⬅️فساد مالي #وزيران و دولتهاي بر سر كار آمده در دوران پهلوي دوم زبانزد خاص و عام است
⬅️هر دولتي كه بر مسند قدرت مينشست، بيشتر از دولت قبلي مرتكب اعمال فاسد ميشد و جالب اينجا است كه هر دولت و كابينهاي كه بر سر كار ميآمد، سرلوحه كار خود را #مبارزه با فساد قرار ميداد و اعلام ميكرد: «دولتها با فساد و در كنار فساد زندگي كردهاند و با عوامل و اسباب فساد در حال سازش دائمي و همزيستي مسالمتآميز به سر بردهاند.»
⬅️ مهمترين و اصليترين راه براي سوءاستفادههاي مالي و فساد دولتهاي رژيم، #خريد تسليحات از طريق بودجه نظامي بود.
⬅️طبق آمار موجود در دهه 1970 ارتش ايران داراي سلاحهايي بود كه حتي نيروهاي نظامي آمريكا هم به آنها مجهز نبودند و برخي از آنها براي ارتش آمريكا گران تشخيص داده شده بود که در ادامه به آن کامل خواهیم پرداخت.
⬅️بودجه مستقيم وزارت جنگ از سال 1953 تا 1961 به ميزان 65 ميليارد ريال يعني چهار برابر بودجه صنعتي و كشاورزي بود؛ كمكهاي نظامي آمريكا به ايران باعث شد 40 درصد از بودجه نفت كه بايد براي كارهاي عمراني و توسعه اقتصادي خرج ميشد، صرف كسري بودجه ناشي از نظاميكردن كشور شود
در دولتهاي انتصابي، مشاغل و پستهاي دولتي، حكومتي و سفارتخانهاي با پرداخت رشوههاي كلان جابهجا ميشد؛ اين مشاغل ممكن بود به كساني داده شود كه هرگز تخصصي در امور محوله نداشتند.
⬅️نفوذ صاحبان ثروت و قدرت در دولتمردان و وزيران به جايي رسيده بود كه حتي ممكن بود اقتصاد مملكت را با بحران روبهرو كند
⬅️يكي از اين نمونهها مربوط به وقتي است كه #گلسرخي، وزير منابع طبيعي بود. وي با يكي از تجار معروف به نام #آهنچيان قرار گذاشتند هر جا زمين يا ملك باارزشي يافتند، آن را جزو اراضي منابع طبيعي (ملي) معرفي كرده و آن را از تملك صاحبش خارج كنند و بعد از خريد ارزان، زمين را از ملي بودن خارج كرده، به چند برابر قيمت بفروشند و در اين ميان سود حاصله را بين خود تقسيم كنند!!!!
5⃣
⬅️ یكی از برادران شاه، #غلامرضا؛ به همراه خانوادهاش، سهامدار بسیاری از شركتهای اقتصادی كشور بودند.
⬅️ اسامی شركتها و میزان سهام غلامرضا و خانوادهاش عبارت بودند از: كارخانجات آزمایش: 50 درصد سهام؛ شركت ریسندگی و بافندگی كرج: اكثر سهام؛ شركت كارخانجات نورد و پروفیل ساوه: منیژه پهلوی سهامدار عمده؛ شركت تمیشان: غلامرضا، جزو سهامداران؛ شركت اینداستریال هومز اینترنشنال، غلامرضا و منیژه، كلیهی سهام؛ كشت و صنعت تمیشان، غلامرضا، 40 درصد سهام؛ شركت كشاورزی پارسی شهر، غلامرضا، كلیهی سهام؛ كشت و صنعت آبی، غلامرضا سهامدار عمده؛ شركت كشاورزی و عمرانی سبزدشت، غلامرضا سهامدار عمده؛ شركت تولیدی سیاك، غلامرضا سهامدار عمده؛ كلوپ ورزشی دریاكنار، غلامرضا و بنیاد پهلوی كلیهی سهام؛ سهامدار شركت خدمات سرمایهگذاران ماوراءبحار؛ سرمایهگذاری در بانك چیس منهتن بالغ بر پانصد هزار دلار؛ شركت سهامی خاص كالای الكتریك، غلامرضا پهلوی 5/12 درصد سهام.
