کمیت تلاوت قرآن @m_h_esfahani

شب نوزدهم ماه مبارک ۱۴۴۳ حرم مطهر مولی الموحدین امیرالمومنین علیه السلام @m_h_esfahani

✨عنه صلى الله عليه و آله: من قرأ القرآن قبل أن یحتلِم فقد اُوتِی الحُکم صبَّيا؛ کسی که اهل قرآن خواندن باشد قبل از اینکه به بلوغ برسد، در کودکی به او حکمت داده شده است. این خيلی مقام است. یعنی اینکه می گویند در روایت دارد که اگر بچه هایتان را در سن کودکی با قرآن مأنوس کنيد، در گوشت، پوست، خون و استخوان شان فرو می رود. این ها همه تشویق به خواندن قرآن است توجه به اینکه، قرآن کتاب مراجعه نيست، مثل خيلی ها که به مناسبت به آن مراجعه می کنند! قرآن کتاب خواندن است، خواندنی است. بعضی ها هستند می گویند فلان فيلم را چهل دفعه نگاه کرده ام ، برای اینکه بفهمم چه می گوید!! یا مثلًا از اقوال علما هم هست، یك کتاب یا رساله ای از علما را چهل دفعه خواندم تا بفهمم. خوب من قرآن را چند بار خوانده ام؟! چه کاری در ارتباط با قرآن انجام می دهم؟ ✨پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله طبق نقلی می فرمایند، چقدر این روایت، قشنگ است، إذا أحب َّ أحدُکُم أن یُحدَِّث ربّهُ فلْيقرأْ القرآن. اگر کسی می خواهد با خدا حرف بزند، "فلْيقرأْ القرآن" اگر این کار را انجام بدهد و ممارست داشته باشد و این کار را در طول زمان تکرار کند، کم کم می بيند این زبان بسته شد و قرآن هم در یك گوشه است، ولی باطنش در حال خواندن قرآن است. واقعاً این اتفاق می افتد. از اساتيد ما این را شنيده ایم و بزرگان هم گفته اند. یعنی قرآن با درون انسان و وجود انسان یك نسبتی دارد، چون اگر وجود انسان و کمون و انتهای آن را نگاه کنيم، ربط به ولایت دارد و در واقع جایگاه تجلی ولایت است، وقتی این قرآن در مقابلش قرار می گيرد و با آن اُنس می گيرد، گویا که این وجود قرآنی در درون و باطنش شکوفا می شود، بيدار می شود و این شروع می کند به خواندن و آن صدا را هم می شنود، و لذا می فرماید "اگر کسی از شما دوست دارد که با خدای تبارک و تعالی حرف بزند پس باید قرآن را بخواند." ✨روایت بعدی از پيغمبر اکرم صلی الله عليه و آله: عليك بقِراءةِ القرآنِ ؛ فإنَّ قِراءتهُ کفَّارةٌ للذُّنوبِ، و سترٌ فی النارِ، و أمانٌ مِن العذاب. بر تو باد خواندن قرآن؛ زیرا خواندن آن کفَّاره گناهان است و پرده اى در برابر آتش و موجب ایمنى از عذاب. خيلی ها می گویند ما گناه کرده ایم، ما که نمی توانيم قرآن بخوانيم و بهره ببریم، می‌فرماید خود این کتاب، شما را پاک می کند، کفاره ذنوب است و خود این کتاب و قرائتش، ستری و پوشش و زره ای در مقابل آتش است و امان از عذاب است. یك روایت دیگر که از قول پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله راجع به سوال کردن ابوذر است، حدیث معروف زدنی زدنی، ✨"قُلْتُ: زِدْنِی قَالَ: عَلَیک بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ ذِکرِ اللَّهِ کثِیراً فِإنَّهُ ذِکرٌ لَک فِی السَّمَاءِ وَ نُورٌ لَک فِی الأرْضِ. قُلْتُ: زِدْنِی، قَالَ: الصَّمْتُ فَإنَّهُ مَطْرَدَةٌ لِلشَّیاطِینِ وَ عَوْنٌ لَک عَلَی أَمْرِ دِینِک" بر تو باد به تلاوت قرآن و ذکر خداوند عزَّوجل که تلاوت قرآن براى تو در آسمان ذکر و در زمين نور خواهد بود حتی به ابوذرش که آن مقامها و آن همه درجات را داشت، باز هم می گوید قرآن بخوان، بر تو باد به تلاوت قرآن و ذکر خدای تبارک و تعالی که این باعث می شود، تو که اینجا بخونی، آن بالا تو را یاد کنند و بگویند فلانی اهل قرآن شده است. یکی از اساتيد می‌گفتند: این چنين می شود که یك نفر که به تدریج ارتباط با قرآن را شروع می کند، اُنس که می گيرد، بين ملائکه و عوالم بالاتر این گفتگو صورت می گيرد که مثلًا فلانی که در فلان جا زندگی می کند، شروع کرده به قرآن خواندن و دارد ارتباط با قرآن پيدا می کند! شاهدش این روایت است: "و ذِکْرِ اللَّهِ عزَّوجلَّ فإِنَّهُ ذِکْرٌ لك فِی السَّماءِ" این باعث می شود که تو را آن بالا یاد کنند. حالا بقيه مردم تو را یاد کنند یا نکنند، چه اهميتی دارد. اگر اهل قرآن باشی، حتی به جهت اجتماعی و زندگيت هم برایت خيلی فوائد دارد، زیرا موجودات بخاطر تأکيد برقرآن، جلا پيدا می کنند، که جای بحث دارد که جای آن الان اینجا نيست، شما در اجتماع هم قوی می شوی، "فإِنَّهُ ذِکْرٌ لك فِی السَّماءِ و نُورٌ فِی الْأرْضِ". این نوری است برای تو در زمين، اصحاب قرآن، کسانی هستند که نور خاصی دارند، معنی آن این نيست که چراغ الان روشن باشد روی صورت من و من نورانی بنظر بيایم. می فرماید "و نُورٌ لك فِی الْأرْضِ" یعنی که کسی که اهل قرآن باشد، نه تنها ذکرش در آسمان خواهد شد، نوری هم در زمين پيدا خواهد کرد که در واقع آن چهره ظاهری را هم ممکن است تحت تأثير قرار دهد. یك وقتی هم ممکن است خوش ظاهر نباشد، اما باطناً دارای نوری بشود، که اهل زمين وقتی او را می بينند به آرامش میافتند. قلبشان یاد خدا می افتد. دقت بفرمائيد اینها همه تشویق بر قرائت قرآن است. ادامه در پست بعد @m_h_esfahani

