قبض و بسط های سلوکی: یکی از اثرات شناخته شده ی سلوک الی الله برای همه ی سالکان، مسأله ی قبض و بسط است. انسان مؤمن پس از آغاز سلوک کم کم با دو حال قبض و بسط آشنا می شود. البته برخی سالکان پیش از سلوک، نوعی قبض و بسط شبه سلوکی را تجربه کرده اند. اینان کسانی هستند که پیش از آغاز رسمی در سلوک الی الله، حالاتی معنوی دارند. پیدایش این حالات در این گونه اشخاص معمولاً ناشی از عواملی همانند صفای ذاتی نفس، گذشتن از گناهی چشم گیر، انجام طاعتی سنگین، برخورد با مصیبتی دردآور و ... می باشد. تعریف قبض و بسط سلوکی : کاشانی در تعریف «قبض» گوید: " حالتی که بر قلب وارد آمده و آن را فرا می گیرد به طوری که اشارتی به آنچه مایه ی وحشت است (همانند ممنوعیت از ادامه طریق با هجران حبیب) داشته باشد. توضیح تعریف: سالک راه خدا پس از مدتی سلوک با دو حالت روبه رو می شود که یکی برای او شیرین است و دیگری تلخ، یکی مطلوب است و دیگری منفور، یکی مستی می آورد و دیگری خستگی و خلاصه یکی سبک بالی ایجاد می کند و دیگری بی حالی. این دو حال عبارتند از بسط و قبض. سالک در حال بسط سراپا عشق است؛ روحش با نشاط و سبک بال است؛ دوست دارد بدود و ره صدساله را یک شبه طی کند؛ ذکر می گوید، دعا می خواند، نماز به پا می دارد، اشک می ریزد، به اهل طریق خدمت می کند و هیچ احساس خستگی و گذر زمان نمی کند. سالک، دوست دارد این حال را هیچ گاه از دست ندهد، ولی ممکن نیست. سلوک با قبض و بسط، توأمان طی می شود. سالک اگر در بسط مطلق بماند می سوزد و به همین دلیل باید به قبض بیافتد (البته نه هر نوع قبضی) که می افتد. در حال قبض، عشق بر سالک غلبه ندارد، خود را کسل می بیند، جان را خسته و روح را افسرده می یابد، یاد حق و اذکار و اوراد برای او سنگین جلوه می کند وگاه ممکن است خیال و توهّم نرسیدن به مقصود آزارش دهد. سالک خام، قبض را نمی پسندد و قبول نمی کند و برای رسیدن به حالت بسط لحظه شماری می کند. البته سالک در قبض مطلق هم نمی ماند؛ زیرا مایه ی ناامیدی او می گردد و از راه می ماند. اگر سالکی درست ره بپیماید، به صورت طبیعی، باید بسطش از قبضش بیشتر باشد. تساوی قبض با بسط و یا بیشتر بودن حالت قبض، اگر علت خاصی در مورد خاصّی نداشته باشد، غیرطبیعی است. گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

اصول مهم در تزکیه نفس و سیر الی الله اصل ششم: "نماز اول وقت" مقید بودن به خواندن نمازهای پنج گانه در اول وقت مخصوص خود، یکی از مواردی است که بسیار به آن سفارش شده است. سید علی آقای قاضی (ره): اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد، مرا لعن کند. (در محضر بزرگان، ص 99) مرحوم آیت الله بهجت (ره) می‌فرمایند: اگر کسی مقید باشد که نماز را اول وقت بخواند، به جایی که باید برسد، خواهد رسید. (صدای سخن عشق، ص 42) همچنین مرحوم آیت الله بهاء الدینی (ره) می‌فرمودند: اگر می‌خواهید برکاتی نصیبتان شود نماز اول وقت شما ترک نشود. (نماز در کلام اولیای ربانی، ص 78) مرحوم آیت الله بهجت (ره) می‌فرمایند: ترک معصیت در اعتقادات و عملیات و نماز اول وقت، کافی و وافی است برای وصول به مقامات عالیه؛ اگر چه – عمر – هزار سال باشد. (صدای سخن عشق، ص 108) مرحوم آیت الله بهاء الدینی (ره) می‌فرمایند: اگر این دو کار را انجام دهید، خیلی پیش روی کرده‌اید: یکی اینکه نماز اول وقت بخوانید، دیگر اینکه دروغ نگویید... اگر این کارها را کردید، فهم شما هم عوض می‌شود؛ یعنی درک دیگری پیدا می‌کنید. الان شما نمی‌توانید این را از ما قبول کنید، ولی وقتی خودتان به آن رسیدید، قبول می‌کنید. (سلوک معنوی، ص 132) آیت الله حق شناس (ره) می‌فرمایند: شیطان دائماً مراقب شماست؛ ولی به کسانی که نمازشان را در اول وقت می‌خوانند، کمتر نزدیک می‌شود. شیطان می‌فهمد که چه کسی در مقام مراقبه است و همین‌که ببیند از حالت مراقبه خارج شد؛ به او نزدیک می‌شود. شیطان می‌فهمد که چه کسانی در مقام مراقبه هستند و چه کسانی از یاد خدا روی برگردانند. (زملک تا ملکوت، ص ۲۵۳) گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