⬅️موارد فوق بخشی از ثروت و دارایی غلامرضا و خانوادهاش بود كه از طریق رانت خانوادگی به عنوان برادر پادشاه، كسب كرده بود.
⬅️عبدالرضا پهلوی برادر دیگر محمدرضا بود كه مالك زمینهای وسیعی در مازندران، به خصوص ساری بود. از املاك واگذاری نزدیك به 3700 هكتار در اختیار وی بود كه در آن گندم بذری میكاشت و به وزارت كشاورزی میفروخت و سود سرشاری عایدش میشد. علاوه بر آن، عبدالرضا از سهامداران گروه كارخانههای نورد آلومینیم و شركت ماشین آلات كشاورزی جاندیر و مالك شركت شكار ایران بود.
⬅️عبدالرضا مانند سایر افراد خاندان پهلوی برای افزایش درآمدهای خود از انجام معاملات غیرقانونی و نیز دریافت رشوه از شركتهای اقتصادی برای عقد قراردادهای خلاف مقررات، رویگردان نبود. از جمله موارد رشوهخواری عبدالرضا میتوان به قرارداد احداث كارخانهی كاغذسازی در شمال ایران توسط یك شركت كانادایی اشاره كرد. در این معامله، عبدالرضا با استفاده از نفوذ خود از وزیر دارایی میخواهد كه مبلغ قرارداد ساخت كارخانه از هشتاد میلیون دلار به یكصد میلیون دلار افزایش پیدا كند. در مقابل شركت كانادایی علاوه بر مشاركت وی در معامله، مبلغ دوازده میلیون دلار به حساب او واریز میكند.
6⃣
⬅️ برادر دیگر شاه #محمودرضا بود كه در امر سرمایهگذاری و داشتن سهام در شركتهای مختلف، فعالیت زیادی داشت. كسب سهام بسیاری از كارخانجات و مؤسسات اقتصادی به وسیلهی وی، ناشی از جایگاه او به عنوان یكی از اعضای خانوادهی سلطنتی بود، جایگاهی كه میتوانست برای صاحبان و سایر سهامداران سودآور و پولساز باشد، زیرا به وسیلهی محمودرضا میتوانستند از موانع قانونیِ گمركی و مالیاتی به راحتی عبور كنند. محمود رضا 24 مؤسسهی صنعتی، چندین معدن، یك كارخانهی آجر و یك كارخانهی لاستیك اتومبیل داشت. اسامی بانكها و مؤسساتی كه با محمودرضا پهلوی شراكت داشتهاند، عبارتند از: شركت فیروزهی مشهد: محمودرضا، سهامدار؛ شركت صنعتی شهوند: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت معدنی دونا: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت معدنی ایران و رومانی: محمودرضا، جزو سهامداران؛ شركت دونا سنگ: بنیاد پهلوی و محمدرضا جزو سهامداران؛ شركت معدنی نورگان: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت شهباف: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت بریجستون ایران: محمودرضا با مشاركت دو شركت ژاپنی، سهامدار عمده؛ شركت ایران پوبلن: محمودرضا، جزو سهامداران: شركت آجر جنوب: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت ساختمانی كلید [یا كلبه]: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت میمجیممیم: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت عمران ملك شهر: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت خانهسازی و توسعهی تهران بزرگ: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت شهرسازی و ساختمانی فرحآباد: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت كشت و صنعت شهیاران: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت كشاورزی كیانشهر: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت كشاورزی و دامپروری ایران: محمودرضا، اكثریت سهام؛ شركت صنایع و كشاورزی كل تپه: محمودرضا، اكثر سهام؛ شركت ماشینآلات عمرانی و واردات ماشینآلات راهسازی ساختمانی: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت تداركات و خدمات دریایی باسكو: محمودرضا، سهامدار عمده؛ شركت هتل شهسواران: محمودرضا، اكثریت سهام.
