🔍 *روز غدیر چگونه روزی است ؟*
روز غدیر روزی است که؛
1⃣ دین برای همیشه کامل شد و نعمت بر اهل ایمان به نهایت رسید.
✔️ اشاره به آیه:
«الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً.» (مائده/3)
2⃣ شجره طیّبه انبیاء، بهترین، عالی ترین، زیباترین و شیرین ترین ثمره خود را به عالم هستی اهدا کرد.[1]
3⃣زحمات و رنج های طاقت فرسای انبیاء و اولیای الهی در طول تاریخ به نتیجه رسید.
4⃣«قصر مشید» و «بِئر مُعَطَّله»را معرّفی فرمود.
✔️ اشاره به آیه 45 سوره حج که می فرماید:
«وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَّشِيدٍ»
«چاه رها شده و کاخی مرتفع و محکم.»
در منابع روایی شیعه، منظور از «قصر مشید» رسول خدا و «بِئر مُعَطَّله» حضرت علی علیهما السلام عنوان شده است. [2]
1_اشاره به خطبه 108 نهج البلاغه
2_تفسیر فرات کوفی، ص 274
5⃣ خبیث از طیّب¹، منافق² از مومن³، ملعون از مرحوم⁴، تمییز داده شد.
____
*۱- خبیث و طیب :*
از امام باقر علیهالسلام روایت شده است که آن حضرت فرمودند:
«مَا كَانَ اللهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَا أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ؛⤵️
خداوند هرگز مومنان را به این (حالی) که شما بر آن هستید رها نمی کند تا اینکه ناپاک را از پاک جدا کند.» (آل عمران/۱۷۹)
*۲- منافق :*
⏪ «یَعني مُنافِقَ الکاذبَ مِنَ الْمُوْمِنِ الصّادِقِ؛
یعنی منافق دروغگو را از مومن راستگو.» (تفسیر القمی، ج1 ،ص121)
رسول خدا درباره ی حضرت علی علیهالسلام فرمودند:
«اَلْمُخٰالِفُ عَلیٰ عَلّیِ بنِ أبي طٰالِب بَعدي کافرٌ وَ الْمُشرِکُ بِهِ مُشْرِکٌ وَ الْمُحِبُ لَهُ مُوْمِنٌ وَ الْمُبْغِضُ لَهُ مُنٰافِقٌ؛
مخالف با علی بن ابی طالب پس از من کافر، و مشرک به او مشرک (به خداست)، و دوستدار او مومنی راستگو، و کینه ورز به او منافق است.» ( امالی صدوق،ص11، ح6 )
*۳- مومن :*
رسول خدا در خطابه غدیر در مورد حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام فرمودند: «وَ لٰا یُوْمِنُ بِهِ إلَّا مُوْمِنٌ مُخْلِصٌ؛
و جز مومن مخلص به او ایمان نمی آورد.» (معاشرالناس 18)
*۴- ملعون و مرحوم :*
«مَلْعُونٌ مَنْ خالَفَهُ، مَرْحُومٌ مَنْ تَبِعَهُ؛
هر که با او (امام علی علیه السلام) مخالفت کند، ملعون است، و هر کس از او پیروی نماید مورد رحمت الهی است.» (معاشر الناس 2).
6⃣ نبی مکرم در روز غدیر از «نبأ عظیم»¹ خبر دادند.
____
1- امام صادق علیه السلام در پاسخ سوالی که از ایشان شد، درباره ی آیه: ⤵️
«عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ. عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ»(نبأ ۱-۲)
«درباره چه چيز از يكديگر مى پرسند؟ از آن خبر عظیم؟»
⏪ فرمودند:
«هِيَ فِي أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ.»
«این آیه در مورد امیرالمومنین است.»
🔺امیرالمومنین علیه السلام فرمودند :
«مَا لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ آيَةٌ أَكْبَرُ مِنِّي وَ لَا لِلهِ مِنْ نَبَإٍ عَظِیمٍ أَعْظَمُ مِنِّي وَ لَقَدْ عُرِضَتْ وِلَایَتِي عَلَی الأُمَمِ الْمَاضِیَةِ فَأَبَتْ أَنْ تَقْبَلَهَا قَالَ: قُلْتُ لَهُ...»
«خداوند آیه ای بزرگتر از من و خبر عظیمی با عظمت تر از من ندارد.
و قطعا ولایت من بر امت های گذشته عرضه شده و آنها از پذیرش آن سرباز زدند.»
نکته مهم👆👆👆
🔺[راوی] گفت به حضرت صادق علیه السلام عرض کردم منظور از آیه:
«قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظیمٌ*أَنْتُمْ عنْهُ مُعْرِضُونَ»(ص ۶۷-۶۸)
«بگو او خبری بزرگ است که شما از آن رو برمی گردانید» چیست؟
فرمودند:
«قَالَ هُوَ وَاللّٰهِ أَمیرُالْمُؤمِنینَ.»
