🖊اقتصاد مقاومتی
رهبر انقلاب "اقتصاد مقاومتی" را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی کردند و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل "فشار اقتصادی دشمنان" و "آمادگی کشور برای جهش" را معرفی نمودند. رویکرد اقتصادی ایران تحت عنوان "اقتصاد مقاومتی" غالبا در برابر اقتصاد تحت سیطره غرب دیده می‌شود. اقتصاد مقاومتی یعنی شناسایی حوزه‌های فشار و تلاش بای بی اثر کردند و کنترل آن‌ها است. برای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی ضروری است که وابستگی‌های خارجی تقلیل یافته و برای افزایش تولید داخلی کشور و خوداتکایی تلاش کرد.
۸
11. در پی تجویز حداقل ضروری بخش مجازی (نظام پولی و سفته‌بازی) بر اساس مبانی فقه اسلامی است.
12. در درازمدت، در پی عبور از خوان‌های آسیب‌زدایی، کنش‌های تدافعی است.
13. درپی بازپروری عوامل تولید، تا مرحله پایداری و ثبات درونی است.
14. در پی اثرگذاری بر بازارها و اقتصادی‌های بیرونی همراه با رشد و پیشرفت مستمر است.
15. در پی اصلاح و مدیریت الگوی مصرف است.
16. در پی مدیریت بازارهای کالاها و خدمات، کار، مالی، پولی و سرمایه است.
17. در پی بازتعریف دولت و ایفای وظایف عام‌المنفعه مانند: نظارت، تنظیم بازار، حمایت، کنترل، ارزشیابی، نظام تشویق و تنبیه و تعزیرات و مبارزه با فساد است.
18. در پی تکیه بر بنگاه‌های دانش‌بنیان در جهت تقویت تولید است.
19. در پی تحقق امنیت اقتصادی است.
20ـ در پی ایجاد ثبات شرایط اقتصادی با کمینه‌سازی تورم است
۱۰
🖊ویژگی‌های اقتصاد مقاومتی
1. در پی مردمی کردن اقتصاد است.
2. در پی به‌کارگیری و شکوفایی استعدادهای خدادادی کشور است.
3. در پی کسب قدرت چانه‌زنی در بازارهای بین‌المللی است.
4. درپی شکستن انحصارت سلطه‌آور است.
5. درپی گریز از چانه‌پذیری به ویژه در بازارهای محصولات راهبردی با فناوری پیشرفته است.
6. به دنبال برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی است.
7. در پی رونق بخشیدن به تولید است.
8. به دنبال بومی‌سازی فناوری در تمام زمینه‌ها است.
9. درپی حضورموثر به همراه محصولات کیفی در بازارهای بین‌المللی است.
10. به دنبال بالندگی بخش حقیقی اقتصاد است.
۹
21. در پی برقراری امنیت جانی و مالی فیزیکی برای عوامل اقتصادی است.
22.به دنبال ایجاد ایمنی در برابر بحران‌ها و تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی است.
23. در پی کسب توانایی واکنش هوشمند به تغییرات محیطی است.
24. حماسی و جهادی است.
25. منضبط، مولد و انعطاف‌پذیراست.
26. برخوردار ازقدرت واکنش سریع و هوشمند است
27. دارای پویایی، ارزشمدار و پایداراست.
28. فرصت‌ساز برابر است.
29. اتکا به استعدادهای درونی دارد
30. بهره‌مند از امکانات بیرونی و پیشرو است.
۱۱
مقایسه اقتصاد لیبرالیسمی و اقتصاد مقاومتی
لیبرالیسم اقتصادی در واقع، باور ایدئولوژیک به سازمان‌دهی اقتصاد به طور فردگرایانه است، به این معنا که تصمیمات اقتصادی به بیشترین حد ممکن از سوی افراد و نه نهادها یا سازمان‌های جمعی اتخاذ شود. این باور دربرگیرندهٔ طیفی از سیاست‌های اقتصادی مختلف نظیر آزادی حرکت است ولی همواره بر مبنای حمایت شدید از اقتصاد بازار و مالکیت خصوصی در شیوه‌های تولید استوار است.
۱۲
گرچه لیبرالیسم اقتصادی می‌تواند تا حد معینی حامی مقررات گذاری دولتی باشد ولی این الگوی اقتصادی بیشتر به این مسئله گرایش دارد که وقتی دخالت دولت در بازار آزاد، مانع تجارت آزاد و رقابت باز می‌شود، با آن مخالفت کند.
لیبرالیسم ممکن است دخالت دولت به منظور رفع انحصار خصوصی را بپذیرد، زیرا انحصار محدود کنندهٔ قدرت تصمیم گیری برخی افراد دانسته می‌شود؛ با وجودی که لیبرالیسم اقتصادی خواهان نامحدود نشدن بازار به وسیلهٔ دولت می‌باشد، معتقد است که دولت نقشی مشروع در تأمین کالای عمومی دارد.
