2⃣ مراسم ختم حاج عبدالکریم کریمی، پدر حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا کریمی در تهران: پنج‌شنبه، مسجد محمد مصطفی صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم، ساعت ۱۴

چکیده‌ای از مطالب ارائه شده در همایش پاسخگویان احکام دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، آبان 1402

امشب (دوم آذر) نیز پس از نماز مغرب و عشا مجلس ختمی در مسجد هدایت واقع در خیابان ری، خیابان رقیب‌دوست، خیابان هدابت برقرار است. نثار ارواح مومنان، خصوصا حاج عبدالکریم کریمی، فاتحه‌ای قرائت فرمایید.

✅ مسح سر و پا در وضو 📝 در مسح سر و پا و در وضو باید دو نکته را توجه کرد؛ اولا اینکه مسح باید با کدام عضو انجام بگیرد. ثانیاً با کدام رطوبت باید مسح انجام شود. در مورد نکتۀ اول: طبق نظر امام خمینی مسح باید با کف دست یا پشت آن انجام بگیرد و ایشان احتیاط می‌کنند که با ساعد دست، مسح انجام نشود. آیت‌الله سیستانی مسح با کل دست از آرنج تا سر انگشتان را جایز می‌دانند. اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای تنها با کف دست (که شامل انگشتان هم می‌شود) می‌توان مسح کرد. در مورد نکتۀ دوم: طبق نظر امام خمینی می‌توان دست را به سایر اعضای خیس‌شده با وضو کشید و مسح کرد؛ یعنی طبق نظر ایشان، با مطلق آب وضو می‌توان مسح انجام داد و کافی است مسح با آب غیر وضو انجام نشود. اما طبق نظر حضرات آیات سیستانی و خامنه‌ای تا دست خشک نشده باشد (مقصود از دست قبلاً ذکر شد) نمی‌توان از رطوبت دیگری استفاده کرد. 📌 حال اگر کف دست خشک شود، تکلیف چیست و برای مسح سر و پا از چه رطوبتی باید استفاده کرد؟ 📝 طبق نظر امام خمینی می‌توان از رطوبت باقی‌مانده در سایر اعضای وضو استفاده کرد. 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی، می‌توان از قسمتهای دیگر دست (از آرنج تا سر انگشتان) کمک گرفت؛ اما اگر تمام دست خشک شد، تنها می‌توان از رطوبت باقی‌مانده در ریش استفاده کرد و استفاده از رطوبت جاهای دیگر بنابر احتیاط واجب کافی نیست. 📝 طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای باید از ریش یا ابرو رطوبت گرفت. تحریر الوسیلة، فصل فی الوضوء، القول فی واجبات، م 14 و 16 و 17 و العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی افعال الوضوء، م 25؛ توضیح‌المسائل جامع، ج‌1، م 274 و 277 و 283؛ اجوبة الاستفتائات، س 113.

خرید اقساطی کالا با قیمت بیشتر @karimi_bayan_ahkam

چکیده‌ای از مطالب ارائه شده در همایش پاسخگویان احکام دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، آبان 1402- قسمت دوم موضوع: احکام نماز جماعت @karimi_bayan_ahkam

✅ توضیحاتی در مورد گناه بزرگ قذف؛ یعنی نسبت زنا یا لواط دادن به کسی که پاکدامن است. 📌 نکته: فحش و نسبت‌های قبیح دیگر مثل «دیوث» تعزیر دارد نه حد @karimi_bayan_ahkam

آیا انسان می‌تواند در صف نماز جماعت بایستد، ولی نماز فرادا بخواند؟ @karimi_bayan_ahkam

چکیده‌ای از مطالب ارائه شده در همایش پاسخگویان احکام دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، آبان 1402- قسمت سوم موضوع: اموال در اختیار مسجد @karimi_bayan_ahkam

