هدایت شده از اندیشکدهی حکمت عهد
🔶🔸 #وزیر_اطلاعات با محکومیت #حسن_عباسی تبرئه نمیشود.
🔴 وزیر اطلاعات به وظیفهی خود در صیانت از مسئولان و شهروندان ایرانی در مقابل تخریبها و #اتهامات_امنیتی #آمدنیوز، عمل نمیکند.
⁉️ کدام نشر #اکاذیب و #افترا؟!
مبتنی بر #مستندات آشکار، شائبهی رابطهی آمدنیوز و دولت از سوی وزیر اطلاعات، بدونِ پاسخِ صریح است...
💢 ضمن اینکه #محکومیت #حسن_عباسی در این پرونده، به تبرئه وزیر اطلاعات از شائبهی نسبتش با آمدنیوز در افکار عمومی نمیانجامد.
#دفاعیه
#حسن_عباسی
اندیشکده حکمت عهد
@hekmateahd
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش1️⃣
🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید
◼️ میان خیابانهای ونیز ایتالیا، نشانهای کوچک از یک ماجرای حیرتانگیز دربارهٔ اقتصاد قدیمی جهان، پنهانشده است: «یادبود و مزار ‹جان لو (John Law)› اهل ادینبورگ، برجستهترین خزانهدار پادشاهی فرانسه» آرامگاه ابدی مردی که حباب بازار بورس را اختراع کرد.
◻️ او یک اسکاتلندی جاهطلب، محکوم به اعدام، معتادِ به قمار و نابغه ضعیفالنفس مالی بود. او نهتنها قیمت اموال و املاکش را بالا برد، بلکه بهطور غیرمستقیم، عامل بروز انقلاب فرانسه شد. زمانی «جان لو»، مالک یکچهارم چیزی بود که امروزه آن را با عنوان ایالت متحده آمریکا میشناسیم. ولی او این دارایی خود را در اولین ریزش اقتصادی بزرگ تاریخ از دست داد.
◼️ او یک اسکاتلندی جاهطلب، محکوم به اعدام، معتادِ به قمار و نابغه ضعیفالنفس مالی بود. او نه تنها قیمت اموال و املاکش را بالا برد، بلکه بهطور غیرمستقیم، عامل بروز انقلاب فرانسه شد. زمانی جان لو، مالک یک چهارم چیزی بود که امروزه آن را با عنوان ایالت متحده آمریکا میشناسیم.
🔴داستان «جان لو»، داستان حیرتانگیزی از خیزش و ورشکستگی اقتصادی است؛ البته این داستان، برای دوران ما نیز مایهٔ عبرت است. مسیری که «جان لو» را از گمنامی به شهرت و قدرت رهنمون شد، مسیری بود که بسیاری از بازیگران بزرگ در بازار بورس، بعد از او پیمودند. «جان لو» در سال 1671 در شهر ادینبورگ متولد شد. او پسر یک طلاساز موفق و خوشنام بود. در سال 1694، زمانی که در لندن زندگی میکرد، مردی را طی یک دوئل بر سر یک زن، به قتل رساند و به اعدام محکوم شد. او با فرار از زندان، به آمستردام رفت و زندگی جدیدش را آغاز نمود. آمستردام در دهه 1690، پایتخت نوآوری مالی جهان بود، اما بزرگترین اختراع هلندیها یعنی «تأسیس شرکت یا کمپانی»، بیشترین تأثیر را روی «لو» بر جای گذاشت.
◻️ «جان لو» متوجه شده بود که سازوکار خریدوفروش سهام شرکت هند شرقی هلند، اولین سهامداران جهان را بسیار ثروتمند خواهدکرد. مدیران شرکت هند شرقی هلند، با 40 ناو جنگی و ارتشی خصوصی متشکل از ده هزار نفر، یکی از قدیمیترین استعمارگران جهان بودند. برای «جان لو»، اوضاع در آمستردام، بسیار تثبیتشدهتر از لندن بود؛ چنانکه فعالیتهای شرکت هند شرقی هلند، سود هنگفتی را برای او به ارمغان آورده بود.