‍ ✨در روایت بعدی از امام زین العابدین عليه السلام می فرمایند: لَو ماتَ مَن بَینَ المَشرقِ وَ المغربِ لَما استَوحَشتُ بَعدَ اَن یَکونَ القرآنُ مَعِیَ؛ اگر که اهل مشرق و مغرب از دنيا بروند، یعنی اگر همه بميرند، من بعد از اینکه قرآن را دارم هيچ گونه استيحاشی نخواهم داشت. این برای تمام کسانی است که عاشق شده اند، دچار مشکل شده اند، ضربه عاطفی خورده اند، ضربه ی عشقی و اجتماعی خورده اند، از بچه، پدر، مادر، همسر و یا دوست بد دیده اند، می آید ذیل این روایت که بيان می کند اگر همه ی اهل مشرق و مغرب از دنيا بروند اگر من قرآن را داشته باشم و با قرآن ارتباط داشته باشم، هيچ استيحاشی ندارم. چقدر این حرف بلند است! حالا عرض این است که حق تلاوت و مقدار این قرآن خواندن با توجه به این مباحث، چه شکلی است و چه باید کرد؟ من دو روایت دیگر می خوانم و بعد این بحث را اجمالا توضيح خواهم داد. ما اجمالا توضيح دادیم حق تلاوت چطور است اما تأکيد این موضوع را از زبان اميرالمؤمنين عليه السلام بشنویم. ✨حضرت در خطبه ۱۷ نهج البلاغه در روایتی فوق العاده می فرمایند: إِلَى اللَّهِ أَشْكُو مِنْ مَعْشَرٍ يَعِيشُونَ جُهَّالًا وَ يَمُوتُونَ ضُلَّالًا لَيْسَ فِيهِمْ سِلْعَةٌ أَبْوَرُ مِنَ الْكِتَابِ إِذَا تُلِيَ حَقَّ تِلَاوَتِهِ وَ لَا سِلْعَةٌ أَنْفَقُ بَيْعاً وَ لَا أَغْلَى ثَمَناً مِنَ الْكِتَابِ إِذَا حُرِّفَ عَنْ مَوَاضِعِهِ وَ لَا عِنْدَهُمْ أَنْكَرُ مِنَ الْمَعْرُوفِ وَ لَا أَعْرَفُ مِنَ الْمُنْكَر." می فرمایند: من به خدا شکایت می‌کنم از گروهی که جاهل زندگی می کنند و در حالی می ميرند که گمراهند و از راه دور شده اند. حال صفت کسانی که با جهالت می ميرند، چيست؟ خوب دقت کنيد قرار است این مطلب ما را بيدار کند، وقتی بناست که کتاب خدا به شکلی که حق تلاوتش است، خوانده شود، یعنی صحبت از حق تلاوت است، صحبت از شرایط، عمل به واجبات، توضيحاتی که قبلًا عرض کردم، در واقع روشهائی که با آن وارد قرآن بشویم، که منظور بنده این نيست که اول برویم آنها را درست کنيم و قرآن نخوانيم یعنی فاصله بيندازیم و بعد قرآن بخوانيم، عرض بنده این است که در حين تکميل آنها باید به آنها برسيم. حضرت می فرمایند وقتی صحبت از قرآن خواندن می‌شود، هيچ کالایی پست تر از قرآن خواندن، به شکل حق تلاوتش، نزد این ها نيست! خيلی عجيب است که حضرت می فرمایند صفت این ها، این است که جاهل زندگی می کنند و گمراه از دنيا می روند. چه کسانی؟ کسانی که وقتی به آنها گفته می شود قرآن را با حق تلاوت بخوان! به نظرشان این موضوع، پست و کار کمی می آید، خيلی باید مراقب خود باشيم و قرآن کریم را دست کم نگيریم و بعد جالب اینجا است: چقدر تعبير بلند است! و برای این قوم جاهل، هيچ کالایی گرانبهاتر و فروشی تر، یعنی ارزشمند تر، از قرآن نيست، در حاليکه از مواضعش منحرف شده باشد، یعنی قرآن وقتی که از مواضع اصلی و آن حقيقتی که دارد، منحرف شده باشد. اتفاقاً بهترین اشياء و کالا برای همين جهال و گمراهان است! ببينيد چقدر تعبير قوی، تند، سخت و سنگين است. مثل این روایت از اميرالمؤمنين عليه السلام که باید با طلا نوشت: "الْحقُّ أوْسعُ الْأشْياءِ فِی التَّواصُفِ و أضْيقُها فِی التَّناصُفِ" حق وسيع ترین چيزها است وقتی که شما می‌خواهيد آن را توصيفش کنيد، ولی وقتی می خواهيد پای آن بایستيد و پایدار باشی و ظلم ها را کنار بزنی می شود، "أضْيقُهُ الْأشْياءِ" یعنی تنگ ترین و سخت ترین چيز. در واقع توصيف آن راحت است اما عمل کردن به آن سنگين است! این هم، همينجوری است، می فرماید حضرت که در واقع برای این ها، در وقت خواندن و تلاوتش پست است نعُوذُ بِاللهِ، ولی وقتی می خواهند کار خودشان را انجام بدهند، مقاصد دنيوی خودشان را پيش ببرند با قرآن تحریف شده، این کار را می کنند. ما الان داریم می بينيم که آیه قرآن را یك چيزی می خواند، و یك چيز دیگر که معلوم است که این آیه در حداقلش هم برآن تطبيق نمی کند را به قرآن کریم نسبت می دهد. خوب این دوباره ما را توجه می دهد به حق تلاوت. خوب این بحث در مورد اصل قرائت قرآن بود. قرآن کتاب خواندن است ، قرآن کتاب ارتباط، کتاب آمد و شد است و باید با آن رفت و آمد کرد این نکته ی اول. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