✅ نقاشی، مجسمه‌سازی و عروسک‌سازی 📝 «تصاویر» سه نوع هستند که حکم هر یک از آنها، به شرح ذیل است: الف. اگر تصویر مربوط به موجودات بی‌روح مثل گل، بوته، درخت و... باشد، نقّاشی آن - هرچند برجسته باشد - و نیز ساختن مجسّمۀ آن، اشکال ندارد. ب. اگر تصویر موجودات روح‌دار بدون برجستگی باشد، مثل نقّاشی انسان و حیوان و طرّاحی عکس کامپیوتری، اشکال ندارد و تصاویر فتوگرافی (عکس) و تصاویر تلویزیونی معمول در زمان ما هم، همین حکم را دارد. ج. اگر تصاویر موجودات روح‌دار، به شکل مجسّم و برجسته باشد؛ مثل مجسّمۀ انسان و حیوان، جنّ و فرشتگان یا موجودات خیالی روح‌دار مثل سیمرغ و غول بین آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله سیستانی اختلاف نظر وجود دارد. 📌 طبق نظر آیت‌الله سیستانی چنانچه تصویر کامل یا در حکم کامل (تصویر در حکم کامل مانند تصویر برجستۀ شخص نشسته، یا تصویر برجستۀ نیم رخ از انسان یا کسی ‌که دستش را پشت سرش قرار داده است) باشد یا تصویر ناقص از موجود روح‌دار (تصویر ناقص از حیوان روح‌دار‌، مانند مجسّمه یا تصویر برجستۀ شخص دست بریده یا پا بریده یا فردی ‌که سر ندارد و در این مورد، فرق ندارد که نقص به جهت فقدان عضوی باشد که در حیات نقشی ندارد مثل دست یا پا و یا به جهت فقدان آنچه در حیات مؤثّر است، مثل سر باشد.) به حساب آید، ساختن و اجرت ساخت آنها، بنابر احتیاط لازم، حرام است و در حرام بودن ساخت آن فرقی بین سنگ، چوب، فلز، پلاستیک، گچ، پارچه، کاموا و مانند آن نیست؛ بنابراین اشیایی مانند عروسک‌های اسباب‌بازی یا نمایشی، گچ‌بری اشکال حیوانات و مانکن‌های مخصوص نمایش لباس همگی در حکم مجسمه هستند. البته باید توجه شود که آنچه بنابر احتیاط واجب حرام است، ساختن و اجرت گرفتن برای ساختن است؛ و الا خرید و فروش و نگهداری در منزل جایز است. هرچند نگهداری مجسمه در منزل کراهت دارد. 📌 اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای ساخت مجسمه از موجودات روح‌دار و همچنین خرید و فروش و نگهداری و امر به ساخت مجسمه هم اشکال ندارد و بالطبع اجرت گرفتن در برابر ساخت آن هم ایراد ندارد. 📣 تذکر ۱: مرحوم امام خمینی نیز نظرشان مشابه نظر آیت‌الله سیستانی بود؛ با این تفاوت که ایشان فتوا به حرمت ساخت مجسمه موجودات روح‌دار و گرفتن اجرت از آن می‌دادند، ولی آیت‌الله سیستانی احتیاط واجب دارند. 📣 تذکر ۲: تمام مواردی که به فتوای آقایان جایز است، در صورتی است که ساخت و ترسیم نقاشی و مجسمه مصداق ترویج باطل و گمراهی و یا مستلزم مفاسد دیگری نباشد. منابع: تحریر الوسیله، المکاسب المحرمه، م ۱۲؛ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، ج۲، م ۴۱۸، ۴۲۰ و ۴۲۱؛ اجوبة الاستفتائات، س ۱۱۲۲، ۱۱۲۳، ۱۱۲۵، ۱۱۲۶ و ۱۱۲۹. @karimi_bayan_ahkam