اقسام قبض سلوکی : قبض به دو بخش خواسته و ناخواسته تقسیم می گردد. قبض ناخواسته قبض الهی است که اراده ی مستقیم سالک در آن نقشی ندارد و خدای رحمان بر عبد سالک کویش وارد می سازد که از حرارت عشق و شعله ی شوق، در میان راه نسوزد. سالک عاشق باید این قبض را قدر بداند و بر صدر بنشاند، اما قبض خواسته، قبضی است که اراده ی سالک در آن نقش دارد؛ یعنی سالک به دست خود قبض را که بوی هجران می دهد و حال نشاط را می رباید، برای خود به ارمغان آورده است. قبض خواسته خود بر دو قسم معلوم السبب و مجهول السبب تقسیم می شود. قبض خواسته معلوم السبب آن است که سالک با جستجو در عملکردِ گذشته و حال خود، علت آن را در می یابد. این علّت عمدتاً ترک ادبی از آداب سلوک است. قبض خواسته ی مجهول السبب، قبضی است که سالک هرچه دقّت می کند علت آن را نمی یابد، و شاید خوب می داند که چوب خورده است، اما نمی داند از کجا چوب خورده است. از دیدگاهی دیگر قبض های خواسته به سه قسم تقسیم می شود؛ زیرا یا سببش اختیاری است، مانند گناه کردن و یا غیراختیاری است، مانند مکدرکردن نفس امام علیه السلام و یا هم اختیاری و هم غیراختیاری است، مانند برخورد با انسان پلید. قبض در تقسیمی دیگر به دو قسم شدید و ضعیف تقسیم می شود. البته این تقسیم در مورد بسط هم جاری است. اقسامی که در این تقسیمات گفته شد، قابل تداخل اند. بازشناسی قبض ناخواسته از قبض خواسته ی مجهول السبب کار آسانی نیست. عبارت زیر که از کاشانی است، به برخی اقسام فوق همراه با علّت آن اشاره دارد. «و اکثر ما یقع عقیب البسط لسوء ادبٍ یصدر من السالک فی حال البسط؛» «=قبض غالباً پس از بسط دست می دهد، به علت اسائه ی ادبی که سالک در حال بسط انجام می دهد». این عبارت با اختصارش بر همه اقسام سه گانه دلالت دارد؛ زیرا در برابر اکثر، قلیلی است که به دلیل اسائه ی ادب نیست و اسائه ی ادب را هم، گاه سالک می فهمد و گاه نمی فهمد. در این عبارت دو نکته وجود دارد. اول آنکه اکثر قبض ها، قبض های خواسته است و دوم اینکه منشأ قبض خواسته، سوء ادبی است که از سالک در زمان بسط سر می زند، اما این نکته قابل استفاده نیست که این سوء ادب به خاطر بودن در حال بسط است. البته ممکن است که حال بسط، خود علّت از دست دادن یکی از آداب گردد. واردات گاه آن قدر سنگین است که سالک را از جای می جنباند و سالک از جای جنبیده، شاید ادبی را مغفول بگذارد و قهراً به قبض گرفتار آید، ولی این مطلب، کلی نیست. یعنی این گونه نیست که همیشه و یا حتی در اکثر موارد، حال بسط منشأ سوء ادب گردد. به هر حال، این سوء ادب، می تواند امری باشد که از سالک در درجه ای که در آن قرار دارد مورد انتظار و توقع نبوده است. قهراً مصادیقش قابل تعیین دقیق نیست، اما ما در اینجا به برخی از اهمّ مصادیق اشارتی می کنیم، ولی پیش از شروع، این نکته را باید تذکر دهیم که اکنون درصدد ارائه ی اسباب اختیاری قبض خواسته ایم. گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

سحرخیزی لازمه سفر الی الله (عارف بالله آیت الله حق شناس ره) 🔸️تا از راه شب‌زنده‌داری وارد نشوی، غیرممکن است که بتوانی سفر الی الله بکنی. تمام اولیا و علمای اعلام و بزرگان دینی، اهل‌ شب‌زنده‌داری بودند 🔸️همت کن تا سحرها بیدار باشی. اگر هم حال نداری که نماز بخوانی، چایی بخور. به بیداری سحر عادت کن. داداش جون! در روایت آمده پروردگار در سحرها به قلوب بیداران نظر می‌کند. گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

زندگی باطنی قیامت باطن این عالم است و اینجا ظاهر است. ظاهری زندگی کردن، آدم را برای عالمِ باطن، تربیت و آماده نمی‌کند. باید باطنی زندگی کرد. از این جهت باید بعضی از امور #قیامت را بفهمیم و بعضی از باطن‌ها را بشناسیم تا زندگی باطنی و قیامتی داشته باشیم. برگرفته ‌ ‌ ‌ ‌ از کتاب #درگاه_گشایش گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