«به خدا سوگند!
او امیرالمومنین است.»
📕بصائرالدرجات، ج1، ص 77، ح3
7️⃣ «مُنذر» امّت؛ «هادی» ملت را معرفی کرد.¹
✔️ اشاره به آیه: *إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ* «7:رعد»
8️⃣ «صاحبِ دلالات»، مردم را به «صاحبِ معجزات» راهنمایی کرد.²
9️⃣ در این روز بود که حامل نوح در کشتی، ناجی یونس از شکم ماهی، عبور دهنده موسی از رود نیل، بیرون آورنده ابراهیم از آتش³ و به سخن
آورنده عیسی در گهواره⁴، به اهل عالم معرّفی گردید.
_____
1- رسول خدا در خطابه غدیر فرمودند:
*«مَعاشِرَالنّاسِ، أَلا وَ إِنِّي مُنْذِرٌ وَ عَلِي هادٍ»*
مردم آگاه باشید! بی تردید من بیم دهنده و علی راهنماست. (معاشرالناس:۳۵)
2- امیرالمومنین علیه السلام در خطبه نورانیّت در مورد رسول خدا و وجود مبارک خودشان فرمودند:
*«صارَ مُحَمَّدٌ صاحِبَ الدَّلالاتِ، وَ صِرتُ أَنَا صَاحِبَ المُعجِزَاتِ وَ الآیاتِ»*
«حضرت محمد صاحب دلالت ها و راهنمایی ها شد، و من صاحب معجزات و نشانه ها شدم.»
📕بحارالانوار، ج۲۶، ص۴، ح۱.
3- *«أَنَا الَّذِی حَمَلْتُ نُوحاً فِی السَّفِینَةِ بِأَمْرِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی أَخْرَجْتُ یُونُسَ مِنْ بَطْنِ الْحُوتِ بِإِذْنِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی جَاوَزْتُ بِمُوسَى بْنِ عِمْرَانَ الْبَحْرَ بِأَمْرِ رَبِّی وَ أَنَا الَّذِی أَخْرَجْتُ إِبْرَاهِیمَ مِنَ النَّارِ بِإِذْنِ رَبِّی.»*
«من آن کسی هستم که نوح را به امر پروردگار در کشتی حمل کرد، و من هستم آنکه به امر پروردگار یونس را از شکم ماهی بیرون آورد، و من هستم آنکه به امر پروردگار موسی را از دریا عبور داد، و من همان کسی هستم که به اذن پروردگار ابراهیم را از آتش بیرون آورد.»
📕بحارالأنوار، ج 26 ، ص 5، ح 1.
4- *«أَنَا منطق عیسی فی المهد صبیا»*
من حضرت عیسی را در دوران کودکیش در گهواره به سخن درآوردم.
📕مشارق أنوار الیقین، ص 266
0⃣1⃣ رسول خدا صلی الله علیه و آله تٵویل *«حیّ علی الصّلوة»¹* را آشکار ساخت.
__
1- امیرالمؤمنین علیه السلام در پاسخ به سؤال سلمان که پرسیده بود؛ ⤵️
«ای برادر رسول خدا!
و هرکس نماز را به پا داشت، ولایت شما را به پا داشته است⁉️»
⏪ فرمودند:
«آری ای سلمان❗️
گواه بر این کلام، سخن خداوند متعال در قرآن است که فرمود:
«از صبر و نماز کمک بگیرید؛ و قطعاً آن جز بر فروتنان، گران و دشوار است.»
💯 *نکته مهم:* امام علی علیهالسلام فرمودند:
«صبر: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است؛
و نماز: برپا داشتن ولایت من است.»
توجه👇👇👇
و به این سبب خداوند متعال فرمود:
«و قطعاً آن (نماز) جز برفروتنان، گران و دشوار است.» و نفرمود: «و یقیناً آن دو سخت و دشوارند.»
«زیرا تحمّل ولایت جز برخاشعان که شیعیان ما می باشند، سخت و دشوار است.»
➖➖➖➖➖➖➖➖
نص روایت: قَالَ سَلْمَانُ قُلْتُ یَا أَخَا رَسُولِ اللهِ وَ مَنْ أَقَامَ الصَّلَاةَ أَقَامَ وَلَایَتَکَ قَالَ نَعَمْ یَا سَلْمَانُ تَصْدِیقُ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی فِی الْکِتَابِ الْعَزِیزِ وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخاشِعِینَ [۳] فَالصَّبْرُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ الصَّلَاةُ إِقَامَةُ وَلَایَتِی فَمِنْهَا قَالَ اللهُ تَعَالَی وَ إِنَّها لَکَبِیرَةٌ وَ لَمْ یَقُلْ وَ إِنَّهُمَا لَکَبِیرَةٌ لِأَنَّ الْوَلَایَةَ کَبِیرَةٌ حَمْلُهَا إِلَّا عَلَی الْخَاشِعِینَ وَ الْخَاشِعُونَ هُمُ الشِّیعَةُ الْمُسْتَبْصِرُونَ
----------
[۳]: البقرة: ۴۵.