او شیفته روابط شرکت با دفاتر مجلل آن در نزدیکی بازار معاملات بورس و بانک آمستردام بود و این نزدیکی، خریدوفروش سهام شرکت را آسان کرده بود. بااینحال، سیستم مالی هلند، به عقیده «لو»، سیستم کاملی نبود. ذهن مالی او به او اینگونه میگفت که هلندیها، یک یا دو حُقّه (ترفند) در کارشان کم دارند. «لو» فکر میکرد که محدود کردن سهام هند شرقی هلند در دورانی که بازار توسعهپذیر بزرگی دارد، کار اشتباهی است، او همچنین نسبت به محافظهکاریِ بانک آمستردام انتقاد داشت؛ به دلیل سیستم حسابرسی داخلی بانک که به تجار اجازه میداد انتقالات نقدی را بهصورت مستقیم انجام دهند و از این منظر، بانک آمستردام برای عموم مردم، یک بانک مؤثر محسوب نمیشد.
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش2️⃣
🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید
▪️ فکر «لو» برای ایجاد یک اصلاح چشمگیر، از مدتی پیش در حال شکلگیری بود؛ این فکر در زمان بازدید او از اولین مؤسسات مالی آمستردام، شکلگرفته بود. او میخواست سیستم تجارت انحصاری را در بانکهای عمومی به کار گیرد و بهاینترتیب، محدودیتها از بین میرفت.
◼️ «لو» آماده بود تا در کشوری خوشبین، یک سیستم مالی کاملاً جدید راهاندازی کند. به همین منظور در سال 1716 به پاریس آمد؛ چراکه فرانسه را به عنوان کاملترین آزمایشگاه برای چیزی که به بزرگترین تجربهٔ بازار بورس تاریخ تبدیل میشد، شناسایی کرده بود. مشکلات مالی فرانسه در آن دوران، بهطور منحصربهفردی افزایش یافته بود و کشور، با بدهی دولتی بزرگی که از جنگ لویی چهاردهم ناشی شده بود، دستوپنجه نرم میکرد. با مرگ لویی چهاردهم در سال 1715، لویی پانزدهم با سومین ورشکستگی کشور در کمتر از یک قرن، مواجه شد و این موضوع برای «لو»، فرصتی عالی بود.
⬛️ «لو» مردی مستقل بود که اصول اقتصادی خودش را در قمارخانهها و بازارهای بورس میآموخت. جاهطلبی او این بود که اعتماد به اقتصاد را دوباره در فرانسه زنده کند و ابزارش نیز، تأسیس بانکی به سبک هلندی بود؛ با این تفاوت که این بانک، اسکناس چاپ میکرد. قرار شد پولها در بانک سپردهگذاری شود و با این کار، بدهی دولتی فرانسه سر جای خودش باقی میماند ولی دستِکم، تجارت در فرانسه و قدرت اقتصادی آن، احیا میشد و این، مهمترین دستاورد سیستم «لو» بود.
▪️ مقامات دولت فرانسه، حیرتزده بودند، بدهی دولت رفع شده و فقط به سهام موجود در بانکها، تغییر شکل داده بود. در همین زمان پادشاه، به «لو» اجازه داد به هر میزان که میخواهد اسکناس چاپ کند.
◼️ «لو» در جایی نوشته است: «من، شاهزادهای هستم که میداند چگونه اعتبارش را توسعه دهد و منابع مالی مورد نیازش را با بهرهٔ پایین و سریعتر از شاهزادهای حکومتی، تأمین کند. در عرصهٔ اعتبار، قدرت برتر باید تنها در اختیار یک شخص باشد.» او همچنین نوشت: «بانک، تنها فکر بزرگ من نیست؛ من کاری خواهم کرد که تمامی اروپا حیرتزده شود، حیرتی بزرگتر از کشف هندوستان.»
⬛️ بخش دوم فکر او، تأسیس یک شرکت عظیم انحصاری موسوم به «شرکت غرب» بود. با این کار، کلّ مردم کشور را به بخشی از بدنهٔ تجاری تبدیل میکرد و خودِ او نیز، به عنوان مدیر ارشد، بالای هرم قدرت قرار میگرفت. در آن زمان، فرانسویها ادعا میکردند که سرزمین وسیعی واقع در آمریکا و در دو طرف رود میسیسیپی، یعنی لوئیزیانا، به آنها تعلق دارد. این منطقه برای شرکت «لو» یعنی «شرکت میسیسیپی»، به مستعمرهای سودآور تبدیل شده بود. فرانسویها از هر طبقهٔ اجتماعی، به خرید سهام شرکت تشویق شدند و نام «جان لو»، بالای فهرست مدیران شرکت قرار داشت.
