بنام خدا
یادداشت هشتاد و یکم
فعل مومنانه، چیستی، چرایی و ویژگیها
در فضای رسانه، بارها شاهد هستیم که بر سر موضوعی، قطب بندی سیاه و سفید شکل میگیرد. مثلا عده ای صددرصد مخالف آپارتمان سازی هستند و آن را تا حد تکفیر و فعل حرام می انگارند و عده ای کاملا در مقابل، صددر صد موافق بلکه مصر هستند و آن را تنها راه علاج معضل کنونی مسکن ایرانیان می دانند.
یا عده ای دوست دارند حتی در بحث مسکن ارزانقیمت در تهران هم خانه ویلایی ساخته شود و برخی حتی میخواهند در حاشیه های بیابانی شهرهای کوچک دولت مجتمع آپارتمانی بسازد.
این نگاه قطب بندی، به نظر میرسد از اساس محل اشکال است. زندگی، انباشته از دو راهی هاست و شابلون ساختن برای همه دو راهی ها خلاف مشی کرامت پرور دین مبین اسلام است. نه از باب توکل آمیز و وجه عرفانی و زاهدانه اش و نه از باب صحت عمل مومنانه اش.. که سیره نبی مکرم اسلام در چیدن دقیق سنگ لحد یکی از صحابه بود.
فعل مومنانه، جمع ضدین است. که توی بنده خدا، جز خط قرمزهای صریح دین، پروردگار عالم مخیرت می گذارد تا بیاندیشی و تصمیم بگیری. در عین توکل زانوی اشتر ببندی، نه سرهم بندی و ماستمالی و غش در فعل مومنانه هست و نه شابلون سازی برای رهایی از اجتهاد و توان تحلیل و تصمیم..
فعل مومنانه، آرمان دارد. فلذا، هرگز هروله آن به سمت بهتر شدن پایان ندارد. و تا لحظه مرگ این سیر الی الله و البته با نیت قربه الی الله ادامه دارد.
هرکس در هر جایگاهی میتواند از خلوت با خدای خود شروع کند. کارش، ولو واکس زدن کفش مشتری را سمبل نکند. چرا که پیامبرش حتی سنگ لحد را محکم مینهد... و باصطلاح اسم سرهم بندی را توکل نمی نهد.
اما از سویی دیگر وقتی تمام توانت را بکار بستی، می توانی توکل کنی که" ما توفیقی الا بالله..."
با این تحدید و تعبیر، و به این معنا، فعل مومنانه عین ذکر است. و جز عبادت حضرت رب نیست. میخواهد منگنه درست زدن یک کارمند ساده دبیرخانه بر دو برگ اداری باشد یا طراحی یک شهرک 50.000نفری توسط یک آرشیتکت. با صدها برگ نقشه و دهها صفحه محاسبات پیچیده ی اقلیمی و سازه ای و تاسیساتی..
بیایید همدیگر را به فعل مومنانه دعوت کنیم. هرکسی را با شخص دیگری مقایسه نکنیم که مسیر سلوک و تعالی افراد از مبادی متفاوت، نیات مختلف، مسیرهای منحصر بفرد، و نتایج مشابه ولی با تفاوت معنادار در عالم تشکیل شده است. که حسنات الابرار سیآت المقربین.. بسم الله
محمدهادی عرفان
مرکز مطالعات شما
Iiua.ir
مشهد مقدس، 18خرداد1402
فردا روز شهادت محمد بن علی. جواد الائمه علیه السلام است. تاسف برانگیز است که بین شهادت حضرت رضا ع و فرزند پاکش حضرت جواد ع تنها ۱۷ سال فاصله است.
