یادداشتی از حجت الاسلام حسینی کمال‌آبادی؛ به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین سید مرتضی حسینی کمال آبادی، استاد حوزه و عضو پژوهشکده ادیب فقه جواهری در یادداشتی با عنوان از «منطق استدلال» تا «منطق استظهار» به بهره گیری درست از زمان و وقت طلاب و دانشجویان پرداخته است: یکی از مهارت‌هایی که ذهن‌های قویم و استوار دارند، عدم توجه به احتمال‌های بعید است. احتمال‌هایی که صرفاً یک احتمال، بدون خاستگاهی صحیح است. این مهارت را دانش‌پژوهان دروس خارج باید از فقیهان فرا بگیرند تا در فهم روایات و متون علمی احتمال‌هایی را طرح نکنند که غیر از اتلاف وقت هیچ ثمره علمی بر آن مترتب نیست. حضرت استادم آیت الله علیدوست برای آموزش این مهم همیشه تکه کلامی جالب داشتند و آن اینکه در جواب طرح احتمال‌هایی آن چنان می فرمودند: «احتمال، بی‌عار است!!» مراد ایشان این بود که احتمال از ورود به هر جا ابایی ندارد هر چند مکانتی در آن ورود نداشته باشد، باز به این کار ناشایست تن در می دهد، این شما هستید که در مقام فهم و فکر باید به احتمال های معقول و با پشتوانه اجازه ورود به صحنه استنباط را بدهید تا پرداخت بدان ارزش علمی داشته باشد. یک تکه عبارت بود اما دریایی از تعلیم و مهارت افزایی با خود داشت. «اذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال» قاعده ای معروف است و شاید این قاعده برخی را بر آن می دارد که با طرح هر احتمالی، توقع زمین خوردن هر استدلالی را داشته باشند، ولی دانستنی است که این قاعده در باب برهان در مباحث عقلی کاربست دارد، در آنجا است که جهت قضیه باید ضرورت باشد و هر آنچه جهت قضیه را به امکان بتواند تبدیل کند، استدلال را با مشکل مواجه می کند، اما در باب استنباط و فهم آیات و روایات و متون نباید به هر احتمالی تن در داد و به صرف آنکه یک احتمال است، احتمالهایی که منشأ در عبارت... دارند، ارزش ارزیابی را دارند. در کنار قاعده «اذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال» باید گفت: «بعض المحتملات عارٌ» و هر یک را در باب خود به کاربست. نگارنده در یادداشت «پوشش‌های پست رفت» به این مسأله از زاویه ای دیگر نگریسته بود که ذکر آن در این یادداشت نیز مناسبت دارد: «برخی ذهن‌ها، به بهانه پیشرفت به هر رطب و یابسی تن در می‌دهند، هم‌درسی داشتم که علاقمند به نقل وقایعی غریب بود که در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی‌شود و سندی هم ندارد و فایده‌ای هم بر آن مترتب نبود. باری نصیحتش کردم که عمر گرانمایه را خرج این امور نکند، در پاسخم گفت: باید سراغ مطالبی رفت که تاکنون انگشت اشاره‌ای سمت آن نرفته است تا به پیشرفت رسید، بدو گفتم: برخی جاها که انگشت اشاره و عمر دانشمندان به سمت آن نرفته به علّت بی‌ارزشی و اباطیل بود آنها است نه کشفی نو از جهان دانش». (نگارنده، پوشش‌های پس رفت) مرحوم شیخ انصاری(ره) در مبحث شروط صحت شرط از کتاب مکاسب می فرماید: درج قیود در موضوع برای خارج کردن اعمالی که اساساً هیچ عاقلی مرتکب آن نمی شود و حکم بعدم جواز آن اعمال، از شأن فقیهان به دور است (ج۴ ص ۳۰۵، مکاسب با حاشیه مرحوم پایانی) وی بر این اساس فهم کلام علامه و دیگران فقیهان را به سمت و سوی دیگر می برد (همان). به قدری که کتاب های فقهی و اصولی از قاعده «اذا جاء الاحتمال ...» پر است نمی دانم ارباب معقول بدین پایه از آن بهره برده اند یا خیر؟! شایسته است که به این قواعد و ضوابط کاربست آن در علوم منقول توجه ای دوباره شود از معدود افرادی که به این مسأله به اندازه دو خط پرداخته مرحوم شیخ جواد طارمی در حاشیه بر قوانین اصول است: «ان هذا الاحتمال لا یضرّ لان الاحتمال انما یضرّ فی استدلالات ارباب المعقول حیث قالوا اذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال و لا یضر فی استدلالات الاصولیین و الفقهاء» (ج۲، ص۷). و صاحب بدایة الوصول نیز اشاره ای به پیشنهادی بسیار مختصر دارد و آن -به بیان و پردازش این قلم- اینکه در علوم منقول، هنگامی از احتمال و مخل بودن آن در استدلال سخن می گوییم، مراد اجمال است، یعنی باید چیزی باشد که با ظهور جمله درگیر شود و ظهورزدایی کند و آن را به عرصه اجمال بکشاند و این در توان هر احتمالی نیست. (ر.ک: شیخ محمد طاهر آل راضی، بدایة الوصول فی شرح کفایة الاصول، ج ۲، ص۷). نگارنده بر آن است که به تغییر معنایی در قاعده «إذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال» نیازی نیست بلکه کافی است آن را به گستره ای که بدان تعلق دارد وانهیم و از قاعده «کل ما یضرّ بالظهور یوجب الاجمال» و مانند آن استفاده کنیم، البته در مکتب فکری اطمینان، ظهور جای خود را به اطمینان می دهد و از «کل ما یضرّ بالاطمئنان یوجب الاجمال» در گستره فهم متون سخن می گوییم و در نتیجه در محتمل‌ها، توانی خاص باید باشد، تا در صحنه استنباط اثرگذار شود. https://eitaa.com/hkamal

مبانی فقهی مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته ابوالقاسم علیدوست ، سید مرتضی حسینی کمال آبادی چکیده: مسئله مورد پژوهش عبارت است از مبناپژوهی فقهی و حکم‌شناسی تغییراتی که در مخلوقات براساس مهندسی و اصلاح ژن صورت می‌گیرد. براساس آیات قرآن، خداوند، عالم را مسخّر انسان قرار داده است. لازمه این تسخیر، جواز تصرف انسان در عالم و تغییر آن به منظور بهره‌بری است؛ ولی در آیه 119 سوره نساء، تغییر خلقت از پروژه‌های شیطان برای گمراهی بشر معرفی شده است. پژوهش حاضر در دو مقام بحث می‌کند: یکم آنکه مرز جواز تصرف در عالم براساس جواز تسخیر و منع تغییر خلق‌الله چیست؟ دوم آنکه تغییرات مهندسی ژنتیک از کدام است؟ در قسمت یکم و در ارتباط با آیه مورد ‌نظر، درمجموع چهار دیدگاه با عناوین ذیل وجود دارد: 1. دلالت آیه بر حرمت مطلق تغییر خلقت؛ 2. دلالت آیه بر حرمت تغییر دین خدا؛ 3. دلالت آیه بر نکوهش تغییر درون انسان؛ 4. دلالت آیه بر حرمت تغییر ناهمسو با هدف خلقت پدیده‌ها. دیدگاه چهارم، اندیشه صحیحی است که مفهوم آفرینش الهی و رقم‌ زدن جعلی برخلاف آن را تبیین و مرز میان تسخیر و تغییر را روشن می‌سازد و درعین‌حال، از لوازم ناصحیح اندیشه‌های دیگر خالی است. در مقام دوم نیز دو دیدگاه وجود دارد. برخی مهندسی ژنتیک را تغییر مذموم و بعضی تسخیر ممدوح می‌دانند. بنا بر نظر مختار، مهندسی ژنتیک، ابزاری مشترک است که برای هدایت آن به راه تسخیر، به وضع قانون نیازمندیم. واژه‌های کلیدی: تغییر خلقت، تغییر دین، خلق‌الله، جعل تکوینی الهی، حرمت تغییر، مهندسی ژنتیک، محصولات تراریخته. https://eitaa.com/hkamal