توجه کنیم به این نکته که تک تک افعالی انجام می دهیم، برای بله گفتن به خدای تبارک و تعالی است، برای اقامه ی توحید است، برای این است که سرِ رشته توحید گم نشود. شما کم نبینید این را که نماز می خوانید، کم نبینید این را که روزه می گیرید، الان همه ی غیر مسلمانها می خورند و می خوابند و روال عادی زندگی‌شان را دارند. اما مسلمانها ماه رمضان را روزه می گیرند تا معلوم شود که این بدن در خدمت خدای تبارک و تعالی است. ملك اوست، مال اوست. ‍ 💠ماه رمضان،دریچه ی سلوک در طبقات وجود انسان کامل. (ماه مبارک رمضان ۱۴۴۱) جلسه ی دهم (ذکر عملی و فکر و نسبت آن با فکر در وحدت برای تطهیر خیال) @m_h_esfahani

✨نکته ی بعدی اینکه باید با قرآن کریم ممارست یا تکرار کرد. روایتی از پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله قرائت می کنم طبق همان سند ميزان الحکمه عربی جلد نهم، خيلی این روایت زیباست. "مَثَلُ القرآنِ إذا عاهَدَ علَيهِ صاحِبُهُ فَقَرَأهُ بالليلِ و النهارِ كَمَثَلِ رجُلٍ لَهُ إبِلٌ فإن عَقَلَها حَفِظَها ، و إن أطلَقَ عِقالَها ذَهَبَت ، فكذلكَ القرآنُ"؛ می فرمایند مثل قرآن وقتی که عهد می بندد، معاهده می کند صاحب قرآن، کسی که نشست و برخاست دارد با قرآن. _مثلا ما با قرآن ارتباط گرفتیم که صبح بخوانیم و شب بخوانیم._ مَثَل قرآن برای کسی که عهد می بندد با قرآن، تعهد می کند با قرآن و آن را شب و روز می خواند، چون قرآن موجود زنده است، مثل چه کسی است؟ مثل یك مردی می ماند که یك شتری دارد. وقتی می خواهد برود اگر شتر را ببندد این شتر می ایستد. اما اگر افسار شتر را نبندد این می رود، قرآن هم همين طور است. یعنی چه؟ یعنی عقال و افسار که تعبير حضرت است، نشان دهنده ربط است، اگر ارتباط قطع شود، قرآن کریم هم می رود. برای آنها که اهل قرآن هستند، شنيده شده که اگر شما ارتباط خود را با قرآن کریم قطع کنيد، بعد از یك مدت انگار با شما قهر کرده، آیاتش را نمی شنوید، بعضی از آیات قرآن این را به ما خوب نشان می دهد می گوید این ها وقتی آیات قرآن را می شنوند، می‌گوید: وَ قَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَ فِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَ مِنْ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ(۵/ فصلت) نمی شنود، هرچه قرآن می خواند، چيزی متوجه نمی‌شود، ولی اگر که قلب باز شده بود به تعبيری این شتر افسارش نگه داشته شود، و ارتباط با قرآن حفظ شود، بتدریج قرآن آشتی می کند و زبان خودش را در وجود انسان باز می کند. خوب این یك نکته است راجع به ممارست و خواندن قرآن. ✨خيلی از بزرگواران سعی کرده اند که در ماه مبارک یك یا دو جزء را بخوانند، بعضی‌ها موفق شدند و بعضی ها هم موفق نشدند. این دستور کلی نيست اما ما یك حد نصاب حداقلی در نظر می گيریم. برای بعضی افراد لازم است فضاهای بازتر و بيشتری باشد، اما توصيه من این است که دوستان اگر می توانند و اگر اُنس پيدا کرده اند، یك جزء قرآن را در طول روزهای سال نگه دارند. زمان گذشته، نه موبایل بوده نه کامپيوتر و اینترنتی بوده و نه فضاهایی این چنينی و آلودگی‌هایی که می بينيم، نه حجاب‌های فعلی بوده است نه این تهاجم ها، که بعضاً در روایات داریم که یکی از فتنه های دجَّال این است در خانه، قلب مرد مؤمن، از فتنه دجَّال بخاطر اینکه زن و بچه اش را تحت تأثير قرار می دهد، آب می شود و کاری هم نمی تواند بکند! طبق نظر مرحوم علامه طباطبائی بالاخره این ممکن است یك فضای فرهنگی باشد که در حال منتقل شدن است. خيلی باید در این باره فکر کنيم. عرض کردم این ها نتيجه ی بحث های قبل است، "العين بریدُ القلب" یعنی چشم دنبال می کند آن چيزی را که قلب تقاضا کرده است و می خواهد. ما باید سعی کنيم که این چشم را، برای اینکه در این دنيای مدرن و مجازی، خيلی زیاد می بيند و همه چيز می بيند، نه فقط چيزهای غير اخلاقی، همه چيز را می بيند، این را باید سعی کنيم بعنوان قدم اول معطوف کنيم از آن ها، کم کم از هر چه می بیند دور کرده و کم کم چيزهای معنوی را زیاد کنيم. توصيه ای که عرض می کنم و به نظرم خيلی مهم است این است که اگر دوستان می توانند همان یك جزء را که دارند و عادت کرده اند، آن را ترک نکنند(بعد از ماه رمضان). بعضی اساتيد هستند که دستور به قرائت بيشتر می دهند، من کاری به آن ندارم اما اگر نمی شود بهتر است از پنج صفحه از ابتدای قرآن کریم شروع کنيم و روزی یك صفحه اضافه کنيم، روز دوم شش صفحه، روز سوم هفت صفحه تا به یك جزء برسد. اگر دیدیم اضافه کردن روزی یك صفحه، برای ما سخت است، هر دو روز، یك صفحه به آن پنج صفحه اضافه کنيم. یعنی امروز که پنج صفحه خوانده ایم، پس فردا شش صفحه بخوانيم، چهار روز بعد، هفت صفحه، شش روز بعد هشت صفحه، همينطور جلو برویم تا به یك جزء برسيم. ⤵️⤵️⤵️