⬅️ احمدرضابرادر دیگر شاه به واسطهی استفاده از موقعیت خاندان خود صاحب و یا سهامدار مؤسسات اقتصادی چندی بود كه از جملهی آنها میتوان به شركت كشت و صنعت شاهینكی؛ شركت كشاورزی شهرناز؛ شركت كشاورزی شهپرن؛ شركت تهران یوره؛ مركز بینالمللی پروژههای ایران؛ شركت توسعهی تجارت شهاوران و شركت كارخانههای نان ماشینی اشاره كرد.!!!!
7⃣
⬅️در كنار فرزندان پهلوی اول، همسران وی نیز از موقعیت و جایگاهشان به منظور دستیابی به منافع اقتصادی بیشتر بهرهبرداری میكردند. ملكه توران امیرسلیمانی سومین همسر پهلوی اول، زمانی كه از واگذاری املاك سلطنتی در مازندران به درباریان مطلع شد، از محمدرضا درخواست كرد كه یكی از دهات مزروعی مازندران به وی واگذار شود، شاه نیز دستور داد، هر یك از دهات شمال را كه وی طالب آن است به او واگذار كنند. ملكه توران نیز یكی از زمینهای مرغوب مازندران به نام ایزده را انتخاب كرد. وی با پرداخت مبلغی بالغ بر سیصد هزار تومان، مالك سه دانگ از دهستان ایزده شد و ظرف مدت سه سال، زمینها را از صد و پنجاه هكتار به پانصد هكتار توسعه داد. در موردی دیگر، ملكه توران وقتی از اعتبارات كلان دولت برای ساخت مسكن باخبر شد، به فكر استفاده از آن و ساخت شهركی با نام تورانشهر افتاد. به همین منظور در اواخر سال 1353 با یك معمار آلمانی قراردادی را منعقد ساخت تا این شهرك در زمین ملكی او به مساحت هفتصد هزار مترمربع واقع در جنوب تهران احداث شود؛ هر چند به علت بروز پارهای مشكلات این پروژه معوق ماند.
⬅️فساد رشوهخواری و رانتخواری دربار محمدرضا، ابعاد بسیار وحشتناكی داشت. خواهران، برادران و سایر افراد خانوادهی شاه، واسطهی عقد قراردادهای كلان شركتهای خارجی با دولت بودند و علاوه بر دریافت سهام این شركتها، رشوههای فراوانی نیز بهعنوان حقالعمل دریافت میكردند. با گسترش رویهی رشوهخواری و دریافت كمیسیون در خانوادهی سلطنتی، درباریان و سایر نزدیكان پهلوی نیز به این شیوه متمایل شدند و به زودی هر یك از افرادی كه ارتباطاتی با دربار داشت، از این راه ثروتهای هنگفتی را به چنگ آوردند. به دست آوردن اینگونه درآمدهای نامشروع گاه رسواییهایی را نیز به دنبال داشت.
8⃣
⬅️فریدون هویدا در كتاب خاطرات خود دراینباره نوشته است:
«... یك بار كمیسیون تحقیق سنای آمریكا افشا كرد كه در جریان یكی از معاملات با كمپانیهای آمریكایی، عدهی زیادی از جمله شوهر خواهر شاه و فرمانده نیروی هوایی ایران [ارتشبد محمد خاتمی] به اتفاق پسر بزرگ والاحضرت اشرف [شهرام] رشوهی هنگفتی دریافت كردهاند و نیز در موقعی دیگر همه باخبر شدند كه دریادار رمزی عطایی، فرماندهی نیروی دریایی، ضمن یك معاملهی تسلیحاتی، حدود سه میلیون دلار رشوه گرفته است... در سال 1356 كه به دستور شاه قرار شد امر توزیع غذای رایگان بین دانشآموزان، تحت نظر مادر ملكه [فریده دیبا] اجرا شود، آنچنان سوءاستفادههایی صورت گرفت كه یكی از دوستانم میگفت در یكی از شهرهای ساحلی دریای خزر به چشم خود دیده كه كامیونهای حاوی مواد غذایی برای مدارس آن شهر، محمولات خود را در بازار میفروختند.»
