بررسی فقهی سطح معیشت کارگزاران حکومت اسلامی
محمدرضا عبداللهی
چکیده
«زیست معیشتی مطلوب کارگزاران حکومت اسلامی» از جمله مباحث فقهی است که به طور خاص بعد از آنکه فرصت تشکیل نظام اسلامی برای فقهای شیعه فراهم شد مورد توجه و مداقه قرار گرفت و نتیجه آن می¬تواند الگوی جامع معیشتی باشد در مقابل مدیران و رهبران جامعه اسلامی که نظام معیشتی خود را طبق آن تنظیم کرده و نیز معیاری است برای ارزیابی و تایید صلاحیت افراد برای ورود به مناصب عالیه نظام اسلامی. همچنان که در آخرین طرح اصلاح قانون انتخابات که در دستور کار مجلس قرار گرفت، در قسمت شرایط داوطلبان ریاست جمهوری، به «ساده زیستی و پرهیز از اشرافیت» اشاره شده که عنوانی کلی و مبهم است و تبیین دقیقتری می¬طلبد.
در این مقاله با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه¬ای و تحلیل فقهی اجتهادی، گزینه های مختلفی در الگوی معیشتی کارگزاران مطرح می-شود و ادله و مویدات عقلی و نقلی هرکدام از این احتمالات مورد بررسی قرار می¬گیرد. و در نهایت به این نتیجه می¬رسیم که برخلاف تصور رایج که با تکیه بر دوگانه¬ غلطِ «کاخ نشینی – کوخ نشینی» و با کم¬دقتی در بعض روایات مسئله، حاکمان جامعه اسلامی را ملزم به مطابقت با ضعیفترین افراد جامعه می¬دانند، علی¬رغم پذیرفتن «مطلوبیت قطعی ساده¬زیستی مسئولان» تنها خط¬قرمزی که برای رهبران نظام اسلامی میتوان تصویر کرد، رعایت «متوسط وضع اقتصادی عرف جامعه» می¬باشد و البته لازم است از ایجاد فاصله جدی میان زندگی خود با محرومین جلوگیری کنند.
واژگان کلیدی
الگوی معیشتی – کارگزاران - نظام اسلامی – سبک زندگی - عرف متوسط
@fiqhnezam
ثمرات سیاسی قاعده الزام (تعامل حکومت اسلامی با ادیان، مذاهب و سایر حکومتها)
علی صالحی منش * سید سجاد ایزدهی
چکیده
قاعده الزام به عنوان یک قاعده فقهی، گویای این است که می توان مخالفین را نسبت به اعتقاداتشان ملزَم نمود، بر این اساس نوعی خاص از تعامل بین حکومت اسلامی و اقلیت های مذهبی وهمچنین سایر دولت ها و سازمانها شکل می گیرد؛ در این مقاله بیان شده است که نظرات گوناگون در مورد گستره قاعده تاثیر به سزایی در ثمرات سیاسی آن می گذارد، بنابر یک دیدگاه قاعده اختصاص به باب های ارث و طلاق دارد که در نتیجه قاعده را نسبت به عمده مسایل سیاسی بیگانه می داند، همچنین در صورتی که قاعده در ناحیه الزام کننده و الزام شونده اختصاص به شیعه پیدا کند گروهی از ثمرات سیاسی قابل فرض نخواهند بود، شرط توسعه برای طرف موافق و یا ضرر برای طرف مخالف نیز برخی مواردی را که در ابتدا به نظر می رسد از ثمرات قاعده به شمار بیایند، خارج خواهد نمود. در این مقاله بیان شده است، که قاعده الزام افزون بر ثمراتی که به طور عمومی در تعامل حکومت اسلامی با دیگران متصور است، در مواردی هم به طور خاص در مورد اهل تسنن و در مواردی هم به طور خاص در مورد غیرمسلمانان دارای ثمره می باشد. روش این پژوهش کتابخانه ای است.
