📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش یازدهم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم موارد استثناء حرمت قطع درخت ۲. جایگزین سازی: از روایات استفاده می‌شود، مورد دیگری که قطع درخت در آن شرعاً مجاز است قطع درخت به منظور جایگزین سازی درختی دیگر است: 🔸 کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: بزنطی گفت: از حضرت رضا علیه‌السلام پرسیدم حکم قطع درخت سدر را؟ فرمود: همانا امام موسی کاظم علیه‌السلام درخت سدری را قطع کرد، و بجای آن درخت انگور کاشت (وسائل الشیعه، ج۱۹، ص۳۹). ۳. انبوه درختان غیر مثمر: از جمله مواردی که قطع درخت در آن استثناء شده، مواردی است که درختان انبوه وجود دارد، به طوری که قطع درخت آسیبی به فضای سبز، يا به طور کلی موجب ضرر و آسیبی به منافع مردم نمی‌شود. 🔸 دلیل بر این مطلب موثقه‌ی عمار است: امام صادق علیه‌السلام فرمود: قطع درخت نخل نارواست، گفتم: پس درخت سدر؟ فرمود: اشکالی ندارد، در آنجا قطع درخت ممنوع و نارواست که در بادیه باشد؛ زیرا درخت در آنجا کم است، اما در اینجا که درخت سدر فراوان است، اشکالی ندارد (وسائل الشیعه، ج۱۹، ص۴۰). 🔸 از این روایت استفاده می‌شود در جایی که درختان فراوانی وجود دارد و قطع درخت آسیبی به منافع و مصالح عامه یا خاصه نمی‌زند، قطع درخت اشکالی ندارد. لکن این استثناء مخصوص درختان غیر مثمر یا درختانی شبیه درخت سدر است که از جمله درختان مثمر به شمار نمی‌آید؛ زیرا در این روایت از قطع درخت نخل نهی شده، و ظاهر این است که نهی مخصوص درخت نخل نیست، بلکه نهی از قطع نخل به دلیل مثمر بودن آن است. 🔸 از آنچه گفتیم نتیجه می‌گیریم: ➖ قطع درختان مثمر مطلقاً جایز نیست؛ مگر در صورت جایگزین سازی. ➖ قطع درختان غیر مثمر نیز جایز نیست؛ مگر در موارد انبوه درختان، آن هم در صورتی که قطع درخت موجب آسیب ضروری به منافع عمومی نگردد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۸۵-۱۸۶ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت حریم در ابنیه و مساکن - بخش اول • قسمت اول 🔸 از مجموع روایات وارده در باب حریم مساجد و مساکن و ابنیه استفاده می‌شود: رعایت حریم ابنیه و مساکن و سایر ساخت و سازها لازم است. در بسیاری موارد حداقل حریم معیّن شده است و در آنجا که میزان حریم به طور مخصوص معیّن نشده، میزان کلی که همان ضرر نرساندن به دیگران است به عنوان حریم کلی بیان گردیده است. 🔸 برای توضیح بیشتر این مبحث به سه موضوع می‌پردازیم: ➖ موضوع اول: اشاره‌ای است اجمالی به مواردی از «حریم» که در روایات به آن اشاره شده است؛ ▪️ حریم مسجد صدوق در خصال به سند صحیح روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام به نقل از امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود؛ حریم مسجد چهل ذرع است و همسایگی مسجد چهل خانه از چهار سوی مسجد است (الخصال، ج۲، ص۵۴۴). ▪️ حریم مؤمن مراد از حریم مؤمن، فاصله‌ای است که در مجالس و مساجد بین مؤمن و مؤمنی دیگر باید رعایت شود. صدوق در من لایحضره الفقیه می‌فرماید: حریم مؤمن در تابستان يک باع حدود دو ذرع است و روایت شده به اندازه‌ی استخوان بین مچ و مَفصل بازو (من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۰۲). ▪️ حریم خانه کلینی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند: مردی از انصار نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله شکایت برد که خانه‌ها او را احاطه کرده‌اند پیامبر فرمود؛ «اِرْفَعْ صَوْتَكَ» صدای خود را تا آنجا که می‌توانی بلند کن و از خدا بخواه برایت وسعت ایجاد کند (وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۰۰). 🔸 ظاهراً مراد از «اِرْفَعْ صَوْتَكَ»، دعاست، و دعا طلب توسعه از خداست. مراد از توسعه‌ای که در اینجا امر به طلب آن شده، طلب گشایش و توسعه نسبت به فاصله‌ی کمی که خانه‌های دیگر نسبت به خانه محل سکونت انصاری داشته‌اند، است. 