محمد ، احتمالا تنها فرزند علی بن موسی الرضا ع ، در سال ۱۹۵ در مدینه از مادری بنام خیزران به دنیا آمد. تنها ۴ ساله بود که پدر به دستور مامون به مرو برده شد. مکاتبات بین پدر و پسر تا زمان شهادت امام رضا ع ادامه داشته است و امام از زیبایی متن نامه پسرشان تمجید کرده اند. ۷ ، ۸ یا ۹ ساله بود که در پی شهادت پدر مسوولیت سنگین امامت بر عهده ایشان قرار گرفت. که قبول آن از سوی مخالف و.موافق فراز و نشیبهای مفصلی دارد. به اصرار ، مامون، محمد ع را احتمالا در نه سالگی داماد خود کرد.و بنا به نقل تاریخ حداقل ۸ سال بعد ازدواج در بغداد ماندند. سپس اجازه یافت به مدینه مهاجرت کند. در مدینه به تدریس ادامه داد. و در سال ۲۱۹ به بغداد احضار و در سال ۲۲۰ به دستور معتصم و مدیریت همسرش ام فضل در بغداد مسموم و شهید و در محله کاظمین دفن شد. جود و کرم، دانش بی حد و حصر، و تقوای حضرت زبانزد بود. ام فضل نازا بود. فرزندان امام از کنیز(ها) بوده اند. و دارای هفت فرزند میباشند . علی ع امام دهم ، فرزند سمانه ، در نزدیکی مدینه در ۲۱۲ بدنیا آمد. حداقل ۷ سال در مدینه فرصت حضور علمی امام جواد وجود داشته است. تاریخ حداقل ۲۶۰ شاگرد برای حضرت برشمرده است.
محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب، در سال ۵۷ قمری، در مدینه از دختر امام حسن ع بنام فاطمه متولد شد. ایشان نوه مشترک امام حسن و امام حسین ع هستند. لذا ملقب به هاشمی بین هاشمیین، و علوی بین علویین و فاطمی بین فاطمیین هستند. شهرت ایشان شاکر، هادی و البته باقر است.کنیه اش ابوجعفر است که بخاطر کنیه امام جواد به ابوجعفر ، امام باقر به ابوجعفر اول مشهورند. ایشان از دو همسر و دو کنیز ، صاحب هفت فرزند بنامهای جعفر، عبدالله، هردو ازام فروه که بانویی پارسا از نسل ابوبکر خلیفه اول بود، ابراهیم و عبیدالله از ام حکیم، و علی ، زینب، و ام سلمه از دو کنیز بودند. در سال ۹۵ امامت را بر عهده گرفتند. در این زمان جعفر فرزند بزرگوارشان، ۱۲ ساله بود. امام باقر ع با ولید، سلیمان، یزید، و هشام فرزندان عبدالملک مروان و عمر بن عبدالعزیز خلفای بنی امیه معاصر بودند. برخی معتقدند ضرب سکه در امپراتوری مسلمان، به پیشنهاد ایشان امویان انجام شده است. امام شاگردان فراوانی داشت. برخی منابع اولین تفسیر قرآن را منسوب به ایشان می دانند. بدنی ورزیده و فربه ،و مهارت در فنون مانند تیروکمان برای ایشان ذکر شدهاست. امام در کنار تدریس و مناظرات علمی با فرقه های انحرافی، به کشاورزی نیز اشتغال داشته اند. امام سرانجام در سال ۱۱۴ قمری بر اثر سم و به دستور هشام بن عبدالملک در مدینه شهید و در بقیع بخاک سپرده شدند.
نمی خواهم به نام دین درآمد داشته باشم
ایشان در حوزه نبود بلکه در دوران طلبگی که با زحمت زندگی خود را اداره میکردند نیز این امر صادق است. ایشان برای گریز از این مشکل به استخدام آموزش و پرورش در آمدند و با تدریس زبان انگلیسی به دانش آموزان زندگی خود را اداره می کردند. وقتی از ایشان سوال شد لااقل تدریس دینی را می پذیرفتند جواب می دادند . نمی خواستم حتی از راه تدریس دینی زندگی ام اداره شود حتی این مقدار را هم راضی نیستم . به نام دین درآمد داشته باشم و ایشان تا آخر عمر با حقوق دبیری زندگی می کردند و حتی در دوران ریاست دیوان عالی کشور از آنجا حقوق نگرفتند و با همان حقوق دبیری زندگی کردند.
