💠حجت الاسلام بحرینی در مدرسه «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول»: اگر خلق پول از هیچ حرام باشد اتخاذ سیاست های پیشینی برای پیشگیری از آن منطقی تر خواهد بود
🔹امروز بانک ها تنها نقش واسطه در تبادل پول را ندارند؛ بلکه خالق پول هم هستند.
🔹در واقع هر فردي که IOU او (يعني سند بدهي اش) مورد اعتماد عمومي قرار گيرد خالق پول اعتباري خواهد بود که در حال حاضر دو نهاد «حاکميت» - خالق IOU حاکميتي - و نهاد «بانک» - خالق IOU بانکي - هستند. آنچه که بايد مورد توجه قرار گيرد اين است که پول اعتباري از هيچ خلق مي شود و به طور کلّي ربطي به ايجاد پول حاکي با پشتوانه ارز يا طلا ندارد.
🔹بانک از ضوابط حاکمیت در خلق پول خارج است و نقش و اقتدار بانک مرکزی در این زمینه اهمیت دارد؛ این نقش در سال 97 با اجازه مقام معظم رهبری بیش تر هم شد و این ساز و کار های مرتبط با خلق پول از هیچ، بر سایر امور حتی بر تدوین بانکداری بدون ربا مقدم می باشد.
🔹اعطاي تسهيلات بانکي بدون توديع ذخيره قانوني نزد بانک مرکزي به معناي بدهکاري به بانک مرکزي و افزايش نقدينگي است و اين در حالي است که اگر اين عمل شرعا حرام باشد اتخاذ سياست هاي پيشيني توسط بانک مرکزي بسيار منطقي تر از سياست هاي پسيني در جلوگيري از آن است؛ نظارتهای پسینی منتج نیست؛ زيرا اعمال سياست هايي پسيني مانند تعطيلي بانک پس از اعمال جريمه آن - با نظر به وجود مشتريان ميليوني براي برخي از آن ها-، براي اقتصاد کشور بسیار پر خطر است.
📝 گزارش تفصیلی در همین کانال
◻️کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
🔰حجة الإسلام دکتر حسين زاده بحريني عضو کميسيون اقتصادي مجلس در مدرسه فصلی فقه نظام با عنوان «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول بانکی و دلالت های آن برای طراحی مدل بانکداری» موضوع «اصطلاح شناسی خلق پول و راهکار مدیریت آن» را تشریح کرد.
💠حجت الاسلام بحرینی: اگر خلق پول از هیچ حرام باشد اتخاذ سیاست های پیشینی برای پیشگیری از آن منطقی تر خواهد بود
🔹ایشان گفت امروز بانک ها تنها نقش واسطه در تبادل پول را ندارند؛ بلکه خالق پول هم هستند. وی در اين راستا به تبيين ماهيت پول و معرّفي سير تطورات چهار گانه آن در طول تاريخ پرداخت. این تطورات عبارتند از: 1- پول ذاتي؛ این پول خودش ارزش دارد و ارزشش را با خود حمل می کند؛ مانند کالا يا فلزات قيمتي، 2- پول حاکي که ارزش ذاتي ندارد؛ اما قابليت تبديل به پول ذاتي را دارد و به نوعي سند بدهي برای کسانی است که آن را حمل و نشر می کنند. اين پول از پرداخت انواع حواله ها توسط ودیعه بگیرها نشأت گرفته است، 3- پول اعتباري يا IOU که در اعتبار آن ميزان پول ذاتي و دارايي واقعي موثر نيست و کاملا به تنظيم گري اعتبارکنندگان وابسته است و در نهايت 4-رمزپول که بر اساس توافق جمعي بوده و مديريت متمرکز ندارد.
🔹 رئیس کمیسیون بانکداری مجلس افزود انقطاع نسلي کاملي بين اين انواع 4گانه در دوره هاي مختلف وجود ندارد. دکتر بحرینی در مورد خالق پول در نوع سوم - پول اعتباری - گفت: در واقع هر فردي که IOU او (يعني سند بدهي اش) مورد اعتماد عمومي قرار گيرد خالق پول اعتباري خواهد بود که در حال حاضر دو نهاد «حاکميت» - خالق IOU حاکميتي - و نهاد «بانک» - خالق IOU بانکي - هستند. آنچه که بايد مورد توجه قرار گيرد اين است که پول اعتباري از هيچ خلق مي شود و به طور کلّي ربطي به ايجاد پول حاکي با پشتوانه ارز يا طلا ندارد.