‍ اگر ما روزانه قرائت یك جزء قرآن را داشته باشيم طبق یك سری روایات که اهل بيت عليهم السلام می‌فرمایند خوش نداریم که قرآن زودتر از سی روز ختم شود. این کار ما(قرائت روزانه یک جزء)، عمل به این دستور اهل بيت عليهم السلام هم هست. اما برای کسانی که مستعد هستند و توان بالاتر دارند، فضاهای سلوکی قوی تری دارند و یا مراحل عالی تر هستند، از آنها بحث نمی کنيم، آنها با اساتيدی همراه هستند و یا خودشان دنبال می کنند. بعضی وقت ها هم می بينيد اینقدر ارتباط با قرآن کریم عطش می آورد که آدم نمی تواند خودش را کنترل کند، می خواند و می خواند و ارتباط پيدا می کند و وارد آن بطن ها می‌شود. فلذا این توصيه ی اول است که ما این چشم ها را عادت بدهيم و در واقع با این معارف و مفاهيم ارتباط و عادت بدهيم. ✨مسئله ی یا نکته بعدی این است که، ما کلًا چه در نماز- یکی از قدم های مؤثر در حضور قلب در نماز- و چه در قرائت قرآن، زمان خواندن و قرائتمان را بيشتر کنيم. یکی از اساتيد بودند که دستور می دادند، آن هم نه برای مراحل پيشرفته، می گفتند شما کاری کنيد که نماز صبح شما بيست دقيقه طول بکشد، حالا ما نمی گویيم بيست دقيقه، ولی اگر الان، نماز صبح را در چهار دقيقه می خوانم، آن را در هشت دقيقه بخوانم. یعنی سعی کنم طول بدهم. وقتی من به کاری اهميت بدهم، به تدریج زمان آن را برای خودم بيشتر می کنم. ببينم در قرائت چه ذکری بگویم در رکوع با آرامش بيشتر و در سجده با فکر بيشتر، یك مقدار ذکر بيشتر قرائت را با فکر بيشتر، انجام بدهم. شما همين کار را امتحان کنيد، یعنی زمان سنج بگذارید، نمازتان را به هر ميزان که می خوانيد، دو برابر یا یك برابر و نيم آن بخوانيد. توصيه می کنم اگر کوتاه می خوانيد زمان آن را دو برابر کنيد و ببينيد همين کار چقدر اثر در قوه خيال دارد، چقدر در جمع کردن فضای فکر تاثير دارد، همينطور در استفاده از قرآن کریم، یکی از کارهایی که می کنيد، این است که با خودتان قرار بگذارید یك جزء را که می خواهيد بخوانيد _سعی کنيم خودمان را برسانيم به حد نصاب یك جزء– اگر بحث این ماه رمضان، ما را برساند به اینکه مقيد بشویم روزی یك جزء بخوانيم که واقعا نيم ساعت یا کمتر می شود، کار بزرگی انجام شده است. همين را داشته باشيد، خواهید دید چقدر برکت ها، به زندگی‌تان وارد می شود و چقدر مشکلات در طول زندگی تان رفع خواهد شد. ولی التزام باشد، نه اینکه یك روز باشد، یك روز نباشد. عين آن شتر که به تعبير روایت اگر رهایش کنی، خواهد رفت. یك کار دیگر این است، اندازه گيری کنيد که پنج صفحه از قرآن را در چه کسری از زمان می خوانيد و یا اگر یك جزء که بيست صفحه است، در بيست دقيقه می خوانيد، این زمان را به سی دقيقه یا سی و پنج دقيقه افزایش دهيد، سعی کنيد طولانی تر باشد یعنی قرآن خواندن شما روزی نيم ساعت وقت باشد. حالا منهای آن بحثی که می خواستيد برای تدریس و تعلم قرآن وقت بگذارید و برای آن هم حدود بيست دقيقه وقت بگذارید، یعنی اگر در هر روز یکساعت برای قرآن وقت بگذاریم واقعاً همگی گل را زده ایم انصافاً کاری کرده ایم کارستان و این شدنی هم هست. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

