✅واکاوی یک رویداد مهم تاریخی(به مناسبت کودتای۳اسفند۱۲۹۹)
🔴برافتادن سلسله قاجار و به قدرت رسیدن رضا خان پهلوی از مقاطع بسیار مهم تاریخ معاصر ماست که سبب تغییر و تحولات سیاسی؛ اجتماعی؛ فرهنگی در سطح کلان و ملی شده است، از این رو بررسی و تحلیل این کودتا و نقش عوامل دخیل دراین واقعه تاریخی اهمیت بسزایی دارد؛اما دگماتیسم و مطلقانگاری در فهم تاریخ سبب تحریف آن شده است و تقلیل رخداد ها به یک عامل خاص و مطلق است
🔴درواقع آنچه سبب کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ شد؛ نتیجه ضعف مفرط دستگاه دولت پس از فتح تهران توسط مشروطهخواهان در سال ۱۲۸۸ از یک طرف و مقتضیات نظام بینالملل بهخصوص منافع امپراطوری بریتانیا در نظمِ در حالِ ظهور پس از جنگ جهانی اول و به قدرت رسیدن بلشویکها در روسیه بود.مشروطهخواهان پس از فتح تهران و خلع محمدعلیشاه قاجار،متأسفانه نه توانستند بر روی برنامۀ مشترکی با هم به توافق برسند و نه در تشکیل دولتی کارآمد و باثبات و توسعهگرا موفقیتی به دست آوردند.
✅ از سال ۱۲۸۸ تا اسفند ۱۲۹۹( زمان کودتا) یعنی به مدت ۱۱سال، ۱۹نخستوزیر مأمور تشکیل کابینه شدند و هیچکدام هم توفیقی به دست نیاوردند. در واقع حال کابینههای مستعجل چنان زار بود که بیشتر آنها توان حفظ خود برای مدت یک سال را هم نداشتند چه رسد به اینکه بخواهند در جهت آسایش و رفاه عموم و جلب رضایت مردم گام بردارند و یا نظم و امنیت را در سراسر کشور تأمین کنند.ازبد حادثه، خطر رشد میلیتاریسم در آلمان، دو همسایۀ استعمارگر شمالی و جنوبی یعنی روسیه و بریتانیا را به فکر رفع اختلافات خود در مناطق مختلف
@goftteman
جهان انداخت؛ بهطوریکه این دو قدرت مهاجم در سال ۱۹۰۷ طی توافقی محرمانه ایران را به دو حوزۀ نفوذِ خود و یک حوزۀ بیطرف تقسیم کردند و در سالهای اولیۀ جنگ نیز طی توافق مخفیانۀ سال ۱۹۱۵ همان حوزۀ بیطرف را هم برای خود در نظر گرفتند تا پس از جنگ، اثری از استقلال و موجودیت ایران باقی نماند!
✅درتحولی شگرف دیگر اما در میانۀ جنگ، بلشویکها رژیم تزارها را برانداختند و درصدد استقرار نظامی اشتراکی و متضاد با منافع قدرتهای اروپایی پس از انقلاب اکتبر برآمدند. این رویداد سبب بطلان قرارداد تقسیم ایران شد، اما با این حال در سایۀ اثرات جنگ و ضعف مفرط دولت مرکزی، اوضاع ایران چنان آشفته و مصیبتبار شد که حکام محلی، هر کدام به انگیزهای، از هر سو سر به نافرمانی و شورش برداشتند و آیندۀ کشور را با مخاطره روبهرو کردند.در آن فضای نومیدکننده و هرجومرجآمیز و مصیبتبار، چشم عموم روشنفکران و رجال ملی و مردم عادی به ظهور فرد مقتدری بود که نقطۀ پایانی بر آن آشفتهبازار بگذارد و کشور را از بینظمی و بیثباتی و فلاکت نجات دهد. راز استقبال اولیۀ عموم روشنفکران از ظهور سردار سپه در عرصۀ سیاست ایران که نتیجۀ کودتای سوم اسفند بود، در همین نکته خلاصه میشود.