9⃣
⬅️دوستان گرامی #مقایسه «فسادهای» مالی حکومت پهلوی با پروندههای كنوني فساد درست نیست زيرا #حکومت پهلوی براساس «فساد» بنا شده بود در حالی که جمهوری اسلامی نظامی مبتنی بر «پاکی» است و مقایسه این دو حکومت با هم «درست» نیست.
⬅️ گاهی یک #فرد فساد ميکند که نظام با جدیت پیگیری و برخورد ميکند اما برخی آن را بهانه قرار داده و همراه با رسانه های استکباری و صهیونیستی به آن دامن ميزنند و برخی در این زمینه #رژیم پهلوی که فساد افراد در #راس آن یک قاعده بود و همه فاسد بودند را با نظامی که مبنایش بر پاک دستی و صداقت است مقایسه ميکنند.
⬅️دوستان ما مدیون شهدا و امانتدار میراث خون شهدا هستیم که با فداکاری آنها استبداد، ظلم و خفقان دوران طاغوت از بین رفته و این انقلاب ارزشمند به دست آمده است که متاسفانه امروزه برخی بدون توجه به #آرمان ها و ارزش های انقلاب و به بهانه های واهی، چند پرونده فساد در این نظام را با نظام قبل مقایسه ميکنند
⬅️دوستان گرامی توجه فرمایید که اینها به #بهانه دعواهای سیاسی و ملاحظات حزبی یک پرونده را بعنوان بزرگترین فساد قرن به کل انقلاب و نظام تسری ميدهند، درحالیکه یک متخلف با تقلب، زد و بند و همراهی برخی منفعت طلبان در بانک یا دستگاه های دیگر، مبلغ بزرگی را اختلاس کرده که این از ضعف نظارت و مدیریت دستگاه های مرتبط اتفاق افتاده است.
⬅️چرا باید به خاطر دعواهای جناحی و تسویه حسابهای حزبی حرف هایی بزنیم که کل انقلاب را زیر سوال ميبرد، رقابت های جناحی ارزش این جفاها را ندارد.
1⃣0⃣
⬅️دوستان توجه فرمایید که در تحلیل و ارزیابی میزان فساد اقتصادی کشور در دوران طاغوت و مقایسه آن با ضریب انحرافات اقتصادی در دوران جمهوری اسلامی ایران و تفاوت های این دو دوره ، نباید این نکته ظریف فراموش شود که #فساد در دوران پیش از انقلاب،سیستماتیک و قانونی بوده است.
⬅️بسیاری از پرونده هایی که امروز تحت عنوان اختلاس، دزدی، پولشویی ، رانت و ... از آن یاد می شود،در دوران پیش از سال 1357 ،کاملا قانونی و موجه بوده و گویی این موضوع از حقوق مسلم مقامات پهلوی به شمار می رفته است و یکی از دلایل اصلی متزلزل شدن رژیم منحوس پهلوی و در نهایت سقوط آن، به عمق همین فسادها و نارسایی ها و نارضایتی عمومی مردم از زیاده خواهی های علنی و به اصطلاح قانونی خاندان پهلوی و مقربان آن ها معطوف می شد.گ
⬅️میلسپو (مستشار نظامیِ آمریکایی)در این خصوص می نویسد: رضا شاه، روی هم رفته، مملکت را پاک دوشید؛ روستائیان، عشایر و زحمتکشان را بیچاره کرد و از زمین داران باج هنگفت گرفت و در عین آنکه اقداماتش طبقه جدید (سرمایه داران-تجار) انحصارگران، پیمانکاران و مقربین سیاسی را غنی ساخت، تورم، مالیات های سنگین و...سطح زندگی مردم را کاهش داد.
آنچنان که اسناد نشان میدهد؛ ثروت رضاخان به هنگام مرگ، حداقل سه میلیون پوند و حدود یک و نیم میلیون هکتار زمین بوده که بخشی از آنها با مصادره مستقیم و برخی دیگر با مجاب ساختن مالکان این اراضی به فروش اجباری آنها با قیمت نازل و نقل و انتقال های دولتی (اما به واقع غیر قانونی) ، ضمیمه ثروت رضاه شاه شده بود.
