💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (3)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 5️⃣
🌐معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی
🔺محقق طوسی در اساس الاقتباس معیاری ترکیبی برای بداهت مطرح کرده است: بدیهی آن است که یا صریحاً از حس ( ظاهر و باطن ) به دست آید یا صریحاً از عقل. بنابراین دیدگاه او آمیزه ای ازدیدگاه مشائیان و شیخ اشراق است.
🔘 تفاوت بدیهی عقلی محض و بدیهی حسی
🔺 وی تفاوت این دو، یعنی بدیهی عقلی محض و بدیهی محسوس را در کلی بودن یکی و جزئی بودن دیگری نمی داند.
🔘مشکلی که خواجه با آن روبه رو است
🔺مفاهیمی مانند سفیدی و گرسنگی، که از راه حس ظاهر یا باطن به دست می آیند، از سویی برای کلی شدن نیازمند طی کردن فرایندی هستند که به فرایند اکتساب نظری شبیه است و از سوی دیگر خواجه می خواهد آنها را بدیهی قلمداد کند.
🔺محقق طوسی می داند که برای تحصیل مفاهیم کلیِ سفیدی یا گرسنگی ، می باید مفاهیم جزئی آنها را به طور مکرر از راه حس یافت و روندی شبیه استقرا را پیمود تا مفاهیم کلی آنها کسب شود. طبیعی است که در این فرایند نوعی اکتسابِ شبیه استقرا باید انجام شود.
🔘پاسخ خواجه
🔺پاسخ خواجه این است که پس از آنکه مفهوم کلی سفیدی یا گرسنگی در عقل تقرر یافت، عقل می یابد که تصوری روشن از آن نزد خود دارد و برای تصور آن، محتاج تصور دیگری نیست.
🔺وضوح مفهوم کلی، در وضوح مفهوم در مرحلۀ حسی ریشه دارد. عقل پیش از پیمودن فرایند اکتساب این مفهوم کلی، پس از آنکه روندی اکتسابی شبیه استقرا را از سرگذرانده و این صورت کلی در عقل استقرار یافته است، هنگامی که به این صورت کلی می نگرد، آن را نیازمند صورت و تصوری دیگر نمی بیند؛ زیرا این مفاهیم از راه حس با پیمودن مراحل کلی شدن، برای عقل آشکار گشته اند. این همان سببی است که باعث می شود این دسته از مفاهیم بدیهی را مفاهیم محسوس به حس ظاهر یا حس باطن بنامیم، گرچه این مفاهیمِ بدیهی، مفاهیمی کلی اند.
🔘پاسخ استاد یزدان پناه به پاسخ خواجه
🔺به اعتقاد ما، حتی مفاهیم فلسفی مانند وجود، وجوب و امکان نیز با شهود عقلی درک می شوند، و مشهود عقلی نیز به محسوسات و مشاهدات مُلحَق است. از این رو تفاوتی میان بدیهی عقلی محض و محسوسات باقی نمی ماند.
🔺وی مقام اجمال و مقام تفصیل را در هم آمیخته است. مشکل این است که در مقام اجمال مفاهیم کلی محسوس، مانند سفیدی و گرسنگی، نزد عقل به شکل بدیهی درک شده اند؛ اما در مقام تفصیل، تصور این مفاهیم نزد عقل نیازمند تصورات دیگر است. ازاین رو این تصورات، کسبی و نظری اند، نه بدیهی.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 32_37
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (1)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (2)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (3)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 6️⃣
🌐 معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه ملاصدرا
🔺ملاصدرا بر دیدگاه ها و متون مشائیان و شیخ اشراق کاملاً مسلط بوده است. وی برپایۀ مبانی ویژۀ خود در حکمت متعالیه، در مواضعی حساس، در برابر شیخ اشراق نظر داده و مطالبی راهگشا بیان کرده است.
🔘 نقد ملاصدرا به بدیهی دانستن محسوسات توسط شیخ اشراق
🔺از منظر شیخ اشراق، محسوسات بسیط بدیهی اند. ملاصدرا می پرسد منظور از محسوسات، که بدیهی دانسته شده اند، چیست؟ اگر منظورش از محسوسات، امور محسوس، از آن جهت که محسوس اند، باشد، این امور از این جهت آشکارترین اشیا نیستند، بلکه نزد عقل پنهان ترین اشیایند؛ زیرا امور کلی نزد عقل شناخته شده ترند و امور جزئی نزد خیال و حس این گونه اند. و اگر منظور از محسوسات، معانی انتزاعی آنهاست، در این صورت هرچند این معانی نزد عقل شناخته شده اند، این امور از آن جهت که نزد عقل اند، محسوس نیستند، بلکه معقول اند.