خدا رحمت کند آیت الله پهلوانی را فرموده اند برای همه لازم است که روزی یك ساعت برای معارفشان وقت بگذارند، این قولی است که من سينه به سينه شنيده ام، جائی ننوشته اند. این یك کار و یك برنامه است که لازم است. پس شد دو نکته: • نکته اول ممارست و قرائت قرآن • نکته دوم اینکه زمان انجام آن را به مرور بیشتر و طولانی تر کنيم. لزومی ندارد سی دقيقه را به یکساعت تغيير دهيم، بعضی افراد هستند که ممکن است وارد لایه های بعدی شوند، آنها باید تحت نظر خاص تر باشند، با فيلم و این چيزها هم نمی شود. مثلًا طرف باید چند سالی این مراحل قرائت قرآن را با کيفيت و شرایطی که عرض شد، بگذراند؛ نه اینکه بگوید من یك عمر است داشتم قرآن را می‌خواندم. بعد وقتی وارد شد، ممکن است وقتی شروع به خواندن قرآن می کند، به یك کلمه که می رسد، می بيند که چهل دقيقه در یك آیه مکث کرده و اصلا متوجه نشده است. یا اینکه فکرش نمی رود جلو، این یك بحث دیگری است که مربوط به مراحل بعدی و باللتر است. اما راه ورود به مقاطع کوتاهتر قرآن کریم که در واقع بطون ظاهری قرآن کریم هم هست، که کوچك و کوچك می شود تا می رسد به کلمات و بعضاً هم به حروف می رسد مثل" ق" که در واقع آنچنان که من می دانم، مقام اميرالمؤمنين عليه السلام است. از آن بزرگ به کوچك رفتن- مثل فضای پرسپکتيو - به شکلی که شما اول یك کليَّت را می بينيد و کم کم با این کتاب آشنا شده و وارد لایه های آن می شوید. این هم یك نکته. ✨و اما نکته بعدی که خيلی مهم است، من از کتاب مصباح الشریعه می خوانم که نقل منسوب به امام صادق عليه السلام است. برای شرایط قرآن کریم می فرماید که: قال الصادق عليه السلام: من قرأ القرآن ولم يخضع لله، ولم يرق قلبه، ولا يكتسي حزنا ووجلا في سره، فقد استهان بعظيم شأن الله تعالى، وخسر خسرانا مبينا، فقارئ القرآن يحتاج إلى ثلاثة أشياء: قلب خاشع، وبدن فارغ، وموضع خال، فإذا خشع لله قلبه فر منه الشيطان الرجيم، قال الله عز وجل (فإذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشيطان الرجيم) وإذا تفرغ نفسه من الأسباب تجرد قلبه للقراءة فلا يعترضه عارض، فيحرم بركة نور القرآن وفوائده، وإذا اتخذ مجلسا خاليا واعتزل من الخلق بعد أن أتى بالخصلتين الأولتين استأنس روحه وسره بالله، ووجد حلاوة مخاطبات الله عز وجل عباده الصالحين، وعلم لطفه بهم، ومقام اختصاصه لهم بفنون كراماته، وبدايع إشاراته فإذا شرب كأسا من هذا المشروب لا يختار على ذلك الحال حالا، ولا على ذلك الوقت وقتا، بل يؤثره على كل طاعة وعبادة لان فيه المناجاة مع الرب بلا واسطة. فانظر كيف تقرا كتاب ربك ومنشود ولايتك وكيف تجيب أوامره وتجتنب نواهيه وكيف تتمثل حدوده فإنه كتاب عزيز: (لا يأتيه الباطل من بين يديه ومن خلفه تنزيل من حكيم حميد) فرتله ترتيلا وقف وعده ووعيده وتفكر في أمثاله ومواعظه واحذر تقع من إقامتك حروفه في إضاعة حدوده. می‌فرماید کسی که قرآن می خواند و خضوع نکند و قلبش رقيق نشود و محزون نشود _در روایت دارد قرآن را با حزن، ترتيل کنيد، چون قرآن با حزن نازل شده است، این ها یك حالات روحانی است که اهلش می دانند. افرادی که چشيده اند! در روایت آمده، چون با حزن نازل شده است با حزن خوانده شود_ اگر کسی با این حالت ها نخواند و ترسی در سَّرخودش پيدا نکند، از اینکه در مقابل خدای متعال و کلام خدا قرار گرفته، این به بزرگی شأن خداوند تبارک و تعالی استهانه کرده است. یعنی چه کاری کرده است؟ یعنی توهين کرده، وهن کرده و سبك شمرده است. پس ببينيد قرآن شرایطی دارد بعد می‌فرمایند قاری قرآن به سه چيز احتياج دارد، به قلب خاشع، قلبی که خاشع شده باشد و بدنٌ فارِغْ اول اشتغالات بدنی برطرف شود، موبایل در دسترس نباشد، بدن کثيف نباشد، لم ندهد در حالت بدی قرار نگرفته باشد و موْضِعٌ خالٍ و جایگاهی که خالی باشد، عزلت باشد، نه که وسط راه باشد، که برای نماز واجب، مکروه است جایی که محل رفت و آمد است نماز بخواند، برای تلاوت قرآن هم در جائی که خالی باشد بنشیند. من می‌خواهم با یك چيز مهم روبرو بشوم. می خواهم با کلام معشوق روبرو شوم و از آن تجلی صورت بگيرد، که باید مقدماتش خيلی درست انجام بگيرد. شعری هست که: از چار چيز مگذر، گر عاقلی و زیرک امن و شراب بیغش، معشوق و جای خالی از ساليان قبل که این شعر را می خواندم، هميشه یاد قرآن می افتادم. اما نمی دانم چرا؟ از چار چيز مگذر، گر عاقلی و زیرک. امن یعنی آرام، امن و شراب بیغش، معشوق و جای خالی. جای خالی باید باشد تا معشوق بتواند درآن تجَّلی کند. عروس حضرت قرآن نقاب آنگه براندازد که دارالملك ایمان را مجرد بيند از غوغا این یك قاعده است برای همين می گوید باید در عزلت و آرامش این کار صورت گيرد. شما این کارها را انجام بدهيد، بعد بگوئيد ما قرآن خواندیم، فایده ای نداشت! ببينيد مقدمات چه مقدماتی است، البته سخت هم نيست، در یك گوشه بخواند، در حال حرکت نخواند، در آرامش بخواند. ⤵️⤵️⤵️