گزارشهای سفارت بریتانیا به عنوان یکی از اصلی ترین و بزرگ ترین حامیان رضاخان بر جلوس او بر تخت سلطنت نیز موید فسادِ اقتصادیِ شدید نخستین شخص مملکت در زمان پهلوی اول است.
⬅️در گزارش اشاره شده اینچنین قید شده؛ اشتهای سیری ناپذیر وی به اندازه ای است که عجیب نخواهد بود اگر چند صباح دیگر کسی بپرسد چرا اعلی حضرت بی درنگ همه ایران را به نام خود به ثبت نمی رساند؟
1⃣1⃣
⬅️وزیر مختار بریتانیا چنین نوشته است:
او همچنان در کارانباشت ثروت از #راههای مشکوک است و فرماندهان ارشد نظامی خود را نیز در کار آزاد گذاشته و در عین حال از هیچ فرصتی برای #بی اعتبار کردن فرماندهان در صورت سوء ظن نسبت به قدرت گرفتن آنها از طریق اندوختن ثروت پرشمار برای بهره گیری شخصی دریغ نمیکند و البته اگر آنها سهم عده ای از ثروت به دست آمده را به شاه بدهند، او نیز از دزدی های آنها چشم پوشی خواهد کرد.
⬅️چنین گزارشهایی در ارتباط با #فساد اقتصادی دوران پهلوی اول کم و محدود نیست و با یک بررسی و تحقیق در ارتباط با وضعیت اقتصادی حاکم در دوران پهلوی به روشنی به عمق فاجعه مذکور پی خواهیم بُرد.
⬅️سازمان اطلاعاتی ایالات متحده در گزارشی در ارتباط با #فساد خاندان پهلوی می نویسد:
اخیرا رئیس یکی از بزرگ ترین بانک های ایران به یکی از مقامات سفارت گفته که توجه شاه را نسبت به یکی از معاملات اشرف جلب کرده که اگر جزئیات آن علنی شود، بازتاب منفی در پی خواهد داشت و البته شاه نیز به این گزارش بی توجهی میکند و گویی اهمیتی برای وی نداشته است.
1⃣2⃣
✅حوزه نظامی
⬅️در سال 1356 ایران بزرگترین بازار خرید سلاحهای آمریکایی بود. بنابر آمار ارائه شده توسط وزارت دفاع آمریکا، در فاصله سالهای 1351 تا 1356 چیزی نزدیک به 15 میلیارد دلار جنگ افزار آمریکایی به ایران فروخته شده بود. این قراردادها به نارضایتیهای اقتصادی دامن میزد؛ به ویژه که برای اجرایی کردن و برآورده ساختن نیازهای تکنولوژیک این قراردادها نیاز به حضور مستشاران آمریکایی بود و این مسئله نگرش و باور منفی مردم ایران به آمریکا و وابستگی محمدرضا به واشنگتن را بیش از پیش هویدا میساخت. در واقع بنابر آمار چیزی قریب به 60 هزار مستشار آمریکایی در سال 1356 در ایران حضور داشتنند.
⬅️خریدهای تسلیحاتی شاه به ایالات متحده محدود نمیشد. در واقع عطش شاه برای خرید جنگ افزار آن قدر زیاد بود که آمریکا نیز نمیتوانست به تنهایی جوابگوی نیازهای شاه باشد. البته چنین توانی تنها به دلیل افزایش قیمت نفت بود. در واقع شاه به جای تکیه بر درآمدهای نفتی برای توسعه زیرساختهای کشور، این ثروت هنگفت را صرف جاهطلبیهای شخصیش کرد. بر این اساس بود که در دهه 50 شاهد افزایش خرید جنگ افزار از متحدین غربی همچون انگلستان بودیم.
1⃣3⃣
⬅️ایران در فاصله سالهای 1351 تا 1355 نزدیک به 800 تانک چیفتن(Chieftain) از انگلستان خریداری کرد. ارزش هر یک از این تانکها حدود 150 میلیون پوند بود. نکته جالب توجه در مورد این قرارداد این بود که انگلستان فروش این تانکها به لیبی و اسرائیل را ممنوع کرده بود. این تانکها اضافه بر 400 تانک اسکورپیون(Scorpion) و زره پوشهایی از نوع فوکس (Fux) بود که پیش از این از انگلستان خریداری شده بود.
