✡️ «اِل سید»؛ نمونه‌ای از پیوند منحوس شهسواران صلیبی با زرسالاری یهودی (۲)
1️⃣ پیوند #یهودیان با حکمرانان مسیحی شبه‌جزیره ایبری از زمان آلفونسو پنجم، شاه لئون (۹۹۹-۱۰۲۷)، آغاز شد؛ و در دوران آلفونسو ششم، شاه لئون (۱۰۶۵-۱۱۰۹) و کاستیل (۱۰۷۲-۱۱۰۹)، به شکل جدّی رخ نمود.
2️⃣ در سدههٔ یازدهم میلادی، امیرنشین مسلمان طُلَیْطِلَه (تولِدو)، در قلب شبه‌جزیرهٔ ایبری و در جنوب دو امیرنشین مسیحی کاستیل و لئون، کانون شکوفای فرهنگ و اقتصاد منطقه بود و خاندان بنی‌ذوالنون دولتی منظم و کشوری مرفّه پدید ساخته بود.
3️⃣ در این دوران، #طلیطله یکی از مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین مراکز یهودی‌نشین اسپانیا بود و چهارهزار #یهودی در آن مأوا داشتند. در پرتو این امنیت و رفاه، در طلیطله یک #الیگارشی_یهودی بسیار ثروتمند و متنفّذ مستقر شد که رهبری یهودیان منطقه را به‌دست داشتند.
4️⃣ درست از همین زمان، به فرماندهی حادثه‌جویی شرور بهنام «رودریگو دیاز ویواری» معروف به #ال_سید (۱۰۴۳-۱۰۹۹)، که سالیانی در دربار آلفونسوی ششم مأوا داشت، گروهی به‌ظاهر نامرتبط با دولت کاستیل تشکیل شد و تهاجم و غارت سرزمینهای ثروتمند مسلمان‌نشین قُرْطَبه (کوردوبا) و بَلَنْسیه (والنسیا) را آغاز کرد.
5️⃣ «ال سید» (که لقب او شکل اسپانیولی «سیّد» عربی است) بعدها به موضوع حماسهسراییهای اغراق‌آمیز #الیگارشی_صلیبی بدل شد و در مقام یک قهرمان افسانه‌ای جای گرفت؛ و در سدهٔ بیستم، در #مکتب_هالیوود، بر اساس این افسانه‌ها از «ال سید» فیلم‌ها ساخته شد. این در حالی‌است که محققین او را حادثه‌جویی می‌شناسند که: «به #رذایل عصر خویش بیش از فضایل آن متصف بود.»
6️⃣ در این اسطوره‌ها گفته می‌شود که «اِل سید» با سرمایه‌گذاری یک «شیّاد زیرک» و ۳۰۰ سوار، تهاجم غارتگرانهٔ خود را آغاز کرد و خزانه‌داران و کارگزارانش #یهودی بودند. این افسانه‌ها صحّت دارد. غارتگریهای «اِل سید» در اصل یک سرمایه‌گذاری مالی از سوی #یهودیان بود. دایرةالمعارف یهود می‌نویسد: «اِل سید» از راکوئل و ویداس، یهودیان ساکن شهر برغش (بورگس) پایتخت کاستیل، وام گرفت و با این پول به والنسیا حمله برد.
✡️ «اِل سید»؛ نمونه‌ای از پیوند منحوس شهسواران صلیبی با زرسالاری یهودی (٣)
1️⃣ سرمایه‌گذاری یهودیان در غارتگریهای «اِل سید» سرآغاز پیوند قدرت مالی و اطلاعاتی #زرسالاری_یهودی با قدرت سیاسی و نظامی #شهسواران_صلیبی است؛ پیوندی شوم که تا به امروز ادامه دارد. دایرةالمعارف یهود دوران جنگهای الیگارشی صلیبی علیه مسلمانان در شبه جزیره ایبری را نمونه‌ای مثال‌زدنی از نقش «سرمایه‌گذاری کلان و گسترده مالی» #یهودیان در تکاپوهای نظامی یافته است.
2️⃣ آلفونسو ۱۳ سال پس از آغاز سلطنتش در کاستیل، و پس از یک دوران آشوبگری و راهزنی در منطقه بهوسیله «اِل سید»، سرانجام به جنگ با یحیی بن اسماعیل، پسر امیری که جوانمردانه به او پناه داده بود، برخاست و در صفر ۴۷۸ق./ مه ۱۰۸۵م. #طلیطله را اشغال کرد. طلیطله نخستین ایالت #اندلس بود که به چنگ حکمرانان مسیحی افتاد.
3️⃣ یازده سال پس از سقوط طلیطله، #جنگ_صلیبی اول (۱۰۹۶-۱۰۹۹) و تهاجم حکمرانان و الیگارشی اروپا به سرزمینهای اسلامی آغاز شد. لشکرکشی‌های آلفونسوی ششم دومین سرمایه‌گذاری بزرگ مالی (و اطلاعاتی) یهودیان در عملیات نظامی الیگارشی اروپا در شبه جزیره ایبری، پس از «اِل سید»، است.
4️⃣ پس از اشغال طلیطله، این شهر به کانون پرتکاپوی مالی و سیاسی و فرهنگی #یهودیان بدل شد؛ و از جمله گروهی از یهودیان به ترجمه آثار عربی به زبان لاتین مشغول شدند.
5️⃣ #الیگارشی_یهودی طلیطله، که با دربار آلفونسو هم‌بسته بود، با مسلمانان سلوکی ستمگرانه داشت تا بدان‌جا که با مرگ آلفونسو (۱۱۰۹) «مردم شهر شوریدند و یهودیان را مورد حمله قرار دادند.»
6️⃣ در زمان آلفونسوی هشتم (۱۱۵۸-۱۲۱۴) امیران مسلمان اندلس تلاش برای بازپس‌گیری طلیطله را آغاز کردند و سران یهودی چون یوسف الفخار و پسرش آبراهام، برخی از اعضای خاندان ابن عزرا و یوسف ابوعمر بن شوشن در دفاع از شهر «فعالانه شرکت جستند.»
✍️ استاد عبدالله شهبازی