✅ پایبندی به قراردادها (عقود) مسئلۀ اول: اگر با کسی قراردادی ببندیم (عقدی حاصل شود) باید به کلیۀ تعهداتی که در این قرارداد پذیرفته‌ایم، عمل نماییم (يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود)؛ حتی اگر طرف مقابل به تعهدات خویش عمل نکند، این مجوز برای ما ایجاد نمی‌شود که مقابله به مثل کنیم و همه یا بخشی از تعهدات خویش را اجرا نکنیم. به عبارت دیگر تا وقتی قرارداد پابرجاست و فسخ نشده است، نمی‌توانیم بر اساس آیۀ «فَمَنِ اعْتَدى‏ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى‏ عَلَيْكُم؛ پس هر كس بر شما تعدّی كرد، همان گونه كه بر شما تعدّی كرده، بر او تعدّی كنيد‏» عمل کنیم. بله؛ اگر قرارداد به‌کلی فسخ شود، آنگاه دیگر تکلیفی برای انجام تعهدات قبلی نداریم. 📌 نکته: راه حل این است که در ضمن قرارداد شرط کنیم هر یک از طرفین در صورتی که یک طرف به تعهدش عمل نکرد، حق دارند مقابله به مثل کنند. مسئلۀ دوم: اگر یکی از طرفین به تعهدات خویش عمل نکند، آیا برای طرف دیگر حق فسخ قرارداد ایجاد می‌شود؟ در اینجا موارد مختلف است. در عقد نکاح، به مجردی که یکی از زوجین به تعهد خویش عمل نکنند، حق فسخ ایجاد نمی‌شود؛ اما در عقود دیگر مثل بیع، صلح، اجاره، معاهده با کفار و ... اگر یکی از طرفین به تعهد خویش عمل نکنند، حق فسخ برای طرف مقابل ایجاد می‌شود. @karimi_bayan_ahkam

✅ انواع وقف @karimi_bayan_ahkam

✅ پاسخ به دو سوال متداول در مورد کسانی که مرتکب گناه شرابخواری شده‌اند @karimi_bayan_ahkam

نکته: اگر مرد در شرطِ ضمنِ عقدِ ازدواج قبلی خود تعهد داده باشد که در طول عقد، با زن دیگری ازدواج نکند، شرعاً بر او واجب است که به تعهد خود عمل کند و اگر قبل از طلاق با همسرش، با زن دیگری ازدواج کند، مرتکب گناه شده است. @karimi_bayan_ahkam

✅ تصرفات منجزه در مرض مشرف به موت ❓اگر فردی در مرض متصل به فوت در اموال خود تصرفی کند آیا نافذ است؟ 📝 طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای تصرفات وی مطلقا (اعم از هبه، صلح مجانی، بیع و ...) نافذ بوده و نيازى به اذن ورثه نيست هرچند بیش از ثلث مال باشد. 📝 اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی به‌طور کلّی همۀ تصرّفاتی که باعث نقص اموال وی و وارد آمدن ضرر بر ورثه باشد، تنها به اندازۀ ثلث مالش صحیح است؛ بنابراین تصرّفات مالی وی چنانچه به‌طور مجّانی و بدون عوض باشد (مانند بخشش اموال، صلح بدون عوض، وقف، صدقه، بریء الذمّه کردن بدهکار) یا به کمتر از نرخ بازاری و معمول صورت بگیرد (مانند فروش یا اجاره دادن مال به کمتر از قیمت یا اجرت بازاری یا خرید مال به مبلغ بیشتر از معمول) از مصادیق نقص بوده و تنها در ثلث مال نافذ است. 📌 برای تشخیص مدّت زمان مذکور به عرف مراجعه می‌شود و با توجّه به استظهار عرفی بعید نیست گفته شود: تصرّف فرد مریض در مدّت 2 یا 3 ماه قبل از فوت - با شرایطی که ذکر شد - حکم تصرّفات بیماری متّصل به مرگ را دارد و نسبت به مدّت زمان 4 تا 6 ماه، مسأله محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود، مانند اینکه تصرّفات مذکور با موافقت ورثۀ بالغ رشید صورت گیرد و آنها نیز این تصرّفات را اجازه دهند و امّا تصرّفات او در مدّت زمان 7 ماه و بیشتر قبل از فوت، حکم تصرّفات مرض متّصل به مرگ را ندارد. 📌 منظور از «بیماری متّصل به فوت»، مرضی است که فرد همراه آن در معرض خطر و مرگ باشد؛ امّا شامل مواردی مانند تب خفیف یک روزه که اتّفاقاً و برخلاف معمول موجب مرگ فرد گردد، نمی‌شود. همچنین کسی که مریض نیست، ولی در معرض خطر مرگ است، مانند فردی که در خطّ مقدّم جبهه و در معرض اصابت تیر بوده یا در کشتی در حال غرق شدن یا هواپیمای در حالت سقوط قرار دارد، حکم بیماری که مرضش متّصل به مرگ است در مورد او جاری می‌شود. 📌 صدقه‌ای که مریض برای شفای بیماری و عافیتش می‌دهد، چنانچه مناسب «شأنش» بوده و «اسراف» شمرده نشود، هرچند به ضمیمۀ سایر تصرّفات مجّانی وی یا حتّی به تنهایی بیشتر از ثلث باشد، صحیح بوده و حکمی که گفته شد در مورد آن جاری نیست. ________ 📚 تحریر الوسیلة، کتاب الحجر، القول فی المرض؛ آیت‌الله خامنه‌ای، استفتاء خصوصی؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحين ـ الجزء الثاني، كتاب الحجر، مرض الموت، مسألة 1122، توضیح المسائل جامع، ج3، م 1688 و 1692 و 1699 و 1702. @karimi_bayan_ahkam