▪️فرانسه در سال 1716، اوضاع مالی مناسبی نداشت و بانکهای «لو»، قرار بود به اصلاح امور کمک کنند. او در همان مقطع داشت بهطور مؤثری به وضعیت بد و بغرنج بدهی دولت، سروسامان میداد. او در قالب فرآیندی شبیه به اخذ مالیات، بدهی دولت را به عنوان سهام و شرکت تجاری به مردم میفروخت.
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
اندیشهجویان استاد حسن عباسی
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش2️⃣ 🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید ▪️ فکر «لو» برای ایجاد یک
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش3️⃣
🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید
🔸در تبوتاب توسعه، بهای سهام شرکت میسیسیپی، به سرعت افزایش مییافت و هرچه قیمت سهام بالاتر میرفت، مردم بیشتر به خرید سهام علاقه نشان میدادند. در این دوران رونق یعنی در ژانویه 1720، «جان لو» ثروتمندترین میلیونر بود بهطوری که میتوانست بگوید: «اقتصاد یعنی من.» «لو» تمامی امور مالی فرانسه را کنترل میکرد
🔹در واقع، مسئول جمعآوری غیرمستقیم مالیات فرانسویها و بی اثر نمودن کلّ بدهی دولت فرانسه بود. سکههای طلا و نقرهٔ فرانسه، زیر نظر او ضرب میشدند و مجموعهٔ شرکتهای هند شرقی که عمدتاً در تجارت تنباکو فعال بودند و تمام شرکتهای تجاری چندملیتی آسیا و آفریقا و البته شرکت لوئیزیانا، در دستان او بودند.
در ژانویهٔ 1720، به نظر میرسید که پیروزی بزرگ «لو» کامل شده بود. قاتلِ اسکاتلندی، در واقع نخست وزیر شده بود. مشکل «لو» این بود که فکر روشنی دربارهٔ زمان توقفش، در ذهن نداشت و برعکس، او بسیار علاقهمند به چاپ پول بیشتر تحت کنترل بانک بود. هدف او، بالابردن قیمت سهام شرکت خودش بود. از خوششانسی «لو»، هم بانک و هم شرکتش در آن مقطع، در یک ساختمان که ملک شخصیاش بود، واقع شده بودند و تنها کاری که لازم بود برای افزایش قیمت سهام انجام شود، رفتن از دفتر صدور سهام به دفتر چاپ اسکناس بود. میتوان گفت که «لو»، یک تاجر عَوَضی و همهفنحریف بوده است.
🔸 در آن دوران، سیستم «لو» چیزی بود که امروزه آن را به عنوان «طرح پونزی» میشناسیم؛ نام این سیستم، از نام کلاهبردار معروف ایتالیایی-آمریکایی یعنی «چارلز پونزی» گرفته شده است. طبق طرح پونزی، به منظور پرداخت سود هنگفت وعده داده شده به سهامداران، پول بیشتری باید توسط سیستم، مکیده شود. در طرح «جان لو»، پول اضافهشده نه از طریق ارائهٔ خدمات و ایجاد شرکتهای جدید، بلکه تنها از محل فروش سهام بیشتر، تأمین میشد.
🔹 در آغاز دههٔ 1720، فرانسه، اوج رونق مالی را تجربه میکرد؛ رونقی که از حباب میسیسیپی ناشی میشد. ولی مردِ اسکاتلندیِ یاغی، قاتل و قمارباز یعنی «جان لو» که مسئول مطلق اقتصاد فرانسه بود، با یکی از اساسیترین قوانین مالی مواجه شد: «اینکه درختان، هرگز تا عرش رشد نخواهند کرد.»