این الگوی اقتصادی در مقام بیان، ممکن است با الفاظی زیبا و اصطلاحات دهان پرکن، افرادی را فریفته کند، اما باید بدانیم واقعیت در اجرای اصول اقتصاد لیبرالیستی چیزی فراتر از این روش‌های تئوریک است.
۱۳
🖊در این روش کسب ثروت به هر شیوه‌ای مجاز شمرده می‌شود، در این روش اقتصادی کمپانی‌های بزرگ اقتصادی در کشورهای غربی، ممکن است نتوانند کالاهای نامرغوبی را روانه بازار کنند، اما سود آن‌ها در ترویج مصرف‌گرایی است؛ مصرف بیشتر از کالاها و خدمات سودهای کلانی را به جیب صاحبان سرمایه سرازیر می‌کند، اما برای ترویج مصرف‌گرایی چه باید بکنند؟ برای ترویج مصرف‌گرایی در کنار کارخانجات بزرگ تولیدی، کمپانی‌های بزرگ سینمایی و شبکه‌های عظیم تبلیغاتی تأسیس می‌کنند و از این منظر سیستمی منسجم و در عین حال پیوسته، برای کسب منافع بیشتر ایجاد می‌شود.
🖊از آنجایی که ترویج این روش در کشورهای غربی باعث گرایش جمع کثیری از سرمایه‌داران به این سمت می‌شود، لازم است همواره بازارهای مصرف جدید پیدا شود و از این جهت این سرمایه‌داران به سوی سایر کشورهای جهان متوجه شده تا بازارهای مصرف جدیدی در این کشورها بیابند.
۱۴
🖊آیین اسلام، در جهت تنظیم روابط اقتصادی بین انسان‌ها که برای تأمین نیازهای اقتصادی (یا رفع مشکلات اقتصادی) با عدالت اجتماعی مرتبط می‌باشد و قواعدی کلی ارائه نموده که در ابواب اقتصادی فقه اسلامی به تفصیل بیان شده است.
اصول روش اسلام در توزیع ثروت، در درجه اول، صیانت از عدالت اجتماعی، حفظ حقوق مردم و تقسیم مالکیت به سه بخش مالکیت ملی، خصوصی و دولتی است.
۱۶
🖊برای همین منظور در برنامه‌ای بلند مدت، کشورهای جهان به دو گروه تولید کننده و مصرف کننده تبدیل می‌شوند و از اینجاست که پای بازی‌های سیاسی نیز به معرکه رقابت‌های اقتصادی باز می‌شود و پس از گذشت چند دهه می‌بینیم که یرخی کارخانه‌های که تحت عنوان مارکی خاص، کالایی را تولید می‌کنند، در واقع ابزاری در دست سیاست‌گذاران کشورش بوده و تمامی جنگ‌های داخلی، ناامنی‌ها و هرج و مرج‌های اقتصادی در کشور هدف، از سوی همین بنگاه اقتصادی طراحی و اجرا می‌شده است.
🖊امام خمینی(ره)، با این روش اداره اقتصادی جهان مخالفت کردند و فرمودندکه اسلام می‌تواند الگویی را ارائه کند که برای همه ابناء بشر سودند باشد؛ اکنون عنوان «اقتصاد مقاومتی: در ادبیات اقتصادی کشور ایران، به عنوان امُّ القُرای جهان مطرح شده است.
۱۵
🖊یکی از مهم‌ترین مزیت‌های اقتصاد اسلامی بر اقتصاد لیبرالیستی، «تحریم ربا» است، همانگونه که گفته شد در اقتصاد لیبرالیستی کسب ثروت در بخش خصوصی به هر طریقی مجاز دانسته شده که استفاده از ربا یکی از آن‌هاست، اما اسلام این روش را حرام دانسته است؛ این اقدام به کسب عادلانه ثروت و توزیع آن بر اساس مساوات کمک می‌کند. در برابر تحریم ربا، اسلام به طرح عقودی همانند، مزارعه، مضاربه، مساقات، خمس، بیع و جعاله پرداخته است.
۱۷
🖊نکته اساسی دیگر اینکه در روش لیبرالیستی، اقتصاد به معنای کسب ثروت و هدف نهایی از فعالیت‌های اقتصادی شمرده می‌شود، اما اسلام مسئلهٔ اقتصاد را (بر اساس اصالت انسان) به عنوان جزئی از مجموعه قوانین خود که تنها می‌تواند قسمتی از نیازهای حیات انسانی را تنظیم کند، مورد توجه قرار داده و حل مشکلات اقتصادی را در اصلاح مبانی عقیدتی و اخلاقی مردم می‌داند.
بنابراین با توجه به انطباق کامل اصول مقاومتی بر اصول و مبانی اقتصاد اسلامی، لازم است این شیوه اقتصادی در قالب اقدام و عمل، بر اساس اصول و مبانی قانونی، در جامعه طرح و اجرا شود.
پایان
۱۸