❓**حکم وصیت سفیه در اموالش چیست؟** 📝 طبق نظر امام خمینی وصیت سفیه در اموالش صحیح نیست؛ البته اگر شخصی بعد از رسیدن به بلوغ سفیه شده است برای حکم به ممنوعیت از تصرف در اموالش حکم حاکم لازم است (یعنی در این صورت بدون حکم حاکم بر حجرش وصیتش نافذ است). 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی وصیت سفیه در اموالش صحیح نیست و این ممنوعیت در هیچ حالتی متوقف بر حکم حاکم نیست (پس در هیچ حالتی وصیت وی صحیح نیست). ✅ نکته1: وصیت سفیه در غیر اموال مانند وصیّت به دفن شدن در مکان معلوم که مستلزم صرف مال نباشد یا وصیّت به دفن در روز جمعه، مطلقا صحیح است. ✅ نکته2: وصیت شخص ورشکسته (که از مصادیق محجورین است) حتی بعد از حجر حاکم در اموال و غیر اموال صحیح است، زیرا وصیت مالی وی ضرری به طلبکارها نمی‌رساند و بعد از پرداخت بدهی‌ها نوبتِ عمل به وصیت می‌رسد. _ العروه الوثقی، کتاب الوصیه، فصل فی معنی الوصیه، شرط الرابع، م 10، تحریرالوسیله، کتاب الوصیه، م 12 و کتاب الحجر، القول فی الفلس، م 2، آیت‌الله سیستانی، توضیح المسائل جامع، ج4، م 1031، منهاج الصالحین، ج2، م 1084 و کتاب الحجر، م 1098 @karimi_bayan_ahkam

✅ اعتکاف و روزه‌داری در سفر 1⃣ در چه صورت می‌توان در سفر روزه گرفت؟ 2⃣ صیغه نذر را می‌توان در سفر خواند؟ 3⃣ برای کسی که روزه قضای ماه رمضان بر عهده‌اش هست، چه حکمی جاری است؟ @karimi_bayan_ahkam