طبق آنچه «لو» در برنامههای مالی خود وعده داده بود، سود هنگفتی از شرکت لوئیزیانا بدست میآمد. او از محل این درآمد، به تولید و توزیع محصولات تجملی اقدام کرد. این محصولات از طریق شهری جدید در ساحل میسیسیپی موسوم به نیواورلئان، به فرانسه صادر میشدند و تنها چیزی که مستعمرهنشین یعنی نیواورلئان کم داشت، ساکنین محلی بود.
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
اندیشهجویان استاد حسن عباسی
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش3️⃣ 🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید 🔸در تبوتاب توسعه، بهای س
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟ بخش4️⃣
🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید
🔸 مردِ اسکاتلندی، به بازار بورس بیشتر از مستعمرهسازی علاقه داشت. بااینحال در مؤسسه او، طرحی برای استخدام نیروی انسانی به منظور ایفای نقش ساکنین محلی نیواورلئان، اجرا شد. چند هزار آلمانی، قرارداد همکاری را امضاء کردند و راهی سرزمین موعود شدند، غافل از اینکه سرزمین موعودشان، نیواورلئان، چیزی بیشتر از یک باتلاقی متعفن و پر از حشرات موذی نیست. ظرف مدت یک سال، 80 درصد مهاجران به دلیل گرسنگی یا ابتلا به بیماریهای مناطق گرمسیری، جانشان را از دست دادند.
🔹«لو» در کمال ناراحتی میدید که اصلیترین دارایی شرکت میسیسیپی یعنی لوئیزیانا، تقریباً هیچ ارزشی ندارد. در مقالهای از یک روزنامهٔ هلندی در آن زمان، اینگونه آمده است: «این سرزمین شگفتانگیز میسیسیپی است و به دلیل رواج معاملات سهام، شهرت دارد، این منطقه از طریق معاملات بیپایان، سود هنگفت به بار آورده است. بااینحال، افراد، مهمترین سهام موجود در آن را چیزی بیش از "دود" و "بو" نمیشناسند.»
در پاریس، اولین شایعات دربارهٔ وجود مشکلاتی در سیستم «لو» پراکنده شد. قیمت سهام شرک میسیسیپی، شروع به تنزل نمود. «لو» در کمال ناامیدی نسبت به اوضاع، از لوئی پانزدهم درخواست کرد که قیمت سهام رسمی را کاهش دهد و این یعنی دستدرازی به محدودهٔ قدرت مطلق پادشاهی که بنیان او را ناگهان متزلزل میساخت.
قیمت سهام، هفتهها به سقوط آزاد ادامه داد، جمعیت خشمگین در بیرون بانک «لو»، گرد هم آمدند. سنگپرانی آغاز شده بود و شیشههای پنجرهها میشکستند. طی چند ماه، سهام، بیش از 90 درصد ارزش خودشان را از دست داده بودند و این شمشیر، به حباب شرکت میسیسیپی اجازه تورم بیشتر را نداد.
🔸در این مقطع بود که قماربازِ اسکاتلندی، «جان لو»، در میان فرانسویان بدنام شد و از کشور به ونیز گریخت. او در هنگام خداحافظی تأثرآورش به لوئی پانزدهم گفت: «آقا، من واقفم که اشتباهات زیادی مرتکب شدهام، چون من هم انسانم و انسان، جایزالخطاست، اما در اینجا اعلام میکنم که هیچ یک از اعمالم ناشی از جنون یا عدم صداقت نبود و در کارنامهٔ اعمال من، هرگز چنین خصوصیاتی دیده نخواهد شد!» او در سال 1729 درگذشت.
ز سوی دیگر در فرانسه، میراث ناامیدکننده «لو»، به حیات خودش ادامه داد. ترکیدن حباب شرکت «لو»، توسعهٔ اقتصادی فرانسه را متوقف کرده بود و پادشاه فرانسه متوجه شد که بحران اقتصادی کشورش، هرگز رفع نشده بود. اوضاع فرانسه طاقتفرسا بود و سرانجام، از ورشکستگی نظام پادشاهی، به آستانهٔ انقلاب رسید.