🔹ايشان در ادامه يک ضابطه ي صرفا حقوقي براي خلق پول از هيچ معرّفي کرد؛ بر این اساس بانک از ضوابط حاکمیت در خلق پول خارج است و نقش و اقتدار بانک مرکزی در این زمینه اهمیت دارد؛ این نقش در سال 97 با اجازه مقام معظم رهبری بیش تر هم شد و این ساز و کار های مرتبط با خلق پول از هیچ، بر سایر امور حتی بر تدوین بانکداری بدون ربا مقدم می باشد.
🔹حجت الاسلام بحرینی نماینده مجلس شورای اسلامی تصريح کرد اعطاي تسهيلات بانکي بدون توديع ذخيره قانوني نزد بانک مرکزي به معناي بدهکاري به بانک مرکزي و افزايش نقدينگي است و اين در حالي است که اگر اين عمل شرعا حرام باشد اتخاذ سياست هاي پيشيني توسط بانک مرکزي بسيار منطقي تر از سياست هاي پسيني در جلوگيري از آن است؛ نظارتهای پسینی منتج نیست؛ زيرا اعمال سياست هايي پسيني مانند تعطيلي بانک پس از اعمال جريمه آن - با نظر به وجود مشتريان ميليوني براي برخي از آن ها-، براي اقتصاد کشور بسیار پر خطر است.
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
🎙دکتر حسین صمصامی در مدرسه فصلی «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول در بانکداری» آسیب های نظام بانکی، خلق پول در بانک ها و مدل مطلوب نظام بانکی را تشریح کرد.
🔻ایشان ضمن بیان اینکه بیش از 60 درصد نقدینگی کشور توسط وامهای بانکی به وجود آمده است، آسیب های نظام بانکی را در ناحیه مبانی نظری، نظام سازی و ارائه قوانین و مرحله اجرا مورد توجه قرار داد و بیان کرد که مشکل اساسی مبانی نظری، ساختار، و قوانین بانکداری این است که امکان اجرای مشکل ساز را از بین نمی برد و بانک ها از خلأ موجود استفاده میکنند و به بدترین شکل ممکن قانون را اجرا میکنند.
🔻 وی افزود با ساختار کنونی، امکان دست یابی به اهداف مورد نظر در اصلاح نظام بانکی کشور وجود ندارد. ایشان با ارائه یک مدل سه بخشی متشکل از بانک قرض الحسنه، بانکهای سرمایه گذاری و شرکت های لیزینگ تاکید کرد بدون اجرای این مدل تفکیک، اصلاح نظام بانکی کشور تنها یک توهم خواهد بود.
🔻 دکتر صمصامی در پایان، تشکیل ستاد اجرایی با فرماندهی متخصص و انقلابی، برنامه زمان بندی و تعیین آیین نامه های اجرا و عملیات را لوازم اجرای این مدل دانست.
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
💠 حجتالاسلام مادرشاهی دبیر گروه فقه نظام اقتصادی پژوهشگاه فقه نظام در مدرسه فصلی خلق پول: سپرده های بانکی از منظر فقه بدهی هستند و بنابراین باید از بستر یک سبب شرعی یا معاملی و امثال آن عبور داده شوند
🔸 سپرده های بانکی از نگاه فقه بدهی است و در فرایند سپرده گذاری، قطعا بدهی ایجاد می شود (چه قرض باشد چه ودیعه با تصرف) شاهد آن این است که در هنگام بازپس گیری سپرده ها، مردم نسبت به سپرده ها احساس بازپس گیری طلب خود را دارند؛ نه مبادله دو نوع پول کاغذی و الکترونیکی.
🔸 هجوم مردم در هنگام احساس ورشکستگی بانک ها برای استیفای ارزش سپرده خود، شاهد دیگری بر پول نبودن آن است. توجه به ساختار پول بانک مرکزی و حساب های بانکی نیز این مطلب را تایید میکند. این مسأله، احکام فقهی متعددی مثل حرمت ایجاد بدهی بدون گذر از بستر معامله یا یک سبب شرعی (خلق بدهی از هیچ که فقها به عنوان چک های دوستانه باطل میدانند) و یا تهاتر قهری دیون و ... را در پی دارد.
🔸 خلق پول از هیچ در جایی اتفاق میافتد که موسسه تسهیلات دهنده، خدمات پولی داده و به حساب افراد دسترسی داشته باشد و بتواند حساب افراد را شارژ نماید. لذا بایستی دسترسی تسهیلات دهندگان از خدمات پولی و سپرده افراد جدا شود و به این ترتیب، دو بخش اساسیِ تسهیلات دهنده، شامل تسهیلات سرمایه گذاری و تسهیلات خیرخواهانه (قرض الحسنه)، در بستر بانکِ خدمات پولی فعالیت کنند و این بخشها دسترسی به حساب افراد نداشته باشد.
