eitaa logo
تحلیل و تبیین
8.6هزار دنبال‌کننده
466 عکس
347 ویدیو
1 فایل
بخش "تحلیل و تبیین" رسانه KHAMENEI.IR farsi.khamenei.ir/others
مشاهده در ایتا
دانلود
تحلیل و تبیین
🌟 | تعمیم مفاهیم قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در هشتمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره تعمیم مفاهیم قرآن به مصادیق متعدد تبیین شده است. 🔹️ یکی از آسیب‌های برخی مفسران این است که برخی مفردات بنیادی قرآن را در مصداق خاص آن منحصر می‌کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این دیدگاه را نقد می‌کنند و بر تعمیم معانی مفردات و مفاهیم قرآن بر مصادیق و نمونه‌های متعدد چه در زمان نزول قرآن و چه در عصر حاضر تأکید می‌کنند. این ویژگی تفسیری، یکی دیگر از دلایل جامعیت قرآن است و آن را اثبات می‌کند. 🔹️ به طور مثال، واژه‌ی «عذاب» به عنوان یکی از پرکاربردترین واژگان قرآن کریم، معمولاً بر عذاب قیامت تطبیق داده می‌شود؛ اما حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آن را بر عذاب دنیوی نیز تطبیق می‌دهند. ایشان در ذیل آیه‌ی «إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا» (سوره توبه، بخشی از آیه ۳۹) می‌فرمایند: «البته فقط عذاب قیامت مراد نیست و اینکه عادت شده در همه جا عذاب را منحصر در عذاب آخرت میکنند، تنگی نظر است. آنها در همان اَوان مخالفت، به عذاب دنیایی و ذلت و خواری تسلط دشمن بر ایشان و بی‌آبرویی مبتلا می‌شوند.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۰۰ و ۲۰۱) سپس معنای عذاب را بر مصادیقی مانند: «عذاب در مقابل تاریخ، عذاب تن ندادن به حقیقت، عذاب نرسیدن به سعادت، عذاب وجدان، عذاب کم شدن معیشت، عذاب استعمارشدگی» تطبیق می‌دهند. کمتر مفسری چنین توسعه‌ی مفهومی را در واژگان قرآن انجام می‌دهد. 🔹️ نکته‌ی مهم اینکه تعمیم دادن معنای واژگان قرآن بر مصادیق متعدد معاصر به هیچ وجه به معنای معاصرزدگی در فهم آن واژه نیست؛ بلکه مفسر باید واژه را بر اساس منابع معتبر قدیم، معنا کند و سپس بر مصادیق متعدد تطبیق دهد. یکی از الزامات این قاعده این است که مفسر باید به فهم مخاطبان قرآن کریم در عصر نزول آیات توجه کند. اینکه مردم زمان نزول قرآن کریم، معنای یک واژه و آیه را چگونه می‌فهمیدند و چه برداشتی از آن داشتند. 🔹️ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این قاعده مهم دقت نظر دارند. به طور مثال در تفسیر آیه «أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اَللّٰهِ وَ لاٰ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ‌» (سوره بقره، بخشی از آیه ۱۹۵) می‌فرمایند: «در جنگ روم هم كه جوانى خود را برهنه كرد و به جنگ دشمن رفت، عدّه‌اى گفتند: «يُلقَى نَفسَه إلى التَّهلُكَة»؛ يعنى خودش را به هلاكت انداخت. ابوايّوب انصارى كه آنجا بود، وقتى ديد آيه را خلاف معنا ميكنند، گفت: وقتى اين آيه نازل شد ما بوديم و از پيغمبر شنيديم؛ يعنى آيه چنين معنايى ندارد. معناى آيه اين است كه چون عدّه‌اى حاضر نبودند در راه خدا جان و مال بدهند، اين موجب هلاكت جامعه می‌شد؛ لذا خداوند فرمود: أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اَللّٰهِ وَ لاٰ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ‌...» (تفسیر سوره برائت، ص۲۲۹ و۲۳۰) 🔹️ در جای دیگر نیز در نقد دیدگاه مفسرانی که «تهلکه» را به معنای هلاکت در جنگ تفسیر کرده‌اند، می‌فرمایند: «فكر ميكنند معناى اينكه نبايد انسان خود را به دست خود در هلاكت بيندازد، اين است كه نبايد به قلب لشگر دشمن بزند و دارند اين جوان مسلمان شجاع را به خاطر شجاعتش محكوم ميكنند.» (۱۳۶۶/۰۸/۲۹) در حقیقت، نگاه صحیح به مفردات و واژگان قرآن کریم این‌گونه است که مفسر، باید دقت زیادی در فهم واژه داشته باشد؛ اما در تطبیق آن بر مصادیق متعدد از تحجر بپرهیزد. تطبیق واژگان «حیات طیبه» و «کوثر» بر «انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، امام خمینی و یاران ایشان» (۱۳۷۴/۰۷/۲۶ و ۱۳۶۹/۱۱/۲۹) بر اساس همین رویکرد است. 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
🌟 بیان قرآن | آداب ظاهری و باطنی تلاوت قرآن چیست؟ 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه ، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، دکتر حسن زرنوشه فراهانی، حافظ کل قرآن کریم و استاد دانشگاه، آداب تلاوت قرآن کریم از دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی را بررسی کرده است. 🔹 آداب ظاهری تلاوت قرآن از منظر حضرت‌آقا، سه تا ادب را شامل می‌شود: ادب اول، انتخاب مواضع مناسب برای وقف و وصل است. ادب دوم، تکیه بر روی برخی کلمات و عبارات و تکرار آن‌ها است. ادب سوم، رعایت موازین لحن و صوت است. 🔹 پیش‌نیاز ضروری هر سه ادب، همان ادب باطنی یعنی تسلط قاری بر معانی آیات و تأثیرپذیری او از آن‌ها است. 🎤 | ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59649
تحلیل و تبیین
🌟 | توجه به شأن نزول آیه 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در نهمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره شأن نزول آیات تبیین شده است. 🔹 قرآن کریم به صورت تدریجی و در طول ۲۳ سال نازل شده است. برخی آیات به مناسبت حادثه یا مشکلی نازل می‌شدند. این مناسبت‌ها، حوادث و مشکلاتی را که باعث نزول آیه میشد، سبب نزول یا شأن نزول می‌نامند. (التمهید، ج۱، ص۲۴۱) مفسران معتقدند چون آیات قرآن ناظر به حل آن مشکلات نازل شده است، می‌تواند قرینه مهمی در فهم آیه باشد. ویژگی تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این است که در مواجهه با شأن نزول، نگاه نسبی دارند؛ نه آنها را به‌طور کامل می‌پذیرند و نه به طور کامل رد می‌کنند. 🔹 نکته اول در روش تفسیری ایشان این است که مانند دیگر مفسران، شأن نزول را به عنوان قرینه‌ای برای فهم آیه میدانند و بر اساس آن آیه را تفسیر می‌نمایند. به طور مثال در تفسیر آیه ۲۵ تا ۲۷ سوره‌ی برائت، می‌فرمایند: «پس از روشن شدن شأن نزول آيات و مفاد آنها، بايد به سرّ نزول اين آيات توجّه كرد.» (تفسیر سوره برائت، ص۱۰۹) 🔹 حتی در تفسیر برخی آیات، دیدگاهی را که مطابق با شأن نزول است، می‌پذیرد. به عنوان نمونه در تفسیر آیه «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ اِئْذَنْ لِي وَ لاٰ تَفْتِنِّي» می‌فرمایند: «احتمال سوّمى كه بهتر است و با شأن نزول آيه سازگارتر، اين است كه «لا تَفْتِنِّى» يعنى «مرا به فتنه‌ى زيبارويان رومى نينداز». جاى تعجّب است كه اين معنا مورد توجّه قرار نگرفته؛ زيرا در شأن نزول به آن تصريح شده است.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۵۹) 🔹 همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «باتوجّه به وحدت سياق و شأن نزولى كه در كتب روايى در ذيل اين آيات، وارد شده است، نتيجه‌ى منطقى و قهرى اين ميشود كه آيه‌ى «إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ‌» درباره‌ى همان غنائم جنگى است و اصلاً به زكات ارتباطى ندارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۱۷) 🔹 اما نوع مواجهه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با شأن نزولها، با برخی مفسران چند تفاوت دارد. ایشان معتقدند لازم نیست هر آیه‌ای شأن نزول داشته باشد. ایشان ذیل آیات ۱۱۳ و ۱۱۴ سوره برائت می‌فرمایند: «لازم نيست كه اين آيات حتماً شأن نزول داشته باشد.» بر این اساس ایشان برخی شأن نزول‌ها را نمی‌پذیرند و معتقد هستند می‌توان شأن نزول را از خود آیه استخراج کرد. 🔹 به عنوان نمونه ذیل آیات ۶۲ و ۶۳ سوره برائت می‌فرمایند: «اگر ما هيچ نَقل و حديثى هم براى شأن نزول اين آيه نداشته باشيم، از خود اين آيه شأن نزول درمى‌آيد. علاوه‌بر آنچه ما از اين آيه نسبت به شأن نزولش استنباط ميكنيم، در بعضى از تفاسير قديم هم شأن نزولى براى آن نقل شده است كه با نظر ما مطابقت دارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۲) همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «ميتوان شأن نزول آيه را از اين مضمون فهميد؛ حتّى اگر روايتى در شأن نزولش نرسيده باشد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۶) 🔹 نکته‌ی دیگر اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مواردی که شأن نزول، اطمینان‌آور نیست، از تفسیر آیه بر اساس آن خودداری می‌کنند. به طور مثال ذیل آیات ۶۴ تا ۶۶ سوره برائت می‌فرمایند: «درباره‌ى شأن نزول اين آيه چند روايت است... ولى چون معلوم نيست كه مستند به معصوم باشد، اطمينان‌آور نيست و معلوم نيست كه شأن نزول واقعى باشد. البتّه دو يا سه روايت هم از امام معصوم هست كه به بعضى از اين شأن نزولها اشاره‌اى دارد؛ لكن غالباً چنين شأن نزولهايى كه در چنين آياتى مطرح است، خيلى مسلّم و صريح نيست و نبايد مضمون آيه را به آنها محدود نماييم.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۵۶) 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