✅ خرید و فروش اکانت بازی‌ها ❓حکم خرید و فروش اکانت بازی­‌های آنلاینی که دارای مراحل متعدّد است و بازی در یک نوبت به پایان نمی‌­رسد چیست؟ 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی چنانچه امتیاز (اکانت)­ آنها در عرف فی‌الجمله مورد معامله قرار می‌­گیرد، خرید و فروش اکانت صحیح نیست! اما در مورد اصل بازی، هرچند فرد قصد خرید و فروش اکانت آن را نداشته باشد، مورد توقّف است و مکلّف در این گونه موارد می‌­تواند به مجتهد جامع‌الشرایط دیگر، با رعایت الأعلم فالأعلم مراجعه نماید. 📝 اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای اگر از بازی‌های حرام نباشد و از بازنده چیزی که ارزش مالی دارد -هر چند با فروش اکانت- گرفته نمی‌شود و به برنده اضافه نشود، فی نفسه اشکال ندارد. ضمنا اگر قانونی هم در این زمینه باشد باید رعایت گردد. ____ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، ج2، م448 و بخش پرسش و پاسخ‌های پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سیستانی، قسمت «بازی‌های کامپیوتری»، سوال اول؛ استفتاء خصوصی از آیت‌الله خامنه‌ای، سوال شماره 1319863 ، تاریخ: 1400/10/21. @karimi_bayan_ahkam

✅ اجازۀ پدر برای ازدواج موقت در مورد اجازۀ پدر برای ازدواج دختر باکره قبلاً مطالبی به تفصیل بیان شد که در پیوندهای زیر قابل مشاهده است: https://eitaa.com/karimi_bayan_ahkam/429 https://eitaa.com/karimi_bayan_ahkam/430 https://eitaa.com/karimi_bayan_ahkam/431

✅ مقدار پوشش لازم برای نمازگزار @karimi_bayan_ahkam

✅ کفارۀ شکستن روزۀ قضای ماه رمضان یا شکستن روزۀ استیجاری روزۀ قضای ماه مبارک رمضان، اگر قبل از اذان ظهر افطار شود، ایرادی ندارد و کفاره هم ندارد؛ اما بعد از اذان ظهر تا اذان مغرب، فرد حق ندارد روزه را افطار کند و اگر افطار کند، کفاره‌اش اطعام ده فقیر است (یا ده فقیر را سیر کند یا به هر فقیر حداقل یک مُدّ (تقریباً 750 گرم) نان یا گندم یا حبوبات بدهد) و اگر توانایی اطعام ده فقیر را ندارد باید، سه روز روزه بگیرد و طبق نظر حضرات آیات سیستانی و خامنه‌ای لازم نیست که این سه روز پی‌درپی باشد، ولی طبق نظر امام خمینی بنا‌بر احتیاط واجب باید پی‌درپی باشد. اگر هم فردی قضای روزۀ میّتی را گرفته باشد، طبق نظر امام خمینی، بنا‌بر احتیاط واجب و طبق نظر آیت‌‌الله سیستانی بنا‌بر احتیاط مستحب بعد از اذان ظهر روزه‌اش را باطل نکند. @karimi_bayan_ahkam

✅ حدود نگاه مرد به زن نامحرم 📝 نگاه مرد به زن نامحرم به غیر صورت و دست‌ها تا مچ حرام است؛ دیدن خود مچ هم حرام است! این دو موردی هم که استثنا شده (اکثر مراجع این دو مورد را استثنا کردند) به شرط آن است که اولاً نگاه، شهوت‌آلود نباشد یا از این نگاه، خوف وقوع در حرام پیش نیاید که اصطلاحاً در رساله‌ها با عنوان «ریبه» مطرح می‌شود؛ ثانیاً صورت و دست بدون زینت باشد واِلّا مرد نباید نگاه کند. 📝 البته دربارۀ پوشاندن زینت، آیت‌الله سیستانی مواردی را استثنا کردند؛ نظیر: سرمه، انگشتر، دستبند، النگو، بند انداختن، ابرو برداشتن و بلند کردن ناخن طبیعی (بدون لاک)؛ اما طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای هر چیزی که در عرف زینت محسوب می‌شود باید پوشیده شود و بدان نگاه نشود. 📌 تذکر اول: آنچه دربارۀ استثنائات پوشش بانوان (صورت و دست‌ها تا مچ و به فتوای برخی مراجع بعضی زینت‌ها مثل انگشتر)گفته شد، به دو شرط است: 1) ایمن بودن خانم از وقوع در حرام؛ 2) قصد خانم، جلب‌توجه نامحرم و مبتلا کردن او به نگاه حرام نباشد. اگر این دو شرط تحقق پیدا نکرد، خانم وظیفه دارد هم صورت و دست‌ها و هم زینت‌ها را به‌طور کلی بپوشاند. 📌 تذکر دوم: درضمن طبق نظر امام خمینی، خانم‌ها اگر صورت خود را اصلاح کنند، بدون داشتن مفسده، مجاز هستند صورتشان را نمایان کنند. @karimi_bayan_ahkam