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟
🔴 جان لو قماربازِ قاتلی که بورس را آفرید
⚫️ او یک اسکاتلندی جاهطلب، محکوم به اعدام، معتادِ به قمار و نابغه ضعیفالنفس مالی بود. او نه تنها قیمت اموال و املاکش را بالا برد، بلکه بهطور غیرمستقیم، عامل بروز انقلاب فرانسه شد. زمانی جان لو، مالک یک چهارم چیزی بود که امروزه آن را با عنوان ایالت متحده آمریکا میشناسیم.
🎞 ویدئو قابل مشاهده
🗄 حجم: 6.4 مگابایت
📎 برشی از جلسه 529 کلبه کرامت با تدریس استاد حسن عباسی
http://www.kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/405
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟
♦️«بورس» واژهای است که این روزها، زیاد از افراد و رسانههای داخلی شنیده میشود، اما بهراستی پیدایش سازوکار بورس، به چه زمانی برمیگردد؟
🔹پروفسور نائل فرگوسن، استراتژیست غربی و استاد تاریخ اقتصاد دانشگاه هاروارد، در کتاب ترقی پول، اینگونه مینویسد: «هیچچیز، روشنتر از تکرارِ تاریخِ حبابهای بورس اوراق بهادار، سختیِ عبرت گرفتن انسانها از تاریخ را نشان نمیدهد.»
🔸همه ما کموبیش، در هنگام مطالعه تاریخ استعمار کشورها و ملتها، با عناوین «شرکت و کمپانی هند شرقی انگلیس و هلند»، آشنا شدهایم. آمستردام هلند، در دههٔ 1690، پایتخت نوآوریهای مالی جهان بود و هلندیها، به منظور تأمین بودجه جنگ علیه اسپانیا، یکی از اولین لاتاریهای ملی (محلی که در آنجا بلیتهای بختآزمایی به منظور قمار، به مردم فروخته میشود) جهان را ابداع کردند.
🔹هدف از این کار، حفاظت از ورشکستگی تجار بود و این حرکت، عامل ایجاد اولین بانک مرکزی جهان شد. البته این، بزرگترین اختراع هلندیها نبود؛ بلکه بزرگترین اختراع تمام دوران هلندیها، پدیدهای بود به اسم «شرکت یا همان کمپانی».
🔸داستان کمپانی، به سال 1602 و زمان گسیل و پراکنده شدن تجار هلندی در سراسر جهان برمیگردد. در قرن 17، آسیا به دلیلِ داشتن ادویهجات، برای اروپاییها بسیار جذاب، فریبنده و وسوسهانگیز بود. این محصولات، از قدیم از طریق راههای زمینی مانند جاده ابریشم، به اروپا صادر میشدند؛ اما هلندیها قصد داشتند از مسیری طولانیتر ولی سریعتر یعنی دریا، این کار را انجام دهند و این امر باعث شد هلندیها اینگونه فکر کنند که قرار است پول بزرگی به جیب بزنند.
🔹با اینکه تجارت ادویهجات آسیا، بهقدری پرسود بود که تنها با یک نوبت سفر تجاری، هزینه ساخت یک کشتی عظیم تجاری، تأمین میشد؛ ولی سفر از دماغه امید نیک بهطرف شرق، آنچنان طولانی و خطرناک بود که تجار هلندی، مجبور بودند منابع مالی خودشان را همراه برده و به مخاطره بیندازند و نتیجه این کار، تأسیس حدود 600 مؤسسه اقتصادی هند شرقی بود.
🔸سال 1602، در پی تحریک دولت هلند، شرکتهای مختلف هلندی باهم، یکی شدند تا شرکت یا همان «کمپانی هند شرقی هلند» تشکیل شود. همچنین برای تأمین ثروت و سرمایه شرکت و مشارکت در تجارت، از شهروندان و تمامی شهرهای بزرگ هلند دعوت شد تا از طریق سپردهگذاری و خرید سهام شرکت، در این امر وارد شوند و شکل این سپردهگذاری، نقطه عطف این نوآوری بود.
🔹در سال 1606، افراد میتوانستند با سرمایهگذاری و خرید یک یا بخشی از سهام شرکت هند شرقی هلند، در سود آینده آن شریک شوند. سال 1609، «دِرِس بأس»، یکی از مؤسسین کمپانی هند شرقی هلند، به همراه 16 شریک دیگرش، در برابر تقاضای افراد مبنی بر استرداد سهام و دریافت اصل سرمایه، اعلام کردند که سهامداران، نمیتوانند اصل سرمایه خود را پَس بگیرند و تنها میتوانند سود سهام را دریافت نموده و اصل آن را به سرمایهگذار دیگری بفروشند.