در ادامه فرموده اند؛ اگر کسی قلبش را برای خدای تبارک و تعالی خاشع کند، شيطان رجيم فرار می کند، نمی تواند وارد بشود. خدای تبارک و تعالی در قرآن کریم فرمود: وقتی که قرآن می خواني، استعاذه کن از شيطان رجيم. _چون تو می خواهی با این کتاب وارد ملکوت بشوی، استعاذه کن تا کمك کنند، بتوانی آنرا بخوانی._ و إذا تفرغُ نفسهُ مِن ألاسباب؛ وقتی فکرش را از اسباب آزاد کرد و سعی کرد که خيالش را خالی کند، تازه برای قرائت مجرد و آماده می شود. یك جائی را برای خودش فراهم کند که چيزی متعرض او نشود که او را از برکت نور قرآن و فوائدش محروم سازد، وقتی این کار را کرد و این دو خصلت اول را ایجاد کرد، که قلب خاشع و بدن فارغ بود. این‌ها را که فراهم کرد روحش و سِرَّش، احساس استيناس با خدای تبارک و تعالی می کند. اگر دیده باشيد گاهی بنده این دعا را که اولياء و اساتيد توجه داشتند، می خوانم: "اللهُم َّ نوَِّرْ ظاهِرِی بِطاعتِك و باطِنِی بِمحبتِّك و قلْبِی بِمعْرِفتِك و رُوحِی بِمُشاهدتكِ و سِرِّی بِاسْتِقْلالِ اتِّصالِ حضْرتِك یا ذا الْجلالِ و الاکْرامِ." این سِرِّ من را به استقلال اتصال حضرت خودت برسان، اینجا همين را می فرماید سِّرش با خدای تبارک و تعالی استيناس پيدا می کند و اُنس می گيرد و شيرینی خطابی را که خداوند، با آن بندگان صالحش را مورد مخاطبه قرار می دهد، می یابد و وقتی که قرآن بخواند می فهمد چه بساطی است و چه لطفی خداوند تبارک و تعالی به بندگانش دارد، چه خبرها است! این که آقا سيد علی آقای قاضی می گفتند "شراب المؤمنين" تازه معلوم می شود. عرض کردم حاج شيخ محمدتقی آملی از آقا سيد علی آقای قاضی سؤال می کند و می گوید آقا شنيدیم این ها که قرآن می خوانند، بعضاً آسمان ها را می بينند، درجات عالی را مشاهده می کنند، و وارد این ها می شوند، چرا ما نمی بينيم؟ ایشان بدون مقدمه می فرماید: چون شما می‌نشينيد زیر کرسی و لحاف می اندازید رویتان، و به صفحات قرآن نگاه می کنيد. باید بلند شوی، قرآن را روی دستت بگيری و مؤدب جلویش بنشينی تا تجَّلی کند. هر چيزی یك شرایطی دارد نه اینکه همينجوری ورق بزنی و... ادامه روایت می‌فرماید؛ وقتی از این جام شراب قرآنی خورد، دیگر هيچ حال دیگری را نمیخواهد، و به هيچ چيز دیگر اصلًا فکر نمی کند و به هيچ وقت ِدیگری، فکر نمی کند. فقط همين را میخواهد. عرض کردم که یکی از اساتيد آمده بودند اینجا از ایشان سؤال کردم در زیارت چه چيزی بخوانم؟ ایشان فرمودند شما زیارت اميرالمؤمنين عليه السلام را با قرآن بخوانيد، یعنی قرآن را به نيابت از زیارت اميرالمؤمنين بخوانيد یعنی چه؟ یعنی اینکه این خودش باب زیارت است، منظور این نيست که زیارت را نخوانيم، بلکه این کليد ورود به مقام ولایت اهل بيت عليهم السلام است. ادامه روایت می فرماید؛ وقتی که این قرآن را با شرایطش خواند، _تاکيد می کنم با شرایطش، تأثير می گذارد_ بر همه ی عبادت های دیگرش اثر می گذارد. حتی روی نمازش، سلوکش، فکرش و روی تصحيح خيالش، و به او کمك می کند، بخاطر اینکه در ارتباط با قرآن کریم، مناجات با خدای تبارک و تعالی است بدون واسطه. نگاه کن که چگونه کتاب پروردگارت و منشور ولایت خودت را می خوانی، که نکته ای در این هست و نگاه کن ببين که چگونه به اوامر و نواهی خدای تبارک و تعالی، عمل می کنی. اینجا این نکته را بگویم، یکی از نکات مهم که در قرائت قرآن هست که وقتی قرآن می خوانيم به آیات عذاب که رسيدیم، واقعاً خودمان را در آن شرایط قرار داده و تطبيق کنيم، به آیات بهشت رسيدیم هم همينطور، یك جائی که فرمود آیاتی هست، لِقوْمٍ یتفکّرُون، اهل فکر بشویم و ببينيم آیه بعدی آن چيست؟ مثلًا برای توصيفاتی که هر آیه دارد، آیه را بر خودمان تطبيق دهيم اینجا هم همين را می گوید. و کيف تُجيب اوامره و نواهيه؛ ببين وقتی داری قرآن می خوانی، آنجاهائی که گفته است این کار را انجام بده یا نده، آیا به درستی گوش می دهی یا نه! و آیا امتثال حدود الهی را می کنی یا نه. کتاب عزیزی است یا به تعبير دیگر کتاب ِ عزیز، کتاب عزیز یعنی کتاب خود خدای تبارک و تعالی است که باطل از آن صادر نمی شود، از هيچ جایش. در حالت ترتيل بخوان و با حزن بخوان _این ترتيل را عرض کردم، یعنی آن شرایط را بياورید با آن شرایط وارد خواندنش شوید، آن شرایطی را که قبلًا عرض کردیم برای تصحيح قوه خيال_ آنجایی که وعده و وعيد داده بایست فکر کن، این جوری تازه، به تدریج شما قاری قرآن می شوید، مرتل قرآن می شوی و می توانی وارد دبرالقرآن شوی، بعد از یك پيگيری و ممارست چندین ماهه که بنده عرض می کنم، تا بالاخره، کم کم وارد درجاتش بشوی. و میفرماید برحذر باش از اینکه فقط به تجوید و تلفظ حروف توجه کنی و حدود قرآن را تعطیل کنی. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

آیه ۲۱ سوره مبارکه حشر: لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۚ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ تأویلی‌اش را معنا می کنم؛ اگر این قرآن نازل شود بر کوهی، بر جبلتی، بر شاکله ای به خشوع می‌رسد. تمام این جبلت ها از هم می پاشد و صافی می شود، پاک می شود، بدون تعيَّن می شود، بدون کثرات می‌شود، بدون قفل های قلب می‌شود وقتی نور قرآن که نور ولایت اميرالمؤمنين است _این‌ها باهم در ارتباط هستند و مراتب یکدیگر هستند_ وقتی بر قلبی بتابد لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ و ما این مثال ها را می زنيم تا مردم فکر کنند. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

