💠 سوره شوری
💠#سوره_شوری از سوره‌های مکی قرآن است وجه تسمیه این سوره به «شوری»از آیه ۳۸ گرفته شده است؛ در این آیه #مشورت را یکی از صفات مؤمنان می‌شمارد.
🔰محتوای سوره شوری:
موضوع محوری و هدف اصلی سوره شوری
✴️مسئله #وحی است
✴️ مسئله توحید،
✴️صفات مومنان و کافران
✴️معاد
✴️توبه، توبه‌پذیری خداوند
✴️توصیه به استقامت رسول خدا(ص) در امر تبلیغ دین و دعوت مردم به سوی خدا،
✴️وحدت ادیان آسمانی،
✴️نهی مردم از تفرقه و اختلاف در دین خدا،
✴️عفو لغزش‌های دیگران و غلبه بر خشم خود
✴️امر به مشورت و همکاری در امور جامعه و حکومت
🟧 🟧شأن نزول‌آیه ۲۳ و ۲۷و ۵۱ سوره شوری:
🔸🔸مودت اهل بیت
آیه ۲۳ سوره شوری
«...قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرً‌ا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْ‌بَىٰ ...؛ بگو: «به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى در باره خويشاوندان.» از ابن عباس نقل شده، هنگامی که پیامبر اسلام(ص) به مدینه آمد، به دلیل حوادثی با تنگ‌دستی مواجه شد؛ به همین روی برخی از انصارمالی جمع کرده نزد آن حضرت آوردند و خواستار کمک به پیامبر شدند. پس از این بود که آیه ۲۳ سوره شوری نازل شد و به جای اجر رسالت، مودت خویشان خود را از آنان خواستار شد.
ابوالفتوح رازی نیز به نقل از قتاده، نزول این آیه را در پاسخ به سخن اهل مکه مبنی بر اینکه پیامبر برای ادای رسالتش طمع مزد دارد، می‌داند.امام باقر(ع) در روایتی امامان(ع) را قربی دانسته است .
🔸🔸تمنای مال دنیا
آیه ۲۷ سوره شوری
«وَلَوْ بَسَطَ اللَّـهُ الرِّ‌زْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْ‌ضِ وَلَـٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ ۚ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ؛ و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند، مسلماً در زمين سر به عصيان برمى‌دارند، ليكن آنچه را بخواهد به اندازه‌اى [كه مصلحت است] فرو مى‌فرستد. به راستى كه او به [حال] بندگانش آگاهِ بيناست.» درباره کسانی است که آرزومند اموال بنی نضیر و بنی قریظه بودند و بر اساس روایت ابو عثمان مؤذن از عمرو بن حریث این آیه دربارهاصحاب صفه است که نعمت و ثروت دنیا را تمنا می‌کردند. علامه طباطبائی مفسر شیعه در توضیح این روایت می‌گوید بر اساس این روایت آیه در مدینه نازل شده است (زیرا ماجرای صفه مربوط به مدینه است) در حالی که سوره شوری مکی است پس می‌توان گفت که این آیه بر اصحاب صفه تطبیق شده نه این که در شأن آنان نازل شده باشد.
🔸🔸وحی به پیامبران
آیه ۵۱ سوره شوری
«وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّـهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَ‌اءِ حِجَابٍ أَوْ يُرْ‌سِلَ رَ‌سُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ؛ و هيچ بشرى را نرسد كه خدا با او سخن گويد جز [از راه] وحى يا از فراسوى حجابى، يا فرستاده‌اى بفرستد و به اذن او هر چه بخواهد وحى نمايد.» را در جواب یهود دانسته‌اند که عدم ایمان خود به پیامبر را به این دلیل می‌دانستند که پیامبر چرا مانند موسی با خدا سخن نمی‌گوید و به او نمی‌نگرد. این آیه، سخن گفتن انسان با خدا را فقط از طریق وحی یا از فراسوی حجاب و یا با ارسال فرستادگان دانسته‌است.
🟠 🟠 آیات مشهور سوره شوری:
🟠🔸آیه مودت
«ذَٰلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّـهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ۗ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرً‌ا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْ‌بَىٰ ۗ وَمَن يَقْتَرِ‌فْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ شَكُورٌ﴿۲۳﴾»
اين همان [پاداشى] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند [بدان] مژده داده‌است. بگو: «به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى در باره خويشاوندان.» و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد]، براى او در ثواب آن خواهيم افزود. قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است.