رساله در لزوم دفاع از نجف سید محمد جواد فقیه عاملی (م 1226ق) نویسنده مفتاح الکرامه (شرح قواعد علامه)، یکی از موسوعه های فقهی بزرگ، از شاگردان وحید بهبهانی، سید علی طباطبایی صاحب ریاض و بسیاری از عالمان بزرگ وقت است که در حوزه علمیه نجف بود. صاحب جواهر یکی از برجسته ترین شاگردان وی به شمار می آید. وی آثار فقهی فراوانی دارد که صاحب روضات و منابع دیگر از آنها یاد کرده اند. اشعار فراوانی نیز که برخی علیه وهابیان و ابن سعود است، از وی برجای مانده است. مهم ترین اثر او کتاب «مفتاح الکرامه» است که 27 سال از عمر خویش را مصروف آن کرد، کتابی که مرحوم آیت الله بروجردی سخت به آن عنایت داشت و زیر نظر و با تصحیح سید محسن امین در ده مجلد بزرگ منتشر شد. آگاهیم که وهابیان در سال 1216 ق به کربلا و در سال 1221 به نجف یورش بردند. مجددا در سال 1223 با 20 هزار سرباز به نجف حمله کردند و مردم نجف و علما به دفاع از شهر پرداخته مجاهدت زیادی کردند. آنان، بار دیگر هم در سال 1226 به اطراف نجف و حله حمله کرده و بسیاری از مردمان و زائران را کشته و باغات زیادی را آتش زدند. علامه سید جواد فقیه عاملی، از کسانی بود که همراه دیگر علما و مردم در این  در دفاع از شهر شرکت داشت و  بسیار فعال بود. و اما عاملی رساله ای با عنوان «رسالة فی الرباط» (الذب عن النجف) در باره لزوم دفاع از نجف برابر مهاجمان وهابی نوشت که مشابه رساله هایی است که اندکی بعد علمای ایران در باره جنگ روسها علیه ایران نوشتند و به جهادیه شهرت دارد. در سال 2021 زندگینامه مفصل و تحلیلی سید جواد عاملی، همراه با تحلیل این رساله و وقایع مربوط به حمله وهابیان به نجف، به علاوه متن آن در کتابی با عنوان «الفقیه جواد العاملی و رسالة الذب عن النجف» به کوشش الدکتور صادق المخزومی در 198 ص انتشار یافته است. آقای مخزومی متخصص تاریخ نجف و مولف یک دوره پنج جلدی مفصل در باره تاریخ محلات آن است، اثری کم نظیر که مشابه آن به ندرت در باره شهرهای دیگر نوشته شده است.  👇🌸👇 https://t.me/jafarian1964 https://eitaa.com/hkamal

در پاكستان نام خيابان‌ها و محلات، اغلب بصورت فارسی اصيل و كلمات قديم است. خيابان‌های بزرگ دوطرفه را شاهراه می‌نامند، همان كه ما امروز «اتوبان» می‌گوييم! بنده برای نمونه و محض تفريح دوستان، چند جمله و عبارت فارسی را كه در آنجاها به كار می‌برند و واقعاً برای ما تازگی دارد در اينجا ذكر می‌كنم كه ببينيد لغات فارسی در زبان اردو چه جایگاهی دارد. نخستين چيزی كه در سر بعضی كوچه‌ها می‌بينيد تابلوهای رانندگی است. در ايران اداره راهنمايی و رانندگی بر سر كوچه‌ای كه نبايد از آن اتومبيل بگذرد می‌نويسد « عبور ممنوع» و اين هر دو كلمه عربی است، اما در پاكستان گمان می‌كنيد تابلو چه باشد: «راه بند»‌! تاكسی كه مرا به کنسولگری ايران در كراچی می‌برد كمی از کنسولگری گذشت، خواست به عقب بازگردد، يكی از پشت سر به او فرمان می‌داد، در چنين مواقعی ما می‌گوييم: عقب، عقب، عقب، خوب! اما آن پاكستانی می‌گفت: واپس، واپس، بس! اين مغازه‌هایی را كه ما قنادی می‌گوييم و معلوم نيست چگونه كلمه قند صيغه‌ مبالغه و صفت شغلی قناد برايش پيدا شده و بعد محل آن را قنادی گفته‌اند! آری اين دكان‌ها را در آنجا «شيرين‌كده» نامند. آنچه ما هنگام مسافرت «اسباب و اثاثيه» می‌خوانيم، در آنجا «سامان» گويند. سلام البته در هر دو كشور سلام است. اما وقتی كسی به ما لطف می‌كند و چيزی می‌دهد يا محبتی ابراز می‌دارد، ما اگر خودمانی باشيم می‌گوييم: ممنونم، متشكرم، اگر فرنگی مآب باشيم می‌گوييم «مرسی» اما در آنجا كوچک و بزرگ، همه در چنين موردی می‌گويند « مهربانی» آنچه ما شلوار گوييم در آنجا «پاجامه» خوانده می‌شود. قطار سريع السير را در آنجا «تيز خرام» می‌خوانند! جالبترين و زیباترین اصطلاح را در آنجا من برای مادر زن ديدم، آنها اين موجودی را كه ما مترادف با ديو و غول درآورده‌ايم «خوش دامن» می‌گویند. واقعاً چقدر دلپذير و زيباست. اضافه کنم در پاکستان و افغانستان به بازنشسته هم «سبک دوش» می‌گویند. واقعاً بهتر از این تعابیری می‌شناسید که معنای لغات را چنین به زیبایی منتقل کند! مأخذ از پاریز تا پاریس: هفت شهر هفت جوش هفت رنگ. باستانی پاريزی. انتشارات نوین https://eitaa.com/hkamal