🔺 معنای اینکه محسوسات مبادی برهان اند، این نیست که از آن جهت که محسوس اند مبدأ برهان قرار می گیرند، بلکه مفهوم های آنها چنین جایگاهی دارند.
🔺از صرف اینکه برخی علوم ما از حس آغاز می شود، نمی توان بداهت مفاهیم حسی را نتیجه گرفت. بنابراین مفاهیم برگرفته از محسوسات، بدیهی نیستند. ملاصدرا می گوید همین که عقل مفهومی را تحلیل می کند و مشترکات و مختصات آن را می یابد وبه تعریف آن می رسد، عین تفکر است. این سخن بسیار دقیق است.
🔘تفاوت میان مقام اجمال و تفصیل
🔺بنابراین از دیدگاه ملاصدرا باید میان مقام اجمال و مقام تفصیل تفاوت نهاد، و ممکن است مفهومی کلی در مقام اجمال، بدیهیالتصور باشد، اما در مقام تفصیل، تصورآن نیازمند فکر و نظر باشد.
🔺ملاصدرا به سخن شیخ اشراق دربارۀ مفهوم وجود نیز می پردازد.
🔘بداهت تصوری مفهوم وجود
🔺می گوید اگر منظور از وجود، حقیقت خارجی وجود است، از آنجا که نه جنس دارد نه فصل، تعریف پذیر نیست؛ چه تعریف حدی چه تعریف رسمی؛ لیکن مفهوم وجود اعم الاشیا، اظهرالاشیا و اعرف الاشیا نزد عقل است، بنابراین بدیهی است.
🔺ملاصدرا مفاهیم حسیِ کلی را بدیهی دانسته است. منظور از بدیهی بودن این مفاهیم این است که از مفهوم یا مفاهیم کلی دیگری برگرفته نشده اند. اما این مفاهیم کلی، به اجمال تصور شده اند، و آن گاه که عقل در مقام تصور تفصیلی این مفاهیم قرار گیرد، میابد که اجزایی دارند و می توان آنها را تعریف کرد. بنابراین در مقام تفصیل، این مفاهیم بی نیاز از تعریف نیستند.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 37_50
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 7️⃣
🌐 معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه علامه طباطبایی
🔺 عمدتاً پیدایش تصورات را این چنین تحلیل کرده است که منشأ مفاهیم کلی، مصادیقی است که با آنها ارتباط برقرار می کنیم؛ چه محسوسات ظاهری، چه محسوسات باطنی.
🔺 چه این اتصال بدون واسطه باشد، مانند اتصال ادوات حسی به خارج در علم حسی، و چه با واسطه باشد، مانند اتصال خیال به خارج با واسطۀ حس در علم خیالی و مانند اتصال عقل به خارج در علم عقلی، از راه ادراک جزئیات با حس و خیال.
🔘 دیدگاه استاد مصباح یزدی
🔺 ایشان همانند علامه طباطبایی معتقد است همۀ مفاهیم از مصادیق اخذ می شوند، اما بداهت را معلول ارتباط حضوری با عالم خارج می داند و عمدتاً هم مصداق ارتباط حضوری را وجدانیات معرفی می کند.
🔺 ایشان معقولات ثانی فلسفی را نیز برگرفته از وجدانیات می داند و از همین رو آنها را بدیهی می شمارد.
🔺 استاد مصباح همانند شیخ اشراق، معیار بداهت را مشهود بودن می داند، اما برخلاف او، معقولات فلسفی را نیز برآمده از مشهودات و بدیهی می داند.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 53_55
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 8️⃣
🌐 معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه استاد یزدان پناه 1️⃣
🔺 هنگام ارتباط و اتصال حضوری با مصادیق خارجی، به آنها علم حضوری می یابیم. این ارتباط و علم حضوری شعبه هایی دارد: علم حضوری حسی با حس ظاهر و با حس باطن، علم حضوری با شهود عقلی و علم حضوری با شهود قلبی.
🔺 متعلق علم حضوری، خودِ حقایق خارجی و نفس الامری است. این امور در خارج متشخص اند.