🌟 بیان قرآن | مهیا ساختن محیط زندگی برای تحقق حاکمیت دین 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه ، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ابعاد و نکات مهم آیات سوره حشر را براساس تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بررسی کرده است. 🔹روش تفسیری رهبر انقلاب اسلامی چه در سوره حشر و چه در سوره‌های دیگر، بر سه بخش تقسیم می‌شود: بخش اول تفسیری از آیه است. بخش دوم تدبّر در آیات است؛ به این معنا که به فهمی که به‌صورت ابتدایی از مفردات و اصطلاحات آیه وجود دارد، عمق می‌بخشند و دنباله این معنا را می‌گیرند. سومین بخش هم تطبیق بر جریان امروز است. 🎤 | ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59668
تحلیل و تبیین
🌟 | محدود نکردن آیه به شأن نزول 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در دهمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره محدود نکردن معنای آیه به شأن نزول و رویکرد قاعده‌سازی از آیه تبیین شده است. 🔹️ یکی از چالش‌های مهم در تفسیر قرآن بر اساس شأن نزول، این است که حادثه یا مشکلی که آیه برای آن نازل شده است، باعث نمی‌شود که معنا و مصداق آیه را در همان مصداق زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) منحصر کنیم؛ بلکه آیه یک قاعده کلی را بیان می‌کند و آن حادثه صرفاً یک نمونه و مصداق از معنای عمومی آیه است. 🔹️ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ذیل آیه ۱۰۲ سوره‌ی توبه می‌فرمایند: «شأن نزول، معناى آیات را مخصوص نمیکند؛ چرا که اگر معناى آیات، به همان موارد شأن نزول اختصاص داشته باشد، باید قرآن با مرگ همان افراد و شأن نزولها میمُرد، و بلکه در زمان حیاتِ همان افراد هم آیات قرآن بى‌اثر و بى‌فایده میشد؛ یعنى در زمانِ حیاتِ ابولبابه یا آن سه متخلّف هم، این آیه دیگر فایده‌اى نداشت. به‌طورکلّى، شأن نزول، بهانه‌اى است براى نزول آیات.» (تفسیر سوره برائت، ص ۵۸۰) 🔹️ لذا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر قرآن، رویکرد «قاعده‌سازی از آیات» دارند. به طور مثال ذیل آیات مربوط به مسجد ضرار می‌فرمایند: «شأن نزول این چهار آیه، درباره‌ى مسجد ضرار نازل شده است. داستان این مسجد، واقعه‌اى تاریخى را بیان کرده که درسى بسیار بزرگ است... ما از این آیات استفاده میکنیم مسئله‌ى مسجد ضرار، صرفاً یک مسئله‌ى تاریخى نیست، بلکه گویاى یک حکم کلّى است، که باید آن را بیابیم. حکم کلّى این آیات آن است که هرگاه در اسلام، ظاهر عملى از محتواىِ واقعى خود خالى بود، و پوسته‌اى را دیدیم که مغز نداشت، و بلکه درجهت ردّ محتواى خود به‌کار می‌رفت، ما تبعاً لرسول‌الله (صلّى الله علیه و آله و سلّم) باید حکم کنیم که این پوسته هم از اسلام نیست.» (تفسیر سوره برائت، ص ۵۹۹ و ۶۰۰) 🔹️ مهم‌تر اینکه ایشان در آغاز تفسیر آیه، برخلاف آیات دیگر، شأن نزول آن را نقل نمی‌کنند و علت این کار را چنین می‌فرمایند: «اکنون در مرحله‌ى اوّل، شأن نزول را بیان نمی‌کنیم؛ چون ذکر آن ممکن است ما را مُلزَم کند که آیه را به‌گونه‌اى معنا کنیم که مناسب با شأن نزول باشد... و بعد شأن نزول را هم ذکر میکنیم.» (تفسیر سوره برائت، ص ۳۵۶) 🔹️ این نگاه در تفسیر آیات، به معنای این است که قرآن کریم صرفاً برای حل مسائل و مشکلات عصر نزول نیامده است؛ بلکه برای تمام عرصه‌ها و عصرها، قواعد و قوانین جهان‌شمول دارد. بنابراین این شبهه که «در آیات دارای سبب نزول اگر به فرض، اتفاقی نمی‌افتاد، آیه هم نازل نمیشد!» وجهی ندارد؛ چراکه مجموعه‌ی چهارچوب‌های کلی معارف و احکام در عرصه‌ی عقاید، اخلاق و فقه که مورد نیاز بشر برای رسیدن به سعادت است، به طور قطع نازل میشد؛ حتی اگر حادثه متناسب با آن نیز روی نمی‌داد. شاهد این سخن، بخش بزرگی از آیات است که بدون شأن نزول (یعنی بدون مسبوق بودن به وقوع حادثه و واقعه متناسب) نازل گشته است. (روش، گرایش و قواعد تفسیری، ص ۱۸۳) 🔹️ شایان ذکر است چند آیه خاص در قرآن کریم از این قاعده مستثنی است؛ چرا که آنها فقط بر مصداق خاص دلالت دارند و شأن نزول آنها فقط بر یک مصداق تطبیق می‌کند. مانند عبارت «اهل‌البیت» در آیه‌ی تطهیر (سوره احزاب، آیه ۳۳) که فقط بر پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم‌السلام) تطبیق می‌کند نه هیچ‌کس دیگر. همچنین عبارت «الذین آمنوا» در آیه ولایت (سوره مائده، آیه ۵۵) که اختصاص به علی (علیه‌السلام) دارد. همچنین عبارت «الیوم أکملت لکم دینکم» (سوره مائده، آیه ۳) که به روز غدیر و اعلام جانشینی علی (علیه السلام) اختصاص دارد. 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
تحلیل و تبیین
