👆در عمل رؤیت هلال
از طریق عرض انحراف
بدان که چون به طریق مذکور تقویم شمس الغروب| و قمر الغروب حاصل کردند حصة العرض حاصل کنند به این طریق| که تقویم راس الغروب از تقویم قمر الغروب نقصان کنند. و اگر تقویم راس| زیاده باشد از دور مزید نمایند بر تقویم قمر الغروب و تقویم راس| الغروب از وی نقصان کنند باقی حصة العرض بود. به حصة العرض| قمر بردارند و به ازای برج و درجات عرض از جدول تعدیل الغروب| به عرضی که خواهند انحراف بردارند و بر تقویم قمر به وقت غروب افزایند.
اگر شمالی بود و بکاهند اگر جنوبی بود؛ آنچه| ماند یا برآید تقویم قمر مرئی بود به وقت غروب| و آن را تقویم قمر معدل نیز خوانند. پس| همچنان‌که گفته شد مطالع نظیر شمس الغروب| از مطالع نظیر قمر معدل بکاهند باقی را| بُعد معدل خوانند. و بُعد میان تقویم| نیرین بگیرند به وقت غروب و آن را بُعد سوا| خوانند. پس همچنان‌که سبق ذکر یافت| بُعد معدل میان ده درجه و دوازده| درجه باشد و بُعد سوا از ده درجه| بیشتر باشد ماه بتوان دیدن باریک.| و اگر بُعد معدل میان دوازده و چهارده| درجه باشد هلال بتوان دیدن| معتدل. و اگر از آن زیاده باشد ظاهر| باشد.
حل و عقد: ص103
@inojoom
www.inojoom.ir
👆👆معنای «رمضان» در نسخ خطی نجومی
رمضان: ماه نهم است| مأخوذ از رمض به معنی سوختن زیرا که می‌سوزاند گناهان را یا از ارتماض| به معنی اندوهگین شدن؛ نظر به اندوهگینی ایشان در این ماه از گرمی، گرسنگی و تشنگی یا وجه تسمیه اینکه هنگام نقل اسامی ماهها از لغت قدیم و وقت تسمیهٔ این ماه| به ارمض حرّ یعنی تابیدن گرما اتفاق شده بود رمضانات و ارمضاء جماعت.| و این ماه را به مبارک وصف نمایند زیرا که محض برکت و برکت محض است.|
«تسویة التعلیم فی معرفة التقویم: ص 28»
@inojoom
www.inojoom.ir
#نسخۀ_خطی #رمضان #تسویة_التعلیم
کتاب رساله هلالیه به قلم محمد صالح بن عبدالواسع خاتون آبادی است. در این نسخه می‌توانید دربارۀ مسائل مربوط به ثبوت رؤیت هلال ماه و احکام فقهی و تکالیف شرعی آن بخوانید.
www.inojoom.ir
@inojoom
آیا می‌دانید
میر محمد صالح خاتون آبادی سی سال در خدمت علامه مجلسی و بیست سال نزد محقق خوانساری شاگردی کرده است.
www.inojoom.ir
@inojoom
سماک رامح از اعظم قدر اول است و از کواکب صناج است و این صناج را عوّا و بقار نیز| نامند. و صناج بر صورت مردی است که بر دست او عصای باشد و کواکب او آنچه داخل صورت است بیست و دو. و آنچه خارج است یکی که آن همین سماک رامح است و این ستاره| که با اوست او را رمح رامح خوانند و در آخر بهار به اوّل شب سماک رامح بر میان آسمان باشد.
«مطالع الانوار: صص159، 160»
دربارۀ دیگر ستارگان در www.inojoom.ir بخوانید.
