🔶 سه مطلب مقدّماتى
كتاب "گوهر مراد" از مقدمه، سه مقاله و خاتمه تشكيل شده است.
در مقدمه سه مسئله تبيين مى شود:
١. اشاره به جايگاه و رتبه وجودى انسان و اينكه به چه دليلى مورد خطاب تكليفى قرار گرفته است.
٢. معرّفى دو راه رسيدن به خدا؛ راه ظاهر و راه باطن.
٣. توضيح اختلاف علماء در معارف الهى و تبيين فائده كلام و حكمت.
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
🔶 مرتبه وجود انسان
حكيم لاهيجى در اولين مطلب از مقدمه "گوهر مراد" مرتبه وجودى انسان را تبيين مى كند؛ اينكه در انسان جوهرى وجود دارد كه با ساير جواهر محسوسه تفاوت دارد.
🔵 روح يا نفس ناطقه
اين جوهرى كه مخصوص انسان است به وسيله حواس درك نمى شود؛ بلكه به واسطه خواصّ و آثارى كه دارد فهميده مى شود. (معقول است.)
📖 در عرف شرع از اين جوهر مخصوص به انسان، به "روح" و در عرف حكمت از آن به "نفس ناطقه" تعبير مى شود.
📌 ملا عبدالرّزاق در ادامه به دو اثر مختصّ به جوهر انسان اشاره مى كند:
١. علم به معقولات و مفهومات كلّى
٢. عمل خير ناشى از اراده عقلى
"و اثر مختص به اين جوهر (نفس ناطقه) كه هيچ يك از جواهر محسوسه با او در اين شريك نيست، بر دو نوع است:
يكى علم به معقولات و مفهومات كلّيّه كه بدين وسيله، وى را شناسائى خداى تعالى حاصل شود؛
و ديگرى عمل خير ناشى از اراده عقلى محض كه مُبرّا از شائبه شهوت و غضب و ساير اغراض زايده تواند بود، و بدين جهت وى را عمل به مرضات الهى كه مبنى بر قربت محض و اخلاص مجرد باشد، ميّسر تواند شد."
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
🔶 انواع ادراك و انواع اراده
انسان دو نوع ادراك دارد:
ادراك جزئى و ادراك كلّى
🔵 ادراك جزئى: آن است كه به وسيله حواسّ ظاهرى حاصل مى شود:
بينايى
شنوايى
بويايى
چِشايى
بَساوايى
حكيم لاهيجى در ادامه "خيال" و "وهم" را نيز از انواع ادراك جزئى به حساب مى آورد. (بحث تفصيلى قواى نفس مربوط به كتاب نفس است كه به خواست خدا به آن اشاره خواهد شد.)
🔵 ادراك كلّى: آن است كه تنها به ذوات مجرده و مفهومات كلّيّه تعلق مى گيرد. اين نوع از ادراك محتاج به حواسّ ظاهرى و ابزار آن نيست؛ بلكه به ذات خود حاصل مى شود.
به اين ادراك كلّى تعقّل و نطق نيز گفته مى شود.
📋 به دنبال تقسيم ادراك به جزئى و كلّى، اراده انسان نيز به دو قسم تقسيم مى شود:
اراده عقلى و اراده غير عقلى
اراده عقلى نيز دو قسم دارد:
اراده عقلى محض و اراده عقلى غير محض
📢 ادامه دارد...
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
10.21M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#موعظه
#رجب_المرجب
🔶 آية الله حاج آقا مجتبى تهرانى
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
#المراقبات
🔶 نداى ملَك داعى و جواب آن
يكى از مراقبت هاى مهم در اين ماه به ياد داشتن حديث "ملَك داعى" است كه از پيامبر صلى الله عليه و آله روايت شده است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
خداى متعال در آسمان هفتم فرشته اى را قرار داده است كه "داعى" گفته مى شود. هنگامى كه ماه رجب آمد، اين فرشته در هر شبِ اين ماه تا صبح مى گويد:
خوشا به حال تسبيح كنندگان خدا، خوشا به حال فرمانبرداران خدا. خداى متعال مى فرمايد:
همنشين كسى هستم كه با من همنشينى كند، فرمانبردار كسى هستم كه فرمانبردارم باشد و بخشندهٔ خواهان بخشايش هستم. ماه، ماه من، بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است. هر كسى در اين ماه من را بخواند، او را اجابت مى كنم و هر كس از من بخواهد، به او مى دهم و هر كس از من هدايت بخواهد، او را هدايت مى كنم. اين ماه را رشته اى بين خود و بندگانم قرار دادم كه هر كس آن را بگيرد، به من مى رسد.
📖 المراقبات، ص ٩٦.