✅ نگاه مرد مسلمان به زن غیر مسلمان و زن مسلمانی که به رعایت حجاب اهمیت نمی‌دهد نگاه کردن مردها به بدن خانم‌های غیر مسلمان به شرطی که شهوت‌آمیز نباشد یا خوف وقوع حرام در آن نباشد، به ‌مقداری که به‌طور متعارف نمی‌پوشانند، اشکال ندارد. دربارۀ زنان مسلمانی که که به رعایت حجاب اهمیّتی نمی‌دهند و اگر کسی آنان را در این مورد نهی از منکر نماید اعتنا نمی‌‏کنند، بین مراجع اختلاف‌نظر وجود دارد. آیت‌الله سیستانی، حکم نگاه به این زنان را مثل حکم نگاه به زنان کافر می‌دانند؛ اما امام خمینی در این مسئله احتیاط می‌کنند؛ یعنی نگاه به آنان را بنا‌بر احتیاط واجب جایز نمی‌دانند. @karimi_bayan_ahkam

✅ وظیفۀ زنان باردار و شیرده در صورت نگرفتن روزه در ماه رمضان سال‌های قبل 🔒 الف. درخصوص قضای روزه‌ها: 🔑- طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله سیستانی قضای روزۀ زن باردار و شیرده در هیچ فرضی ساقط نیست. 🔑- طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای اگر تا ماه رمضان سال بعد (تمام ۱۱ماه بعد نیز) معذور از قضا کردن بوده، و عذر او ترس ضرر رسیدن به خودش باشد، قضا ساقط می‌شود. 🔒 ب. درخصوص کفارۀ تأخیر: ۱. اگر بدون‌عذر قضای روزه‌ها را نگرفته است، کفارۀ تأخیر واجب است. ۲. اگر به‌علت داشتن عذر در طول سال، قضای روزه‌ها را نگرفته است: 🔑- طبق نظر آیت‌الله سیستانی بنا بر احتیاط واجب، در این صورت هم کفارۀ تأخیر بپردازد. 🔑- طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای، کفارۀ تأخیر واجب نیست. 🔒 ج. در خصوص فدیه (1): 1. روزه برای بچه ضرر دارد: در این فرض نسبت به زن شیرده مطلقا فدیه واجب است، اما راجع به زن باردار سه قول است: 🔑- طبق نظر آیت‌الله سیستانی بر حامل مقرب (2) فدیه واجب است و بر حامل غیر مقرب فدیه واجب نیست. (آیت الله سیستانی) 🔑- طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای بر حامل مقرب فدیه واجب است و حامل غیر مقرب نیز به احتیاط واجب باید فدیه بدهد. 🔑- طبق نظر امام خمینی زن باردار (مقرب یا غیر مقرب) باید فدیه بدهد. 2. روزه برای خودش ضرر دارد: 🔑- طبق نظر آیت‌الله سیستانی بر زن شیرده فدیه واجب است و در باردار اگر حامل مقرب بوده فدیه واجب است و اگر غیر مقرب بوده فدیه واجب نیست. 🔑- طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای در این فرض بر زن شیرده و باردار بنابراحتیاط واجب فدیه واجب است. (1) یعنی برای هر ‌روز یک مُدّ (تقریباً 750 گرم) طعام، یعنی گندم یا جو یا نان یا برنج و مانند اینها به فقیر بدهد. (2) منظور از حامل مقرب: زن حامله‌ای است که زایمان او نزدیک است؛ مثل اینکه وارد ماه نهم حاملگی شده است. ______ 📚 العروه الوثقی، کتاب الصوم، روزه، احکام قضا، م13؛ و کتاب الصوم، فصل فی موارد جواز الافطار، المورد الخامس؛ توضیح المسائل مراجع، مسئلۀ ۱۷۰۵ و ۱۷۰۳ و ۱۷۲۸ و ۱۷۲۹؛ رساله آموزشی آیت‌الله خامنه‌ای، درس63، با تغییرات اخیر؛ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، ج۲، م۲۰۴ @karimi_bayan_ahkam