#شهیدبهشتی
#شهید
#درمکتب_بهشتی
با بچه ها مهربان بودند
آقای بهشتی به شدت با بچه ها مهربان بودند و در حد انسانهای بزرگ با آنها رفتار می کردند. مقید بودند با نوجوانهای ده ساله دست بدهند که خیلی مودبانه و سنگین بود. شاهد بودم وقتی ایشان در منزل ما مهمان بود ایشان دست خود را به طرف بچه های کوچک فامیل دراز می کردو چون آن بچه نمی فهمید که باید با او دست بدهد دستش را با مهربانی بر سر و صورت او می کشید.
#شهید
#شهیدبهشتی
با بچه ها مهربان بودند
آقای بهشتی به شدت با بچه ها مهربان بودند و در حد انسانهای بزرگ با آنها رفتار می کردند. مقید بودند با نوجوانهای ده ساله دست بدهند که خیلی مودبانه و سنگین بود. شاهد بودم وقتی ایشان در منزل ما مهمان بود ایشان دست خود را به طرف بچه های کوچک فامیل دراز می کردو چون آن بچه نمی فهمید که باید با او دست بدهد دستش را با مهربانی بر سر و صورت او می کشید.
#شهید
#شهیدبهشتی
arch.m.h.erfan:
بنام خدا
یادداشتی تقدیم به امام هادی علیه السلام
امام ابوالحسن على النقى الهادى» - عليه السلام - پيشواى دهم شيعيان، در نيمه ذيحجه سال 212 هجرى در اطراف مدينه در محلى به نام «صريا» به دنيا آمد(1). پدرش امام جواد - عليه السلام - و مادرش بانوى گرامى «سمانه» - سوسن - است كه كنيزى با فضيلت و تقوا بود .مشهورترين القاب امام دهم، «نقى» و «هادى» است، امام هادی(ع) به لقبهای دیگری مانند: نجیب، مرتضی، نقی، عالم، فقیه، امین و طیب نیز شهرت داشت. و به آن حضرت «ابوالحسن الثالث» نيز مىگويند.(ابوالحسن اول حضرت علی ع و ابوالحسن ثانی حضرت رضا ع هستند ).
نقش انگشترهای امام هادی(ع)، «اللّه ربّی و هو عصمتی من خلقه» بوده است و «حفظ العهود من أخلاق المعبود».بوده است.
امام هادى - عليه السلام - در سال 220 هجرى پس از شهادت پدر گراميش برمسند امامت نشست و در اين هنگام هشت ساله بود. با توجه به تجربه امامت امام جواد(ع) در زمینه امامت امام هادی(ع) تردید خاصی برای بزرگان شیعه رخ نداد. به نوشته شیخ مفید همه پیروان امام جواد(ع) به استثنای افراد معدودی، به امامت امام هادی(ع) گردن نهادند. این عده معدود برای مدّت کوتاهی به امامت موسی بن محمد (م ۲۹۶ق) معروف به «موسی مبرقع» مدفون در قم معتقد شدند؛ ولی پس از مدّتی از امامت وی برگشتند و امامت امام هادی(ع) را پذیرفتند.. سعد بن عبدالله اشعری بازگشت این افراد به امام هادی(ع) را از آن روی میداند که خود موسی مبرقع از آنان بیزاری جست و آنان را از خود راند.
مدت امامت آن بزرگوار 33 سال و عمر شريفش 41 سال و چند ماه بود و در سال 254 در شهر سامراء به شهادت رسيد.
ایشان تا سال 234 در مدینه امامت شیعیان را بر عهده داشتند. و حکومت نمی توانست قدرت نرم امام را مدیریت کند. . حاکم مدینه گزارشهای متعددی مبنی بر نفوذ بی نظیر امام به دربار متوکل می فرستاد ، امام در مقام دفاع ، شکایتی را با نامه نزد متوکل طرح نمود . و متوکل با فاصله اندکی از ایشان برای حضور در سامرا دعوت کرد. و با مانوری تبلیغاتی حاکم مدینه را هم عزل نمود. لذا اگر امام این دعوت را رد میکرد عملا ادعاهای قبلی حکومت ثابت میشد.
حرکت بسیار مهم امام هادی ع این بود که با توجه به اعمال فشار تاریخی بنی عباس بر شیعیان و ائمه معصومین ، حوزه نفوذ و حضور شیعیان را به نواحی مشخصی تقسیم کرده بودند و نمایندگانی را به ریاست هر ناحیه از سوی خود گماشته بودند. هدف اصلى اين سازمان جمع آورى خمس، زكات، نذور و هدايا از مناطق مختلف توسط وكلا، و تحويل آن به امام، و نيز پاسخگويى امام به سؤالات و مشكلات فقهى و عقيدتى شيعيان و توجيه سياسى آنان توسط وكيل امام بود. اين سازمان كاربرد مؤثرى در پيشبرد مقاصد امامان داشت. امام هادى - عليه السلام - كه در سامراء تحت نظر و كنترل شديدى قرار گرفته بود، برنامه تعيين كارگزاران و نمايندگان امام جواد ع را ادامه دادند و نمايندگان و وكلائى در مناطق و شهرهاى مختلف منصوب كرد ند و بدين وسيله يك سازمان ارتباطى هدايت شده و هماهنگ به وجود آوردند . طراحی این شبکه امری پیچیده و هوشمندانه بود. بر اساس نقل های تاریخی حداقل چهار ناحیه قابل رد یابی است .
نخستين ناحيه، بغداد، مدائن و عراق (كوفه) / ناحيه دوم، شامل بصره و اهواز /ناحيه سوم، قم و همدان، /و بالاخره ناحيه چهارم، حجاز، يمن و مصر را در بر مىگرفت.
هر ناحيه به يك وكيل مستقل واگذار مىشد كه تحت نظر او كارگزاران محلى، منصوب مىشدند. اقدامات سازمان وكالت را در دستور العملهاى حضرت هادى ع به مديريت اين سازمان، مىتوان مشاهده كرد.
انتقال محترمانه ولی اجباری امام به بغداد و سپس سامرا ، در سال 234 در زمان متوکل عباسی ، فشار بر امام را مضاعف کرد. متوكل نسبت به على - عليه السلام - و خاندانش كينه و عداوت عجيبى داشت و اگر آگاه مىشد كه كسى به آن حضرت علاقهمند است، مال او را مصادره مىكرد و خود او را به هلاكت مىرساند .بر اساس همين ملاحظات بود كه حضرت هادى - عليه السلام -، بويژه در زمان متوكل، فعاليتهاى خود را به صورت سرّى انجام مىداد و در مناسبات خويش با شيعيان نهايت درجه پنهانكارى را رعايت مىكرد. حتی بنا به نقلی ، در یک مورد امام از مراوده با اصحاب در معبر عمومی هم خودداری می کرد. تا مبادا برای آن فرد مشکلی ایجاد نشود. دوران بیست ساله 234 تا 254 در سامرا ، با مراقبتهای ویژه از سوی حکومت و با مبارزه مخفی و زیرزمینی امام همراه بود. تربیت بیش از 180 اندیشمند ، با وجود این همه خفقان نشان دهنده استمرار روش مدیریتی امام بود. فضل بن شاذان و عبد العظیم حسنی از مشهورترین این شاگردان هستند .حتی دستگیری و شکنجه وکلای امام نتوانست شبکه مزبور را از هم بپاشد.سختگیری های کم نظیر این دوره بر شیعیان ، در تاریخ کمتر تکرار شده است .و برعکس این سختگیری موجب شد اختیارات وکلای امام افزایش یابد.
گریبان دریدن امام حسن عسگری ع در مجلس سوگ برادر در منزل امام هادی ع در تاریخ گزارش شده است .آرامگاه سید محمد در شهر بلد در ۵۰ كیلومتری جنوب سامراء مورد احترام فراوان شیعیان مخصوصا شیعیان عراق است. کرامات فراوانی از او نقل شده است. مردم عراق و حتی اعراب بادیه نشین نیز میترسند به نام او سوگند یاد کنند. سید محمد، در روستای صریا در نزدیکی مدینه متولد شد. و در سن 24 سالگی درگذشت. مادرش حدیث (یا سلیل) نام داشت. وقتی امام هادی(ع) به دستور متوکل عباسی، به سامرا احضار شد، محمد (که آن زمان تقریبا پنج ساله بود) در صریا ماند. سید محمد، نُه فرزند پسر داشته که برخی از آنها در شهرهای خوی و سلماس در ایران مدفون هستند. نسل او تنها از دو تن از پسرانش به نام احمد و علی ادامه یافته است
3. .فرزند سوم ایشان امام حسن عسگری هستند (232- 260 ق )که احتمالا در مدینه به دنیا آمدند.و در سن 28 بر اثر مسمومیت به شهادت رسیدند. ایشان به مدت 6 سال امامت را بر عهده داشتند.
4. در برخی منابع دو فرزند دیگر بنامهای حسین و عایشه هم برای ایشان نقل شده است. وبرخی محمد را فرزند ارشد دانسته اند.
محمد هادی عرفان.سوم رجب المرجب
منابع : سایت شهید آوینی / ویکی شیعه/ دانشنامه اسلامی / ویکی پدیا
متوکل در سال 236 قمرى آرامگاه سرور شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين - ع - و بناهاى اطراف آن را ويران کرد. و به حاكم خود در مصر دستور داد؛ به هيچ يك از علويان هيچ گونه ملكى داده نشود، نيز اجازه اسب سوارى و حركت از «فسطاط» به شهرهاى ديگر داده نشود.؛ به هيچ يك از علويان جواز داشتن بيش از يك برده داده نشود. و چنانچه دعوائى مابين يك علوى و غير علوى صورت گرفت، قاضى نخست به سخن غير علوى گوش فرا دهد و پس از آن بدون گفتگو با علوى آن را بپذيرد!
در کنار این همه سختگیری مراسم جشن ختنه کنان پسرش معتز رقم حیرت آور 85 میلیون درهم هزینه برداشت... در خوشگذرانی او همین بس که «سيوطى» مىنويسد: او چهار هزار كنيز در كاخ خود داشت كه از همه آنها كام جسته بود!
با این همه چندین بار متوکل ناچار شد د رمیان اختلاف فتاوای علمی درباری سراغ امام برود و به نظر امام عمل کند.
امام هادى ع در مدت امامت خود با شش تن از خلفاى عباسى معاصر بود كه به ترتيب زمان عبارتند از:
خلیفه هشتم عباسی معتصم بن هارون الرشید (217 - 227) (4سال )
خلیفه نهم عباسی واثق بن معتصم (227 - 232). 5سال)
خلیفه دهم عباسی متوكل بن معتصم (232 - 248).16سال)
خلیفه یازدهم عباسی منتصر بن متوكل (6 ماه).
خلیفه دوازدهم عباسی مستعين، پسر عموى منتصر (248 - 252). 6سال)
خلیفه سیزدهم عباسی معتزّ بن متوكل (252 - 255). 3سال)
در این میان تنها منتصر آشکارا به امام و شیعیان محبت می ورزید. واجازه داد زیارت کربلا انجام شود. او پدرش را بخاطر اصرار بر مسخره کردن حضرت علی ع به قتل رساند .
یکی از آفتهای بزرگ دوره امامت حضرت هادی ع ، جدا شدن بخشی از شیعیان و قوت گرفتن فرقه ضاله غلات بود... ایشان امام هادی ع را خدا دانسته و همه محرمات را حلال اعلام کردند. و انرژی زیادی از سازمان مدیریتی امام گرفته شد تا شیعیان به دام اینان گرفتار نشوند و بدنامی اینان به پای شیعه کمتر نوشته شود.