دو عمل را با خودمان از ماه مبارک ببریم: یکی اینکه روزی یك جزء قرآن _که در این ماه می‌خواندیم_ قرائت کنیم و دوم اینکه روزانه زیارت امين الله را با توجه و توسل به اميرالمؤمنين عليه السلام بخوانيم. وقتی قرآن می خوانيم توجه به ولایت اهل بيت و علی الخصوص اميرالمؤمنين عليهم السلام داشته باشيم منظور توجه باطنی به مقام ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام است. اگر بتوانيم این دو عمل را از ماه رمضان امسال با خودمان ببریم و ادامه دهیم تا وقتی در دنیا هستیم، امیدوارم روز قيامت ببینیم که چقدر بر رشد ما تاثير داشته است. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

نکته آخر را عرض می کنم که در حقيقت کلام ما، با معنای ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام تمام شود. یك سری شرایط را عرض کردم، نکته بعدی این است که من وقتی می خواهم قرآن قرائت کنم، باطناً متوجه مقام ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام باشم. ببينيد همه ی بحثی که ما از اول چيدیم و به اینجا رساندیم، بحثِ شاکله، بنيان، شکل گرفتن ها، تشتت خواطر و... که واقعاً شاید پنجاه جلسه دیگر کار داشته باشد، در حد همين بضاعتی که بنده داشتم و فضای مجازی که وجود داشت، ما در این باره صحبت کردیم که این شاکله ها، جبلت ها، وتدهایی که در ارض وجودی انسان هست، ميخ های شخصيتی، جبال وجودی انسان که شکل گرفته است، باید به هم بریزد و از بين برود. سعی کردیم به دوستان نشان بدهيم که قرائت قرآن کریم در این موضوع مؤثر است. بعنوان خِتامُهُ مِسْكٌ (مهری که بر آن نهاده شده از مشك است) دو آیه و روایت تقدیم می کنم: ✨حضرت امیر علیه السلام در روایتی شیرین می‌فرمایند: لو اَحَبَّنی جَبَلٌ لَتَهافت؛ اگر کوهی محب من شود، در هم فرو می ریزد. حضرت می‌فرمایند اگر کوهی هم مرا دوست داشته باشد، از هم می پاشد. جبلش هم جبل کلی است، هر جبلی من را دوست داشته باشد از هم می پاشد! این عشق اميرالمؤمنين عليه السلام است، به تعبير دیگر، اگر حب امير المؤمنين وارد شاکله، وجود، بنيان و خيال کسی بشود، تمام جبلت های او، تمام زبدهای رابی او، تمام باطل های وجودی او، تمام تاریکی ها، تمام هيمنه های طاغوتی و طغيانگری‌های وجود او،لَتَهافت؛ از هم می‌پاشد حب امير المومنين عليه السلام ✨آیه ۲۱ سوره مبارکه حشر: لَوْ أَنْزَلْنَا هَٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۚ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، می‌دیدی که در برابر آن خاشع می‌شود و از خوف خدا می‌شکافد! اینها مثالهایی است که برای مردم می‌زنيم، شاید در آن بياندیشيد!) اگر این قرآن نازل شود بر کوهی، بر جبلتی بر شاکله ای -من دارم تأویلی اش را معنا می کنم- به خشوع می‌رسد. تمام این جبلت ها از هم می پاشد و صافی می شود، پاک می شود، بدون تعيَّن می شود، بدون کثرات می شود، بدون قفل های قلب می شود وقتی نور قرآن که نور ولایت اميرالمؤمنين است(این ها با هم در ارتباط هستند و مراتب همدیگر هستند)، بر قلبی بتابد،لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ و ما این مثال ها را می زنيم تا مردم فکر کنند. خود حضرت در کافی جلد۸ صفحه ۳۱۳ فرمودند: إِنما یعْرِفُ الْقُرْآن منْ خُوطِب بِهِ؛ قرآن را کسی می شناسد که خطاب به او بشود. به پيغمبر اکرم به اهل بيت عليهم السلام، نه اینکه بخواهد نازل بشود، که وحی تشریعی باشد، نه! قرآن کریم می تواند به قلب ها نازل شود به همين معنایی که قرآن است، نه اینکه تشریع جدیدی بياورد، یا قرآن جدیدی بياورد، این قرآن می تواند در قلبها تجَّلی کند و انزال پيدا کند، و جبلت ها را بشکند، شاکله ها را تغيير بدهد. نور ولایت است، که وقتی در حين قرآن خواندن، به مقام ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام توجه کند و به آن توصيه ای که بنده عرض کردم و اميدوارم ما این دو تا چيز را با خودمان بعد از ماه مبارک ببریم: ۱. یکی اینکه بتوانيم روزی یك جزء قرآن بخوانيم ۲. و دوم اینکه روزانه زیارت امين الله را با توجه و توسل به اميرالمؤمنين عليه السلام بخوانيم. اگر بتوانيم این دو عمل را از ماه رمضان امسال با خودمان ببریم و ادامه دهیم تا وقتی در دنیا هستیم، امیدوارم روز قيامت ببینیم که چقدر بر رشد ما تاثير داشته است. در روایت هم دارد که زیارت امين الله، مثل این است که مهری توسط امام عصر عليه السلام در پرونده ما بخورد و تا قيام قيامت خواهد درخشید. بعد اگر وقتی که قرآن می خوانيم توجه به ولایت کنيم و در واقع خواندن زیارت امين الله را هم داشته باشيم، این دو کار سنگين و زمان بر هم نيست، امين الله شاید روزی ده دقيقه هم نشود، خيلی هم کوتاه است و اگر دقت کنيد یك تکه ی کوتاهی سلام دارد که سریع هم می رود سراغ دعا، بخاطر اینکه امام شما را سریع به خدای تبارک و تعالی می رساند. شاید یکی از دلایل آن، این باشد و دعاهای آن دعاهای بلند است که هرکدام شرح و بحث می خواهد. ⤵️⤵️⤵️