🌟 | قاعده‌سازی از آیات 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در یازدهمین شماره از این مجموعه، توجه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به قاعده‌سازی از آیات مطرح شده است. 🔹 یکی از ویژگی‌های تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، «قاعده‌سازی» از آیات قرآن کریم است. این رویکرد، برآمده از این باور است که «قرآن کتاب زندگی است.» (سخنرانی تلویزیونی در پایان محفل انس با قرآن کریم، ۱۳۹۹/۰۲/۰۶) ایشان معتقدند «اگر آحاد بشر قواعد زندگی را با قرآن تطبیق بکنند، سعادت دنیا و آخرت نصیب آنها خواهد شد... مشکل ما این است که ما زندگی را با قواعد قرآن تطبیق نمیکنیم.» (سخنرانی تلویزیونی در پایان محفل انس با قرآن کریم، ۱۳۹۹/۰۲/۰۶) به همین دلیل در روش تفسیری خود، از آیات قرآن قاعده کلی استخراج میکنند که بر تمام زمان‌ها قابل تطبیق است. 🔹 قاعده‌سازی از آیه به این معناست که خصوصیات زمان نزول قرآن را از مفهوم آیه جدا کنیم، پیام کلی آن را استخراج کنیم و سپس بر مصادیق معاصر خود، تطبیق دهیم. برخی از قرآن‌پژوهان از این موضوع در بحث تأویل، با عنوان بطن‌گیری از آیه یاد می‌کنند. (التفسیر الاثری الجامع، ص۳۱ تا ۳۷) در فقه نیز از این موضوع تحت عنوان تنقیح مناط یاد می‌کنند. این ویژگی تفسیری، جاودانگی و جهان‌شمولی آیات قرآن در عرصه زندگی را نشان می‌دهد؛ لذا هدف از قاعده‌سازی از آیات قرآن، کشف دستورات زندگی و مناسبات اجتماعی برای همه زمان‌هاست. به عنوان نمونه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر آیه‌ى ۳۸ سوره برائت، چنین می‌فرمایند: «این نکته را بدانید این آیات که درباره‌ى مقدمات جنگ تبوک است وحضرت براى مردم آن زمان بیان کرده تا آماده شوند وموانع را بردارند، اینها را نباید ما شامل آن زمان تنها بکنیم، آیه مال آن مردم است اما مطلب آیه و آموزش آیه چنان کلى است که همه‌ى آحاد تاریخ را شامل میشود.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۲۸) 🔹 همچنین درباره آیه «وَ اَلَّذِینَ یکنِزُونَ اَلذَّهَبَ وَ اَلْفِضَّة» که جنبه توبیخ و سرزنش دارد، می‌فرمایند: «آیه تنها شامل کسانى که مال را در زیر زمین پنهان کنند، نمیشود، بلکه شامل کسانى که پول را به‌جریان نمى‌اندازند و براى خود صرف میکنند، نیز میشود.» (تفسیر سوره برائت، ص۱۵۹) در ادامه نیز می‌فرمایند: «آیه در مورد فلزِ مخصوصى سخن نمیگوید، بلکه مرادِ آیه چیزهایى است که وسیله‌ى کسب و معامله و ابزار آبادى و عمران و مایه‌ى گردش چرخهاى اجتماع است. آیه بر چنین امورى بسیار تکیه میکند. پس در این آیه، فقط ذهب و فضّه ملاک نیست و حکم آیه، پول را نیز در بر میگیرد و شامل آنها که پول جمع میکنند و به نفع شخص خود، نه براى اجتماع، خرج میکنند، نیز میشود.» (تفسیر سوره برائت، ص۱۶۱) 🔹 همچنین ذیل آیه‌ی ۵ سوره مجادله، ابتدا بحث لغت‌پژوهی مفصلی انجام می‌دهند، سپس با بیان این عبارت که «به آیات بعدى نمیپردازیم تا من یک برداشت کلّى از همین آیه بیان کنم.» (تفسیر سوره مجادله، ص۵۱) یک قاعده‌ی کلی از آیه درباره نظامهای انقلاب اسلامی و تقابل با نظامهای مادی‌گرای طاغوتی استخراج می‌کنند. (تفسیر سوره مجادله، ص۵۱ تا ۵۸) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای چنان به این مسئله معتقد هستند که در یک بیان مهم، منحصر کردن آیه در موارد و مصادیق خاص، نه مفهوم کلی را نوعی تفسیر به رأی می‌دانند. ایشان در ذیل آیه ۴۱ می‌فرمایند: «باید توجّه داشت که تفسیر خفاف و ثقال به چند مورد جزئى، نه مفهوم کلّى، احتمالاً از باب بیان مصداق و مثال بوده است، نه از باب حصرِ معناى کلّى در آن، و گرنه این تفسیر، از سنخ «تفسیر به رأى» خواهد بود.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۱۸) 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این رویکرد را در مواجهه با آیات قرآن، در بیانات و پیامهای خود نیز رعایت می‌کنند. به عنوان نمونه در بیانات محفل انس با قرآن کریم در تاریخ ۱۳۹۹/۰۲/۰۶ و در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۰۴ به موارد متعددی پرداخته‌اند. همچنین برخی از مفسران معاصر، به تبیین این رویکرد پرداخته‌اند. 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
تحلیل و تبیین
🌟 | پایبندی به ظاهر الفاظ قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در دوازدهمین شماره از این مجموعه، پایبندی و توجه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به ظاهر الفاظ قرآن تبیین شده است. 🔹 یکی از ویژگی‌های تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تأکید بر پایبندی به «ظاهر الفاظ قرآن» است. این ویژگی بر مبنای «حجیت ظواهر قرآن» استوار بوده و ایشان، همچون دیگر مفسران و علمای بزرگ، ظاهر آیات را حجت می‌دانند. همچنین، ایشان به‌شدت منتقد کسانی هستند که از رجوع مستقیم به قرآن نهی می‌کنند. 