👆👆شاخص رسول الله (ص)
پیامبر اسلام - صلّى اللّه علیه و آله و سلم - دیوار مسجد النبى را در راستاى خط نصف النهار بنا نهاد و به وسیله سایه آن مسلمانان را آموزش مى‌داد. پیامبر دیوار را به اندازه قامت یک انسان معتدل ارتفاع بخشید. زراره گوید: دیوار مسجد رسول خدا به اندازه یک قامت بود و چون یک ذراع از سایه آن مى‌گذشت پیامبر نماز ظهر مى‌گذاشت و پیش از آن نافله مى‌خواند، امام باقر -علیه السّلام- فرمود: تا رسیدن سایه به اندازه یک ذراع مى‌توانى نافله بجا آورى وقتى سایه‌ات به یک ذراع رسید، نماز واجب را شروع و نافله را ترک مى‌کنى.
برای خواندن ادامۀ این مطلب به www.inojoom.ir مراجعه نمایید.
«هیئت و نجوم اسلامی: ص 370»
@inojoom
آیا می دانید
از مبدأ تاریخ ملکشاهی تا امروز 968 سال می‌گذرد.
اما تاریخ ملکی:
مبدا روز جمعه دهم رمضان سنهٔ احدی و سبعین و اربعه مائه هجری است.| و اول سال، روزی را گیرند که در نصف النهار آن روز، آفتاب به حمل، آمده باشد...
رساله در علم هیئت قوشچی: ص35
ادامۀ این مطلب را در www.inojoom.ir بخوانید.
@inojoom
فردا هفتم خرداد یکی از دو روزی است که آفتاب به هنگام ظهر شرعی در مکه (ساعت 13:48) دقیقا بالای کعبه قرار می‌گیرد (درنتیجه کعبه سایه ندارد). در این هنگام می توان در هر نقطه‌ای جهت دقیق قبله را به سادگی مشخص نمود.
چنانچه در این روز شاقول یا شاخصی نصب شود، هنگام رسیدن آفتاب بالای سر مکه خلاف جهت امتداد سایه، نقطه سمت قبله خواهد بود.
«هیئت و نجوم اسلامی: ص 307»
@inojoom
www.inojoom.ir
امروز 6 خرداد، روز خرداد از ماه خرداد است.
«نام روزها در تاریخ فرس قدیم» در آینۀ نسخ خطی
و چون اسابیع در میان ایشان مستعمل| نبوده هر روزی را از ایام ماهها نامی نهادهاند بر این ترتیب: /ا، اوره مزد؛ /ب، بهمن؛| /ج، اردیبهشت؛ /د، شهریور؛ /ه، اسفندارمز؛ /و، خرداد؛ /ز، مرداد؛ /ح، دیباذر؛ /ط، آذر؛ /ی، آبان؛ /یا، خور؛| /یب، ماه؛ /یج، تیر؛ /ید، جوش؛ /یه، دی‌مهر؛ /یو، مهر؛ /یز، سروش؛ /یح، رشن؛ /یط، فروردین؛ /ک، بهرام؛ /کا، رام؛ /ک ب،| باد؛ /کج، دی به دین؛ /کد، دین؛ /که، ارد؛ /کو، اشتاد؛ /کز، اَسمان؛ /کح، زامیاد؛ /کط، مار اسفند؛ /ل، انیران.|
و «گویند جملۀ» این‌ها اسامی ملائکه است الّا اوره‌مز که از اسمای بزرگ اللّه تعالی است. و نام هر روزی در| هر ماهی موافق نام آن ماه باشد، آن روز را در آن ماه جشنی سازند، یعنی عیدی کنند...
«شرح بیست باب نام در معرفت تقویم تام: ص17»
@inojoom
www.inojoom.ir
#نسخۀ_خطی #گاهشماری #تقویم_فرس_قدیم #ملامظفر_گنابادی
👆 👆 قاسم علی قائنی، از استاد خود شیخ احمد بن حاج محمد تونی اجازه روایت و تحقیق داشته است.
مرحوم تونی درباره او نوشته: "بلغ سماعاً وتحقیقاً المولی الفاضل الکامل المحقق المدقق، مولانا قاسم علیا ایده اللّه تعالی، سماع تحقیق وتدقیق، فی مجالس آخرها وسط ربیع الاول سنة اربع وستین بعد الالف. کتبه احمد بن الحاج محمد الشهیر بالتونی."