🔸 امر به طلب توسعه و گشایش نسبت به فاصله‌ی کم خانه‌های دیگر، بر مطلوبیت شرعی فراخی محیط زندگی و فاصله‌ی مناسب بین خانه‌ها از نظر شارع مقدس دلالت دارد. 🔸 قدر متیقن[۱] از فاصله‌ای که بین خانه‌ها باید رعایت شود، میزان کلی عدم زیان به همسایه است، که شامل منع از هر نوع سلب آسایش يا ایجاد مزاحمت می‌شود؛ بنابراین لازم است در مهندسی شهری برای هر خانه‌ای نسبت به خانه‌ی دیگر، بلکه هر ساخت و سازی نسبت به ساخت و ساز دیگر، مقداری از حریم در نظر گرفت که مانع هرگونه ایجاد مزاحمت و سلب آسایش نسبت به همسایگان و مجاوران باشد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی ج ۱، ص ۱۱۱-۱۱۳ [۱] در هر موضوعی، مقداری که یقین داریم. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت حریم در ابنیه و مساکن - بخش دوم • قسمت دوم 🔸 از روایاتی که در باب مشاحّه‌ی (نزاع) در طریق وارد شده می‌توان میزانی برای حداقل و حداکثر حریم خانه استفاده کرد. مشاحّه در آنجاست که زمینی میان دو همسایه يا بیشتر مشترک است و می‌خواهند از این زمین، میان خانه‌ها راهی باز کنند که فاصله‌ی میان خانه‌ها باشد، در اینجاست که بین همسایگان درباره‌ی مقدار عرض راه نزاع درمی‌گیرد؛ زیرا موجب نقص در زمین خانه‌های مجاور خواهد شد. 🔸 در موثقه‌ی سکونی از امام صادق علیه‌السلام آمده است: راهی که مورد نزاع صاحبان آن قرار گیرد حدّش هفت ذرع است (وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۴۵۵). 🔸 در موثقه‌ی ابوالعباس بقباق آمده است: راوی گفت: اگر جمعی درباره‌ی راهی با يکدیگر به نزاع پرداختند برخی گفتند: هفت ذرع و برخی دیگر گفتند: چهار ذرع، تکلیف چیست؟ امام صادق علیه‌السلام در پاسخ فرمود: نه، بلکه پنج ذرع (وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۴۵۵). 🔸 از این دو روایت فوق چند مطلب استفاده می‌شود: ➖ مطلب اول؛ طریق مذکور طریق عام نیست، بلکه طریق خاص يعنی طریقی است که همسایگان می‌خواهند از ملک شخصی خود میان خانه‌ها احداث کنند که بر همان حریم خانه‌ها قابل انطباق است؛ زیرا در طریق عام که مالک خاص ندارد، نزاع واقع نمی‌شود. 🔸 مؤید این مطلب، روایات داله بر عدم جواز تملک طریق عام است، نظیر روایتی که شیخ به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند: به حضرت گفتم: از راه واسع آیا می‌توان مقداری گرفت در صورتی که به راه آسیبی نزند؟ فرمود: نه (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۷۸). ➖ مطلب دوم؛ بنابر آنچه در مطلب اول گفته شد روایات مربوط به مشاحّه‌ی در طریق مربوط به فاصله‌ای بین خانه‌هاست که راهرو میان خانه‌ها را تشکیل می‌دهد و بر لزوم رعایت فاصله‌ی راهرو میان خانه‌ها دلالت دارد. ➖ مطلب سوم؛ تعیین هفت ذرع به عنوان فاصله‌ی راهرو بین خانه‌ها در شرایط عادی و تعیین پنج ذرع به عنوان فاصله در صورت عدم رضایت یکی از طرفین است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی ج ۱، ص ۱۱۳-۱۱۵ پ.ن: تمامی این ابعاد احتمالا نیاز به اصولی گری داشته باشد چراکه این ابعاد برای شهرهای امروزی نبوده و محله‌های کوچک قدیم را در بر می‌گرفته است. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت حریم در ابنیه و مساکن - بخش سوم • قسمت سوم 🔸 حریم درخت در روایات متعدد به حریم درخت نخل اشاره شده و اینکه حریم درخت نخل شعاع محدوده‌ی شاخ و برگ آن است. از روایات استفاده می‌شود؛ حریم هر درختی نه تنها درخت نخل، طول شاخ و برگ آن است. زیرا عرفاً احتمال خصوصیت درخت نخل وارد نیست. 🔸 حریم چاه از روایات استفاده می‌شود حریم چاه‌ها متفاوت است به تفاوت نوع چاه‌ها و تفاوت بستری که چاه در آن قرار دارد و نیز تفاوت نوع کاربری هر یک از چشمه و چاه. 