📝 #فقه_نظام_اقتصادی_اسلام 🔘 #خلاصه 🔘 #جلسه_پنجم 🚩استاد یوسفی در ابتدای جلسه ضمن بیان مختصر معنای سعادت و رفتار عقلایی که باید مبتنی بر مبانی و هدف باشد، به بیان منطق حرکت از مبانی به بناها در نظام سرمایه داری پرداختند: 🔷این منطق در نظام سرمایه داری محکم و قابل قبول است ولی ما معمولا فلسفه را خوب بحث می کنیم اما در حرکت به سمت بناها مشکل داریم. به همین خاطر بناهایمان با فلسفه مان سازگاری ندارد. 🔷هر ساختار اقتصادی با سه مولفه هدف اقتصادی، نوع مالکیت و نوع اصل رفتاری شناخته می شود. 🔹این مطالبی که در رابطه با ساختار نظام اقتصادی سرمایه داری بیان می شود، مربوط به تمام مکاتب و نحله های فکری این نظام است. 🔶در نظام سرمایه داری، بر مبنای خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و جامعه شناسی، هدف مشخص گردید. و بر مبنای هدف، نوع مالکیت و اصل رفتاری مشخص می گردد. 🔸رفتار اخلاقی و غیر اخلاقی بر اساس هدف مشخص می شود. اگر به سمت تحقق هدف باشد، اخلاقی است در غیر این صورت غیر اخلاقی. 🔷در نظام سرمایه داری مطابق با هدف، هیچ نهاد دینی و دنیوی حق ندارد مانع رسیدن انسان به حداکثر سازی منفعت شخصی مادی شود. و از اینجا اصل آزادی اقتصادی استخراج می شود. 🔷یکی از اصول برای دستیابی به این هدف، مالکیت فردی است. 🔷اصل دیگر، رقابت آزاد اقتصادی است. وقتی منابع اقتصادی محدود باشد و هم چنین خواسته های مادی انسان بی نهایت باشد، رفتار عقلایی اقتضا می کند که هرکس به سمت حداکثر کردن منفعت مادی حرکت بکند. در این شرایط، تزاحم منافع به وجود می آید. در این تزاحم وقتی کسب سود شخصی ارزش شد، هر فرد حق دارد برای کسب سود خویش مانع دسترسی دیگران به منابع شود. این نوع رقابت را رقابت داروینیستی می گویند که بر مبنای تنازع بقا است. اصل رفتاری رقابت آزاد، قانون جنگل است. 🔹این مفهوم رقابت متداول، هرگز از مبانی اسلامی استخراج نمی شود. 🔹در مرحله موضوع شناسی، واژه های رقابت، تبانی، رقابت آزاد اقتصادی، رقابت کامل، مسابقه اقتصادی باید از هم متمایز شود و بعد به تحلیل فقهی آن پرداخته شود. 🔹هر رفتار و رابطه مکلف با خدا یا با سایر مکلفین یا با منابع یکی از احکام تکلیفی پنج گانه را دارد و ممکن است حکم وضعی صحت و فساد و امثال این ها را داشته باشد. اینجا جای فقه اصغر است. 🔶نظام سوسیالیستی: وقتی مشکلات نظام سرمایه داری بروز کرد، سوسیالیست ها گفتند منشا گرفتاری ها حداکثر کردن منافع مادی شخصی و مالکیت خصوصی است. 🔸منشا مالکیت خصوصی، سرمایه است. در حالی که سرمایه عقیم است و مولد نیست. و تنها عامل تولید نیروی کار است. اینها مالکیت خصوصی را کلا نامعتیر شمردند. 🔸هر کس به مقدار توان باید کار کند و به مقدار نیاز بهره مند شود. 🔷در تولید دو عامل وجود دارد که از ترکیب اینها تولید به وجود می آید: کار و سرمایه. اساسا یکی از سوالات بسیار مهمی که تعیین کنده نوع نظام اقتصادی است، این است که هر کدام از این عوامل چه سهمی باید ببرند؟ 🔹از نظر نظام سرمایه داری تمام تولید سهم صاحب سرمایه است. و نیروی کار خودش به عنوان یکی از ابزار تولید فقط اجرت دریافت می کند. 🔹🔹یعنی در دوران رونق، سود مازاد عاید سرمایه دار می شود و نیروی کار دستمزد ثابت را می گیرد. در دوران رکود هم سرمایه دار نیروی کار را اخراج می کند. 🔷 ما معتقدیم اگرچه سرمایه عقیم نیست ولی باید به میزان نقش خودش در اقتصاد بهره مند شود. و همچنین سرمایه باید مثل خون در جامعه جریان یابد یعنی در اختیار نیروهای فعال حقیقی قرار گیرد. ما هم برای سرمایه نقش قائلیم و هم برای نیروی کار. 🔵 تهیه پست: #سیدمرتضی_شرافت 📍موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 📌 @fvtt_ir

#خلاصه #جلسه_پنجم #فقه_اقتصاد_مقاومتی (حمایت از کالای ایرانی) #استاد_یوسفی ➖ابتدای جلسه مروری بر مباحث گذشته شد. ➖حکم معامله کالاهای خارجی بر اساس ادله اولیه ⬜️ادله اولیه به دو دسته تقسیم می شوند: ◽️- ادله عام ◽️- ادله خاص ◾️بر اساس ادله اولیه، حکم معاملات مسلمانان با سایر انسان ها، مصداق معاملات عرفی است و اصل بر صحت آن ها است. و عمل به مقتضای معامله از نظر شرعی لازم است. البته به شرطی که شرایط لازم برای صحت عقد نظیر منفعت محلله مقصوده را داشته باشد. 🔶ادله قرآنی: 🔸1. آیه وفای به عقود ✅یأَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ - المائده آیه 1 آیه عام است و به صورت قضیه حقیقیه وفای به عقد را لازم می داند و شامل مسلمان و غیر مسلمان می شود. دلالت مطابقی نسبت به تمام قراردادها دارد. و به صورت التزامی ترتب اثر بر عقد (انتقال ملکیت) را صحیح می داند. 🔸2. آیه وفای به عهد ✅أوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا. - الاسراء آیه 34 این آیه هم مانند آیه اول به صورت مطلق دلالت بر صحت معامله دارد. و شامل معامله با کفار هم می شود. 🔸3. آیه حلیت بیع ✅أحَلَّ اللَّهُ الْبَیعَ - البقره آیه 275 در این آیه نیز بیع عام است. و قضیه حقیقیه است. یعنی به بیع و داد و ستد در زمان خاصی اشاره ندارد. گرچه آیه اختصاص به بیع پیدا کرده است، اما هر معامله‌ای که با بیع، از جهت حلیت فرقی نداشته باشد، شامل آن معامله نیز می‌شود. 🔸4. آیه تجارت ✅یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ. - النساء آیه 29 این آیه مربوط به تجارت است و قلمرو محدود تری دارد. ولی اهمیت بالایی دارد و زیربنای قوانین مالی در فقه اسلامی است. از آیه هم حکم تکلیفی (جواز تصرف در مال مورد تجارت) و هم حکم وضعی (صحت تجارت) استفاده می‌شود. در جلسه آینده روایات عام بررسی می شود و بعد وارد ادله خاص می شویم. —---— 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac