ماهیت فقهی وام مسکن

قاعدۀ طهارت- برنامۀ آفتاب شرقی

برنامۀ آفتاب شرقی توضیح تکمیلی: آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند بعد از وضو حتی اگر شخص یقین داشته باشد که هنگام وضو توجه نداشته در اعضایش مانعی بوده یا خیر، به شرطی که احتمال عقلایی داده شود که مانع بعد از وضو ایجاد شده یا احتمال عقلایی داده شود که با وجود مانع، آب خود به خود به اعضای وضو رسیده‌است، وضویش صحیح است. توجه شود که فتوای ایشان برای بعد از وضو است، و الا در هنگام وضو اگر شخص احتمال دهد مانعی هست، باید برطرف کند.

برنامۀ گلدسته- 8 دی 1401 موضوع: عمل‌های زیبایی نکتۀ تکمیلی: بینی عمل‌شده یا گونۀ کاشته‌شده لازم نیست از نامحرم پوشانده شود.

خرید نسخۀ الکترونیکی کتاب‌های «خمس (چاپ دوم)» و «احکام کاربردی» در سایت طاقچه: ✅ چاپ دوم کتاب خمس: https://taaghche.com/book/136282 ✅ احکام کابردی: https://taaghche.com/book/136246

برنامۀ گلدسته- 18 دی- تغییر نیت در نماز به نمازی دیگر

نکات تکمیلی: 1- طبق نظر آیت‌الله سیستانی جواز عدول از نماز قضای بعدی به نماز قضای قبل از آن، محلّ اشکال است (بنا بر احتیاط واجب جایز نیست)، هرچند هر دو نماز قضا مربوط به ظهر و عصر یک روز یا مغرب و عشای یک شب باشد. (توضیح المسائل جامع، ج 1، م 992) اما طبق نظر حضرات آیات خمینی و خامنه‌ای عدول از یک نماز قضا به نماز قضای دیگری که در ادای آنها ترتیب معتبر است، واجب است. (تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی النیة، م 12؛ رسالۀ نماز و روزه، م 147) 2- اگر هنگامی كه مشغول خواندن نماز سه يا چهار ركعتی است، نماز جماعت برپا شود و اطمينان ندارد كه بعد از اتمام نمازش به جماعت می‌رسد، چنانچه به ركوع رکعت سوم نرفته است، مستحب است به نيّت نماز مستحب، نماز را دو ركعتی تمام كند و خود را به جماعت برساند. (تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی النیة، م 12؛ توضیح المسائل جامع، ج 1، م 1960؛ رسالۀ نماز و روزه، م 694) اما اگر هنگامی که نمازگزار مشغول نماز مستحبی است، نماز جماعت بر پا شود و وی ترس این داشته باشد که چنانچه نماز مستحبی را تمام کند به جماعت ‏نرسد، هرچند به این مقدار که تکبیرة الاحرام امام را درک نکند، مستحب است نماز را رها کرده و مشغول نماز جماعت شود؛ بلکه به نظر آیت‌الله سیستانی در این صورت با شروع گفتن اقامه در نماز جماعت، قطع نماز مستحبی، مستحب است. (تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی احکام الجماعة، م 15؛ توضیح المسائل جامع، ج 1، م 1959) 3- عدول از فریضه به نافله در یک مورد دیگر نیز جایز است: طبق نظر امام خمینی کسی که نماز ظهر روز جمعه را می‌خواند قبل از اینکه به رکوع رکعت سوم برسد، اگر سورۀ جمعه را در رکعت اول نخوانده است، می‌تواند نیت را به نافله برگرداند تا در نماز ظهر جدیدی که می‌خواند، سورۀ جمعه را بخواند. همچنین است اگر سوره‌ای غیر از جمعه را شروع کند و بعد از قرائت نیمی از آن یادش بیفتد که می‌خواسته سورۀ جمعه را بخواند. اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی این حکم فقط به نماز جمعه اختصاص دارد و برای زمانی است که قرائت سورۀ جمعه را در رکعت اول کاملاً فراموش کند؛ و الا اگر در بین قرائت سورۀ دیگری یادش بیاید که سورۀ جمعه را نخوانده، نباید به نافله عدول کند، بلکه می‌تواند همانجا سورۀ جمعه را از ابتدا بخواند. (تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی النیة، م 12 و العروة الوثقی، کتاب الصلاة، فصل فی النیة، م 20) 4- طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای کسی که فقط یک نماز قضا دارد، بنا بر احتیاط واجب باید ابتدا نماز قضا را بجا آورد و بعد نماز ادا را بخواند. لذا اگر نماز ادا را شروع کند، بنا بر احتیاط واجب باید عدول کند به نماز قضا. (رسالۀ نماز و روزه، م 147 و 639) اما به طور کلی اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد، انسان می‌‌تواند در بین نماز، چنانچه یادش بیاید که نماز قضا بر ذمّه دارد، نیّت را به نماز قضا برگرداند؛ بلکه در این صورت، چنانچه وقت فضیلت نماز ادایی وسعت داشته باشد، عدول از نماز ادا به نماز قضا، مستحب نیز هست. (تحریر الوسیلة، کتاب الصلاة، القول فی النیة، م 12؛ توضیح المسائل جامع، ج 1، م 993)

✅ اعتکاف (قسمت اول: مکان اعتکاف) 📝 اعتکاف در یکی از مساجد چهارگانه (مسجد الحرام، مسجد النبی، مسجد کوفه و مسجد بصره) صحیح است. اعتکاف در مساجد جامع طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای و آیت‌الله #سیستانی صحیح است، اما طبق نظر #امام_خمینی محل اشکال است و باید به قصد رجاء و احتمال مطلوب بودن از نظر شرع در این مساجد اعتکاف کرد. در مساجد غیر جامع، اعتکاف از نظر امام‌خمینی جایز نیست! اما آیت‌الله سیستانی اعتکاف در چنین مساجدی را به قصد رجاء و امید مطلوب بودن جایز می‌دانند. طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای نیز اگر در چنین مساجدی نماز جماعت برپا می‌شود و امام جماعت این مساجد عادل است، می‌توان به قصد رجاء اعتکاف کرد. ـــــــــــ 1) آیت‌الله سیستانی می‌فرمایند: «منظور از مسجد جامع، مسجدی است كه اختصاص به محلّه یا منطقۀ خاص یا گروه خاصّی نداشته باشد و محلّ اجتماع و رفت‌وآمد مردم مناطق و محلّات مختلف شهر باشد.» 2) توضیح المسائل امام‌خمینی، م 1721؛ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م 2105

✅ اعتکاف (قسمت دوم: زمان #اعتکاف) 📝 هر زمانی که روزه گرفتن در آن صحیح باشد، اعتکاف هم در آن زمان صحیح است و افضل اوقات اعتکاف، ماه #رمضان است و در ماه رمضان هم افضل اوقات آن برای اعتکاف، دهۀ آخر ماه رمضان است. _____ العروة‌ الوثقی، ابتدای کتاب الاعتکاف

📌 آیت‌الله سیستانی: اعتکاف در مسجد جامع هر شهر صحیح است؛ مگر در زمانی که امامت آن مسجد اختصاص به فرد غیر عادل داشته باشد که در این هنگام، بنابر احتیاط واجب، اعتکاف صحیح نیست. (توضیح المسائل جامع، ج 2، م 273)

📚 هزینه های غیر ضروری در ادارات دولتی 💠 سؤال: اگر در یکی از ادارات دولتی یا سازمان های عمومی با هدف به اتمام رساندن بودجه در ماه های آخر سال، مخارج زائد و غیر لازمی (از قبیل تعویض و نوسازی وسائل اداری قابل استفاده مانند رایانه، میز و صندلی و یا رنگ آمیزی ساختمان و یا برگزاری گردهمایی و همایش های پر هزینه و کم فائده) صورت گیرد، آیا این کار شرعا جایز است؟ و در صورت عدم جواز آیا موجب ضمان است؟ ✅ جواب: در فرض سؤال، این کار شرعا جایز نیست و از جهت اتلاف بیت المال موجب ضمان است. #قوانین_و_مقررات #بیت_المال 🆔 @leader_ahkam

برنامه گلدسته- 13 دی موضوع: دستمزد واسطه در امر واریز حقوق

برنامه گلدسته- 15 دی موضوع: بازنشر پیام‌هایی که علم به صحت آن‌ها نداریم.

#گزیده_کتاب #احکام_کاربردی 📚 نماز جعفر را می‌توان جزء نوافل شبانه‌روزی حساب کرد؛ یعنی مثلاً شخص می‌تواند 4 رکعت از نافلۀ شب را به کیفیت نماز جعفر بخواند و هم نیت نافله را داشته باشد و هم نیت نماز جعفر. بلکه سایر نمازهای مستحبی مثل نماز غفیله و نماز اول ماه را هم می‌توان جزء نوافل شبانه‌روزی به حساب آورد. ص 118 📌 بنابراین می‌توان دو رکعت نماز بجا آورد و در آن هم نیت نافلۀ مغرب و هم نیت نماز غفیله داشت.