@goftteman
✅کودتا اماصرفا درون زا و خودجوش نبود؛ به قدرت رسیدن بلشویکها در روسیه، چنان منافع امپراطوری بریتانیا را تحت تأثیر قرار داد که به ناگزیر سران لندن خواهان استقرار دولتی قدرتمند در ایران شدند. آنها در واقع برای حفظ منافع خود، سیدضیاء و رضاخان و هنگ قزاق را به تصرف تهران و تشکیل دولتی مقتدر برای ایجاد توازن در برابر فشار بلشویکها ترغیب کردند. با این همه، مردم عادی و رجال ملی از این حرکت ناراضی نبودند زیرا پشت ماجرا هر چه بود، آنها اصل تشکیل دولتی مقتدر و توانا به ایجاد نظم و ثبات را به سود کشور میدانستند.ناتوانی دولتها در حل و فصل انواع و اقسام مشکلات جامعه و نومید شدن مردم از بهبود شرایط معمولاً زمینه را برای ظهور افراد مقتدر و استقبال عموم از آنان هموار میکند. این مهمترین درسی است که میتوان از کودتای سوم اسفند۱۲۹۹گرفت؛🙏🌹
@goftteman
🔴چه باید کرد!؟
✅این روزها با طولانیتر شدن جنگ غزه حرف و حدیث از راهکار دو کشوری نیز برای حل و فصل این ابربحران خاورمیانه بالا گرفته است و متحدان غربی اسرائیل و در راس آنها آمریکا بیش از دیگران آن را مطرح میکنند و اخیرا نیز کاخ سفید از به رسمیت شناختن احتمالی کشور فلسطین سخن گفته است. ریشه این راهکار به همان قطعنامه ۱۸۱ تقسیم فلسطین در سال ۱۹۴۷ باز میگردد اما گویا تحت این عنوان برای نخستین بار به وسیله نوام چامسکی پس از شکست سخت کشورهای عربی در جنگ ۶۶ روزه ۱۹۶۷ مطرح شد.
🔴با انعقاد پیمان اوسلو در سال ۱۹۹۳ دوباره این ایده احیا شد و متعاقب "انتفاضه الاقصی" و سپس تشکیل کمیته چهارجانبه بینالمللی (آمریکا، اروپا، روسیه و سازمان ملل) در ۲۰۰۲ و ارائه "نقشه راه" مبتنی بر طرح جرج بوش رفته رفته قوت گرفت و کنفرانسهای صلح متعددی نیز پس از آن برگزار شد، اما راه به جایی نبرد و به موازات آن شهرکسازی در کرانه باختری و قدس شدت گرفت و با محاق رفتن جریان چپ، جامعه اسرائیلی نیز روز به روز راستگراتر شد؛ تا جایی که دیگر مذاکرات صلح میان دو طرف از مارس ۲۰۱۴ به کلی از طرف دولت نتانیاهو متوقف شد.
🔴قبل از حمله هفتم اکتبر حماس، آمریکا در چارچوب انتقال ثقل سیاست خارجی خود از خاورمیانه به مواجهه با چین و روسیه به دنبال کاهش تنشها در منطقه و آرامسازی اوضاع البته با محوریت ادغام اسرائیل در نظم منطقهای بود. در این راستا هم تا حدودی از فشار حداکثری ترامپ علیه ایران فاصله گرفت و به تفاهمات پشت پرده روی آورد.همچنین به آشتی ایران و عربستان نیز چراغ سبز نشان داد و عادی سازی
@goftteman
روابط اسرائیل و عربستان و آتش بس در یمن را در دستور کار جدی قرار داد؛ اما ناگهان ابربحران جهان دوباره سربرآورد و محاسبات و اولویت دیگری در برابر سیاست آمریکا قرار داد و این کشور در کنار حمایت قاطع از اسرائیل در این جنگ دوباره راه حل تشکیل دو کشور را مطرح و بر سر زبانها انداخت. اما پرسش اینجاست که آیا اساسا چنین راهکاری شانسی برای عملیاتی شدن دارد یا خیر؟ ناگفته نماند که عنوان راه حل "دو کشوری" یا "دو دولتی" در حالی که یکی ۷۵ سال قبل تشکیل شده و دیگری هنوز تشکیل نشده در نوع خود قابل تامل و جالب است. درست است که منظور وجود دو کشور در کنار یکدیگر است، اما وقتی یکی وجود دارد و دیگری نه، جا داشت که عنوان راه حل، تشکیل کشور فلسطین میبود که بار معنایی آن ذهنیت جهانی را بیشتر معطوف به ریشه بحران میکند. به هر حال فارغ از آن، واقعیت این است که در شرایط فعلی و در کوتاه مدت و میان مدت شانس خاصی برای تشکیل کشور فلسطین وجود ندارد؛ به دلایل متعدد و در راس آنها سه دلیل عمده برمی گردد
1️⃣نخست این که مطابق قطعنامههای سازمان ملل، جغرافیای اصلی این کشور کرانه باختری (حدود 6 هزار کیلومتر مربع) است که در سایه رشد گسترده شهرکسازی و حضور نیم میلیون یهودی در این منطقه و اشغال آن، عملا جغرافیایی برای تشکیل چنین کشوری باقی نمانده است.