⬅️ از دیگر کشورهایی که در دوران سلطنت محمدرضا، ایران تجهیزات نظامی خود را خریداری میکرد ایتالیا بود. در اوایل دهه 1350 و با افزایش درآمد ایران از فروش نفت، تهران 25 هلیکوپتر نظامی از ایتالیا خریداری کرد. همچنین تهران سفارش خرید 25 هلیکوپتر سبک دیگر را به ایتالیا داد. در همین حال تهران 120 موشک ضدکشتی را خریداری و همچنین 8 رادار کنترل را دریافت کرد
1⃣4⃣
⬅️در میان سالهای دهه 50 ایران به دلیل خروج نیروهای انگلیسی از منطقه تصمیم گرفت نیروی دریایی خود را تجهیز کند. تهران سفارش خرید 4 کشتی جنگی را به انگلستان داد. در همین حال محمدرضا دستور خرید یک کشتی جنگی 2300 تنی را به نیروی دریایی داد. در سال 1351 دولت ایران اعلام کرد که قصد دارد نیروی دریایی را به هاورکرافت (Hovercraft) مجهز کند. بدینترتیب 2 فروند هاورکرافت از انگلستان خریداری شد. خرید هاورکرافت از انگلستان تا سال 1357 که انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسید به 14 عدد رسید. در همین سالها بود که موافقتنامهای میان دو کشور برای ساخت مشترک موشکهای ضد تانک منعقد گردید.
⬅️در اواخر دهه 1340 شمسی و در دوران ریاست جمهوری ژنرال دوگل تهران 16 فروند هلیکوپتر ساخت فرانسه را خریداری کرد. همچنین تهران 2000 موشک ضد تانک را از فرانسه در فاصله سالهای 1343 تا 1346 خریداری کرد. بعدا در دهه 1350 تهران سفارش خرید 1000 موشک ضد تانک دیگر را نیز به فرانسه داد. در همین سالها بود که سفارش خرید برخی ادوات نظامی سبک و سنگین به فرانسه داده شد. تجهیزاتی همچون لوازم نقشهبرداری، ضدهوایی و دوربینهای پیشرفته از جمله وسایلی بودند که توسط رژیم پهلوی خریداری شده و در اختیار نیروهای نظامی کشور قرار گرفت.
این درحالی ست که برای استفاده از این تجهیزات هم باید مستشاران نظامی آن کشورها را به خدمت میگرفت چون تکنولوژی ساخت واستفاده از آن هیچ وقت به کشور وارد نمیشد !!!!
1⃣5⃣
⬅️درپایان باید عرض کنم از آنجا که #نگاه شاه همواره به خارج بود، خرید تجهیزات نظامی از دیگر کشورها به هر طریق وهر قیمتی توسط وی چندان عجیب به نظر نمیرسید.
⬅️حکومت ایران در دوران #سلطنت محمدرضا به جای تکیه بر #موازنه داخلی بر موازنه خارجی دلخوش کرده بود. موازنهای که در نهایت نتوانست سلطنت او را از سرنگونی نجات دهد. به عبارت سادهتر هیچ کدام از این قراردادها و بهتبع آن حامیان خارجیش نتوانستند در مقابل سیل خروشان ملت کاری از پیش برند و در نهایت سلطنت محمدرضا پس از 37 سال ساقط شد. این در حالی بود که محمدرضا میتوانست با #تکیه بر توان و ظرفیت داخلی و با در پیش گرفتن شیوه درست #حکمرانی، بسیاری از نیازهای نظامی خود را بدون کمک گرفتن از قدرتهای جهانی مرتفع سازد.همانطوری که در حال حاضر #تمام نیازهای دفاعی ما توسط خودمان برطرف وتازه خود #جزو صادرکنندگان تسلیحات نظامی هستیم و از کشوری #فقط مصرفی به کشوری #خودکفا تبدیل شده ایم.
1⃣6⃣