عرضم به خدمت شما این است که وقتی قرآن را می خوانيم توجه به ولایت اهل بيت و علی الخصوص اميرالمؤمنين عليهم السلام داشته باشيم، من نمی خواهم بگویم که تصور کنيد اميرالمؤمنين عليه السلام با شما حرف می زنند، این ها یك مراتب دیگر و بحث های دیگر است. منظور بنده توجه باطنی به مقام ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام است. چنانکه در آیه ۱۴۳ سوره اعراف فرمود: وَلَمَّا جَاءَ مُوسَىٰ لِمِيقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قَالَ رَبِّ أَرِنِي أَنْظُرْ إِلَيْكَ ۚ قَالَ لَنْ تَرَانِي وَلَٰكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرَانِي ۚ فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا ۚ فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ (و هنگامی که موسی به ميعادگاه ما آمد، و پروردگارش با او سخن گفت، عرض کرد: پروردگارا! خودت را به من نشان ده، تا تو را ببينم! گفت: هرگز مرا نخواهی دید! ولی به کوه بنگر، اگر در جای خود ثابت ماند، مرا خواهی دید!اما هنگامی که پروردگارش بر کوه جلوه کرد، آن را همسان خاک قرار داد؛ و موسی مدهوش به زمين افتاد. چون به هوش آمد، عرض کرد: خداوندا! منزهی تو _از اینکه با چشم تو را ببينم_ من به سوی تو بازگشتم! و من نخستين مؤمنانم!) عرضه داشت من می خواهم تو را ببينم! فرمود نمی توانی و... حالا این کوه طبق برخی تعابير کوهِ نفس بوده که کوه را مندک کرد و از هم پاشيده شد و حالا این "تُبْتُ إِليْك" یعنی چه؟ که من برگشتم و جبلت ها در من شکست و من فهميدم نمی شود تو را دید و... این ها بحث هایی است که جایگاه خودش را دارد. اما آنچه میخواهم عرض کنم این است که در بعضی روایات دارد - بنده از اساتيد اهل فن شنيدم ولی خودم ندیده ام- که این نوری که خدای تبارک و تعالی با آن بر کوه تجلی کرد، نوری از انوار وجودی حضرت سلمان بود، که در حقيقت فانی در ولایت اميرالمؤمنين عليه السلام بود و به "مقام مِنّا" رسيده بود. حالا اگر این نور خود اميرالمؤمنين باشد، با جبلت های ما چه می کند! خب این بحث ما بود ، اميدوارم که مفيد بوده باشد، بسياری از بحث ها باقی ماند، یك سری از روایات هست در مورد شکایت اهل بيت عليهم السلام از اینکه حق تلاوت انجام نمی شود، مقام اِنصات چيست؟ و چه فرقی با صمت دارد؟ "وَ إِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ" انصات یعنی وقتی که قرآن خوانده می شود، سکوت باطنی داشته باشيد و دل هایتان خاموش باشد، بر خلاف صمت که سکوت لسانی است و بحث هایی از این قبيل. اميدوارم که ان شاالله خدای تبارک و تعالی به حق اميرالمؤمنين و این ذوات مقدسه به ما عنایت کند و این نواقص اعمال ما را، که امشب هم شب وداع با ماه مبارک است، و آخرین شب است، روزیِ ما کنند، تا ان شاالله بتوانيم این راه پر پيچ و خم را طی کنيم، که اگر دستمان را در دست ولایت بگذاریم، پيچ و خمی هم ندارد، و یك قدم است ان شاالله، طی کنيم و از این دنيا برویم به سرای بعدی در حين همين که در این دنيا هستيم: اللَّهُمَّ ارْزُقنى التَّجافِىَ عَنْ دارِ الغُرُورِ، وَالإِنابَةَ إِلَىٰ دارِ الْخُلُودِ، وَالاسْتِعدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوتِ.، در حق ما محقق شود. ♦️بحث کنترل خیال سال ۱۳۹۹ جلسه ی بیست و هفتم (مقدمات لازم و پیشنهادهایی برای قرائت حقیقی قرآن کریم) @m_h_esfahani فایل کامل جلسات🔻 t.me/esfahani_archive

مولی الموحدین امیرالمومنین علی علیه السلام می فرمایند: الْعَيْنُ‏ بَرِيدُ الْقَلْبِ‏ چشم و نگاه رسول و فرستاده قلب است این بدان معناست که نظرهایی که می کنیم بر عالم خارج از حقیقتمان حاکی از طلب و عطش و حقیقتی است که قلبمان در پی آن است و چشم را رسول و فرستاده ي خويش قرار داده است. ♦️المکتوبات فی النجف الاشرف @m_h_esfahani

عالم قلب عالمی است بس عجیب و پر تقلب و سراسر تحرک... دمادم و لحظه به لحظه توجه قلب از موضوعی به موضوع دیگر و از خواسته ای به خواسته ی دیگر معطوف می گردد و مهم اینجاست که حقیقت انسان همان قلب اوست و به تعبیری انسان همان قلب است و آن هنگام که زمان سفر آخرت هر کس می رسد حقیقت انسان بدن را رها می کند و با هویّت اصلی اش که همان قلب است وارد عرصات خواهد شد... ♦️المکتوبات فی النجف الاشرف @m_h_esfahani

قسم به معنویت زنان بی حجابٍ ... @m_h_esfahani

📌 #اینستا - 🔻تأکید دین بر حقیقت انسان - "برگرفته‌ازجلسات‌ کربلا ترجمان هویت‌ انسان" : @M_h_esfahani

نجف اشرف شب هشتم محرم الحرام ۱۴۴۴ @m_h_esfahani