2️⃣دوم این که در طرف اسرائیلی هم اجماع بیسابقهای در جامعه و نیروهای سیاسی حاکم و اپوزیسیون علیه این تشکیل این کشور وجود دارد که برونداد آن را میتوان حمایت گسترده اخیر ۹۹ نماینده از ۱۲۰ نماینده کنست از
طرح نتانیاهو در مخالفت قاطع با به رسمیت شناختن کشور فلسطین مشاهده کرد. مخالفان این طرح هم عموما نمایندگان عرب کنست و چند نماینده چپگرای یهودی بودند. این رایگیری نشانگر این است که ایدئولوژی راست تندرو تا جایی در اسرائیل رسوخ یافته است که صرف شناسایی اعلامی کشور فلسطین را بر نمیتابد،چه برسد به تشکیل آن.در این خصوص هم تفاوتی بنی گانتز و لاپید و نتانیاهو هم نظر هستند.
3️⃣سیاست بینالملل با مرکزیت آمریکا نیز با وجود مواضع اعلامی به دلایل مختلف فاقد اراده کافی برای وارد آوردن فشار براسرائیل برای پذیرش این امر است و از این رو، طرح شناسایی اعلامی کشورفلسطین قبل از تشکیل آن از جانب آمریکا هر چند فی نفسه میتواند فشار جزئی برتل آویو وارد کند،اما منجر به تشکیل کشور فلسطین نخواهد شد و به نظر میرسد که دولت بایدن دو هدف دیگر را در پس این طرح دنبال میکند؛نخست فراهم کردن محملی برای اقناع عربستان به عادی سازی روابط با اسرائیل همزمان با پایان جنگ غزه و یا پس از آن و دوم نیزکنترل تاثیرات منفی حمایت همه جانبه واشنگتن از تل آویو در این جنگ بر وجهه جهانی آمریکا و موقعیت داخلی بایدن و دموکراتها دراین شرایط انتخاباتی
✅بنابراین درشرایط کنونی بهترین راه حل برای کاهش درد و آلام مردم فلسطین در وهله اول فشار به راست گرایان اسراییلی از طریق مجامع بین المللی برای متوقف کردن جنایات و نیز تلاش های دیپلماتیک برای ادغام فلسطین در جامعه جهانی با عضویت در پیمان ها و قرارداد های حقوقی و قضایی برای حرکت به سمت تشکیل کشور فلسطینی و
از همه مهمتر حفظ بازدارندگی لازم برای مقابله باحملات رژیم اسرائیل است🌹🙏
@goftteman
✅تحلیل و بررسی کتاب "تولد اسرائیل" نوشته دکتر صادق زیبا کلام( قسمت دوم)
🔴هر گونه تحقیق و پژوهش پیرامون چرایی تاسیس اسرائیل در میانه قرن بیستم در سرزمین فلسطین بدون تحلیل اوضاع و احوال جغرافی و سیاسی فلسطین قبل از تشکیل اسرائیل ، ابتر و ناقص خواهد بود؛حضور اقوام و گروههای مختلف در سرزمین فلسطین قدمتی بس طولانی دارد ، از حضور فلسطینیها در هزاره سوم قبل از میلاد مسیح ع ، مهاجرت یهودیان به این سرزمین تا ظهور قدرتهای لجستیکی و نظامی در این منطقه از بابلیها ، ایرانیها ، مصریها ، یونانیها ، رومیها ، اعراب مسلمان و ... در طول تاریخ سرزمین فلسطین حکایت از تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه دارد و هر حکومتی که قدرت نظامی و لجستیکی بهتری داشت توانست بر این سرزمین ، مسلط و برای برههای بر آن حکم براند.