این آیه مودت اهل بیت (ع) را مزد رسالت پیامبر اسلام(ص) دانسته‌است. علامه طباطبایی ذیل این آیه معتقد است، اگرچه در قرآن بارها تاکید شده پیامبر برای رسالتش هیچ اجری طلب نمی‌کند و اجر رسالت را فقط پذیرش دعوت خود قرار داده؛اما در این آيه، خداوند برابر رسالت پیامبر اجری قرار داده که باتوجه به آیات دیگر می‌توان به این نتیجه رسید که طلب اجر در این آیه نیز مانند دیگر آیات، در طول رسالت و پذیرش دعوت پیامبر است.
💐امام سجاد(ع) بعد از واقعه کربلا و زمانی که به عنوان اسیر در شام به سر می‌بردند، در جواب بی‌حرمتی مردی دمشقی، فرمودند آیه ۲۳ سوره شوری را خوانده‌ای؟پاسخ داد آری، امام فرمود قربی در این آیه ما هستیم.
🟠🔸آیه مشورت
«وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَ‌بِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُ‌هُمْ شُورَ‌ىٰ بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَ‌زَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ﴿۳۸﴾»
و كسانى كه [نداى] پروردگارشان را پاسخ [مثبت] داده و نماز برپا كرده‌اند و كارشان در ميانشان مشورت است و از آنچه روزيشان داده‌ايم، انفاق مى‌كنند.
این آیه به دنبال دو آیه قبل برخی دیگر از صفات مؤمنان را معرفی می کند و اموری مانند: اقامه نماز، مشورت در کارها و انفاق را از مصادیق استجابت دعوت خداوند قرار داده است.
💐 پیامبر اسلام مشورت راهی برای رسیدن به خیر و رشد معرفی شده است.
💐امام علی(ع) در روایتی مشورت کردن با مردان بزرگ را شریک شدن در عقل و دانش آنها دانسته است.
🧡آیات الاحکام
آیه ۴۰ سوره شوری
«وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا ۖ فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُ‌هُ عَلَى اللَّـهِ؛ و جزاى بدى، مانند آن، بدى است. پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند، پاداش او بر [عهده] خداست.»
این آیه را دلیل بر جواز مقابله به مثل و قصاص معرفی کرده و عفوی که در آیه آمده را فقط در جایی که ظالم از بدی خود توبه کند جایز می‌دانند؛ زیرا در غیر اینصورت، عفو باعث جسورتر شدن او می‌شود.
✳️فضیلت و خواص سوره شوری:
💐پیامبر اکرم(ص): هرکسی سوره شوری را بخواند، فرشتگان بر او درود فرستاده و برایش استغفار و رحمت طلب می‌کنند.
💐 امام صادق(ع) : کسی که سورۀ شوری را بخواند روز قیامت با صورتی سفید و درخشنده همچون آفتاب محشور می‌شود تا در پیشگاه خدا حاضر شود و خداوند می‌فرماید: بنده من! قرائت سورۀ حم، عسق را تداوم دادی، در حالی که پاداش آن را نمی‌دانستی؛ اما اگر می‌دانستی چه پاداشی دارد هیچ‌گاه از قرائت آن خسته نمی‌شدی؛ ولی من امروز پاداش تو را به تو خواهم داد؛ سپس دستور می‌دهد او را وارد بهشت و غرق در نعمت‌های ویژه بهشتی کنند.»
💐امام صادق(ع): هر کس این سوره را بنویسد و با خود همراه داشته باشد از شر مردم در امان است.
🌼صفحه ۴۸۳ سوره شوری🌼
🍃🌸بسم الله الرحمن الرحیم🌸🍃
1- حا، میم
2 - عین، سین، قاف
3 - این گونه خداوند مقتدر حکیم به تو و به کسانی که پیش از تو بودند وحی می‌کند
4 - آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از آن اوست، و او بلند مرتبه و بزرگ است
5 - نزدیک است آسمان‌ها [به خاطر عظمت وحی] از فراز یکدیگر بشکافند و فرشتگان به حمد پروردگارشان تسبیح می‌گویند و برای کسانی که در زمینند آمرزش می‌طلبند آگاه باش که بی‌شک خداست که آمرزنده‌ی مهربان است
6 - و خدا مراقب کسانی است که جز او را ولی و سرپرست گرفتند و تو بر آنها و کیل نیستی
7 - و بدین سان قرآن عربی را به تو وحی کردیم تا اهل مکه و هر که را پیرامون آن است بیم دهی و از روز گرد آمدن [خلق] که تردیدی در آن نیست بترسانی که گروهی در بهشت و گروهی در دوزخند
8 - و اگر خدا می‌خواست، قطعا آنها را یک امت قرار می‌داد [و همه را به اجبار هدایت می‌کرد] لیکن او [آنها را مختار ساخت تا] هر که را بخواهد به رحمت خویش درآورد، و ستمگران را هیچ ولی‌ّ و یاوری نیست
9 - آیا به جای او سرپرستانی برای خود گرفته‌اند! خداست که ولی‌ّ [حقیقی] است، و اوست که مردگان را زنده می‌کند و هموست که بر هر چیزی تواناست
10 - و در باره‌ی هر چه اختلاف کردید، حکمش با خداست این خدای یکتا است که پروردگار من است بر او توکل کرده‌ام و به او روی می‌آورم.
