🌸شعری ناب در مورد ادب🌸
باادب باش که تکلیف جوانان ادب است
فرق مابین بنی آدم وحیوان ادب است
راحت روح زنان،زینت مردان ادب است
باادب باش که سرمایه ی خوبان ادب است
آیه آیه همه جا سوره ی قرآن ادب است
باادب باش که اندرهمه جا یابی راه
در قیامت نشود روی سفید تو سیاه
همچویوسف به سرتخت برآیی ازچاه
باادب باش که سرمایه ی خوبان ادب است
آیه آیه همه جا سوره ی قرآن ادب است
گرتو خواهی که دلت دردوجهان شادشود
هه کس از سخنت خرم و دل شاد شود
خاطرت یک سره از رنج و غم آزاد شود
باادب باش که سرمشق جوانان ادب است
آیه آیه همه جا سوره ی قرآن ادب است
بی ادب میشود از فیض الهی محروم
خویش رامیکندازجهل و شقاوت معدوم
از احادیث و روایات به ما شد معلوم
شرف و منزلت مرد سخندان ادب است
آیه آیه همه جاسوره ی قرآن ادب است
گشت ازعلم وادب،مذهب اسلام ، عیان
شرح این مسئله امروز نگنجد به بیان
«خوش بود گر محک تجربه آید به میان »
محک خالص کافر ز مسلمان ادب است
آیه آیه همه جاسوره ی قرآن ادب است
مرد را معرفت علم و ادب می باید
روح را لذت تفریح و طرب می باید
گرچه درکسب هنررنج وتعب می باید
آن که هرمشکلی از وی شود آسان ادب است
آیه آیه همه جا سوره ی قرآن ادب است
🌸آیات🌸:
(ادب برخورد با پدر و مادر):
يكى از مهمترين آدابى كه اسلام بر آن تأكيد فراوان دارد، ادب برخورد با پدر و مادر است. در آياتى از قرآن كريم به اين مسأله اشاره شده؛ از جمله سفارش خداوند به گفتار كريمانه با والدين و لزوم پرهيز از تندخويى با آنان است: «وقَضى رَبُّكَ اَلاّ تَعبُدوا اِلاّ اِيّاهُ وبِالولِدَينِ اِحسنـًا اِمّا يَبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ اَحَدُهُما اَو كِلاهُما فَلاتَقُل لَهُما اُفّ و لاتَنهَرهُما وقُل لَهُما قَولاً كَريمـا × واخفِض لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحمَةِ...». (سوره اسراء/17، 23ـ24) برخى مفسّران مقصود از گفتار كريمانه را نخواندن آنها به اسم دانستهاند.
ادب ورود به خانه ديگران
مؤمنان بايد هنگام ورود به خانه ديگران اجازه بگيرند و چنانچه به عللى به آنها اجازه ورود داده نشد، برگردند: «ياَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لاتَدخُلوا بُيوتـًا غَيرَ بُيوتِكُم حَتّى تَستَأنِسوا... فَلاتَدخُلوها حَتّى يُؤذَنَ لَكُم واِن قيلَ لَكُمُ ارجِعوا فَارجِعوا هُوَ اَزكى...».(سوره نور/24، 27ـ28)
ادب سلام
تحيّت ويژه مسلمانان به استناد آيات و روايات بسيار، سلام كردن است. سلام كردن، خود رفتارى مستحب ولى پاسخ به آن واجب است.[۶]
در آيات قرآن در موارد ذيل از تحيت «سلام» ياد شده است:
سلام كردن هنگام ورود به خانه: «فَاِذا دَخَلتُم بُيوتـًا فَسَلِّموا عَلى اَنفُسِكُم تَحِيَّةً مِن عِندِاللّهِ مُبـرَكَةً طَيِّبَةً».(سوره نور/24،61)