⭕اما سخنی به اغراق و گزافه نگفتیم اگر بگوئیم سرنوشت فلسطین در عصر و قرن حاضر با سرنوشت امپراطوری عثمانی گره خورده بود.از قرن ۱۳ میلادی ، امپراطوری عثمانی با تکیه بر قدرت نظامی توانست بر تمام خاورمیانه مسلط شود ، امپراطوری عثمانی حد متصرفات خود را تا نزدیک دروازه های وین گسترش داد و همسایه اروپای شرقی شد؛منطقه فلسطین از زمان فتح دودمان مملوک در قرن ۱۶ تا زمانی فروپاشی امپراطوری ، خود به مدت ۴۰۰ سال تحت حکمرانی سلاطین ترک عثمانی بود. با آغاز کشورگشایی دولتهای غربی و استعمار بلاد دیگر در قرن ۱۹ ، امپراطوری عثمانی که از ضعفهای داخلی رنج می برد ، تاب مقاومت در برابر قدرتهای اروپایی را نداشت و رو به انحطاط
@goftteman
و ضعف نهاد و بعد از شکست در جنگ اول جهانی(مرد بیمار اروپا)،فرو پاشید و خاورمیانه که جز این امپراطوری بود از این تحولات مصون نماند؛کشورهای انگلیس و فرانسه(فاتحان جنگ بینالملل اول) با عقد قرارداد مصیبتبار سایکس-پیکو ، این منطقه را پاره پاره کردند و کشورهای جعلی و بیهویت یکی پس از دیگری از خاک فتنهخیز خاورمیانه به واسطه این قرارداد خباثتآلود سربرآوردند.منطقه فلسطین هم به واسطه این قرارداد به انگلستان واگذار شد.
✅ زیباکلام در کتاب تولد اسرائیل، ریشه اصلی تاسیس اسرائیل را به تحولات قرن ۱۹ و گسترش موج یهودستیزی در قاره اروپا مرتبط میداند و معتقد است که علت اصلی تشکیل اسرائیل را باید علت را در این تحول جستجو کرد و فرضیههای دیگر پیرامون تشکیل اسرائیل ناشی از توهم توطئه است!!در واقع میتوان ادعا کرد که اگر نقش کشورهای غربی در فروپاشی امپراطوری عثمانی و پاره پاره کردن منطقه خاورمیانه و غرب آسیا نبود ، هیچگاه اسرائیل در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا تاسیس نمیشد و تکیه مطلق بر یهودستیزی در قاره اروپا ، مشکلی را حل نمیکند و اینکه بر فرض یهودستیزی اروپاییان ،چرا تاوانش را مردم خاورمیانه و فلسطین بپردازند که از زمان تأسیس اسرائیل در خاک و خون غوطهور هستند(چرا منطقهای محل اسکان یهودیان در نظر گرفته شود که محل برخورد ادیان الهی و نژادهای مختلف است و احتمال درگیری در آن بسیار بسیار بالا بود ، آیا نمیتوان با شک و تردید به مسئله تاسیس اسرائیل در این منطقه که با نژاد و قومیت گره خورده است نگاه کرد؟!)
مسئله دیگری که زیباکلام به آن بیاعتناست را در نگاه ژئوپولتیکی به منطقه فلسطین باید جستجو کرد. پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی و پاره پاره شدن منطقه و خروج کشورهای فاتح جنگ از منطقه ، خلأ قدرتی که حافظ منافع غرب در خاورمیانه باشد به وجود آمد و این کاملا احساس میشد ، بنابراین تأسیس اسرائیل میتوانست این خلأ قدرت را که بتواند هم حافظ منافع غرب در خاورمیانه باشد و هم به دریای مدیترانه مشرف باشد را پُر کند. و آن را باید از فرضیههای قوی تاسیس اسرائیل در این منطقه دانست. دلیلی که زیباکلام آن را در تحلیلهای خود لحاظ نکرده است( رجوع شود به نگاه برخی از تحلیلگران آمریکایی و اسرائیلی در رابطه دو سویه اسرائیل و غرب ) و دفاع از اسرائیل به واسطه نگاه سود و منفعتی برای غرب را توهم توطئه دانستن ، دور از واقعیت است نگاهی به سیاست خارجی دولت ایالات متحده آمریکا در خلال جنگ سرد در سراسر جهان و منطقه خاورمیانه و غرب آسیا که همزمان با تاسیس اسرائیل در خاورمیانه بود به خوبی نشان میدهد که راهبرد سیاست خارجی آمریکا بر پایه سود و زیان متمرکز است و جنگافروزیهای ایالات متحده در کره ، ویتنام مؤید این ادعاست ، با تاسیس اسرائیل در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا ، آمریکا در دهه ۵۰ و ۶۰ به کمک اسرائیل تمام جنبشهای سوسیالیستی( اعراب) در خاورمیانه را سرکوب کرد و اسرائیل به متحد شماره یک آمریکا برای پیشبرد اهداف
@goftteman
آن تبدیل شد و علت اصلی حمایت آمریکا را به پیشفرض سادهبینانهای چون قدرت یهودیان در ساختار آمریکا مرتبط دانستن،ساده اندیشی است و دلیل حمایت غربیها از اسرائیل بیش از همه دلیل سیاسی و امنیتی دارد و بر پایه سود و زیان متمرکز است و بیگمان اگر دفاع از اسرائیل برای کشورهای غربی سودی نداشت،هیچگاه از اسرائیل با علم به اینکه هزینههای جانبی سنگینی از جمله تیره و تار شدن روابطشان با مسلمانان را در پی دارد ، حمایت نمیکردند. صادق زیباکلام در کتاب،ذرهای به این روابط پیچیده و مکانیزم سود و زیان در دنیای امروز حتی پس از تأسیس اسرائیل اشارهای نکرده است.(و این مسائل را جدا از تأسیس اسرائیل می داند ، تحلیلی که سخت میتوان باور کرد)
@goftteman
✅جانی که آتش گرفت!