[بحارالانوار، جلد ۲۶، صفحه ۲]
1⃣1⃣ رسول خدا صلی الله علیه و آله تٵویل: *«حیّ علی الفلاح»¹* و *«حیّ علی خیر العمل»²* را آشکار ساخت.
___
1- بعد از ولادت امام علی علیه السلام، هنگامی که پدر بزرگوارشان حضرت ابوطالب ایشان را به دست رسول خدا صلی الله علیه و آله دادند، حضرت علی علیه السلام با تبسّمی به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرضه داشت:
«سلام برتو اى رسول خدا!
و رحمت خدا و برکات او برتو باد!»
سپس به اذن خدای متعال سینه اش را صاف کرد و آیات اوّلیّه سوره مؤمنون را قرائت کرد:
*« قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿۲﴾ »*
⏮ در این هنگام رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
*«قطعاً به سبب ولایت تو رستگار شدند.»*
و در ادامه بقیّه آیات سوره مؤمنون را تا آیه *« الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۱۱﴾ »* تلاوت کردند.
⏮ سپس رسول خدا [در ادامه خطاب به حضرت علی] علیهماالسلام فرمود:
«به خدا سوگند تو امیر آنان هستی و از علومت خوراک[ معنوی] آنها را تأمین میکنی و آنان تأمین می شوند.
به خدا سوگند تو راهنمای آنانی و تنها به سبب تو هدایت می شوند.»
📕الٵمالی (طوسی)، ص ۷۰۸-۷۰۷، ح ۱۵۱۱
2- امام صادق علیه السلام در معنای «حیّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ»
«بشتابید به سوی بهترین کار»
فرمودند:
«خَیرُ الْعَمَلِ الْوَلَایَة؛
بهترین کار فقط (پذیرش) ولایت است.»
📕معاني الاخبار، ص۴١، ح۱.
2⃣1⃣ «كلمة الله»، «حجة الله»، «وجه الله»، «نور الله»، « حجاب الله»، «آیة الله» و «ولیّ الله» در آسمان ها و زمین هویدا گشت.¹
3⃣1⃣«رأس دایره ایمان»، «قطب وجود»، «سماء جود» و «شرف موجود» ظاهر گشت.²
4⃣1⃣ امّت با «طبیب رفیق» و «أبِ شفیق»³ خویش آشنا گردید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- این گونه عبارات در معرّفی «امام» در خطبه نورانیّت و حدیث طارق بن شهاب و حدیث امام رضا علیه السلام در مَرو و همچنین در زیارات امامان معصوم به وفور یافت می شود؛ مانند:
«الْإِمَامُ كَلِمَةُ اللهِ وحُجَّةُ اللهِ وَ وَجْهُ اللهِ وَ نُورُ اللهِ و حِجَابُ اللهِ و آيَةُ اللهِ»
«فَهُوَ وَلِیُّهُ فيِ سَمَاوَاتِهِ وَ أَرْضِهِ».
📕بحار الأنوار، ج٢۵، ص١۶٩، ح٣٩.
2- امیرالمؤمنین علیه السلام در حديث طارق بن شهاب در مورد «امام» می فرمایند:
«فَهُمْ رَٵْسُ دَائِرَةِ الْإِيمَانِ وَ قُطْبُ الْوُجُودِ وَ سَمَاءُ الْجُودِ وَ شَرَفُ الْمَؤجُودِ»
📕همان، ص١٧٠، ح٣٩.
3- امیرالمؤمنین علیه السلام در وصف «امام» فرمودند:
«وَ الطَّبِیبُ الرَّفِيقُ وَ الْأَبُ الشَّفِیقُ»[امام]
«پزشک همراه و پدر دلسوز است.»(همان، ص ۱۷۱، ح۳۹)
همچین امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«اَلْإِمَامُ اَلْأَنِيسُ اَلرَّفِيقُ وَ اَلْوَالِدُ اَلشَّفِيقُ وَ اَلْأَخُ اَلشَّقِيقُ وَ اَلْأُمُّ اَلْبَرَّةُ بِالْوَلَدِ اَلصَّغِيرِ وَ مَفْزَعُ اَلْعِبَادِ فِي اَلدَّاهِيَةِ اَلنَّآدِ»
📕الکافی ج ۱، ص ۱۹۸.