🔹 ایشان می‌فرمایند: «عدّه‌اى براى اينکه مردم را از ظاهر قرآن کنار بزنند، براى اينکه قرآن را از دست مردم بگيرند، ميگويند علم قرآن نزد ائمّه است. ما هم ميگوييم علم قرآن نزد ائمّه است، ما هم قبول داريم که اعماق قرآن را و بطون قرآن را جز شاگردانِ وحى خدا کس ديگرى نميداند و به خودى خود نميفهمد... امّا باطن قرآن را اگر امّام صادق فهميد، معنايش اين نيست که ظاهر قرآن را من و شما نفهميم... آنچه از ظاهر قرآن يک انسان عربى‌دان و آشنا به لحن و کلام قرآن ميفهمد، براى او حجّت است.» (منشور حکومت علوی، شرح هفت خطبه نهج البلاغه، ص۲۸) ایشان معتقدند: «از همين ظاهر هم ما مى‌توانيم استفاده کنيم؛ به‌شرط چه‌؟ به‌شرط دقت، تأمل.» (۱۳۸۹/۰۵/۲۱) 🔹 از طرفی دیگر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند اساساً «باطن قرآن با ظاهر قرآن تضاد ندارد.» (منشور حکومت علوی، شرح هفت خطبه نهج البلاغه، ص۲۸) شاید سؤال شود آیا فهم امام معصوم از آیه نمی‌تواند با فهم ما از ظاهر قرآن در تضاد باشد؟ ایشان در یک پاسخ استوار چنین می‌فرمایند: «صدی نودِ روایات ذیل آیات قرآن، تفسیر ظاهر لفظ نیست، ظاهر لفظ معنای خودش را می‌دهد. آن تأویل است، اضافه‌کردن یک نکته بر نکات این آیه است، و الّا خود آیه روشن است. امام (علیه السلام) نمی‌خواهند لفظ ظاهر آیه را بر خلاف ظاهر حمل کنند، بلکه ظاهر آیه به‌جای خود محفوظ، می‌خواهند یک‌چیزی اضافه کنند. آنچه را که من و شما در نگاه معمولی به آیه نمی‌فهمیم، امام (علیه السلام) آن چیز را هم به ما یاد می‌دهد؛ این اسمش تأویل است». (طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص۳۳۲) 🔹 نکته‌ی مهم دیگر این است که تأکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر رجوع به ظاهر قرآن، به معنای نفی باطن و لایه‌های عمیق‌تر آن نیست. ایشان پس از تأکید بر اهمیت ظواهر قرآن می‌فرمایند: «اگرچه که در وراى اينها، معارف برترى، بالاترى مسلّماً وجود دارد که اينها را ممکن است خصيصين بفهمند، بندگان صالح و شايسته‌ى خدا بفهمند و ما به آنها دسترسى نداشته باشيم، جز از طريق آن بندگان. مسلّم چنين چيزهائى است؛ چون فرمودند قرآن بطونى دارد. روايات متعددى هست که مى‌فرمايد قرآن ظاهرى دارد، باطنى دارد، اسرارى دارد، اعماقى دارد؛ مثل دريايى است که ظاهر دريا هم هست، وجود دارد، آب است، درياست، اما فقط همين ظاهر نيست، اعماقى دارد، در آن اعماق هم حقايقى است، چيزهايى است؛ مسلّم اين هست.» (۱۳۸۹/۰۵/۲۱) 🔹 با نگاهی به سیره‌ی قرآنی و تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پنجاه سال گذشته، درمی‌یابیم که ایشان همواره بر ظواهر قرآن تأکید داشته‌اند. هنگام تبیین و تفسیر آموزه‌های قرآنی برای جامعه، بر اهمیت ظاهر آیات اصرار ورزیده و آن را راهنمای روشن برای زندگی می‌دانند. به‌عنوان نمونه، ایشان می‌فرمایند: «در همین ظاهرِ قرآن هزاران دستور زندگی وجود دارد... این چیزهایی که من عرض میکنم که در قرآن وجود دارد و درس زندگی است، مال همین ظاهر قرآن است.» (سخنرانی تلویزیونی در پایان محفل انس با قرآن کریم، ۱۳۹۹/۰۲/۰۶) 🔹 همچنین در جای دیگر در تفسیر آیه «لِيَجزِيَ اللهُ الصّادِقينَ بِصِدقِهِم» می‌فرمایند: «خدا به خاطر اين راستگويى و ايستادن پاى اين وعده و پيمان الهى جزا مى‌دهد. خب، اينها معارفى است که با مراجعه‌ى به ظاهر قرآن هم مى‌شود اينها را فهميد.» (۱۳۸۹/۰۵/۲۱) 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
🌟 بیان قرآن | اطاعت نکردن از کافران، مقدمه «جهاد کبیر» است 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه ، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، دکتر حمید حسن‌زاده، استاد حوزه و دانشگاه، ابعاد و نکات مهم آیه ۵۲ سوره فرقان را براساس تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بررسی کرده است. 🔹 مسئله جهاد وقتی مطرح می‌شود، معمولاً به ذهن انسان بحث جهاد نظامی و جنگ با دشمنانی که به آب و خاک یا به قلمرو حکومت تعرض می‌کنند به ذهن می‌آید، اما بحث جهاد کبیر در این آیه قرآن، یک وسعت معنایی بیشتری دارد و تمامی عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، تبلیغی و اجتماعی را دربرمی‌گیرد و مربوط به جهاد نظامی نیست. 🔹 این مسئله یعنی اطاعت نکردن از کافران که در ابتدای آیه مطرح شده و در واقع مقدمه بحث جهاد کبیر است، در سایر آیات قرآن هم به آن پرداخته شده است. از جمله این آیات، اولین آیه از سوره مبارکه احزاب است که می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ الْمُنافِقینَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً». مسئله اطاعت نکردن از کفار و بیگانگان به معنای اینکه جامعه و نظام اسلامی با دنیا قطع رابطه بکند نیست، بلکه مسئله استقلال است. 🎤 | 🔍 ادامه را بخوانید:👇 khl.ink/f/59743
تحلیل و تبیین
