🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل گفتیم حکم عقل دو قسم است: 1️⃣ مستقلات عقلیه 2️⃣غیر مستقلات عقلیه مستقلات عقلیه را توضیح مختصری دادیم و حال نوبت به غیرمستقلات عقلیه رسیده است. گفتیم غیر مستقلات عقلیه یعنی یک مقدمه عقلی و دیگری غیر عقلی باشد. مثال در #صغری که #شرعی است می گوییم: این فعل (مانند نماز) شرعا واجب است. در #کبری که #عقلی است می گوییم: «هر کاری که شرعا واجب باشد، مقدمه آن نیز عقلا واجب است». نتیجه: این فعل به حکم عقل شرعا واجب است. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل @Qabasat

📣 قابل توجه اساتید و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی: 1️⃣ اطلاع از آخرین تحولات علوم انسانی اسلامی در حوزه علمیه و دانشگاه 2️⃣ انتشار یادداشت‌های علمی اعم از مبنایی و مسئله‌محور در حوزه رشته‌های مختلف 3️⃣ اطلاع از اخبار نشست‌ها و دوره‌های تخصصی علوم انسانی اسلامی و محتوای علمی آن در حوزه علمیه و دانشگاه 4️⃣ تقریر اختصاصی فقه‌های تخصصی دروس اساتید عالی حوزه علمیه 5️⃣ اخبار جذب موسسات و نهادهای علمی حوزوی و دانشگاهی کشور 6️⃣ معرفی کتب و نشریات جدید منتشر شده در حوزه رشته‌های مختلف علوم انسانی اسلامی ✍️ پیشنهاد میکنم به شبکه نخبگانی علوم انسانی اسلامی کشور بپیوندید: http://eitaa.com/joinchat/2820276226C05222c1576

💥 در اولین پایگاه رسمی خبری_تحلیلی علوم انسانی اسلامی در کشور عضو شوید‼️ 💥 از شورای عالی سیاستگذاری علوم انسانی اسلامی بعد از ۴۳ سال از پیروزی انقلاب اسلامی چه می‌دانید‼️ (مطلب سنجاق شده در کانال) 💯 پیشنهاد می کنم حتما کانال زیر رو دنبال کنید 👇 ✅ http://eitaa.com/joinchat/2820276226C05222c1576

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه 👈گفتیم غیر مستقلات عقلیه، ادله عقلی می باشند که یکی از دو مقدمه غیر عقلی است. حال نوبت آن رسیده است که موارد و مصادیق آن را بگوییم. یعنی اقسام و موارد غیر مستقلات عقلیه را می خواهیم بیان کنیم. موارد و مصادیق غیر مستقلات عقلیه عبارتند از: 1-إجزاء 2- مقدمه واجب 3- ضد 4- اجتماع امر و نهی 5- اقتضای نهی از فساد. 1️⃣اجزاء مثال1: فرمانده امر کرده بود که همه سربازان باید هر روز 5 مرتبه، دور کل پادگان را بدوند. مگر اینکه کسی مریض بوده باشد که او باید برود در کارهای آشپزخانه و سالن ها کمک کند. 🔹حال علی مریض شده بود و در کارهای آشپزخانه و سالن ها کمک کرده، و خوب هم کمک کرده، اما همان روز نیز حالش خوب شد. آیا لازم هست که 5 مرتبه نیز به دور پادگان بدود؟ عقل اینجا چه حکمی دارد؟ مثال2: آب قطع شده بود و تو خونه هم آبی نبود، حسن هم بلند شد و اول وقت با تیمم نمازش رو خوند. بعد از دو سه ساعت آب وصل شد. 🔹مادربزرگ حسن با کلی اصرار به حسن می گفت: باید دوباره با وضو نمازت رو بخونی. 🔸ولی حسن می گفت لازم نیست چون من وظیفم رو انجام دادم. مادر بزرگ هم می گفت پس چرا حرف بی خود می زنی، وظیفه تو اینکه نمازت رو با وضو بخونی و الآن هم آب اومده. 🔹اما حسن می گفت وظیفه من وقتی آب قطع بود، تیمم و نماز با تیمم بوده که من انجام دادم. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه برای پاسخ به این سؤال باید یک بحثی را در علم اصول بررسی کرد و آن بحث این است که اگر شخص یک امر ابتدائی داشت (مانند امر به وضو) و شخص به خاطر مانعی نمی توانست آن را انجام دهد و یک امر دومی به جای آن شد (مانند امر به تیمم) و او هم امر دوم را انجام داد و بعد آن مانع حل شد، آیا این عمل دوم کافیست یا باید همان امر اول را هم انجام دهد؟ به عبارت دیگر بحث اجزاء در جایی است که مکلف به خاطر عذر یا جهل نتوانسته حکم اولی واقعی مولا را امتثال کند و ناچار شده که امر ثانوی را انجام دهد. که امر ثانوی دو قسم است 1️⃣#اضطراری؛ در جاییکه عذری مانند بیماری دارد 2️⃣#ظاهری؛ در جاییکه جهل به حکم واقعی دارد. سپس عذر یا جهل او برطرف شده، حال که عذر یا جهل او بر طرف شده آیا امتثال امر ثانوی مجزی و کافی هست یا باید دوباره امر اول را أداء یا قضاء کند؟ ✅خلاصه بحث این است که اگر کسی امر ثانوی اضطراری مانند تیمم را انجام داد و با تیمم نماز خواند، آیا لازم است وقتی که عذر بر طرف شد و -مثلا آب پیدا شد- مجدد امر اولی - نماز با وضو- را امتثال کند یا نه؟ ✅همچنین اگر کسی بنابر حکم ظاهری و اماره ای تکلیفی را انجام داد و بعد متوجه شد که تکلیف را اشتباه انجام داده و حکم واقعی حکم دیگری بوده، آیا لازم است، تکلیف خود را مجددا أداء یا قضاء کند. مثلا بعد از 30 سال متوجه شود که نمازهایش اشتباه بوده، آیا لازم است که همه نمازهایش را قضاء کند؟ #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه بحث1️⃣: اجزای امر #اضطراری از امر اولی بحث اول این است که اگر کسی به امر اضطراری عمل کرد، مثلا تیمم کرد، آیا از ام اختیاری کفایت می کند یا نه؟ 📣اقوال علماء 🔹آیت الله مظفر: معروف بین فقهاء این است که اگر به امر اضطراری عمل کرد، نه اعاده در وقت لازم است و نه قضاء بعد از وقت. 🔹آیت الله سبحانی: کلام معروف فقهاء درست است لذا عمل به امر اضطراری مجزی است و اعاده و قضاء لازم نیست. زیرا اگر مجزی نبود و اعاده یا قضاء نیاز داشت خداوند می فرمود و حال که نفرموده، می گوییم نیاز نیست. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه بحث 2️⃣ اجزای امر ظاهری از امر اولی بحث دوم این است که آیا اگر کسی به امر ظاهری عمل کرد (یعنی به کاری عمل کرد که با امارات ظنی یا اصول عملیه ثابت شده بود) و بعد ثابت شد که وظیفه اش چیز دیگری است و آن اماره یا اصل عملی اشتباه بوده است و الآن علم به حکم واقعی پیدا کرده است؟ ایا همین عملی که بر اساس اماره یا اصل عملی بوده، کافیست یا اینکه باید به آنها را قضاء یا اداء کند؟ 📣اقوال علماء 🔹آیت الله سبحانی ظاهرا قبول دارند که عمل به امر ظاهری (یعنی امری که با اماره یا اصول عملیه ثابت شود) مطلقا مجزی از امر واقعی می باشد. آیت الله مظفر تفصیل داده اند: 1-امر ظاهری از اماره به دست آمده بوده و حال به طور یقینی کشف خطاء شده👈 عدم اجزاء، چه در باب احکام (یعنی اماره) و چه در باب موضوعات (یعنی بینه). 