دستور العمل علامه حسن زاده آملی برای رفع قبض : روزى يكى از ياران درس ، مصرانه و عاجزانه از حضرت استاد حسن زاده آملى تقاضا كردند كه : حضرت آقا عنايتى بفرماييد ذكرى ، دعايى ، چيزى بفرماييد بلكه از اين گرفتارى روحى نجات پيدا كنم ، خيلى گرفته و در قبض هستم حضرت استاد (دام عزه ) كه تا آخر لحظه سر به زير انداخته بودند و در سكوتى پر معنى و مراقبه اى ملكوتى به سر مى بردند سر را بلند كرده و فرمودند: آقا جان ! من هم گرفتارم ، من هم از شما بدترم !!! چند لحظه اى درنگ فرمودند و ادامه دادند: دو مطلب به شما عرض مى كنم ، يقينا اثر دارد به شرط اينكه اقلا يك اربعين (40 روز) بر آن مداومت داشته باشيد ۱- ذكرشريف يا حى يا قيوم يا من لا اله الا انت كه گفته اند، اكثار در آن سبب حيات و زيادت عقل مى شود و مجرب هم است .  ۲-سوره غنى (واقعه ) را بخوانيد تا غنى در علم و بعدا هم چيزهاى ديگرى شويد چون روايت شده كه : ابن مسعود از پيامبر (صلى الله عليه و آله ) نقل كرده كه ، از پيامبر (صلى الله عليه و آله ) شنيدم كه فرمود: هر كس سوره واقعه را هر شب بخواند هيچ گاه محتاج نمى شود. علامه حسن زاده ی آملی گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

. انواع تجرّد:    1_تجرّد خیالی( بدون مادّه)   2_تجرّد عقلی(بدون مادّه و صورت) 3_تجرّد فوق عقلی(بدون حدِّ معین)   4_تجرّد محض(بدون حدّ و ماهیّت) تجرّد برزخی نفس همان تجرّد خیال است؛ مرتبة بین مادّه و عقل که مثال مقیّد نامیده می‌شود. نفس در این مرتبه هرچند مادّي نیست، برخی ویژگی‌هاي موجود مادّي از قبیل شکل و رنگ را داراست. تجرّد تامّ عقلی یعنی عاري بودن نفس از مادّة جسمانی و صورت مقداري، هم در مقام ذات و هم در مقام فعل. تجرّد برزخی در مقام مثال مقیّد است و تجرّد عقلانی در مقام ادراك معانی مطلقه و حقایق مرسله، و فوق تجرّد او این است که فوق مقوله است و او را حدّ یقف نیست؛ یعنی علاوة بر اینکه مجرّد از مادّه است، مجرّد از ماهیّت نیز هست. ماهیّت حکایت از حدّ و حصر وجودي چیزي می‌کند و نفس عاري از آن است؛ ازاین رو او را مقام معلوم نیست تا در آن مقام توقّف کند. گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

بسم الله و بالله استاد ما از بانویی میگفت که با خانه داری به فنا فی الله رسیده بود برای خدا پخته بود برای خدا شسته بود برای خدا دوست داشته بود و‌ خدایی شده بود استاد میفرمود به جایی رسیده بود که سرش شلوغ کار که بود و‌بچه ش بیدار میشد دستی از غیب گهواره را تکان میداد https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

بانوی خانه جارو‌که میزند به این نیت بزند که تمام رذایل اخلاقی چون ( دروغ و‌ حسد و‌ غیبت...) را از خانه جارو میزند و دور میریزد هرچه میشوید به این نیت بشوید که تمام بدیها و پلیدیهای خانه را میشوید و‌تمییز میکند وقتی می پزد به این نیت بپزد که دل و قلب خود را بپزد و‌از خامی جهل ‌و غفلت خارج کند اعضای خانه را برای خدا دوست بدارد این دوست داشتن برای خدا باعث تکثیر محبت بین اعضا میشود یکدفعه می بینی بچه ت شب دستت را می بوسد همسرت برایت هدیه میگیرد  یا محبت میکند اینها همه حساب دو دوتا چهارتاست کار خدا حساب دارد اگر رابطه مان را با خدا درست کنیم خدا رابطه ی خلق با ما را درست میکند گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

ولی خدا فرمود: آنقدر ظلمت و‌تاریکی گناه زیاد شده است که آثار وضعی آن علاوه بر آدمی بر تمام موجودات هم تاثیر گذاشته است برکت از حلال گوشتها هم برداشته شده از میوه ها از خوردنیها ( شکم از خوردنی و‌نوشیدنی انباشته میشود اما نافع نیست و جز مرض نمی افزاید) ایشان فرمود : حتی بر عمر بناها هم شدت گناه تاثیر گذاشته است خانه های قدیم از کاه و‌گل بود و‌گاه صدسال عمر میکرد اما الان از بتن است و بیست سال دوام نمی آوردند گوهر معرفت https://eitaa.com/joinchat/3987931191C79e041da6b

صدقه جاریه قربتا الی الله معرفی کانال به اهلش فراموش نشود