🌟 | پرهیز از تفسیر باطنی قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در سیزدهمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره تأویل‌گرایی و تفسیر باطنی قرآن برخلاف معنای ظاهری آن تبیین شده است. 🔹 یکی از الزامات پایبندی به ظاهر الفاظ قرآن کریم، پرهیز از «تأویل‌گرایی» و «تفسیر باطنی» است. تفسیر باطنی به این معناست که مفسر تلاش می‌کند به لایه‌های عمیق و پنهان آیه دست یابد. این کار در غالب موارد منجر به تأویل آیه بر خلاف ظاهر آن می‌شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به شدت از تفسیر باطنی آیات پرهیز می‌کنند و در موارد متعدد، از مفسرانی که از ظاهر لفظ آیه عدول کرده و دست به تأویل زده‌اند، انتقاد کرده و آن را تفسیر به رأی می‌دانند. 🔹 به عنوان نمونه در تفسیر سوره حمد می‌فرمایند: «اینکه بدون یک استدلال و حجّت عقلى یا نقلى، مثل یک روایت معتبر و صحیح، ما بخواهیم آیه‌اى را تأویل کنیم و خلاف ظاهر آیه را و خلاف متفاهَمِ صحیح آیه را بیان کنیم، نه، این تفسیر به رأى است و جایز نیست.» (تفسیر سوره حمد، ص۲۵) 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ریشه تأویل‌گرایی را در «علم‌زدگی» می‌دانند: «گاهى مجبور شده‌اند آیات قرآن را حتّى از ظواهرش منصرف کنند، که به این میگویند تفسیر به رأى و چیز بسیار خطرناکى است. در قرن اخیر، به همین روش بعضى از چهره‌هاى معروف اسلامى دچار یک اشتباه بزرگ‌ترى شدند؛ و آن این بود که [در تفسیر قرآن] افکار مادّى‌گرایانه‌ى قرن نوزدهمى اروپا را، که هر فعل و انفعالى را در دنیا ناشى از ارتباط متقابل مادّه میدانستند و هر پدیده‌ى غیر مادّى را نفى میکردند، [وارد کردند.] بعضى از بزرگان - متأسّفانه چهره‌هاى معروف - با این احساس و با این تفکرِ غلطِ قرنِ نوزدهمىِ مادّى‌گرا به قرآن مراجعه کردند و سعى کردند قرآن را بر آن افکار غلط تطبیق کنند.» (تفسیر سوره حمد، ص۲۳) 🔹 در دوران معاصر، مفسرانی مانند رشیدرضا، طنطاوی، سر سید احمدخان و برخی دیگر به این آسیب مبتلا هستند. هرچند برخی مفسران شیعه نیز گاهی دچار تأویل آیه می‌شوند. «یک نمونه‌ى از این چهره‌هاى معروف، نویسنده‌ى معروفِ هندىِ قرنِ نوزدهم سِر سیداحمدخان است؛ کتاب تفسیرى هم در همان وقت نوشته و از جمله‌ى کسانى است که سیدجمال‌الدّین اسدآبادى در هند علیه او کتاب نوشت و افکار او را رد کرد... او مثلاً در آیات زیادى از قرآن که اشاره به معجزات پیغمبرها دارد - معجزات حضرت موسى، عبور از دریا و از این قبیل چیزها - مرتکب تأویل شده؛ یعنى همان تفسیر به رأى یا تأویل که هر کدام یک شکلى از یک عمل انحرافى و غلط هستند - هم تفسیر به رأى، هم تأویل بدون هدایت ائمّه (علیهم السّلام) - اینها را توجیه میکند؛ اینکه حضرت موسى از دریا عبور کرد و راه دریایى براى حضرت باز شد - که صریح قرآن است - چون با موازین مادّى و فعل و انفعالات مادّى تطبیق نمیکرده، این را حمل کرده بر یک معناى دیگرى. این هم همان تفسیر به رأى است، که البتّه اینها غلط است.» (تفسیر سوره حمد، ص۲۳) در موارد متعددی از رشید رضا نیز به شدت انتقاد می‌کنند. 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حتی در استنباط احکام شرعی از آیات قرآن کریم، از تأویل‌گرایی پرهیز می‌کنند. ایشان در نقد برخی مفسران در ذیل آیه ۳۰ سوره حج می‌فرمایند: «قول الزّور - قول باطل - ظهور دارد در آن قولى که مدلولش باطل است، نه قولى که کیفیتش باطل است. اینکه ما بگوییم قول الزّور شامل میشود هم آن کلامى را که مدلولش باطل است، هم آن کلامى که مدلولش حقّ است امّا کیفیتش باطل است، خلاف ظاهر است. این توجیه، مشکل را حل نمیکند... ما میخواهیم از این روایت شریفه که آیه‌ى شریفه را معنا میکند و تفسیر میکند چیزى را بفهمیم، که با ظاهر آن یکى باشد، قابل استظهار باشد. نمیشود گفت که قول الزّور یعنى آن قولى که کیفیتش باطل است، انصافاً قول الزّور بر این صدق نمیکند.» (غناء و موسیقی، ص۳۲) 🔹 نتیجه اینکه از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هرگونه تفسیر آیات قرآن، الزاماً باید بر اساس ظاهر الفاظ آیات باشد وگرنه هر برداشت و تفسیری که نتوان آن را به ظاهر آیه مستند کرد، قطعاً مردود است. 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
تحلیل و تبیین