📝 گزارش نشست در همین کانال
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
✅ حجتالاسلام مادرشاهی دبیر گروه فقه نظام اقتصادی پژوهشگاه فقه نظام در مدرسه فصلی خلق پول، در خصوص ماهیت سپرده بانکی و خلق آن (خلق پول بانکی) تشریح کرد: «به طور کلی ملاک در موضوع شناسی فقهی، ارتکاز عرف است و ممکن است با موضوع شناسی اقتصادی متفاوت باشد، مثلا اسکناس، چک و سپرده های بانکی در نگاه اقتصادی همه سند بدهی هستند درحالیکه در ارتکاز عرف، اسکناس پول و چک بدهی است. و باید درباره سپرده های بانکی بحث کرد.» وی در این زمینه سه دیدگاه را بیان کرد: «نظر اول ماهیت سپرده را پول می داند، نظر دیگر ماهیت آن را بدهیِ اسکناس می داند و نظریه سوم قائل است که ماهیت آن بدهی است اما احکام پول را دارد.»
🔸 عضو گروه علمی مدرسه عالی حوزوی علوم اسلامی ولی امر عج با ذکر ادلهی هر سه نظریه، سپرده های بانکی را از نگاه فقه بدهی دانسته و دلایلی برای مدعای خود بیان کرد: در فرایند سپرده گذاری، قطعا بدهی ایجاد می شود (چه قرض باشد چه ودیعه با تصرف)، در هنگام بازپس گیری سپرده ها مردم نسبت به سپرده ها احساس بازپس گیری طلب خود را دارند نه مبادله دو نوع پول کاغذی و الکترونیکی. هجوم مردم در هنگام احساس ورشکستگی بانک ها برای استیفای ارزش سپرده خود، شاهد دیگری بر پول نبودن آن است. توجه به ساختار پول بانک مرکزی و حساب های بانکی نیز این مطلب را تایید میکند. بنابراین می توان گفت که ماهیت سپرده، تنها طلب داشتن و بدهی است. این مسأله، احکام فقهی متعددی مثل حرمت ایجاد بدهی بدون گذر از بستر معامله یا یک سبب شرعی (خلق بدهی از هیچ که فقها به عنوان چک های دوستانه باطل میدانند) و یا تهاتر قهری دیون و ... را در پی دارد.
🔸 استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در انتها ضمن تأیید نظر پژوهشگرانی که قائل به تفکیک فعالیتهای بانکی از یکدیگر هستند، خاطرنشان کرد: «خلق پول از هیچ در جایی اتفاق میافتد که موسسه تسهیلات دهنده خدمات پولی داده و به حساب افراد دسترسی داشته باشد و بتواند حساب افراد را شارژ نماید. لذا بایستی دسترسی تسهیلات دهندگان از خدمات پولی و سپرده افراد جدا شود و به این ترتیب، دو بخش اساسیِ تسهیلات دهنده، شامل تسهیلات سرمایه گذاری و تسهیلات خیرخواهانه (قرض الحسنه)، در بستر بانکِ خدمات پولی فعالیت کنند و این بخشها دسترسی به حساب افراد نداشته باشد.»
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss__ir
14011010.mp3
14.09M
✅ برنامه فقه و زندگی رادیو معارف
سلسله جلسات فقه سیاسی
جلسه چهاردهم: ضرورت حکومت
با همکاری گروه فقه سیاسی پژوهشگاه فقه نظام
پخش شده در روز شنبه تاریخ 10/دی/ 1401
ساعت ۱۴:۵۰ از رادیو معارف
کارشناسان: حجت الاسلام علی صالحی منش، دبیر گروه فقه نظام سیاسی پژوهشگاه فقه نظام،
و حجت الاسلام یاسر شهامت، پژوهشگر و فارغ التحصیل رشته فقه سیاسی مجتمع عالی حوزوی ولی امر (عج)
#فقه_سیاسی
#رادیو_معارف
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
📸 #گزارش_تصویری مدرسه فصلی «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول و دلالت های آن در مدل عملیاتی بانکی»
👤 ارائه دکتر حسین زاده بحرینی، رییس کمیته بانکداری کمیسیون اقتصادی مجلس
1️⃣0️⃣ نشست اول؛ صبح؛ موضوع: «اصطلاح شناسی خلق پول و راهکار های مدیریت آن»
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir
📸 #گزارش_تصویری مدرسه فصلی «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول و دلالت های آن در مدل عملیاتی بانکی»
👤 ارائه آیت الله محسن اراکی؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خبرگان رهبری
2️⃣0️⃣ نشست دوم؛ صبح؛ با موضوع «تبیین کتاب فقه نظام بانکی»
◻️ کانال پژوهشگاه فقه نظام
🆔@jiiss_ir