2-امر ظاهری از اصل عملی به دست آمده بوده و حال به طور یقینی کشف خطاء شده 👈 عدم اجزاء (منظور از اصول عملیه در اینجا فقط استصحاب،برائت شرعی، تخییر شرعی، اصل حلیت و طهارت است) 3- امر ظاهری از اماره به دست آمده بوده و حال به طور ظن معتبر کشف خطاء شده 🔹الف: نسبت به وقایع بعدی باید به اماره جدید عمل کند. 🔹ب: نسبت به وقایع قبلی دو حالت دارد حالت1:وقایع قبلی که اثر و ارتباطی با وقایع بعدی ندارند👈 برای وقایع بعدی باید به اماره جدید عمل کند. حالت 2: وقایع قبلی که اثر و ارتباطی با وقایع بعدی دارند (مثلا برای ازدواج طبق دلیل قبلی، صیغه را به فارسی خوانده و حال اماره بر لزوم عربیت پیدا شده) 👈عمل قبلی مجزی نیست، چه در باب احکام و چه در باب موضوعات 4-امر ظاهری از اصل عملی به دست آمده بوده و حال به طور ظن معتبر کشف خطاء شده 👈 مانند شماره 3 (امر ظاهری که با اماره بر خلافش کشف شده) می باشد. 5- اگر مکلف به تکلیفی قطع داشته و آن را انجام داده و بعد به طور قطعی فهمید که اشتباه می کرده، عمل قبلی او مجزی نیست. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل_مقدمه واجب #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه 👈گفتیم غیر مستقلات عقلیه، ادله عقلی می باشند که یکی از دو مقدمه غیر عقلی است. موارد و مصادیق آن را نیز بیان کردیم که عبارت بودند از: 1-إجزاء 2- مقدمه واجب 3- ضد 4- اجتماع امر و نهی 5- اقتضای نهی از فساد. که إجزاء بیان شد و حال نوبت به مقدمه واجب رسیده است 👈#مقدمه_واجب 🔹بیان اصل مسئله بحث این است که اگر کاری شرعا واجب باشد و انجام آن متوقف بر مقدماتی باشد می دانیم که عقل حکم به وجوب مقدمات می کند، ولی سؤال این است که آیا بین حکم عقل و شرع ملازمه ای هست یا نه؟ یعنی آیا می توان گفت که مقدمات – علاوه بر وجود عقلی- شرعا نیز دارند؟ 🔹مثلا می دانیم حج بر انسان پولدار واجب است، و می دانیم که حج رفتن نیاز به مقدماتی -همچون گرفتن گذرنامه- دارد که عقل می گوید گرفتن گذرنامه لازم است، آیا می توان گفت گرفتن گذرنامه شرعا هم واجب است؟ 🔹از آنجا که بحث مقدمه واجب ثمره ی چندانی ندارد لذا به آن نمی پردازیم و فقط تیتر عناوینی که درآن مطرح می شود را بیان خواهیم کرد. 🔹فقط یکی دو مورد از مباحث آن ثمره دارد که آن را عرض خواهیم کرد. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل_مقدمه_واجب @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل_مقدمه واجب #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه 👈یکی از مباحثی که مطرح می شود، بحث #تقسیمات_واجب است که مثلا واجبات به #واجب_نفسی و #واجب_غیری تقسیم می شود. 👈یکی دیگر از مباحث بحث #تقسیمات_مقدمه است که مثلا مقدمه به 1️⃣مقدمه وجوب و وجود 2️⃣مقدمه داخلیه و خارجیه 3️⃣مقدمه عقلیه و شرعیه 4️⃣شرط متأخر، متقدم و مقارن 5️⃣ مقدمات مفوّته 6️⃣مقدمه عبادی 7️⃣تقسیم مقدمه به سبب، شرط، معد و مانع از میان مباحثی که عرض شد فقط بحث شماره 4️⃣ یعنی شرط متأخر، متقدم و مقارن و همچنین بحث شماره 5️⃣ یعنی مقدمات مفوته را مختصری بحث خواهیم، چون در فقه اثر دارند. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل_مقدمه_واجب @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل_مقدمه واجب #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه 👈شرط متأخر، متقدم و مقارن شرط از جهت زمان و مقارنت با مشروط به سه قسم تقسیم می شود: 1️⃣شرط متقدم: شرطی که وجودش از نظر زمانی، مقدم بر وجود مشروط است مانند وضو که شرط نماز است و قبل از خواندن نماز (مشروط) باید وضو (شرط) وجود داشته باشد. 2️⃣شرط مقارن: شرطی که وجودش از نظر زمانی، همزمان با وجود مشروط است مانند طهارت بدن و لباس که شرط برای نماز است و باید از ابتدا تا انتهای نماز (مشروط) وجود داشته باشد. 3️⃣شرط متأخر: شرطی که وجودش از نظر زمانی، متأخر از وجود مشروط است مانند اجازه در بیع فضولی بیع فضولی بیعی است که خریدار یا فروشنده مالک مال نیست و از مالک هم اجازه ندارد ولی با این وجود فضولی🤣 می کند و با مال دیگران خرید یا فروش می کند، مثلا پسر بدون اینکه از پدرش اجازه بگیرد، فضولی می کند و تلوزیون خانه پدرش را می فروشد. به این معامله معامله فضولی می گویند که اگر مالک اصلی آن بیع را اجازه بدهد، این اجازه ای که بعد از بیع می آید شرط صحت بیع است. اینجا شرط (یعنی اجازه ی مالک) متأخر از مشروط (معامله فضولی) است. بین علماء اختلاف است که شرط متأخر ممکن است یا محال است؟ 🔹بعضی مانند مرحوم شیخ انصاری شرط متأخر را محال می داند. 🔹بعضی مانند مرحوم میرازی نائینی شرط متأخر را ممکن می دانند. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل_مقدمه_واجب @Qabasat

🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عقل_مقدمه واجب #مصادیق_غیرمستقلات_عقلیه گفتیم یکی از مباحثی که در بحث مقدمه واجب مفید است بحث #مقدمات_مفوّته است. 👈مقدمه مفوته مقدمه ای است که اگر آنها را انجام ندهد، باعث از بین رفتن و #فوت_ذی_المقدمه در وقت تعیین شده، می گردد. 🔹مثلا اگر کسی تا اذان صبح غسل جنابت نکند، دیگر نمی تواند بعد از اذان روزه بگیرد و روزه از او فوت می شود. یا طی کردن مسافت برای رفتن به مکه مقدمه انجام حج است لذا اگر کسی مسافت را طی نکند و خود را به مکه نرساند نمی تواند حج را در زمان حج انجام دهد. ⁉️آیا مقدمه مفتوته واجب می باشد یا نه؟ دو دلیل برای #وجوب_مقدمه_مفوّته ذکر شده است. 1️⃣ترک این مقدمات مفوته باعث فوت واجب در وقت مخصوص می شود؛ لذا برای اینکه واجب فوت نشود، عقل حکم می کند که انجام دادن آنها لازم و ضروری است. 2️⃣فردی که مقدمات را ترک می کند و در پی آن واجب نیز ترک می شود، عقل به خاطر انجام نشدن واجب در وقت خودش، حکم به استحقاق عقاب می کند، پس انجام مقدمات واجب است. دو دلیل هم برای #عدم_وجوب_مقدمه_مفوّته ذکر شده است. 1️⃣وجوب مقدمه تابع وجوب ذی¬المقدمه است و امکان ندارد مقدمه که تابع است زودتر از متبوع خود واجب باشد. 2️⃣ از طرفی قبل از فرا رسیدن واجب، اصلا وجوبی در کار نیست، پس امکان ندارد کسی که مقدمه را ترک کرده، مستحق عقاب باشد. از طرفی بعد از فرا رسیدن وقت هم، قدرت که شرط تکلیف است برای انجام ذی¬المقدمه وجود ندارد پس به هیچ عنوان استحقاق عقابی نیست. عده ای وجوب مقدمه مفوته را قبول کرده اند و عده ای هم عدم آن را که هر کدامشان ثمر فقهی دارد. #مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_عقل_مقدمه_واجب @Qabasat