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#موعظه
🔶 مراتب ايمان در كلام امام هادى عليه السلام
آية الله شيخ حسين مظاهرى
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
🔶 لياقت انسان براى تكليف الهى
صحبت درباره اراده انسان و اقسام آن بود. ملّا عبدالرّزاق اراده را به دو قسم عقلى و غير عقلى تقسيم مى كند.
🔴 اراده غير عقلى: اراده اى است كه از احساس يا توهّم و يا تخيّل ناشى شود.
اراده عقلى نيز بر دو قسم است:
اراده عقلى محض و اراده عقلى غير محض
✅ اراده عقلى محض: هر فعلى و عملى كه شهوت و غضب را فايده اى در آن حاصل نشود، اراده آن، عقلى محض است. (يعنى در آن عمل، شهوت و غضب، مطلوب و مقصود اصلى نباشد.) بر اساس چنين اراده اى كارهاى خالصانه به هدف كسب رضايت پروردگار از سوى انسان انجام مى شود.
با همين بيان، اراده عقلى غير محض نيز فهميده مى شود.
📌 اكنون مى گوييم توانمندى انسان بر ادراك كلّى و اراده عقلى محض موجب شده كه انسان لياقت تكليف الهى را پيدا كند و مفتخر شود بر اينكه مورد خطاب پروردگار قرار بگيرد.
🔷 اين دو خصوصيت (معرفت الهى و عمل بر وِفق اخلاص) كه موجب تكليف مى شود، تنها در انسان وجود دارد؛ بر خلاف ديگر موجودات يعنى جماد، نبات، حيوان و ملَك (فرشته).
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
❓ تفاوت انسان با ديگر موجودات
آنچه موجب شايستگى انسان براى تكاليف الهى مى شود، عبارت است از:
١. معرفت الهى
٢. عمل خالصانه
🔴 جماد و نبات موجوداتى هستند كه شعور و اراده ندارند. (فهم و شعور داراى مراتب است؛ در اينجا مراد همان ادراك كلّى و تعقّل است كه از قواى نفس ناطقه انسانى به شمار مى رود.)
🔴 ديگر حيوانات شعور و اراده دارند؛ اما شعورى حسّى و اراده اى كه شهوى و غضبى محض است. و همين سبب مى شود كه از معرفت و بندگى خدا (به آن معنى كه در انسان محقَّق مى شود و ملاك تكليف است) محروم باشند.
🔵 و اما مَلَك
از آنجا كه معرفت ايشان از معارضه وَهم، مصون و اخلاص ايشان از مزاحمت شهوت و غضب مُبرّاست، تكليف (به معنايى كه در انسان مدّ نظر است) متوجه ايشان نيست.
❓ تكليف درباره انسان چه معنايى دارد؟
📖 تكليف از كُلفت مشتق شده در حالى كه در معرفت و عبادت ملائكه، كُلفت راه ندارد.
همين نكته (وجود كُلفت در معرفت و عبادت و انتخاب اين مسير و سير در آن) سبب برترى انسان بر مَلَك مى شود. از قضا بر اساس همين جهت (اختيار و اراده انسان و امكان صعود و سقوط انسان) نيز ممكن است از حيوان پست تر شود.
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a
🔶 آسمان بار امانت نتوانست كشيد
حكيم لاهيجى به سبب لياقت انسان براى تكليف الهى اشاره كرد. مناسب است به آيه ٧٢ سوره احزاب توجه كنيم:
🕋 إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا
📚 در اينكه مراد از "امانت" در آيه چيست، ميان مفسّران اختلاف نظر وجود دارد. به نقل از مرحوم طبرسى در "مجمع البيان" يكى از اقوال همين مسئله تكليف است.
✅ علامه طباطبايى نيز ضمن تبيين معناى امانت (چيزى است كه نزد غير به وديعه گذاشته مى شود تا از آن حفاظت كند و به صاحبش برگرداند) به احتمالات مختلف اشاره مى كند و ديدگاه خود را به اين صورت بيان مى كند:
كمالى كه از معتقد شدن، عمل صالح و پيمودن مسير كمال براى انسان حاصل مى شود تا جايى كه خدا او را براى خودش خالص مى گرداند و در نهايت خدا متولّى تدبير امور انسان مى شود.
🔵 علامه طباطبايى از اين معنى به "ولايت الهيّه" تعبير مى كند.
📖 تفسير "بيان السعادة فى مقامات العبادة" نيز تبيين دقيقى دارد. علاقه مندان مراجعه بفرمايند.
📋 و در پايان
چه خوب فرمود جناب لسان الغيب شيرازى:
آسمان بار امانت نتوانست كشيد
قرعه كار به نام من ديوانه زدند
💠کانال تخصّصی کلام اسلامی
@kalameslami
🔅🔅🔅
https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a