✅ "لحاظ کردن تورم" در نظرات آیت الله سیستانی: ۱. تورم در باب غصب: اگر «پول رایجی» که غاصب به جهت از بین رفتن «مال قیمی مغصوب» در نزدش موظّف به پرداخت آن است با گذشت زمان تغییر کرده و تغییر پدید آمده، در ارزش مالی پول باشد، مثل اینکه در اثر «تورّم و کاهش قدرت خرید»، ارزش مالی پول در روز پرداخت، کمتر از ارزش آن در زمان از بین رفتن مال غصب شده، ‌باشد، در این صورت غاصب باید علاوه بر پرداخت قیمتی که مال غصب شده در روز تلف داشته به صورت پول رایج، ‌کاهش ارزش پول مذکور را نیز بپردازد. (توضیح المسائل جامع، ج 3، م 1518) ۲. تورم در باب دین: اگر فرد مبلغی «پول» از دیگری قرض بگیرد یا ثمن معاملۀ نسیه یا اجرت در عقد اجاره و مانند آن یا مهریّۀ زن به صورت «پول» و دین بر ذمّۀ فرد (بدهکار) باشد و در زمانی که بدهکار قصد دارد بدهی خود را به طلبکار بپردازد، ارزش پول کاهش یافته باشد، پرداخت همان مقدار اولیّه کافی است؛ ‌ مگر آنکه کاهش ارزش پول، فوق‌‌العاده زیاد باشد؛ مثلاً ارزش پول به اندازۀ یک بیستم مبلغ اولیّه شود؛ که در این صورت، پرداخت آن مبلغ، بنابر احتیاط واجب کافی نبوده و بنابر احتیاط لازم است با پرداخت مبلغ بیشتر با طلبکار مصالحه کند و مناسب است طرفین برای مصالحۀ کاهش نسبی قدرت خرید در عموم کالاها و ارائۀ خدمات را در نظر بگیرند. (توضیح المسائل جامع، ج 3، م 911) نکته: در رابطه با مورد (2) نکاتی مهم متغیر مسئله می باشند که می توانید به مسائل قبل و بعد این حکم مراجعه نمایید. ۳. تورم در باب خمس: در مواردی که افزایش قیمت کالای مخمّس یا در حکم مخمّس خمس دارد چنانچه این افزایش قیمت ناشی از تورّم باشد، ثبوت خمس در مورد آن محلّ اشکال است و بنابر احتیاط واجب احکام مربوط به ترقّی قیمت بر آن جاری می‌گردد و احتیاط مذکور در موردی است که افزایش قیمت جنس به مقداری باشد که با در نظر گرفتن نزول قیمت نقد رایج کشور و پایین آمدن قدرت خرید با آن، ربح و سود بودنش از نظر عرف محرز نباشد. به عنوان مثال، اگر تاجری مال التّجارۀ مخمّــس وی 10 عدد یخچال به قیمــت 100 میلیون تومان باشد، ولی در اثر تورّم سه برابری ناشی از کاهش ارزش پول کشور، در انتهای سال خمسی جدیدش، قیمت یخچال­ها سه برابر یعنی 300 میلیون تومان شده باشد، ثبوت خمس نسبت به ترقّی قیمت مال التجاره­اش (یخچال­ها) محلّ اشکال است و در صورتی که مجتهد جامع الشرایط دیگر با رعایت الأعلم فالأعلم قائل باشد که تورّم خمس ندارد، می­تواند در این مورد از وی تقلید نماید و بر این اساس لازم نیست خمس افزایش قیمت یخچال­ها را بپردازد. حکم مذکور در این مسأله، شامل سایر مواردی که افزایش قیمت کالا باعث تعلّق خمس می­شود نیز می­گردد. (توضیح المسائل جامع، ج 2، م 647)

برنامه گلدسته- 20 دی موضوع: جواب سلام در پیامک و نماز

گلدسته- 25 دی 1401 پاسخ به سوالی در مورد وظایف فرزند نسبت به والدین

✅ بیان احکام فرد دائم الحدث 📝 اگر انسان مرضی دارد که بی­‌اختیار ادرار او قطره قطره می‌‌ریزد که به وی «مَسلوس» گفته می‌‌شود یا نمی‌‌تواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند که به وی «مَبطون» گفته می‌‌شود یا مرضی دارد که نمی‌‌تواند از خارج شدن باد جلوگیری کند یا بیماری دارد که بی‌اختیار از او منی خارج می‌­شود یا مواردی مانند آن، باید به «احکام دائم الحدث» عمل نماید ...