🔺 مفاهیمِ برآمده از حس ظاهر یا باطن، توسط عقل شهودی، عقل تحلیلی و عقل شبیه ساز پدید می آیند. مفاهیم فلسفی توسط عقل شهودی درک می شوند و سپس عقل شبیه ساز از آنها صورتی برمی گیرد.
🔺 حاصل فعالیت عقل شبیه ساز، تصاویری جزئی است که از شهود برآمده اند. این تصاویر، مفاهیمی حصولی اند.
🔺 دربارۀ مفاهیم برگرفته از ارتباط حسی، تعبیر «بدیهی عند الحس» را به کار برده اند. همچنین دربارۀ مفاهیم فلسفیِ برگرفته از دل محسوسات خارجی یا موجودات خارجی می توانیم تعبیر «بدیهی عند العقل الشهودی» را به کار بریم.
🔺 این، نوعی از بداهت و بیّن بنفسه بودن است. بدیهیات نزد حس و نزد عقل شهودی، به کار تعریف نمی آیند.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 55_58
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2895
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 9️⃣
🌐 معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه استاد یزدان پناه 2️⃣
🔘مفاهیم کلی
🔺 فهم شهودی در موطن شهود، «فرد بالذات» را نیز می یابد. فرد بالذات، ذات جزئی است، که حظی از کلیت دارد و باید با روند کلی یابی، از آن به مفهوم کلی رسید.
🔺 عقل تحلیلی کلیت را می یابد، اما آن را از شهود و فهم شهودی برمی گیرد.عقل تحلیلی فرد بالذات را نیز انتزاع می کند که حظی از کلیت دارد.عقل تحلیلی، که انتزاع و افراز فرد بالذات است، مرحلۀ دومی را آغاز می کند که انتقال و صعود معرفتی پس از افراز خواهد بود. کلی یابی با انتقال و صعود معرفتی انجام می شود.
🔺 مفهوم کلیِ یافت شده از حس یا شهود در فرایند کلی یابی، برای عقل معلوم است و این مفهوم بیّن بنفسه است و عقل به توسط مفاهیم دیگر، با این مفهوم آشنا نشده است.
🔺 این مفاهیم بدیهی اند؛ یعنی بیّن بنفسه اند و عقل برای آشنایی با آنها نیازمند کسب و فکر نیست.
🔘 بدیهی در فلسفه و منطق
🔺 بدیهی تصوری یا تصدیقی آن است که بیّن بنفسه است و خود آشکار است و در این آشکار بودن، نیازمند تصورات یا تصدیقات آشکار دیگر نیست، که در غیر این صورت، کسبی و نظری خواهد بود.
🔘 بدیهی به حسب منشاء
🔺 عقل تحلیلی و کلی یاب به مفاهیم کلی دست می یابد، اما آنها را از راه منشأ می یابد؛ یعنی ابتدا با مشاهدۀ مصادیق جزئی، فرد بالذات فهم می شود و سپس با پیمودن روند کلی یابی، مفهوم کلی فرا دست می آید. عقل می تواند به همین مفاهیم، که با آنها آشنا شده است، و از این منظر بدیهی و بیّن بنفسه اند، با لحاظ ذات بنگرد.
🔺 سخن از بداهت به حسب ذات است، نه به حسب منشأ. اگر به حسب ذات بنگریم، عقل در پی ذاتیات آن ذات است.
🔘 نگریستن عقل به ذات مفاهیم با صرف نظر از منشأ
🔺 عقل وقتی ذات مفاهیم را با صرف نظر از منشأ می نگرد و آنها را زیر ذره بین خود بازکاوی می کند، برخی مفاهیم را مرکب از مفاهیم دیگر و نیازمند آنها می بیند. این دسته از مفاهیم طبیعتاً نظری خواهند بود. از سوی دیگر برخی مفاهیم را به نفس همان مفاهیم، بی آنکه از مفاهیم دیگری بهره ببرد، به حسب ذات خودشان به صورت اولی تصور می کند. چنین مفاهیمی را باید مفاهیم بدیهی نامید.
🔺 بدیهی به حسب منشأ، بدیهی در مقام اجمال است و بدیهی به حسب ذات، بدیهی در مقام تفصیل. ممکن است مفهومی در هر دو مقام بدیهی باشد، مانند مفهوم وجود، و مفهومی تنها در مقام نخست بدیهی باشد، مانند مفهوم سفیدی و انسان.