🌼صفحه ۴۸۳ سوره شوری🌼
🔴خداوند کسی را با اجبار «هدایت» نمی‌کند !
آیات ۸ و ۹ شوری
«وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لکِنْ یُدْخِلُ مَنْ یَشاءُ فِی رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمُونَ ما لَهُمْ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ
أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و اگر خدا می‌خواست مردم را امّت یگانه قرار می‌داد (ولی #سنّت_خدا بر دادن #اختیار به مردم است) و هر کس را که بخواهد در #رحمت خود وارد می‌کند و برای ستمگران هیچ سرپرست و یاوری (در آن روز) نیست.
آیا به جای خداوند سرپرستان دیگری گرفته‌اند، با آنکه تنها خدا سرپرست (واقعی) است و اوست که مردگان را زنده می‌کند و اوست که بر هر کاری تواناست.
____________________________
👈 سنّت خداوند بر این است که انسانها را آزاد بگذارد تا راه خود را انتخاب نمایند وگرنه میتوانست همه را اجباراً در راه حقّ قرار دهد. «وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ»
❌ منحرفین از راه حقّ، در حقیقت به خود ظلم می‌کنند. «وَ الظَّالِمُونَ»
👈ظالم از هر نوع کمکی در قیامت محروم است. «ما لَهُمْ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ» نه کمک از مقام برتر «مِنْ وَلِیٍّ» و نه کمک از زیر دست و دوستان. «وَ لا نَصِیرٍ»
❌ هر گونه ولایت و سرپرستی که در راستای ولایت الهی نباشد، نامشروع و باطل است. «فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ»
🌼صفحه ۴۸۴ سوره شوری🌼
11 - خالق آسمان‌ها و زمین است از خودتان برای شما زوج‌هایی پدید آورد، و از چهارپایان نیز جفت‌ها بیافرید شما را در این [زوجیت] تکثیر می‌کند چیزی همانند او نیست، و اوست شنوای بینا
12 - کلیدهای آسمان‌ها و زمین از آن اوست برای هر کس بخواهد روزی را گشایش می‌دهد یا تنگ می‌گیرد همانا او به هر چیزی آگاه است
13 - برای شما از [احکام] دین همان را تشریع کرد که به نوح توصیه کرده بود، و [نیز] آنچه را به تو وحی کردیم و آنچه را که به ابراهیم و موسی و عیسی توصیه نمودیم که دین را برپا دارید و در آن تفرقه نکنید بر مشرکان آنچه بدان دعوتشان می‌کنی، گران است [و از توحید رویگردانند] خدا هر که را بخواهد به سوی خود بر می‌گزیند و هر که را [به خدا] روی آورد به سوی خود هدایت می‌کند
14 - و آنها اختلاف نکردند مگر پس از آن که علم برایشان آمد [آن هم] به صرف حسد [و برتری جویی] که میانشان بود و اگر سخنی از پروردگارت بر این نگذشته بود که تا مدتی معین [مهلت داده شوند] قطعا میانشان حکم [به هلاک] می‌شد و کسانی که بعد از آنها کتاب [تورات] را وارث شدند، واقعا در باره‌ی آن سخت به شک و تردید افتادند
15 - پس برای این [دین اسلام] دعوت کن، و همان گونه که دستور یافته‌ای پایداری کن و از هوس‌های آنها پیروی مکن و بگو: [من] به هر کتابی که خدا نازل کرده ایمان آورده‌ام و مأمور شده‌ام میان شما به عدالت حکم کنم خداوند [یگانه] پروردگار ما و پروردگار شماست اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شماست [دیگر] هیچ بحث و جدلی میان ما و شما نیست خداوند ما را جمع می‌کند و سر انجام [کارها] به سوی اوست.
🌼صفحه ۴۸۴ سوره شوری🌼