🔸اینگونه بود که شبانه، بازاری برای خریدوفروش سهام شرکت ایجاد شد و اولین بازار بورس سرپوشیده واقعی جهان، در شهر روکین تأسیس گردید. این نوآوری، چهره امور مالی را برای همیشه تغییر داد؛ زیرا سازوکاری ایجاد کرد که در آن، ارزش سهام بر اساس عرضه و تقاضا و به عبارتی خریداران و فروشندگان تعیین میشد و اینگونه بود که تا سال 1610، اولین شرکت سهامی جهان یعنی شرکت هند شرقی هلند، آماده غارت جهان شده بود.
🔹البته تجربهٔ تأسیس بورس معاملات سهام به شکل هلندی آن، در سالهای بعد، دولت انگلیس را قادر ساخت تا به یُمن بهرهمندی از نظام قرضهٔ مالی و از طریق انتشار عمومی سهام و سایر اوراق بهادار، امکان پشتیبانی مالی از پروژههای بزرگتر مانند جنگ و غارت کشورها و ملتها را پیدا نماید.
منابع:
کلبه کرامت جلسه 592/ حسن عباسی 1394/06/05
کتاب تاریخ پیدایش پول/ نیل فرگوسن
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟
⚫️ آمستردام هلند، در دههٔ 1690، پایتخت نوآوریهای مالی جهان بود و هلندیها، به منظور تأمین بودجه جنگ علیه اسپانیا، یکی از اولین لاتاریهای ملی (محلی که در آنجا بلیتهای بختآزمایی به منظور قمار، به مردم فروخته میشود) جهان را ابداع کردند
🎞 ویدئو قابل مشاهده
🗄 حجم: 15.7 مگابایت
📎 برشی از جلسه 529 کلبه کرامت با تدریس استاد حسن عباسی (سال 1394)
http://www.kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/405
#مستندات #عبرت #مبانی
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
✅ بعضی میگن با سرمایهگذاری در #بورس، به کار، کارگر و اشتغال کمک میشه
نظرتون درمورد شرکتایی مثل پتروشیمی دهدشت که کمم نیستن چیه؟
۱۳ساله کلنگشو زدن و هنوز یه زمینه. سهامش پارسال در بورس ۱۰۰تومن بود و هفته پیش شد ۷۲۳ تومن
درواقع بدون هیچ فعالیتی به سرمایهگذاراش سود رسید.
#شما #مستندات
____
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir
🌀سرگذشت یک اقتصاددان بورس باز
🔹نام ایروینگ فیشر برای هر اقتصادخوانده ای آشناست.
جوزف شومپیتر پس از مرگش او را اینگونه توصیف کرده است: «بزرگترین آمریکایی که ازبین ما رخت بربست، او بسیار فراتر از یک اقتصاددان بود... من جرات میکنم که پیش بینی کنم نام او بخصوص به عنوان بزرگترین اقتصاددان علمی این کشور در تاریخ ماندگار شود». بعدا میلتون فریدمن با توصیفی مشابه او را ستایش کرد؛ «بزرگترین اقتصاددانی که تابه حال امریکا تحویل جامعه داده است». او علاوه بر اقتصاد و علوم اجتماعی در ریاضیات و آمار نبوغی کم نظیر داشت و یک مخترع خلاق نیز بود.
🔹فیشر که به واسطه اختراعات و کارهای علمی اش درآمد خوبی داشت، در بازار سهام هم سرمایه گذاری کرد و ثروت خوبی به هم زد. در یک دوره رونق پرشتاب وال استریت، شاخص درطی 18 ماه 340 درصد افزایش یافت. درچنین فضایی او نیز به این باور رسیده بود که بورس راهی جز صعود ندارد. فیشر 14 روز پیش از سقوط بازار گفته بود: «انتظار دارم تا چند ماه دیگر بازار سهام نسبت به امروز خیلی بالاتر باشد.»