🔴آرون بوشنل خلبان ۲۵ ساله نیروی هوایی آمریکا امروز با حضور در مقابل سفارت اسرائیل در واشنگتن و به آتش کشیدن خود اعتراضش را به نسلکشی مردم غزه نشان داد؛ فاجعهای که با فوت کودکان و نوزادان بر اثر گرسنگی وحشتناکتر شده است. بوشنل در حالی که شعار "آزادی فلسطین" سر میداد از نفس افتاد و ساعاتی بعد درگذشت.
✅رفتار این نظامی از یک دوگانگی در آمریکا خبر میدهد که یک طرف آن دولت آمریکا با حمایت همه جانبه از اسرائیل سه قطعنامه شورای امنیت برای برقراری آتش بس را وتو میکند؛ اما در آن سو یک نظامی آن در حمایت از غزه اینگونه اعتراض و جان خود را قربانی مینماید و البته به نوشته "نیویورک تایمز" روزی نیست که تظاهرات ضد جنگ در امریکا برگزار نشود.در حالی که اعتراضات همچنان در غرب ادامه دارد، در کشورهای عربی و اسلامی خبر خاصی نیست و در سطح رسمی نیز که اجلاس سران اسلامی در ریاض با وجود این همه حرف و حدیث از نتایج َ"مهم" آن، کان لم یکن بود.
🔴واقعیت این است که خفقان و شکاف عمیق دولت _ملت افکار عمومی عربی و اسلامی را فاقد پویایی لازم دراین بحرانها کرده است(عمری بود شرح مفصلی پیرامون علت ها و ریشه های آن خواهم نوشت)
@goftteman
🌹🙏
✅سرکنگبین صفرا خواهد فزود!!
🔴چهرههای معمم و غیرمعمم و رجال سیاسی و مذهبی برای ترغیب افراد به شرکت در انتخابات هر چه بیشتر از سرمایههای دینی مایه بگذارند،کمتر نتیجه خواهند گرفت.سرمایههای دینی برای مصرف در انتخابات نیست!! بهتر است آن را به حال خود رها کنیم؛از دین و مذهب مایه گذاشتن در عین حال،ثمر عکس نیز دارد؛ چون آن عدهای که به سبب رشد سکولاریسم و سکولارتر شدن جامعه ایران(امری که برخی از گفتن آن ابا دارند)ازدین و دیانت قرائت دیگری دارند و شاید از درخصومت با آن درآمدهاند که سرکنگبین شما برایشان صفرا فزاست؛نه فقط تحت تأثیر وعدههای شما قرار نمیگیرند بلکه آن را استفادۀ ابزاری از دین تلقی میکنند و بر خشمشان افزوده میشود. آن دسته از کسانی هم که نگاه شما به دین را پذیرفتهاند که در هر صورت رأی میدهند و نیازی به وعده همنشینی با انبیاء و اولیاء و حوریان سیه چشم بهشتی؛در ازای دادن رای ندارند؛
🔴باز تکرار می کنیم برای ترغیب مردم برای شرکت در انتخابات؛باید به مهمترین دغدغه و مسئله جامعه امروز ایران " عدالت اجتماعی و جمهوریت " و " سهیم کردن مردم در اداره ارکان اصلی کشور پرداخت؛در صورت حل این دو ابر بحران؛ خود به خود مشکل مشارکت مردم در انتخابات حل خواهد شد و نیازی به دست بردن در انبان دین و آیات و روایات آن برای توجیه شرعی شرکت در انتخابات نیست!! 🌹🙏
@goftteman