برنامۀ گلدسته- 29 دی 1401 موضوع: اقتدا به امام جماعت معذور نکات تکمیلی مطابق فتاوای آیت‌الله سیستانی: اگر امام بیماری‌ای داشته باشد که نتواند از بیرون آمدن ادرار و مدفوع خودداری کند و مطابق وظیفۀ خود نماز می‌خواند، می‌توان به او اقتدا کرد؛ امام جماعتی که کمرش خمیده و این خمیدگی به حدّ رکوع نمی‌رسد و برای رکوع مقدار بیشتری خم می‌شود که صدق رکوع می­کند، اقتدا به وی صحیح است؛ همچنین، اقتدا به امام جماعتی که به علّت عذر شرعی بین دو سجده نیم‌خیز می‌نشیند یا نمی‌تواند بعضی از مواضع سجده را بر زمین بگذارد یا فاقد بعضی از مواضع سجده است یا به علّت بیماری اعصاب دچار لرزش و رَعْشۀ بی‌اختیار اعضای بدن است و نمی‌تواند آرامش و طمأنینه مربوط به قرائت یا اذکار نماز را رعایت نماید، اشکال ندارد.

برنامۀ گلدسته- 2 بهمن 1401 موضوع: نگهداری حیوانات خانگی حکم شرعی نگهداری حیوان در آپارتمان چیست؟ آیا موجر حق دارد برای مستأجر شرط تعیین کند که در خانه حیوانی نگهداری نشود؟ پیوست: فرهنگ و قوانین آپارتمان‌نشینی برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت راه و شهرسازی https://b2n.ir/q63550 https://b2n.ir/e34771

برنامۀ گلدسته- 11 بهمن 1401 موضوع: نماز در آخر وقت اگر وقت نماز به قدری کم باشد که قسمتی از نماز خارج از وقت خوانده می‌شود، تکلیف جیست؟ آیا باز هم باید به نیت ادا نماز را اقامه کرد؟ نکتۀ تکمیلی: اگر وقت نماز به قدری کم باشد که به سبب به‌جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، فرد باید آن مستحب را به‌جا نیاورد؛ مثلاً اگر به سبب خواندن قنوت، مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌‌شود، باید قنوت را نخواند.

برنامۀ گلدسته- 13 بهمن 1401 موضوع: سجدۀ سهو نکات تکمیلی: طبق نظرات حضرات آیات خامنه‌ای و سیستانی، سجدۀ سهو در موارد زیر (بنا بر فتوا یا بنا بر احتیاط واجب)، لازم است: 1. تشهد فراموش‌شده 2. کلام بی‌جا 3. سلام بی‌جا 4. شک بین چهار و پنج یا آنچه در حکم آن است. آیت‌الله خامنه‌ای برای سجدۀ فراموش‌شده هم بنا بر احتیاط واجب، سجدۀ سهو را لازم می‌دانند، اما آیت‌الله سیستانی آن را لازم نمی‌دانند. (احتیاط مستحب می‌دانند) البته قضای سجدۀ فراموش‌شده واجب است! همچنین اگر نمازگزار به‌طور اجمالی بداند که در نماز یا چیزی را اشتباهاً کم کرده یا اشتباهاً زیاد کرده و نماز هم صحیح محسوب شود، در این حال که امر مردّد بین زیادی یا کمی است، طبق نظر آیت‌الله سیستانی بنا بر احتیاط واجب باید سجدۀ سهو انجام دهد؛ ولی آیت‌الله خامنه‌ای سجدۀ سهو را لازم نمی‌دانند. احتیاط مستحب است که برای هر زیادی و نقصی (غیر از موارد مذکور) که سهواً در نماز پيش می‏‌آيد و بعد از محل آن متوجه می‌شود و همچنین برای ایستادن و نشستن بی‌جا دو سجدۀ سهو به‌جا آورده شود. لازم نیست در سجدۀ سهو، مکلف با وضو یا غسل و رو به قبله باشد و مواردی که در لباس نمازگزار شرط است، در لباس او شرط نیست. همین طور، راست نشستن بین دو سجده لازم نیست و سربرداشتن از مُهر کافی است، اما سجده‏‌ای را که انسان فراموش کرده و بعد از نماز، قضای آن را به‌جا می‌آورد، باید تمام شرایط نماز را داشته باشد و کیفیّت انجام آن، همانند سجدۀ نماز است.

برنامۀ گلدسته- 14 اسفند 1401 موضوع: ضبط صدای دیگران

بحمدلله در طول سال‌هایی که این کانال فعال بوده است، مسائل متعددی در مورد روزه، قضای روزه، مبطلات روزه، نیت روزه و ... محضر مومنین ارجمند تقدیم شده است و ان‌شاءالله باز هم متذکر مسائلی خواهیم شد. جهت دسترسی به مسائل شرعی در موضوع روزه هشتگ #روزه را لمس فرمایید. @karimi_bayan_ahkam

برنامۀ گلدسته- 16 بهمن 1401 موضوع: سخن‌چینی تعریف سخن‌چینی، وظیفۀ کسی که مخاطب سخن‌چین است و موارد استثناء.