🌟 | تفسیر قرآن به قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در چهاردهمین شماره از این مجموعه، روش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر قرآن به قرآن تبیین شده است. 🔹 یکی از ویژگی‌های تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، استفاده از روش «قرآن به قرآن» در تفسیر است. علامه طباطبایی (ره) به عنوان احیاکننده‌ی این روش تفسیری، معتقد است چگونه ممکن است قرآن که نور و روشن‌کننده همه مسایل زندگی بشر است، برای روشن شدن خودش (یعنی تفسیر) به چیز دیگری نیاز داشته باشد؟ از این رو تنها روش تفسیری صحیح را، روش تفسیر قرآن به قرآن می‌دانند؛ چرا که روش تفسیری ائمه (علیهم السلام) نیز همین بوده است. (المیزان، ج۱، ص ۹ تا ۱۲) 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به چند گونه از این روش استفاده نموده‌اند. گونه‌ی اول «استفاده از یک یا چند آیه در تفسیر آیه‌ی دیگر» است. به طور مثال می‌فرمایند: «در قرآن مرتّب میخوانیم: رَبَّنٰا لاٰ تُزِغْ قُلُوبَنٰا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنٰا ؛ پروردگارا! بعد از آنکه ما را هدایت کردى، مبادا دلهاى ما را برگردانى. آن وقت خدا به ما میگوید که برگشتن دل دست خودتان است؛ خدا بیخودى دل کسى را برنمیگرداند. در سوره‌ى صف میفرماید: فَلَمّٰا زٰاغُوا أَزٰاغَ اَللّٰهُ قُلُوبَهُمْ‌ ؛ وقتى خود اینها برگشتند، خدا دلهایشان را برگرداند؛ یعنى وقتى در عمل، بد عمل کردند... خدا دلهایشان را هم برگرداند... آن وقت، در آیه‌ى دیگرى قرآن میفرماید: ثُمَّ کٰانَ عٰاقِبَةَ اَلَّذِینَ أَسٰاؤُا اَلسُّواىٰ أَنْ کذَّبُوا بِآیٰاتِ اَللّٰهِ‌ ؛ عاقبت آن کسانى که کار بد کردند این بود که یواش‌یواش خدا و آیات خدا را هم تکذیب کردند.» (تفسیر سوره حشر، ص ۲۰۳ و ۲۰۴) 🔹 گونه‌ی دوم، «تعیین مصداق یک آیه» با آیه‌ی دیگر است. به طور نمونه در تعیین مصداق «أَنْعَمْتَ عَلَیهِمْ‌» در سوره مبارکه حمد، به آیه‌ی: «فَأُولٰئِک مَعَ اَلَّذِینَ أَنْعَمَ اَللّٰهُ عَلَیهِمْ مِنَ اَلنَّبِیینَ وَ اَلصِّدِّیقِینَ وَ اَلشُّهَدٰاءِ وَ اَلصّٰالِحِینَ‌» (خداى متعال، هم به نبیین، هم به صدّیقین، هم به شهدا، و هم به صالحین نعمت داده است) و به آیه‌ی: «یٰا بَنِی إِسْرٰائِیلَ اُذْکرُوا نِعْمَتِی اَلَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیکمْ‌.» استناد می‌کنند و در تعیین مصداق «اَلْمَغْضُوبِ عَلَیهِمْ‌» از آیه‌ی «غَضِبَ اَللّٰهُ عَلَیهِمْ‌» (سوره فتح، بخشی از آیه ۶) استفاده کرده و بنی‌اسرائیل را مصداق غضب‌شدگان می‌دانند. (تفسیر سوره حمد، ص ۱۲۶ و ۱۲۷) 🔹 گونه‌ی سوم، استفاده از آیات قرآن در «تبیین یک موضوع» است. به طور مثال درباره موضوع «مهر کوبیده شدن بر دل‌ها»، آیات متعددی را جمع‌آوری کرده و یک تفسیر موضوعی ارائه می‌دهند. (تفسیر سوره منافقون، ص ۴۹ تا ۵۱) همچنین در تبیین معنای مفسدین، آیات متعددی را جمع‌آوری کرده و درباره این شیوه می‌فرمایند: «از این راه معنای فساد و دیدگاه اسلام در مورد فساد و حکم آن به دست می‏آید. این‌که فساد چگونه است؟ چه‌کارهایی فساد است؟ چه کسانی مفسدند؟ چه کسانی مفسد نیستند؟ این نوع نگاه خیلی از مسائل را به ما می‏آموزد و برای ما بسیار ارزشمند و قیمتی است.» 🔹 گونه‌ی چهارم، «فهم صحیح اصطلاحات قرآنی» و جدا کردن آن از اصطلاحات فقهی، لغوی و عرفی است. ایشان در تفسیر آیه «یٰا أَیهَا اَلنَّبِی جٰاهِدِ اَلْکفّٰارَ وَ اَلْمُنٰافِقِینَ وَ اُغْلُظْ عَلَیهِمْ» (سوره برائت، آیه ۷۳) به اختلاف مفسران در فهم معنای «جهاد» پرداخته و می‌فرمایند: «اختلافِ مفسّران و ابهامات آنان درباره‌ى معناى آیه، با مراجعه به آیات جهاد در قرآن، برطرف میشود... اشکالاتى که در تفسیر آیه پیش آمده، ناشى از آن است که مفسّران، کلمه‌ى جهاد را در قرآن، به‌معناى اصطلاح فقهى آن گرفته‌اند و زمانى که با اشکالات آن مواجه شده‌اند، درصدد علاج برآمده‌اند، که البتّه گاهى این علاجها عذرِ بدتر از گناه است؛ یعنى علاجى است که هم معناىِ درست را از آیه به‌دست نمیدهد... ازاین‌رو، باید توجّه داشت که منظور از جهاد در آیه‌ى موردِ بحث، «مطلقِ مبارزه» است؛ نه جنگ با شمشیر و مبارزه‌ى مسلّحانه.» (تفسیر سوره برائت، ص ۴۵۰ تا ۴۵۲) 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
تحلیل و تبیین
🌟 | توجه به قاعده سیاق 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در پانزدهمین شماره از این مجموعه، توجه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به قاعده سیاق در تفسیر قرآن تبیین شده است. 🔹 قاعده‌ی «سیاق» از مهم‌ترین اصول در روش تفسیر قرآن به قرآن محسوب می‌شود. «سیاق» یا «بافت آیه»، «فضای معنایی ویژه‌ای است که از قرار گرفتن کلمات و جملات در کنار هم شکل می‌گیرد و در معنای واژه یا عبارت تأثیر می‌گذارد.» (روش، گرایش و قواعد تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ص ۱۹۱) این قاعده، به جز در آیه‌ی تطهیر، در تمامی آیات قرآن کاربرد دارد و نقش اصلی در فهم معانی آیات ایفا می‌کند. علامه طباطبائی (ره) نیز به‌طور گسترده از این قاعده تفسیری بهره برده است. 