قلبی نباشد. اما رضای معاملی باشد؛

لان معامله هم می­‌شود یا خیر؟ معامله دو صورت دارد: ۱. معامله بر امر کلی واقع می­­‌شود https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif معامله صحیح است و مشتری می‌تواند جنس معیوب را به او برگرداند و جنس صحیح را از او بخواهد. مثال: مشتری پنجاه کیلو برنج می­‌خواهد و نوع برنج را نیز معیّن می‌کند. فروشنده هم پنجاه کیلو برنج به او می­‌فروشد. چنانچه این برنج مغشوش باشد، با توجه به اینکه معامله بر پنجاه کیلو برنج کلی واقع شده است، نه بر این برنج خاص، و غش، در مصداق و فرد آن کلی انجام گرفته است، از این رو معامله صحیح است. لکن مشتری می‌تواند این جنس معیوب را بدهد و جنس صحیح را از او بخواهد؛ چون آنچه در ذمۀ بایع واقع شده و باید به مشتری بدهد، جنس سالم است نه جنس مغشوش. ۲. معامله بر جنس خارجی خاصی واقع می­‌شود و بایع به عیب آن مبیع آگاه است. این قسم چند حالت دارد: الف) آن چیزی که مبیع خارجی است و متعلّق عقد بیع است، در حقیقت و ماهیت خود، با آنچه مشتری گمان ‌کرده است، متفاوت است؛ مثل اینکه بگوید این انگشتر طلا را به تو می‌فروشم، درحالی­که نقره است. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این معامله باطل است. ب) تغییر و اختلاف، وصفی است که در ماهیت شیء تأثیر نمی‌گذارد و بودن و نبودنش ماهیت را تغییر نمی‌دهد، اما در عین حال آن وصف در خود مبیع تأثیر دارد؛ یعنی مقوم مبیع است. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif معامله باطل است. مثال: بایع به شخصی که می‌خواهد اسب مسابقه بخرد، می‌گوید:" این اسب مسابقه را به فلان قیمت می‌فروشم". درحالیکه اسب مسابقه نیست. مشتری چیزی را می‌خواهد که دارای این خصوصیت باشد و غیر از این را اصلاً نمی­‌خواهد. در اینجا هم معامله باطل است. ج) اختلاف در صفتی است که از نظر مشتری مقوّم مبیع نیست. بلکه یک صفت کمالیه‌ای برای این مبیع است. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif بیع صحیح است و مشتری خیار فسخ دارد. مثال: اسبی را برای سفر یا برای سواری می‌خواهد و شرط می‌کند که این اسب در سنین مثلاً سه تا پنج ساله باشد. بعد از معامله معلوم می‌شود مثلاً بیست ساله است. آنچه مفقود است، یک صفت کمالی است. این یک خصوصیت زایده‌ای بر مبیع است. معامله در این شق صحیح است، ولی مشتری به خاطر تخلّف وصف، خیار دارد. د) غش با مخلوط کردن متاع به غیرجنسش یا به جنس نامرغوب و پست‌­تر از همان جنس؛ به­‌گونه‌­ای­ که در متاع عیب محسوب شود؛ مثل اینکه شیر را با آب یا روغن خوب را با روغن نامرغوبی مخلوط کنند https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif معامله صحیح است، لکن مشتری خیار دارد. در اینجا خیار، خیار عیب است. در خیار عیب می‌تواند فسخ کند و می‌تواند امضا کند؛ یا با ارش یا به غیر ارش؛ یعنی یا تفاوت قیمت را بگیرد یا نگیرد. ﻫ) غش به صورت نقص در جنس و متاعی که مرکب از اجزایی است، به­‌گونه­‌ای که ترکیب و هیئت اجتماعیۀ اجزاء، در مالیت مبیع دخالت دارد. در چنین مبیعی، ناقصش را به جای کامل می‌فروشد. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif این غش سبب بطلان معامله است. مثال: مشتری یک جفت کفش یا گوشواره‌­ای را به فلان مبلغ می‌خرد. سپس می‌بیند یک لنگه است. در اینجا خصوصیت هیئت اجتماعیه، مقوّمِ مبیع است. یقیناً قصد مشتری از خرید، مطلق جنس کفش یا گوشواره نیست، بلکه گوشواره یا کفشی است که قابل استفاده باشد. و) غش به صورت نقص در جنسی که مرکب از اجزایی است، لکن این ترکیب و هیئت اجتماعیۀ اجزاء، دخالتی در ماهیت آن ندارد؛ مثل اینکه یک تن گندم را می­خرد و مثلاً صد کیلوی آن خاک است. خاکِ کم متعارف است و غش محسوب نمی‌شود. اما اگر زیاد باشد؛ مثلاً به میزان صد کیلو، غش است. https://farsi.khamenei.ir/themes/fa_def/images/ver2/breadcrump.gif معامله در آن مقدار موجود بدون حق خیار، صحیح است. و نسبت به آن مقداری که وجود ندارد (صد کیلو) معامله باطل است. بله اگر برای مشتری، این مقدار خاص خصوصیت دارد، که چنانچه از آن مقدار به او کمتر بدهند، برایش ارزشی ندارد، مثلاً دارویی که اگر میزان خاصی باشد تأثیرگذار است، چنانچه فروشنده کمتر از این مقدار به او بدهد، فایده‌ای ندارد، در این صورت نیز معامله صحیح است و مشتری حق خیار دارد. ­نجش تعریف: نَجش یا نَجَش به معنای تحریک‌کردن و برانگیختن مشتری به خرید کالاست و به دو صورت است: ۱. بالا بردن قیمت کالا از طرف کسی­ که قصد خرید آن را ندارد؛ برای اینکه شخصی که می‌خواهد آن را بخرد، اغراء به جهل شود و به قیمت بالاتر بخرد. مثال: کسی می‌خواهد اتومبیلی را که مثلاً پنج میلیون تومان می‌­ارزد، بخرد. شخص دیگری با آن فروشنده تواطی می‌کند و می‌گوید: "عجب اتومبیلی! من آن را هفت میلیون از شما می‌خرم".

چون رضای قلبی غیر از رضای معاملی است. گاهی خریدار قلباً راضی به معامله نیست و برای او این کار سخت است. اما چاره‌ای ندارد. بنابراین رضای معاملی هست. (۷) مقصود از کافر حربی در اینجا کسی است که با ما در حال جنگ است. در این مجموعه‌ی آموزشی، علاوه بر موارد موجود در رساله‌ی «اجوبة الإستفتائات»، استفتائات جدید نیز اضافه و از جزوه‌های دروس خارج فقه معظم‌له نیز بهره گرفته شده است، تا بر غنای آموزشی مجموعه،‌ بر طبق اسلوب و بیان معظم‌له اضافه شود. شایان ذکر است که دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای این رساله‌ی آموزشی را تأیید و عمل به آن را مجزی اعلام کرده است. پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR، دروس این رساله‌ی آموزشی را برای استفاده مقلدان، به مرور منتشر می‌کند. https://khl.ink/f/2782