🔘بدیهی، ویژگی ذات مفهوم
🔺 بدیهی و نظری بودن، ویژگی ذات مفهوم به خودی خود است و عقل تنها درک کننده و کاشف این ویژگی ذوات مفاهیم است. ویژگی هایی مانند اعم بودن و بسیط بودن، از لوازم ذات مفهوم بدیهی به شمار می روند و بدیهی بودن، از نفس ذات مفهوم برمی خیزد.
🔘 معیار بداهت مفهوم کلی
🔺 صرف بداهت به حسب منشأ، برای حکم کردن به بدیهی بودن مفهوم کلی، بسنده نیست. معیار بداهت مفهوم کلی، بداهت آن در مقام مفصیل و با نظر به ذات است.
🔺 کار عقل در باب مفاهیم کلی، ذات یابی است و در پی آن است که بداند آیا مفهوم کلی، متشکل از مفاهیم و حقایق دیگر هست یا نه. بنابراین بدیهی نزد عقل، واقعاً بدیهی در مقام تفصیل است؛ یعنی مفهومی بدیهی است که واقعاً به حسب ذات خود تصور می شود و طبیعتاً متشکل از اجزا نیست تا معلوم بودنش تابع معلوم بودن اجزا باشد.
🔺 بدیهیِ در مقام اجمال برای عقل به حسب خود عقل بدیهی نیستند، بلکه به حسب شهود و حس چنین ویژگی ای دارند.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 58_63
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
1️⃣ معرفی فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2526
2️⃣ دسته بندی مباحث فلسفۀ فلسفه
https://eitaa.com/fvtt_ir/2572
3️⃣ معیار بداهت تصوری در باب مفاهیم بدیهی
https://eitaa.com/fvtt_ir/2600
4️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۱)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2622
5️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۲)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2644
6️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۳)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2735
7️⃣ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۴)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2858
8️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۵)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2878
9️⃣معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۶)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2895
🔟معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان (۷)
https://eitaa.com/fvtt_ir/2912
⏳ ادامه دارد ...
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
💠 #فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
💠 #استاد_یزدانپناه
💢بخش 🔟
🌐 معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه استاد یزدان پناه 3️⃣
🔘 تعریف
🔺 در فرایند تعریف، به دنبال آنیم که بدانیم مفهوم حقیقی از چه مفاهیمی تشکیل شده است و بر اساس روشن و معلوم بودن چه مفاهیمی، معلوم می گردد. مسئله تعریف دربارۀ مفاهیم حقیقی مطرح می شود.
🔺 بحث دربارۀ «مای حقیقیه» است، که ناظر به تعریف پس از اثبات وجود دربارۀ امر موجود است. بحث دربارۀ تصور حقایق نفس الامری است، که شامل عدم هم می شود. بحث دربارۀ تصورات حقیقی و تعریف های نفس الامری است که در آن عقل صریح حاکم است.
🔘 تعریف حقیقی
🔺 تعریف حقیقی، یافتن معرفتی است که آن را نداریم، و این گونه تعریف، کار فکری عقل است که از آن تعبیر می کنیم به کار عقل صریحِ حصولیِ کلی.
🔺تعریف حقیقی با فکر و تعقل به دست می آید. ملاصدرا می گوید تعریف مربوط به مفاهیم کلی است. این از آن روست که با تعریف حقیقی می خواهیم به حقیقت ذات برسیم، و ذات، امری کلی است.
🔺مسئلۀ تعریف دار بودن یا نبودن، یعنی بدیهی تصوری بودن یا نبودن، ناظر به فضای عقلی است و بداهت نزد عقل در نظر است.
🔺 در روند یافتن معرفت های تصوری و تصدیقی، به معرفت هایی می رسیم که معلوم بودنشان به معرفت های دیگر وابسته نیست. از همین جاست که تقسیم معرفت به بدیهی و نظری شکل می گیرد.
🔘تصور بدیهی و نظری
🔺 تصور بدیهی آن است که بیّن بنفسه باشد؛ یعنی به حسب ذات خود معلوم باشد و معلوم بودن آن، محتاج معلوم بودن مفهوم دیگری نباشد. اما آنچه با واسطه گری مفاهیم دیگر فهم می شود، نظری است.
🔘 معیار بداهت مفهوم وجود
🔺عقل آن گاه که به مفهوم وجود می نگرد، می بیند در معلوم بودن به مفهوم دیگری وابسته نیست و در ذاتش چیزی جز خودش نیست. به همین سبب مفهوم وجود بدیهی است. وجود اظهرالاشیا و اعرف الاشیاست.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 66_73
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac