✅ جريان‌شناسی عدالتخواهی در ايران معاصر 🔷 جلسه نهم دوره "جریان‌شناسی فکری سیاسی ایران معاصر" پنجشنبه 11 آذر، با موضوع "جريان‌شناسی عدالت خواهی در ايران معاصر"، توسط دکتر موسی فقیه حقانی (رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران) در سالن همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد. 🔷 دکتر حقانی در ابتدا جريان‌های عدالت‌خواهی را به دينی و مارکسيستی و سوياليستی دسته‌بندی نموده و مبانی، مؤسسان و افراد شاخص آن‌ها را بیان کرد. ايشان با اشاره به اينکه مسئله عدالت‌خواهی همواره در طول تاريخ مورد سوء استفاده جريان‌های ضد دينی و التقاطی بوده است، تصريح کردند: "عدالت‌خواهی ممکن است از زبان جريان‌های مخالف يکديگر مطرح شود، اما مبانی و آثار آن با يکديگر متفاوت است". 🔷 وی با اشاره به نقش علما در عدالت‌خواهی، افزود: "علمای بزرگ، در تمام اعلاميه‌های قاجار تا بيانيه گام دوم، امکان ندارد از کلمه عدالت استفاده نکرده باشند". ايشان به عنوان نمونه، بخش‌هایی از بيانيه‌ها و اعلاميه‌های علمایی همچون مرحوم نراقی، سید شفتی، آخوند خراسانی، حاج آقا نورالله اصفهانی‌، شهيد مدرس، کاشف الغطا، آيت الله کاشاني و... را که به مسئله عدالتخواهی و مبارزه با ظلم تصريح کرده‌اند، قرائت کرد. 🔷 دکتر حقانی در ادامه به طرح مسئله عدالت در دهه 20 و بعد از سقوط رضاخان توسط سوسياليست‌های خداپرست اشاره کرد و افزود: "به دليل تضعيف شدن روحانيت در دوره رضا خان، برخی جريان‌ها از اين دهه به بعد با روحانيت زاويه داشتند و در همین راستا جريان عدالت‌خواهی مارکسيتی و ماترياليستی نسبت به دين و علما و احکام شريعت هتاک و مهاجم بودند." 🔷 استاد حقانی با اشاره به نحوه شکل‌گيری "جمعيت سوياليست‌های خدا پرست" توسط نخشب و آشتيانی، افزود: "اين جريان التقاطی در کانون نشر حقائق مشهد نفوذ کرد به گونه‌ايیکه می‌توان گفت دکتر شريعتی بسط دهنده ديدگاه‌های نخشب بود". این جریان، برخی تعاليم و شعائر دينی را خرافه می‌دانست که تا به امروز در طرفداران اين نظريه کاملا مشهود است. 🔷 رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در پايان تصريح کرد: "تنها روحانيت توانست عدالت‌خواهی را با حفظ اسلام‌خواهی در اعلاميه‌ها و بيانيه‌ها و کتاب‌های خود ارائه دهد. اما روشنفکری مارکسيسم و سوسياليسم آن را به انحراف کشاندند. مخصوصا سويساليسم که عدالت‌خواهی را منهای روحانيت مطرح کرد و در نهايت گروهایی مانند منافقين و فرقان از دل آن بيرون آمد." 🌐 کانال و سايت مؤسسه امام خمینی(ره) 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir

✅ جريان‌شناسی روشنفکری دينی پس از انقلاب اسلامی 🔶 دهمين جلسه دوره "جریان‌شناسی فکری سیاسی ایران معاصر" پنجشنبه 11 آذر، با موضوع "جريان‌شناسی روشنفکری ديني پس از انقلاب اسلامی"، توسط حجت الاسلام دکتر محمد جعفری هرندی (دانشیار گروه کلام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌ره) در سالن همایش‌های مؤسسه امام خمینی (ره) برگزار شد. 🔶 حجت الاسلام جعفري در ابتدا با تقسيم روشنفکری به لائيک و دينی، به تفاوت اين دو اشاره کرد و گفت: "هدف روشنفکری دينی، جمع ميان دين و مدرنيته است. این جریان در ظاهر معتقد است نبايد هيچ‌کدام را فدای ديگری کرد، اما در عمل دين را بر اساس مدرنيته بازسازی می‌کند". 🔶 دکتر جعفري با تاکيد بر اينکه "روشنفکری دينی" را نبايد با "نوانديشی دينی" اشتباه گرفت، افزود: "نوانديشی دينی معتقد به احياء دين است و دغدغه اصلی در سازگاری با علم و مدرنيته، حفظ دين است؛ از سوی دیگر، برخلاف سنتی‌ها که علاوه بر مبانی، با مظاهر مدرنيته نيز مشکل دارند، جریان نواندیشی دينی با ظاهر مدرنيته مخالفت ندارد. بنابراين روشنفکري دينی نه لائيک است و نه نوانديشی دينی." 🔶 ايشان جريان روشنفکری دينی را دارای سه دوره دانست که اولين دوره آن توسط مهندس بازرگان و دکتر سحابی در دهه 20 شکل گرفت و در آن انطباق آموزه‌های دينی با علوم طبيعی مطرح شد. وی افزود: "اين جريان ابتدا از فقه و سازگاری آن با علوم طبيعی روز آغاز کرد، اما بعدها به مسائل اعتقادی مانند معاد هم کشيده شد و تفسيرهای طبيعی از آنها ارائه شد". 🔶 ايشان دوره دوم جريان روشنفکری دينی را انطباق آموزه‌های دينی با انديشه‌های سوسیاليستی و اگزيستانسياليستی دانست که توسط دکتر علی شريعتی در دهه 40 ايجاد شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. 🔶 دکتر جعفری دوره سوم روشنفکری دينی را متعلق به پس از انقلاب دانست که دکتر سروش و مجتهد شبستری آن را رهبری کرده و در آن از انطباق آموزه‌های دينی با علوم انسانی سخن گفته‌اند. 🔶 حجت الاسلام جعفری در ادامه با اشاره به مبانی اعتقادی، زمينه‌ها و عوامل افول اين دوره از جريان روشنفکری دينی افزود: "اين جريان با طرح نظريه قبض و بسط و تجربه نبوی و مباحث بعد از آن، اساسا از دين چيزی باقی نگذارد و به روشنفکری دينی پايان داد. هرچند اين جريان از ابتدا به دليل اينکه بر پايه‌های مدرنيته شکل گرفته بود، با آموزه‌های دينی سازگار نبود." 🔶 ايشان در پايان به ظهور جريان ديگری پس از روشنفکری دينی اشاره کرد و افزود: "به دليل ضرورت مدرن بودن و نيز ضرورت معنوی بودن، از دل دوره سوم جريان روشنفکری دينی، جريان ديگری بيرون آمد که توسط آقای مصطفی ملکيان به عنوان جريان روشنفکری معنوی مطرح شده است". 🌐 کانال و سايت مؤسسه امام خمینی(ره) 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir

✅ تبريك انتصاب جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای دكتر محمدرضا برته، رئیس مرکز مجازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به عنوان سخنگوی مركز مديريت حوزه‌ها علميه کشور (قسمت اول) 🌐 کانال و سايت مؤسسه امام خمینی(ره) 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir

✅ تبريك انتصاب جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای دكتر محمدرضا برته، رئیس مرکز مجازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به عنوان سخنگوی مركز مديريت حوزه‌ها علميه کشور (قسمت دوم) 🌐 کانال و سايت مؤسسه امام خمینی(ره) 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir