🌑 از اقامه عزا تا احیای عاشورا
✍حجتالاسلام دکتر عباس پسندیده|استاد دانشگاه قرآن و حدیث| از همراهان فرهیخته کانال نشریه
سرمقاله روزنامه فرهیختگان| سه شنبه ۳ مرداد ۱۴۰۲
🔹دستگاه حسین بن علی(ع) گنجینهای ارزشمند است که هم محتوای متعالی دارد و هم از قدرت برانگیختگی بسیار بالا برخوردار است. هرسال میلیونها نفر از هر قوم و نژادی دهه محرم را عزا میگیرند و مراسم متعددی برپا میکنند، حتی در برخی مناطق، دوماه محرم و صفر و هر روز چند مراسم عزاداری برپا میشود، اما سوال این است که آیا عاشورا زنده است؟
🔸شاید برخی گمان کنند که «برگزاری مراسم عزاداری نشانه زنده بودن عاشورا»ست و برگزار نشدن آن نشانه زنده نبودن آن. این سخن درست است، اما در زمانی که یاد حسین(ع) و برگزاری مراسم عزای او جرم باشد؛ مانند دوران حکومت امویان و عباسیان و همچنین در عصر حاضر در حکومت پهلوی اول که برگزاری مراسم ممنوع بود. در این دورهها، قطعا زنده بودن عاشورا، یعنی برگزاری مراسم عزا و جلوگیری از فراموشی آن. در برخی از این دورهها مردم قطع عضو میشدند اما زیارت حسین(ع) را ترک نمیکردند! و در برخی دیگر با شگردهای گوناگون، به اقامه عزا می پرداختند، حتی در دوران ممنوعیت عزاداری، تکاپوی شیعیان برای عزاداری مخفیانه، نشانه سطحی از زنده بودن است که شاید بتوان آن را با حيات نباتی انسان مقایسه کرد. اما وقتی برگزاری مراسم آزاد بوده، بلکه ترویج میشود، تعریف زنده بودن یا نبودن عاشورا تغییر میکند. سوال این است که دستگاه حسین علی(ع) چه چیز هست و چه چیز نیست؟
🔹 برخی آن را با شفاخانه اشتباه گرفتهاند و شفای بیماران خود را از او میخواهند! دستگاه حسین بن علی شفا هم میدهد (و برای شفا خواستن میتوان، بلکه شایسته است از او کمک خواست)، اما شفاخانه نیست.
برخی دیگر این دستگاه را بهمثابه یک بنگاه کارگشایی میدانند! و برای رفع گرفتاریها و حل مشکلات و معضلات زندگی خود، از او کمک میخواهند. بیتردید دستگاه حسین بن علی حاجت هم میدهد، اما بنگاه کارگشایی و گرهگشایی نیست. همان گونه که در زمان حیات امامان، مردم برای حل مشکلات خود به آنها مراجعه میکردند، پس از شهادت و در مراسم عزاداری نیز میتوان چنین کرد و نگارنده خود تاثیر آن را دیده است، اما سوال این است که آیا این همه تاکید بر اقامه عزای حسینی حتی از سوی معصومان، برای شفادهی و گرهگشایی و کارگشایی است؟ گروهی دیگر این دستگاه را بهمنزله دستگاه شستوشوی گناه و تطهیر امت میدانند که با قطره اشکی حاصل میشود! در این باره حتی روایاتی صحیح و متعدد نیز وارد شده است. بیتردید دستگاه حسین بن علی گناهان را پاک میکند، اما کلیسای اعتراف و تطهیر گناه امت نیست. بیتردید اقامه عزای حسینی واجب و لازم است، چون همین عزاداریهاست که اسلام را نگه داشته است و هیچچیز نباید عزاداری بهشکل سنتی آن را مخدوش یا کمرنگ کند.
🔸فارغ از این، سخن این نوشتار آن است که آیا باید در حد برگزاری مراسم باقی بماند یا ظرفیت اجتماعی بیشتری دارد؟ واقعیت این است که عاشورا بیش از یکسالگرد نمادین است. احیای عاشورا بهمعنی اقامه عزا یا برگزاری مراسم احیا در شب عاشورا نیست. عاشورای زنده یعنی عاشورای اثرگذار در راستای اهداف امامت که هدایت بشر و بهروزی زندگی دنیوی و اخروی انسان است. عاشورای زنده، یعنی عاشورایی که به «احیای امر امامت» منجر شود که در روایات اهلبیت به آن پرداخته شده است. در دوران آزادی، بلکه تشویق اقامه عزا، مراد از زنده بودن عاشورا، حیات اجتماعی عاشورا و اثرگذار بودن آن در مناسبات اجتماعی و زندگی مردم است. زنده بودن عاشورا، یعنی اثر مثبت گذاشتن بر زندگی فردی و جمعی مردم. در این فضا، یکمعنای متعالی زنده بودن تبدیل قیام حسینی به الگوی قابلپیروی است.
🔹برخی علمای اسلامی کار حسین بن علی(ع) را یک راز و دستور شخصی میدانستند که قابل پیروی نیست! اما امامخمینی(ره) آن را از دستور شخصی به قانون قابلپیروی تبدیل کرد و براساس آن نظام شاهنشاهی در ایران برچیده شد و جنگ تحمیلی بدون از دست دادن ذرهای خاک، مدیریت شد، سپس همین منطق هستههای مقاومت را در بسیاری از امتهای اسلامی بهویژه شیعیان قهرمان لبنان بنیاد نهاد و برای نخستینبار طعم تلخ شکست را به رژیمصهیونیستی چشاند. بهتعبیر شهید مطهری باید شمر زمان را شناخت و عاشورای زنده، عاشورایی است که برای شمرها و یزیدهای زمان خطرآفرین باشد، این یعنی احیای عاشورا. اما این نیز تمام ماجرا نیست.
🔸 معنای مهم دیگر زنده بودن عاشورا، ساخت زندگی فردی و اجتماعی خوب و تربیت انسانهای رشدیافته؛ چیزی که کیمیای کمیاب امروز است. عاشورا فقط الگوی قیام جوانمردانه عليه ظلم و ستم ناجوانمردانه نیست، چون هدف يک امام، فقط قیام و انقلاب نیست.
هدف اصلی امامت، انسانپروری است. بر این اساس، عاشورای زنده، عاشورایی است که زندگی مردم را روز به روز بهتر کند (زندگیبهتر) و شخصیت آنها را روزبهروز رشدیافتهتر سازد.
🔹(انسان رشدیافتهتر) عاشورای زنده یعنی عاشورایی که مراسم عزا به مداحی و طبل و سنج خلاصه نشود و خطبا و منبریان راه و رسم زندگی حسینی را در جنگ و صلح به مردم بیاموزند.
روحانی جوانی میگفت در دهه اول محرم برای مردم از خانواده و رازهای کامیابی آن گفته و همین باعث شد مردم او را بر سخنران کشوریِ پس از من ترجیح دهند!
🔸دستگاه حسین بن علی(ع) مدرسهای عالی است که در مقیاس فردی، درس انسانيت، شرافت، کرامت، عزت، آگاهی و آزادگی و در مقیاس اجتماعی، درس ظلمستیزی، امر به معروف و نهی از منکر، ایثار اجتماعی، فداکاری اجتماعی و عدالت اجتماعی میدهد. مدرسه حسینی، هم انسانساز است و هم جامعهساز. از دل مراسمهای عزای حسینی باید انسانهایی رشدیافته تربیت شوند که خود به سعادت برسند و جامعهای سالم را بنیاد نهند.
🔹عاشورای زنده یعنی عاشورای جاری در تمام زوایای حاکمیت. عاشورا نشان داد که وسوسه قدرت، ثروت و شهرت میتواند سیاستمداران متدین دیروز را به قاتلان حسین بن علی تبدیل کند. پس عاشورای زنده یعنی پیراسته شدن هرچه بیشتر صحنه سیاست و حکمرانی در همه سطوح، از انگیزههای مادی و جایگزینی رضای خدا و خلق او بهجای آن. در نظام اسلامی اینکه فقط ولیفقیه پیراسته باشد، پذیرفتنی نیست؛ همه قوای عالی کشوری و لشکری باید پیراسته و شایسته مهر تایید حسینی باشند. عاشورای زنده یعنی بازسازی اعتماد اجتماعی و نزدیکتر کردن رابطه مردم با حاکمیت به رابطه اصحاب با حسین بن علی. عاشورا نشان داد که عافیتطلبی و مصلحتاندیشی کور، حسین بن علی را تنها میگذارد، پس عاشورای زنده آن است که بساط عافیتطلبی و بهانه مصلحتاندیشی را برچیند و همه را برای احیای امر امامت و دین خدا به صف کند. عاشورای زنده یعنی عاشورای جاری در کوی و برزن و کف خیابان و درون خانهها، خانوادهها، ادارات و سازمانها. جاری بودن کف خیابان در اینجا به معنی راه انداختن دستههای عزا نیست، به معنی دیده شدن نشانههای رفتار اسلامی و انسانی است؛ همان چیزی که حسین برای آن قیام کرد: «لنظهر المعالم من دینک... .» عاشورای زنده یعنی عاشورایی که عزاداران و سینه زنان آن مایه زینت، آبرو و اعتبار اجتماعی حسین بن علی و دیگر معصومان باشند، نه مایه ننگ و شرمساری؛ چیزی که در برخی روایات تاکید جدی بر آن شده است. عاشورای زنده یعنی ارتقای شاخصهای سلامت اجتماعی و بهبود مناسبات مردم با یکدیگر.عاشورای زنده یعنی عزادار 1402 با عزادار 1401 تفاوت رو به تعالی داشته باشد. احیای عاشورا یعنی صحنه کسبوکار، و تجارت و بازرگانی به شاخصهای مورد انتظار از شیعه حسینی نزدیکتر شود. عاشورای زنده یعنی صحنه خانه و خانواده بهگونهای باشد که بتوان حسین بن علی را به آن دعوت کرد و سلوک خانوادگی و سبک زندگی بهگونهای باشد که شایسته مهر تایید حسینی باشد. خلاصه سخن این که فرد عزادار 1402 و جامعه عزادار 1402 در همه سطوح آن باید رشد داشته باشد و یک گام به شاخصهای حسینی نزدیکتر شود. بیاییم عاشورا را احیا کنیم؛ و این احیا در بستر همین عزاداریهای سنتی و مردمی امکانپذیر است، نه عزاداری سنتی و مردمی بدیل دارد و نه احیای اجتماعی آن قابلچشمپوشی است.
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
#منبرک
🌑 انقلاب حسین(ع) و جامعه طبقاتی
✍ #محمدامین_رضایی
🔻ما عمیقا با تقلیل عاشورا در تحلیل ها مواجهیم مثل تحلیل ماجرا در حد انگیزه ها و مشکلات شخصی.
حسین بن علی ع کشته جامعه ای است که ساختار #قدرت و #ثروت از مسیر اصلی انقلاب خارج شده و #جامعه_طبقاتی شکل گرفته؛ آقازاده گان قدرت طلب و هنجار شکن صحابه و اکثریت مردمی که گرفتار حداقل های زندگیند.
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
5.91M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#محرم
مثلا به تو آب میدم...
مثلا تورو تاب میدم...
به مناسبت روز هفتم محرم روز باب الحوائج حضرت علی اصغر (ع)
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
10.63M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌑 تنها دلخوشی و امید مرجع متقین
وقتی همه امید و دلخوشی فقیه برجسته شیعه "صاحب نفس قدسیه و مرجع متقین" آیت الله العظمی سید احمد خوانساری می شود ... .
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
#پرسمان
#محرم
🌑 پاسخ به سه پرسش درباره "السَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ" در زیارت عاشورا
✍ استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی|حدیث پژوه و رجالی و استاد دروس خارج حوزه قم
1⃣ مراد از علی بن الحسین در این سلام كیست؟
پاسخ: حضرت علی اکبر علیه السلام
2⃣ اگر مراد، حضرت علی اکبر است، چرا بر فرزند معصوم حضرت، امام زین العابدین علیه السلام سلام داده نمی شود؟
پاسخ: این سلامها سلام به شهدای مدفون در حرم ارباب بی کفن ما است و حضرت امام سجاد علیه السلام در آنجا به خاک سپرده نشده است.
3⃣چرا به حضرت ابا الفضل(ع) که از شهدای کربلا است و شاید مقام ایشان والاتر از مقام حضرت علی اکبر(ع) باشد سلام داده نشده است؟
پاسخ: این زیارت، زیارت حرم حضرت شهید علیه السلام است و حضرت عباس خود حرم مستقل دارد و زیارتنامه مستقل.
اللهم ارزقنا زیارتهم فی الدنیا و شفاعتهم فی الاخرة.
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
May 11
پرسشهای عاشورا 2.pdf
414.1K
#اختصاصی
#بر_ساحل_سخن
🌗 پرسشها و پاسخهاي عاشورا پژوهانه (قسمت دوم/پایانی)
🎤 | ✍️ | در گفتگوي مكتوب با استاد حجت الاسلام و المسلمين مهدي پيشوايي
❓ اساساً چرا در فرهنگ شیعه همیشه حزن، اندوه و عزاداری حاکم است؟! چرا باید برای شهادت امام حسین(ع) و یارانش عزاداری و گریه کنیم در حالی که آنان با شهادت خود به قرب الهی رسیدند؟! آیا ترغیب به گریه برای امام حسین(ع) ترغیب به غمگینی ـ كه از حالات منفی و نابهنجار است ـ و تکیه صرف بر احساسات و سوء استفاده از تحریک عواطف نیست؟ ترغیب به نابهنجاری از جانب دین مدعی کمال، چه توجیه منطقي ميتواند داشته باشد؟!
🔻 نخست لازم است یادآوری کنم که گریستن ـ همچون خندیدن ـ یک رفتار هیجانی مخصوص انسانهاست. هر انساني کم و بیش مواردی از گریه کردن خود را تجربه کرده، یا گریستن دیگران را دیده و به وضوح دریافته است که گریه ـ مانند خنده ـ برآمده از شدیدترین حالات احساسی انسان است. همچنین، تجربه نشان میدهد که ابراز ناراحتی به وسیله گریه ـ یا ابراز شادی به وسیله خنده ـ از نشانههای تعادل روحی انسان است؛ به گونهای که اگر فردی نگرید ـ یا نخنددـ میتوان روان او را نامتعادل توصیف کرد. انسانهایی که با گریه و خنده، غمها و شادیهای خود را بروز میدهند، در صحنه زندگی از سلامت جسمی و روحی بیشتر و از نشاط و تحرک بهتری برخوردارند...
❇️ ادامه مطلب در فایل pdf
📚منبع: نشریه معارف 81.
🌐 کانال نشریه معارف| عضو شوید🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
🌑 نقل عجیب تاریخی در اعتراف به فضیلت حضرت علی اکبر(ع)
✍ابوالفرج اصفهانی(علی بن حسین بن محمد) با سند معتبر از مغيره(لعنة الله عليه) و او از اعتراف جالب معاویه نقل می كند:
◀️ و إياه عني معاوية في الخبر الذي حدثني به محمد بن محمد بن سليمان، قال: حدثنا يوسف بن موسى القطان، قال: حدثنا جرير، عن مغيرة، قال: قال معاوية(لعنة الله عليه): من أحق الناس بهذا الأمر؟ قالوا: أنت، قال: لا، أولى الناس بهذا الأمر علي بن الحسين بن علي، جده رسول الله صلى الله عليه وسلم، و فيه شجاعة بني هاشم، و سخاء بني أمية (لعنة الله عليهم)، و زهو ثقيف.
⏬روزی معاويه بن ابی سفيان به اطرافيان خود گفت: به نظر شما سزاوارترين و شايسته ترين فرد امت به امر خلافت كيست؟ اطرافيان گفتند: جز تو كسی را سزاوارتر به امر خلافت نمی شناسيم! معاويه گفت: اين چنين نيست. شايسته ترين فرد برای امر حکومت علی اکبر فرزند حسين بن علی [عليه السلام] است که جدش رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) است و شجاعت بنی هاشم و سخاوت بنی اميه و زيبايی قبيله ثقيف را در خود جمع کرده است.
📚مقاتل الطالبيين، صفحه 86
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir
🔵 اخبار همایشها، کرسیها و نشستها:
✅️ کرسیها و نشستهایی که چهارشنبه ۴ مرداد ۱۴۰۲ برگزار می شود.
#اخبار_نشستها_کرسیها_و_همایشها
#کرسی
#نشست
منبع: کانال مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی
🌐 کانال نشریه معارف🔻
https://eitaa.com/maarefmags_ir