5⃣1⃣ در روز غدیر، کسی به عنوان امام، حجت و خلیفه خدا به مردم معرفی شد که؛
- اندیشه ها در موردش حیران است؛¹
- برتر از ستایش ستایشگران است.²
- نامش بر سنگ ها، برگ درختان، بال پرندگان، درب بهشت، عرش، افلاک، بال فرشتگان، حجب جلال و سرادقات عز و جمال نگاشته شده است و در عالم ملک و ملکوت، هیچ چيز بر او پوشيده نیست.³
- همان کسی که ولایتش سبب نجات و طاعتش مفترض است در حیات.⁴
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- امام رضا علیه السلام در این خصوص می فرمایند:
《پس كيست کسی که به «معرفت امام» برسد و بتواند او را انتخاب کند⁉️
دور از دسترس است، دور از دسترس است.
عقل ها به بیراهه رفت و بینش ها سرگردان و خردها حیران گردید و دیدگان درماند، و بزرگان کوچک شدند و حکیمان متحیر گردیدند و بردباران کم آوردند و گویندگان درماندند و خردمندان بی خبر بودند و شعراء [از شعر گفتن] ناتوان گشتند و ادیبان عاجز گردیدند و خوش بیانان از بیان شأنی از شئوناتش یا فضیلتی از فضائلش درمانده شدند و به ناتوانی و کوتاهی [ خود] اقرار کردند.》
*بسیار مهم*👆👆👆
📕عیون اخبار الرّضا شیخ صدوق، ج ۱، ص ۲۱۹، ح ۱.
2- «جَلَّ مَقامُ آل مُحَمّدٍ عن وصَفِ الْواصِفيِنَ و نَعْتِ النَّاعِتيِنَ وأن يُقاسَ بهمْ أحدٌ مِنَ الْعالَمِینَ كَيْفَ وَ هُمُ اَلْكَلِمَةُ اَلْعَلْيَاءُ وَ اَلتَّسْمِيَةُ اَلْبَيْضَاءُ وَ اَلْوَحْدَانِيَّةُ اَلْكُبْرَى اَلَّتِي أَعْرَضَ عَنْهَا مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلّٰى وَ حِجَابُ اَللهِ اَلْأَعْظَمُ اَلْأَعْلَى فَأَيْنَ اَلاِخْتِيَارُ مِنْ هَذَا وَ أَيْنَ اَلْعُقُولُ مِنْ هَذَا وَ مَنْ ذَا عَرَفَ أَوْ وَصَفَ مَنْ وَصَفْتُ.»
«مقام آل محمّد صلی الله علیه و آله برتر از آن است که به وصفِ وصف کنندگان و ستایش ستایشگران درآید و عالی تر از آن است که احدی از جهانیان با آنان مقایسه شود....الخ»
📕 مشارق انوار الیقین، ج ۱، ص ۱۷۸
3- امیرالمؤمنین علیه السلام در حدیث طارق بن شهاب در مورد کتابت نام ائمّه اطهار علیهم السلام می فرمایند:
«إِسْمُهُمْ مَكْتوبٌ عَلَى الْأَحْجَارِ وَ عَلَى أَوْرَاقِ الْأَشْجَارِ وَ عَلَى أَجْنِحةِ الْأَطيَارِ و عَلَى أَبْوَابِ الْجَنَّةِ وَالنّارِ و عَلَى الْعَرْشِ وَ الْأَفْلکِ وَ عَلَى أَجْنَِحَةِ الْأَمْلَاکِ وَ عَلَى حُجُبِ الْجَلَاِل وَ سُرَادِقَاتِ الْعِزِّ وَ الْجَمَالِ»
«نام [مبارک] ایشان برسنگ ها، برگ درختان، بال پرندگان، دربهای بهشت و جهنم، عرش، افلاک، بال فرشتگان، حجاب های جلال و سراپرده های عزت و جمال نوشته شده است.»
و در قسمتی دیگر از این حدیث می فرمایند:
«فَلَا یَخْفَی عَلَیْهِ شَيْءٌ مِن عالَمِ الْمُلْکِ وَ الْمَلَکُوتِ»
«پس براو (امام) هیچ چیزی از عالم ملک و ملکوت پنهان نیست.»
📕بحارالانوار، ج ۲۵، صص ۱۷۴-۱۶۹، ح۳۹.
4- امیرالمؤمنین علیه السلام در قسمتی دیگر از حدیث طارق بن شهاب می فرمایند:
«وَلایَتٰهُ سَبَبٌ لِلنَّجَاةِ وَ طاعَتُهُ مُفْتَرَضَةٌ فِي الْحَیاةِ»
«ولایت او (امام) وسیله نجات و اطاعتش در زندگی واجب است.»
📕همان، ص۱۷۰.