کلید واژگان
قاعده الزام ، فقه سیاسی، اقلیت های مذهبی، روابط خارجی، روابط بین الملل
@fiqhnezam
وحدت یا تعدد امام و رهبر و استلزامات آن در فقه سیاسی شیعه
رضا انصاری
چکیده
امامت و رهبری از ارکان نظریه شیعه می باشد. شیعیان معتقدند که امامت و رهبری جامعه اسلامی بعد از رسول خدا(صلی الله علیه واله) برعهده امامان عادل معصوم،(علیهم السلام) منصوب از ناحیه خداوند می باشد. این مسئولیت در زمان غیبت بر عهده فقیهان عادل و جامع الشرایط می باشد. تحقیق حاضر در صدد است که به یکی از مهمترین مسائل مرتبط با فقه سیاسی یعنی وحدت و تعدد امام و رهبر و استلزامات ان در فقه سیاسی شیعه با روش توصیف و تحلیل متن ، و با آمیزه ای از روش نقلی و عقلی بپردازد.
مقاله حاضر ضمن بررسی امکان تعدد دو امام و رهبر در جامعه اسلامی و استلزامات ان در فقه سیاسی شیعه و بررسی ادله موافقان و مخالفان تعدد و وحدت امام و رهبر، به این نتیجه منجر شد؛ که امکان تعدد دو امام معصوم بالفعل در یک زمان وجود ندارد و در زمان غیبت هم که زعامت و سرپرستی مردم بر عهده فقیه عادل جامع الشرایط می باشد. بر اساس حکم اولی و بنابر نظریه منتخب(نصب) امکان تعدد دو رهبر وجود ندارد. لازم به یاد اوری است اثبات وحدت یا تعدد امام استلزاماتی را در برخی مسائل فقه سیاسی دارد که می توان به مواردی مانند: تفکیک و تعدد قوا، جواز و عدم جواز مخالفت با حکم فقیه حاکم، و حکم اعمال قدرت سازمانها و احزاب اشاره کرد.
کلیدواژگان: تعدد امام، ولایت فقیه، انتخاب، انتصاب، احزاب، تفکیک قوا، تعدد رهبر، بغی.
@fiqhnezam
هدایت شده از پژوهشگاه فقه نظام
📚نخستین شماره از دوفصلنامه تخصصی "فقه نظام" از سوی پژوهشگاه فقه نظام ویژه بهار و تابستان 1400 منتشر شد.
🔻به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فقه نظام، نخستین شماره از دوفصلنامه "فقه نظام" به سردبیری حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی با هفت عنوان مقاله در حوزه فقه نظام منتشر شد.
🔹نشریه تخصصی فقه نظام ، درصدد اخذ مجوزهای علمی و پژوهشی است و بر آن است تا آوردگاه آرا و اندیشه های فرهیختگان نواندیش و نظریه‌پرداز باشد و در همین راستا، پذیرای آثار پژوهشگران و اساتید حوزوی و دانشگاهی است.
🔸علاقه مندان می توانند مقالات را در سایت http://jiiss.ir/fa/article/list و یا کانال نشریه در ایتا به آدرس @fiqhnezam مشاهده نمایند. همچنین پژوهشگران میتوانند آثار علمی خود را از طریق ایمیل نشریه به آدرس feghenezam@gmail.com ارسال نمایند.
کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
🔹نشریه تخصصی فقه نظام ، درصدد اخذ مجوزهای علمی و پژوهشی است و بر آن است تا آوردگاه آرا و اندیشه های فرهیختگان نواندیش و نظریه‌پرداز باشد و در همین راستا، پذیرای آثار پژوهشگران و اساتید حوزوی و دانشگاهی است.
🔸علاقه مندان می توانند مقالات را در سایت http://jiiss.ir/fa/article/list و یا کانال نشریه در ایتا به آدرس @fiqhnezam مشاهده نمایند. همچنین پژوهشگران میتوانند آثار علمی خود را از طریق ایمیل نشریه به آدرس feghenezam@gmail.com ارسال نمایند