آیه ۶ - سوره بقره
آیه إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُون [6]
كسانى كه كافر شدند، براى آنان يكسان است كه آنان را [از عذاب الهى] بيم دهى يا ندهى؛ ايمان نخواهندآورد.
امام باقر (علیه السلام) با ورود پیامبر (به شهر مدینه و آشکار شدن نشانههای درستی و حقّانیّت نبوّت ایشان، یهودیان به فکر چاره و مکرکردن افتادند و گروهی چون مالکبنصیف، کعببناشرف، حیّبناخطب، جدیبناخطب، ابویاسربناخطب و ابولبابهبنعبدمنذر و شعبه برای تکذیب و ردّ حضرت به پای خاستند. مالک به رسولخدا (گفت: «ای محمّد (! تو میپنداری فرستادهی خدایی»؟ حضرت فرمود: «بله چنین است»! او گفت: «ما هرگز به تو ایمان نمیآوریم مگر اینکه این فرش زیر پای ما یا این تازیانه و یا این درازگوش به رسالت و صداقت تو شهادت دهند ...» [پس از مکالمهای طولانی با پیامبر (آن یهودی] بهسوی مرکبش بازگشت تا سوار آن شود و الاغ هم به طرف او آمد؛ همچون چهارپایی که خوب تربیت شدهباشد. هنوز هفت، هشت قدم جلوتر نرفته بود که خداوند، درازگوش را به سخن درآورد و گفت: «ای بندهی خدا! تو چه بد بندهای هستی که آیات الهی را دیدی ولی به آن ایمان نیاوردی! من درازگوش هستم که خداوند [اقرار به] یگانگیاش را به من ارزانی داشته و به این وسیله مرا گرامی کرد و من شهادت میدهم که خدایی جز او نیست؛ او یگانه بیهمتاست ...»! پس کعب گفت: «ای محمّد (! از این پس که تو این چهارپای مرا جادو کردی، من دیگر نیازی به آن ندارم». [و از آنجا رفتند ...] پس از اینکه آنان بدون ایمانآوردن به رسولخدا (او را ترک کردند، خداوند فرمود: ای محمّد! بدان که موعظه برای کافران سودی ندارد زیرا که برای ایشان انذاردادن، موعظهکردن و ترساندن، با انذارندادن و نترساندن، یکسان است. آنها ایمان نمیآورند و نبوّت تو را تصدیق نمیکنند. آنها در حالیکه این نشانهها را دیدند، کفر ورزیدند! چگونه به سخن و دعوت تو ایمان بیاورند؟!
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۲۶
امام صادق (علیه السلام) کفر در کتاب خدا بر پنج قسم است. یکی از آن اقسام، کفر معاندین است که خود، دو صورت دارد: یکی مخالفت از روی علم و آگاهی؛ و دیگری مخالفت از روی نادانی. امّا کسانی که ناآگاهانه مخالفت میکنند همانهایی هستند که مشمول این سخن خداوند میباشند: إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا سَواءٌ عَلَیْهِمْ ... پس ایشان بدون آگاهی کافر شدند و عناد ورزیدند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۲۸
امام باقر (علیه السلام) هنگامیکه آن گروه (یهود) بدون اینکه ایمان بیاورند از نزد رسولخدا (رفتند، خداوند این آیه را نازل کرد: ای محمّد بدان که موعظه برای کافران سودی ندارد؛ چرا که اگرآنها را از عذاب الهی بترسانی یا نترسانی فرقی برایشان ندارد و ایمان نمیآورند.
#تفسیر سوره بقره
آیه 7
خَتَمَ اللهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ عَلى سَمْعِهِمْ وَ عَلى أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيمٌ [7]
( خدا بر دلها و گوشهاى آنان مهر نهاده؛ و بر چشمهايشان پردهاى افكنده شده؛ و عذاب بزرگى در انتظار آنهاست.
امام رضا (علیه السلام) «ختم» مهری است که بر دل کفّار به جزای کفرشان نهاده شده است.