🔹روزنامه نیویورک تایمز دوروز پیش از شروع سقوط وال استریت،یعنی 22 اکتبر 1929، ازقول فیشر تأکید کرده بود که «سطح قیمت سهام هنوز خیلی پایین است». جالب اینجاست که تحقیقات معتبری درباره دیدگاه او درمورد ارزش سهام انجام شده نشان می دهد که در این باره بیراه هم نمی گفت. به هرحال در یک گفته معروف، به فاصله کوتاهی از آغاز مصیبت، او قیمت سهام را به یک فلات مسطح تشبیه کرد که برای همیشه مرتفع خواهد ماند.
🔹این اظهارنظر فیشر یکی از مشهورترین پیش بینی ها در بازارهای مالی است، اما نه به خاطر اینکه درست از آب درآمد، برعکس، به خاطر اینکه یکی از بدترین پیش بینی ها درکل تاریخ بود.
🔹فارغ از اینکه قیمت سهام شرکت ها ارزان یا گران ارزشگذاری شده بود، پیش بینی او مبنی براینکه بازار سهام راه صعود را ادامه خواهد داد، بلافاصله و به سختی شکست خورد. واقعیت بهتر از هر چیز به همگان نشان داد که آن باور چیزی جز یک توهم بزرگ نبود، اگرچه دیدگاه یک اقتصاددان بزرگ و بلکه بزرگترین اقتصاددان باشد.
🔹بالاخره وال استریت سقوط کرد و فیشر به همراه عده زیادی از مردم درفاصله کمی از آن پیش بینی کذایی به خاک سیاه نشستند. این آغاز بزرگترین بحرانی بود که اقتصاد غرب در تاریخ به خود دیده است. شاخصهای بازار سهام ایالات متحده تا سال 1932 به سقوط ادامه دادند و به طور متوسط 70 درصد ارزش خود را از دست دادند.
🔹رکود بزرگ به مدت نزدیک به یک دهه مهمان اقتصاد امریکا و جهان غرب شد. گفته می شود هیچ اتفاقی به این اندازه در روحیه مردم امریکا اثر نگذاشت.
🔹فیشر حتی تا مدتی بعد از ریزش سهام کوتاه نیامد و تاکید می کرد که این روند نزولی دوامی نخواهد داشت و به زودی شاخص روند صعودی خود را باز خواهد یافت. اما بالاخره واقعیت خود را به او و همه اقتصاددانان و سرمایه گذارانی که به دیدگاه های خود مبنی بر صعودی بودن همیشگی بورس ایمان آورده بودند، تحمیل کرد. نزدیک به یک دهه رشد وال استریت آنان را چنان سرمست کرده بود که تا مدتی این سقوط را به عنوان یک فرصت طلایی برای خرید سهام توصیف می کردند!
🔹تا اواسط نوامبر، تقریبا نیمی از ارزش سهام وال استریت دود شد و به هوا رفت، فیشر هم مانند بسیارانی دیگر ورشکست شد و حسن شهرت او نیز به مانند قیمت سهامش آب شد. اگرچه فیشر دست از کار علمی نکشید و چند اثر مهم و درخشان خود را پس از این تجربه نه چندان شیرین به نگارش درآورد، اما تحت تاثیر این اتفاق، تا سال ها به آثار علمی او هم توجه چندانی نشد. با اینکه جایگاه فیشر در تاریخ اندیشه های اقتصادی غیرقابل انکار است و اقتصاددانان با احترام از او یاد می کنند، اما این اقتصاددان بزرگ دراثر اشتباهاتی که ذکر شد، هم ثروت خود را از دست داد و هم اعتبارش به شدت آسیب دید. ازنظر مالی برای او کار به جایی رسید که دانشگاه ییل برای اینکه خانه او توسط بانک مصادره نشود، خانه را از او خریداری کرد و به خودش اجاره داد.
1. Joseph A. Schumpeter. “Irving Fisher's Econometrics”. Econometrica. Vol. 16, No. 3 (Jul., 1948), p. 219.
2. McGrattan, Ellen R. and E. Prescott. “The 1929 Stock Market: Irving Fisher Was Right." International Economic Review 45 (2004): 991–1009.
🔗 منبع: @economistfarsi
#عبرت #مستندات
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
🎲 @Qomar_ir