پاسخ سلام با عبارتى بهتر و نيكوتر: «واِذَا حُيّيتُم بِتَحِيَّة فَحَيّوا بِاَحسَنَ مِنها...».(سوره نساء/4، 86)
ادب نشستن درمجالس عمومى
از آداب اجتماعى مورد توجه قرآن، جا دادن به تازه واردان در مجالس عمومى است: «ياَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا اِذا قيلَ لَكُم تَفَسَّحوا فِى المَجلِسِ فَافسَحوا يَفسَحِ اللّهُ لَكُم... يَرفَعِ اللّهُ الَّذينَ ءامَنوا مِنكُم والَّذينَ اوتُواالعِلمَ دَرَجت...».(سوره مجادله،/58،11)
شأن نزول آيه درباره گروهى از شركت كنندگان در جنگ بدر است كه در «صفّه» بر پيامبر و يارانش وارد شدند. پيامبر دستور داد كه حاضران به آنان جاى دهند. برخى اين عمل پيامبر صلى الله عليه و آله را نوعى ادب آموزى و درس احترام گذاشتن به پيشگامان جهاد و ايمان دانستهاند.[۸]
ادب برخورد با سفيهان و نادانان
رعايت ادب در برخورد با جاهلان و نادانان از ويژگىهاى بندگان ممتاز خداوند است: «وعِبادُ الرَّحمنِ الَّذينَ يَمشونَ عَلَى الاَرضِ هَونـًا و اِذا خاطَبَهُمُ الجهِلونَ قالوا سَلما».(سوره فرقان/25،63)
و اين ادب چيزى جز برخورد و رفتارى كريمانه با آنان نيست: «...واِذا مَرّوا بِاللَّغوِ مَرّوا كِراما» (سوره فرقان/25،72)؛ چنانكه در آياتى ديگر به حسن گفتار با سفيهان و نادانان سفارش شده است: «...وقولوا لَهُم قَولاً مَعروفا». (سوره نساء/4،5)
ادب برخورد با مخالفان عقيدتى
اسلام، افزون بر آن كه مسلمانان را به رعايت اخلاق و آداب، با يكديگر مىخواند به مسلمانان سفارش مىكند كه در برخورد با مخالفان عقيدتى هم آداب را رعايت كنند:
رعايت ادب در گفتار و پرهيز از سبّ و ناسزاگويى: «ولاتَسُبُّوا الَّذينَ يَدعونَ مِن دونِ اللّهِ فَيَسُبُّوا اللّهَ عَدوًا بِغَيرِ عِلم...». (سوره انعام/6،108)
سخن گفتن با آنان با نرمى و مدارا: «اِذهَبا اِلى فِرعَونَ اِنَّهُ طَغى × فَقولا لَهُ قَولاً لَيِّنـًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ اَو يَخشى».(سوره طه/20، 43ـ44)
دعوت آنان همراه با پند نيكو: «اُدعُ اِلى سَبيلِ رَبِّكَ بِالحِكمَةِ والمَوعِظَةِ الحَسَنَةِ».(سوره نحل/16،125) و...
ادب در امور جنسى
يكى ديگر از آداب امور جنسى، عدم حضور در خلوتِ زن و شوهر است. بر اساس آيات قرآن، خدمتگزاران و كودكان بالغ موظفند هنگام ورود به اتاقى كه پدر و مادر در آن قرار دارند، اجازه بگيرند؛ (سوره نور/24، 58ـ59
امام على عليه السلام :
إنّك مُقوَّمٌ بأدبِكَ ، فَزَيّنهُ بالحِلْمِ .
تو، به ادب خود، ارزش مى يابى. پس، آن را با بردبارى زينت بخش.
( غررالحکم /3813 )
امام على عليه السلام :
خيرُ ما وَرّثَ الآباءُ الأبناءَ الأدبُ .
بهترين چيزى كه پدران براى فرزندان به ميراث مى گذارند، ادب است.
( غررالحکم / 5036 )
امام على عليه السلام :
زِينتُكُم الأدبُ .
زيور شما ادب است.
( نهج السعاده ،ج2 ،ص50 )