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز توجه ویژه‌ای به قاعده‌ی «سیاق» دارند و در نقد نظرات مفسران از آن بهره می‌گیرند. به‌عنوان نمونه، در تفسیر آیه‌ی «فَلْیضْحَکوا قَلِیلاً وَ لْیبْکوا کثِیراً» (سوره توبه، بخشی از آیه ۸۲) می‌فرمایند: «بعضى گمان کرده‌اند این دو جمله بیانگر یک حکم مولوى است و همان‌طورکه نماز و روزه بر منافق و متخلّف از جهاد واجب است، کم خندیدن و بسیار گریه کردن نیز بر آنها واجب است. این برداشت غلط است و از توجّه نکردن به سیاق آیه به‌وجود آمده.» (تفسیر سوره برائت، ص ۴۹۳) 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر آیه‌ی ۶۰ سوره‌ی توبه نیز بر اهمیت سیاق تأکید دارند. ایشان می‌فرمایند: «باتوجّه‌به ارتباطى که بین آیه‌ى «إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ‌» و دو آیه‌ى قبل از آن: «وَ مِنْهُمْ مَنْ یلْمِزُک فِی اَلصَّدَقٰاتِ‌» وجود دارد، مسلّم است که مراد از صدقات در این دو آیه، یک چیز است و دو مفهوم ندارند... باتوجّه‌به سیاق آیات، به‌وضوح معلوم میشود که صدقات در این دو آیه به یک معنا به‌کار رفته و هر دو، یک معنا را میرسانند. پس باتوجّه‌به وحدت سیاق و شأن نزولى که در کتب روایى در ذیل این آیات، وارد شده است، نتیجه‌ى منطقى و قهرى این میشود که آیه‌ى «إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ‌» درباره‌ى همان غنائم جنگى است و اصلاً به زکات ارتباطى ندارد.» (تفسیر سوره برائت، ص ۳۱۷) 🔹 نکته‌ی بسیار مهم در استفاده از قاعده‌ی سیاق این است که این روش تفسیری نیازمند انس عمیق با قرآن کریم و تقویت ذهن قرآنی است. در غیر این صورت، ممکن است مفسری در تفسیر یک آیه به سیاق استناد کند، اما در حقیقت، سیاق آیه آن تفسیر را تأیید نکند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر آیه پنجم سوره‌ی مبارکه‌ی جمعه می‌فرمایند: «بعضى از مفسّرین در اینجا گفته‌اند که منظور از «حُمِّلُوا اَلتَّوْرٰاةَ‌ » - تورات بر آنان بار شد، تحمیل شد - این است که تورات به آنان تعلیم شد؛ بعد «ثُمَّ لَمْ یحْمِلُوهٰا »، آنها برنداشتند تورات را، یعنى به تورات عمل نکردند. «حمل» اوّلى را، [یعنى] تحمیل را، به معناى علم و تعلیم میدانند، «حمل» دوّم را به معناى عمل میدانند؛ این، خلاف سیاق آیه است؛ اگر چه این بزرگوارى که این جور معنا کرده آیه را، به سیاق آیه هم استناد کرده، [امّا] آن سیاق هیچ دلالتى بر این معنا ندارد بلکه بعکسِ معنا دلالت دارد.» (تفسیر سوره جمعه، ص ۸۲) 🔹 قاعده‌ی سیاق در فهم آیات قرآن بر تمامی قرینه‌ها، حتی روایات مقدم است، مگر آنکه روایت معتبرِ قطعی یا دلیل معتبر عقل، معنایی را ارائه دهد که برخلاف ظاهر سیاق باشد. بر همین اساس، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در برخی موارد، روایت قطعی را بر سیاق آیه ترجیح می‌دهند. 🔹 به عنوان نمونه در تفسیر آیه‌ی ۱۰۳ سوره‌ی توبه می‌فرمایند: «به‌حسب سیاق، وقتى آیات را پشت‌سرهم میخوانیم، به‌نظر مى‌آید که مراد از اموال در «خُذْ مِنْ أَمْوٰالِهِمْ‌»، اموالِ همین افرادى باشد که در آیه‌ى پیش، ذِکرى از آنها به میان آمده بود و خدا توبه‌شان را قبول کرد... گرچه سیاق این آیات چنین مینماید، امّا در روایات گفته شده که مورد آیه، زکات و صدقه‌ى واجب است، و از استناد معصوم (علیهم‌السّلام) به پاره‌اى از خصوصیات که در این آیه آمده، این احتمال بیشتر در ذهن تقویت میشود که حکم... براى همه‌ى مؤمنان باشد، نه خصوص کسانى که توبه کرده‌اند.» (تفسیر سوره برائت، ص ۵۸۴) 🎤 | 💻 Farsi.Khamenei.ir
🌟 بیان قرآن | در سیاست خارجی تابع اصول قرآنی هستیم 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه ، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹️ در این مطلب، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ملک‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به بررسی اصول قرآنی سیاست خارجی از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته است. 🔹️ بر اساس قاعده نفی سبیل که خداوند می‌فرماید: «وَ لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرينَ عَلَى الْمُؤْمِنينَ سَبيلاً»، سیاست خارجی نظام اسلامی باید طوری تنظیم بشود که موجب نفوذ و سلطه بیگانگان و دشمنان در جامعه اسلامی نشود. 🔹️ حضرت امام خمینی(ره) می‌فرمایند: «اگر تمام کشورها احترام ما را حفظ کنند، ما هم احترام متقابل آن‌ها را حفظ خواهیم کرد و اگر دولت‌ها و کشورها بخواهند به ما تحمیل بکنند، از آن‌ها قبول نخواهیم کرد. نه ظلم به دیگران می‌کنیم و نه زیر بار ظلم دیگران می‌رویم.» 🎤 | 🔍 ادامه را بخوانید:👇 khl.ink/f/59810