سرانجام امام هادی علیه اسلام در حالی که تنها 41 سال داشتند به دستور معتز و با سم در رجب سال 254 قمری در سامرا به شهادت رسیدند. و همانجا نیز به خاک سپرده شدند. مردم در تشییع پیکر امام هادی به صورت خود سیلی میزدند و گونههای خود را میخراشیدند. بدن مطهر امام را بر دوش گرفته و از خانه ایشان بیرون بردند. وقتی معتز عباسی آنان را دید، تصمیم گرفت، بر بدن امام نماز بگزارد. از این رو، دستور داد بدن امام را بر زمین گذاشتند و بر جنازه حضرت نماز خواند، ولی امام حسن عسکری(ع) پیش از تشییع بدن مطهر امام(ع) به اتفاق شیعیان بر آن نماز خوانده بود. سپس امام را در یکی از خانههایی که در آن زندانی بود، به خاک سپردند. ازدحام جمعیت به قدری بود که حرکت کردن در بین آن همه جمعیت برای امام عسکری(ع) مشکل بود. در این هنگام، جوانی مرکبی برای امام آورد و مردم امام را تا خانه بدرقه کردند.
زیارت جامعه کبیره که یک دوره فوقالعاده از معارف شیعی و جایگاه اهل بیت در هستی را بیان میکند به درخواست شیعیان از امام هادی(ع) صادر شده است. متون دیگری نیز از حضرت امام هادی ع وجود دارد.
مکاتبات اهالی قم ، آبه ، کاشان ، قزوین ، اصفهان ، همدان ، طبرستان ، و دعای امام برای زواری که به زیارت مدفن مطهر امام رضا ع می رفته اند در تاریخ موجود است .پسوند نیشابوری و جرجانی ، رازی ، خراسانی ، اهوازی و طالقانی و... نشاندهنده حضور قوی ایرانیان در بین شاگردان و وکلای امام است.
همسر ایشان حُدَیث – سلیل- نام دارند. بانوی عفیف و مومن و مدیر ، چنانکه وصی امام در موقوفات فرزند گرامیشان امام حسن عسگری ع بوده اند. و واسطه حضرت حجت با مردم نیز به شماره می رفته اند. و بواسطه اینکه مادربزرگ امام زمان هستند در منابع تاریخی به نام جده مشهورند. این بانوی شریف در حرم عسگریین مدفون هستند.
فرزندان ایشان شامل:
1. جعفر بن علی (۲۲۶ - ۲۷۱ ق)، معروف به جعفر کذّاب فرزند امام هادی (ع) و برادر امام حسن عسکری (ع). وی پس از شهادت برادرش ادعای امامت کرد و برای مدتی گروهی ازشیعیان را به خود جلب کرد. پیروان او معتقد بودند امام حسن عسکری(ع) فرزندی نداشته و بعد از او برادرش امام خواهد بود. بنابر روایاتی، جعفر خود را جانشین امام هادی(ع) میدانست و در دوران حیات امام حسن عسکری(ع) دعوی امامت داشت. پیروان او را جعفریه نامیدهاند. این فرقه خود به انشعاباتی دچار شد. ولی گزارشهای علمی قرن 5 حاکی از ازبین رفتن این فرقه در این قرن دارد.
2. .ابا جعفر محمد بن علی الهادی (ع) (228 -252 ق)مشهور به سید محمد (که در اصطلاح محلی به سبع الدُجَیل (شیرمرد دجیل) معروف است)که به سبب برخورداری از جایگاه والای روحی و اخلاقی، شیعیان و غیر شیعیان گمان میکردند امامت بعد از امام هادی به وی خواهد رسید، ولی مرگ مشکوک او در زمان حیات پدرش، این گمان را برطرف کرد . بنا بر برخی گزارشهای تاریخی ممکن است بنی عباس او را مسموم کرده باشند.