امام عسکری (علیه السلام) [معنای این آیه آن است که] خداوند بر قلوب ایشان علامت و نشانهای گذاشت که اگر هر یک از فرشتگانی که خود بخواهد، به آن مهر نگاه کند آن نشانه را میشناسد و میداند که ایشان از کسانی هستند که ایمان نیاوردهاند و همینطور بر گوشهای آنان نیز چنین علامت و نشانههایی گذاشت و بر چشمهایشان هم پردههایی افکند. و وقتی که آنها از توجّه به آنچه موظّف به انجام آن بودند اعراض کرده، دربارهی آنچه از آنها خواسته شدهبود کوتاهی نموده و نسبت به چیزی که باید به آن ایمان آورند غفلت ورزیدند مثل کسی شدند که بر روی چشمهایش پردهایست که پیش روی خود را نمیبیند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۰
امام صادق (علیه السلام) زمانیکه رسولخدا (برای قوم یهود و عدّهای از منافقین، معجزات را آشکار فرمود ولی آنها با کفر با آن حقیقت، مقابله کرده و ایمان نیاوردند، خداوند دربارهی ایشان خبر داد که بر قلبها و گوشهایشان مهری نهاده است که برای ملائکهی مقرّب علامت و نشانه باشد. این فرشتگان مقرّب الهی کسانی هستند که اخبار این دروغگویان و احوالات بیانشدهی آنان در لوح محفوظ را میخوانند و چون به احوالات ایشان، قلبها، گوشها و چشمانشان نگاه کرده و مُهر خداوند، که بر [پروندهی] آنها زده شده را ببینند، معرفت آن فرشتگان به خداوند و به علم او که تا قبل از این به آن یقین پیدا نکردهبودند، زیادتر میشود. وقتی فرشتگان، این افراد را ببینند که بر قلب و سایر اعضایشان مهر و علامت زده شده، همانطورکه در لوح محفوظ خواندهبودند و همان مطالبی را که خوانده بودند و در قلبها، گوشها و چشمان آنها مشاهده کنند، ایمان و یقینشان به علم خداوند به علم غیب، بیشترمیشود.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
امام عسکری (علیه السلام) کفّار در آخرت گرفتار عذابی خواهندشد که برایشان آماده شده است و در دنیا نیز این عذاب برای کسانی خواهد بود که خدا میخواهد آنها را بهوسیلهی عذابهای بیدارکننده اصلاح کند. تا اینکه [این بندگان] با این عذابهای بیدارکننده متوجّه لزوم عبادت و اطاعت خدا شده و با عذابهای بیچارهکننده [ای که گرفتارش میشوند به خود آمده و] به مسیر حکمت و عدالت الهی بازگردند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۲
#تفسیر سوره بقره
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنين [8]
گروهى از مردم كسانى هستند كه مىگويند: «به خدا و روز بازپسين ايمان آوردهايم»! درحالى كه ايمان نياوردهاند.
امام صادق (علیه السلام) خداوند در وصف منافقین این آیه را بیان میکند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۴
امام کاظم (علیه السلام) هنگامیکه رسولخدا (در روز غدیر، امیرمؤمنین علیّبنابیطالب (علیه السلام) را [در آن جایگاه] ایستاند، [و خطبهی غدیر را بیان فرمود] از میان آن جمع، عمربنخطاب برخاست و گفت: «مبارک باشد ای پسر ابوطالب! تو مولای من و مولای هر مرد و زن مؤمن شدی»! سپس درحالیکه این عهد و پیمان با تمام تأکید و استحکام از آنها گرفتهشد از آنجا بیرون رفته و پراکنده شدند. بعد از آن رویداد، گروهی از سرکشان ستمگر آن قوم، در میان خویش دسیسه چیده و توافق کردند و گفتند: «اگر برای محمّد (حادثهای رخ داد و از دنیا رفت ما قطعاً این امر را از علی (علیه السلام) دفع میکنیم و اجازه نمیدهیم این مقام برای او باشد و در این جایگاه بماند». امّا خداوند متعال از دلهای آنان و آنچه در آن میگذشت آگاه بود. آنها نزد رسولخدا (میآمدند و میگفتند: «به راستی که علی (علیه السلام) را نزد خداوند، خود و ما محبوبترین آفریدگان قرار دادی و او را برای در امان نگاهداشتن ما از حکومت بیدادگران و ستمگران کافی دانستی و ما را در این موارد کفایت کردی». این در حالی بود که خداوند متعال میدانست آنان در دل، خلاف گفتههایشان و در سر، دسیسهای دارند و در راه دشمنی با او استوارند و برآنند تا این مرد شایسته را از این امر کنار زنند. لذا خداوند حضرت محمّد (را از نیّت آنها با خبر ساخت و فرمود: «ای محمّد (! بعضی از مردم میگویند ما به خدایی که تو را فرمان داد تا علی (علیه السلام) را امام و مهتر و پیشوای امّتت گردانی، ایمان داریم؛ حال آنکه آنان به این مطلب (ولایت علی (علیه السلام)) ایمان ندارند؛ بلکه بر کشتن تو و او تبانی کرده و خود را آماده کردهاند تا بعد از مرگ تو از علی (علیه السلام) سرپیچی کنند».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۳۴