سنجش اعتبار «عمل اصحاب» در استنباط احکام فقهی نوع مقاله : مقاله پژوهشی نویسندگان ابوالقاسم علیدوست 1 سیدمرتضی حسینی کمال‌آبادی 2 1 استاد درس خارج حوزه قم، استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 2 استاد سطح عالی حوزه قم و ریاست پژوهشکده ادیب فقه جواهری چکیده عمل اصحاب، از نهادهای پرکاربست در متون فقهی است که مورد پژوهش جدی قرار نگرفته است، شاید به همین دلیل، فقیهان و اصولیان درباره آن، اختلاف نظر دارند. موافقان برای این نهاد کاربست‌های زیادی قائل شده‌اند و مخالفان، دلیلی بر اعتبار این کاربست‌ها نیافته‌اند و البته گروهی به تفصیل روی آورده‌اند. حل این مسئله در گرو شناخت دقیق جایگاه اصحاب و عمل آنان است و معیار بهره‌مندی از آن، رسیدن مستنبط به اطمینان است. برای این مهم شرایطی بیان شده تا در رسیدن به اطمینان، از توهم آن رهایی حاصل شود. بهره‌بری از این نهاد تابعی از روش‌های استنباطی است؛ از این رو، با مکتب ریاضی سازگاری ندارد اما با مکتب تراکم ظنون یا مکتب اطمینان، سازگار است. کلیدواژه‌ها عمل اصحاب اعراض شهرت جبر سندی جبر دلالی مکتب ریاضی مکتب تراکم ظنون مکتب اطمینان https://eitaa.com/hkamal

هشدار برای کوتاه بودن زمان زندگی زیاد است، یکی از آن ها مرگ و میر پدرو مادر بزرگ و پدر و مادر است، انگار در مسیری قدم بر می داری که پشت سرت فرو می ریزد و دم به دم هشدار می دهد که تو نیز پشت سر فرزندانت هستی.....البته به قول شهریار : آنکه شد زنده جاوید کجا می میرد https://eitaa.com/hkamal

اگر تکذیب نکنیم، نظام‌ها به هم خواهد ریخت! آیت الله شبیری زنجانی: شخصی نزد اینجانب آمد و مدعی بود امام زمان عج را زیارت کرده و حضرت سیادت او را امضا کرده است. من به او تند شدم و او را تکذیب کردم؛ ما مأمور به تکذیب این گونه افراد مدعی ارتباط با حضرت هستیم اگر روایتی هم در این باب نبود عقل حکم می‌کرد [بايد] جلوی این چنین ادعاهایی گرفته شود وگرنه سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و فردا کسی ادعا خواهد کرد که امام زمان را زیارت کردم و حضرت فرمودند که این مال از فلانی نیست این زن همسر فلانی نیست و ... اگر تکذیب نکنیم نظام‌ها به هم خواهد ریخت. جرعه‌ای از دریا، ج۳، ص۴۶۴، سید موسی شبیری زنجانی، نشر موسسه کتابشناسی شیعه. @sireyefarzanegan @varesoon

در نکوهش همه دانی https://eitaa.com/hkamal

نامه ای به آقای مهدی جمشیدی https://eitaa.com/hkamal

نامه ای به آقای مهدی جمشیدی https://eitaa.com/hkamal

نامه ای به آقای مهدی جمشیدی https://eitaa.com/hkamal

نامه ای به آقای مهدی جمشیدی https://eitaa.com/hkamal