✅ نگاه به عکس و فیلم زن نامحرم 📝 حکم دیدن عکس و فیلم نامحرم با دیدن خود نامحرم تفاوت دارد. اینکه دیدن عکس زن مسلمان نامحرم حلال است یا حرام، بستگی به دو مطلب دارد: اول اینکه آیا بیننده، فرد نامحرم را می‌شناسد یا خیر؛ دوم اینکه نامحرم از زنانی است که به حجاب تقید دارد یا نسبت به عدم رعایت حجاب باکی ندارد. نگاه مردان به عکس خانم‌ها درصورتی‌که در عکس حجاب کامل ندارند، اگر خانم را می‌شناسد و خانم هم بی‌باک نیست و تقید شرعی دارد، مرد حق ندارد عکس او را ببیند (آیت‌الله سیستانی احتیاط واجب دارند)؛ اما اگر از آن دسته خانم‌هایی است که به رعایت حجاب اهمیت نمی‌دهند، نگاه غیرشهوانی و بدون خوف وقوع در حرام به فیلم یا عکس اشکال ندارد. بنابراین طبق نظر امام خمینی و آیت الله سیستانی، اگر مرد خانم را نمی‌شناسد یا اینکه بشناسد ولی آن خانم جزء زنان مبتذله (متهتک) باشد، باز به‌شرطی که نگاهش شهوانی نباشد و خوف وقوع حرام هم در آن نباشد، اشکال ندارد که عکس را ببیند. 📌 اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای نگاه کردن به تصویر زن نامحرم، حکم نگاه کردن به خود زن نامحرم را ندارد، بنابراین اگر نگاه از روی لذت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصویر هم متعلّق به زن مسلمانی که دیدن آن هتک محسوب شود، نباشد، اشکال ندارد. در نتیجه در نظر ایشان تفاوتی بین فرد آشنا و غیر آشنا نیست. 📝 دربارۀ نگاه به فیلم (فیلم، در حقیقت حاصل کنار هم گذاشتن تعداد زیادی عکس است) خانم‌ها درصورتی‌که خانم در فیلم حجاب کافی را ندارد، دو نظر هست و بین فیلم زنده و غیر زنده فرق است؛ ازنظر امام خمینی و آیت‌الله سیستانی، حکم نگاه به فیلم در هر صورتی مثل حکم نگاه به عکس است. 📌 اما از نظر آیت‌الله خامنه‌ای بنا‌بر احتیاط واجب نباید به تصویر زن نامحرم که به‌طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شود، نگاه کرد؛ ولی در پخش غیر‌مستقیم تلویزیونی اگر قصد لذت و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه کردن اشکال ندارد. پس نگاه به فیلم غیر زنده مانند نگاه به عکس است؛ اما دربارۀ نگاه به فیلم زنده اختلاف‌نظر وجود دارد که آیا در حکم نگاه به عکس است یا در حکم نگاه به خود شخص. @karimi_bayan_ahkam