🔸 حریم نهر کلینی روایت می‌کند؛ حریم نهر دو کناره‌ی نهر است «وَ مَا يَلِيهَا» و آنچه متصل به آن است (وسائل الشیعه، ج۲۵، ص۴۲۶). «وَ مَا يَلِيهَا» همان حد عدم اضرار به نهر از يکسو و عدم اضرار نهر به بهره برداران از کناره‌های نهر از سوی دیگر است که با کار کارشناسی باید معیّن شود. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی ج ۱، ص ۱۱۵-۱۲۰ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت حریم در ابنیه و مساکن - بخش چهارم • قسمت چهارم ➖ موضوع دوم: از مجموع روایات وارده در باب حریم اشیاء و ابنیه و چاه و نهر و امثال آنها چنین استفاده می‌شود که در شرع به طور کلی برای هر شئ‌ای که انتفاع از آن يا عدم اضرار به آن متوقف بر حریم است، حریمی در نظر گرفته شده که مانع آسیب‌رسانی شود و خصوصیتی در موارد مذکور در روایات فوق الذکر وجود ندارد، بالأخص با توجه به آنچه در مطلب سوم خواهد آمد که ملاک حریم در نظر شارع عدم اضرار است؛ بنابراین حکم حریم به وسعت ملاک آن، توسعه می‌یابد و شامل همه‌ی اشیائی می‌شود که عدم اضرار به آنها يا انتفاع از آنها بر رعایت حریم مناسب توقف دارد. بنابراین برای راه‌ها، ساختمان‌ها، مؤسسات، محل‌های تجاری و... باید حریم مناسب در نظر گرفت. ➖ موضوع سوم: ملاک حریم اشیاء(حد و حدود) شامل چند چیز می‌شود؛ نفع بردن از آن اشیاء در حریم مشخص (یعنی از آن اشیاء فقط در یک محدوده معین می‌شود استفاده کرد) و ضرر نزدن به صاحب اشیاء یا سایر مردم. بنابراین به عنوان اصل کلی در باب حریم، باید گفت: هر آنچه استفاده از آن يا عدم آسیب به آن بر وجود حریم توقف دارد، باید برای آن حریم مناسب در نظر گرفت، و میزان کلی حریم منع از آسیب و ضرر است و هر نوع ساخت و ساز، يا اخذ امتیازی که موجب منع دیگران از بهره‌برداری از ملک و مال و متاع خویش می‌گردد از نظر شرعی ممنوع است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی ج ۱، ص ۱۲۰-۱۲۴ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش اول 🔸 روایات وارده از معصومین علیهم‌السلام را در زمینه‌ی احکام راه‌ها می‌توان به شرح ذیل دسته‌بندی نمود: ➖ دسته اول: روایات وارده در نهی سدّ طریق و بستن راه‌ها روایات فراوانی از معصومین(ع) در حرمت سدّ طریق و بستن راه مردم وارد شده است که به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم: ۱. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ امام صادق علیه‌السلام از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله وسلم نقل فرمود: سه چیز است هر کس که آن را انجام دهد ملعون است...«وَ سَادُّ اَلطَّرِيقِ اَلْمَسْلُوكِ» و آن کس که راه رفت و آمد مردم را سد کند (وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۲۵). 🔸 شاهد ما در این روایت جمله «سَادُّ الطَّرِيقِ الْمَسْلُوكِ»؛ سد کننده راه آمد و شد که بر حرمت سدّ طریق دلالت دارد. ۲. صدوق در معانی الاخبار به سندش از امام زین العابدین علی بن الحسین علیه‌السلام روایت می‌کند که در ضمن روایتی فرمود؛ گناهانی که موجب مرگ زود هنگام می‌شوند عبارتند از: قطع رحم، سوگند حرام، سخن‌های دروغ، زنا، «وَ سَدُّ طُرُقِ اَلْمُسْلِمِينَ» راه مسلمین را مسدود کردن و به ناحق دعوی امامت کردن (معاني الأخبار، ج۱، ص۲۷۰). 🔸 جمله‌ی «وَ سَدُّ طَرِيقِ الْمُسْلِمِينَ»، صریح در حرمت سدّ راه است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۹۲-۹۳ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش دوم ➖ دسته دوم: روایات وارده در نهی از ایجاد مانع در میان راه‌ها 🔸 برقی در محاسن به سند صحیح روایت می‌کند؛ از امام باقر علیه‌السلام يا امام صادق علیه‌السلام پرسیدم درباره نماز در میانه راه‌ها، فرمود: در وسط راه نماز نخوان، در یکی از دو حاشیه راه نماز بخوان (المحاسن، ج۲، ص۳۶۴). ➖ دسته سوم: روایاتی که دلالت می‌کند بر اینکه کسی که آسیبی به راه مسلمین برساند ضامن آن است: ۱. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ «أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: مَنْ أَضَرَّ بِشَيْءٍ مِنْ طَرِيقِ اَلْمُسْلِمِينَ فَهُوَ لَهُ ضَامِنٌ» (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۱). امام صادق علیه‌السلام فرمود: کسی که آسیبی به راه مسلمین برساند ضامن آن است. ۲. کلینی روایت می‌کند؛ حلبی می‌گوید از امام صادق علیه‌السلام پرسیدم درباره چیزی که در راه گذاشته می‌شود و حیوان از آن راه، گذر می‌کند و با دیدن آن شیء رم می‌کند و سوار خود را می‌افکند، فرمود: هر چیز که به راه مسلمین صدمه و آسیبی برساند، صاحب آن ضامن آسیب ناشی از آن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۳). ۳. کلینی روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل فرمود: اگر کسی ناودانی از خانه، يا فاضلاب خانه‌اش را به بیرون درآورد يا میخی به دیوار خانه زند يا حیوانی را بیرون خانه ببندد، يا چاهی بیرون خانه در میان راه مسلمین ایجاد کند و بدین وسیله آسیبی به کسی برسد، ضامن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۵). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۹۳-۹۷ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش سوم ➖ دسته‌ی چهارم: روایات داله‌ی بر حرمت تجاوز به طریق؛ نظیر: ۱. روایت شیخ طوسی؛ ابوالعباس بقباق گفت: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: از راهی که وسیع است می‌توان مقداری گرفت اگر آسیبی به راه نمی‌زند؟ فرمود: نه (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۷۸). ۲. در دعائم الإسلام از حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت می‌کند: امیرالمؤمنین علیه‌السلام نهی فرمود از بیرون آوردن دیوارها به سوی راهِ گذر مسلمین و فرمود: هر کس دیوار خانه‌ی خود را به درون راهی بیرون برد، حق ندارد و بر اوست که دیوار را به جای اول آن برگرداند (مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۱۲۰). ۳. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ محمد بن مسلم از امام باقر علیه‌السلام يا امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند گفت: از ایشان پرسیدم درباره‌ی کسی که خانه‌ای که مقداری از راه در آن قرار گرفته است را خریداری کرده است؟ فرمود: اگر آن مقدار اضافه جزء خانه‌ای باشد که او خریداری کرده اشکالی ندارد (وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۱۴). 🔸 مفهوم روایت بر عدم جواز معامله طریق دلالت دارد و منظور معامله زمینی است که قبل از اینکه جزء طریق بشود در ملک بوده است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۹۷-۹۸ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش چهارم ➖ دسته‌ی پنجم: روایات داله‌ی بر محبوبیت شرعی رفع مانع از طریق و اصلاح طریق؛ ۱. صاحب مستدرک الوسائل از کتاب جعفریات روایت می‌کند: علی علیه‌السلام فرمود؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: صدقه چیز شگفت آوری است پس ابوذر غفاری گفت: کدام صدقه بهتر و با فضیلت‌تر است؟ فرمود: گران‌ترین و ارزشمندترین آنها نزد صدقه دهندگان. ابوذر گفت: اگر کسی مالی نداشت چه کند؟ فرمود: مقدار مازاد طعامت را... ابوذر گفت: اگر این کار را هم نکرد؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: از راه مسلمین آنچه آنها را آزار می‌دهد دور کند (مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۳۸۴). ۲. در مستدرک الوسائل به نقل از دعوات راوندی روایت می‌کند: از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم روایت است فرمود: بر هر مسلمانی است که در هر روز صدقه بدهد، گفته شد: چه کسی توان آن را دارد؟ فرمود: همین که آنچه را در راه مسلمین موجب آزار آنهاست از راه دور کنی، صدقه است (مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۳۸۵). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۰-۱۰۱ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش پنجم ➖ دسته‌ی ششم؛ حرمت هر نوع ایجاد مزاحمت برای عابرین طریق: ۱. شیخ مفید از ابوبصیر روایت می‌کند؛ از امام باقر علیه‌السلام فرمود: آنگاه که قائم عجل الله قیام کند به سوی کوفه می‌آید تا آنجا که فرمود: ..و راه اصلی آن را توسعه می‌دهد و هر بالکنی که در راه برون آمده باشد از میان برمی‌دارد و فاضلاب‌ها و ناودان‌های برون آمده به میان راه‌ها را از بین می‌برد پس هیچ بدعتی را فروگذار نمی‌کند مگر آنکه از بین ببرد و هیچ سنتی را فروگذار نمی‌کند مگر آنکه آن را برپا کند (وسائل الشیعه، ج۲۵، ص۴۳۶). 🔸 از این روایت استفاده می‌شود ایجاد مزاحمت در راه عابرین هر چند به وسیله‌ی بالکن‌هایی که فضای راه عابرین را اشغال می‌کند، يا به وسیله‌ی آبریزگاه‌ها يا ناودان‌ها، نوعی بدعت در شرع است که به وسیله‌ی ولی عصر عجل الله تعالی از میان برداشته می‌شود. ۲. در جعفریات به سندش از امام صادق علیه‌السلام از پدرانش از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام روایت می‌کند، فرمود: همانا رسول خدا صل الله علیه وآله منادی خود را دستور داد، ندا سر دهد؛ هر کس راه ما را تنگ کند جهادش باطل است (مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۱۲۲). ۳. کلینی به سند صحیح از امام صادق علیه‌اسلام روایت می‌کند؛ کسی به امام سجاد علیه‌السلام عرض کرد: غریبان در کجا برای انجام مقدمات نماز دست خود را بشویند؟ فرمود: اجتناب کند از کناره‌ی نهرها و راه‌های عبور مردم و از زیر درختان میوه و جایگاه‌هایی که موجب لعن مردم می‌شود (وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۲۴). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۱-۱۰۳ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش ششم ➖ ادامه‌ی دسته‌ی ششم؛ حرمت هر نوع ایجاد مزاحمت برای عابرین طریق: ۴. کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل فرمود: کسی که ناودانی يا آبریزگاهی را بیرون از خانه ایجاد کند يا میخی بزند يا حیوانی را ببندد يا در راه مسلمین چاهی حفر کند پس به سبب آن آسیبی به کسی برسد ضامن است (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۵). 🔸 از روایت حکم عام حرمت ایجاد هر نوع مزاحمت آسیب رسان برای عابران استفاده می‌شود. ۵. در مستدرک الوسائل از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت می‌کند که به مردم کوفه دستور دادند: منافذ دیوارها به سوی کوچه، ناودان‌های به سمت کوچه‌ها و راه‌ها و چاه‌های فاضلابی که در میان راه‌هاست مسدود کنید؛ زیرا موجب آزار مسلمین است (مستدرک الوسائل، ج۱۷، ص۱۱۹). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۳-۱۰۴ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش هفتم ➖ دسته‌ی هفتم؛ روایات وارده در مورد حق تطرّق یا حق عبور: 🔸 کلینی به سند صحیح روایت می‌کند؛ منصور بن حازم گفت: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: خانه‎ای که چند تن در آن شریک بودند آن را تقسیم کردند و هر يک بخشی را گرفت و ساخت و در وسط زمین میدانی را به عنوان رهگذر قرار دادند، شخصی آمد و سهم بعضی از آنان را خرید آیا می‌تواند چنین کند؟ فرمود: آری، لکن (با توجه به اینکه در میدانی که رهگذر است حقی ندارد) درب خانه‌ی خود را از این رهگذر می‌بندد و دربی برای خود به رهگذر عمومی باز می‌کند يا از بام خانه راهی به رهگذر عمومی برای خود باز می‌کند و دربی که در میدان میانه خانه‌ها باز بوده است می‌بندد پس هرگاه آن کس که مالک آن زمینی است که میان زمین هاست و رهگذر شده خواست آن را بفروشد صاحبان خانه‌هایی که دور و بر آن میدان قرار دارند احق به خریدن آن هستند وگرنه چنانچه خریدار آن خانه نتواند دربی به رهگذر عمومی باز کند و راه خانه‌ی او منحصر در گذر از آن میدان است «وَ إِلا فَهُوَ طَرِيقُهُ يَجِيءُ حَتَّى يَجْلِسَ عَلَى ذَلِكَ الْبَاب» آن میدان راه اوست می‌تواند از آن بگذرد و به درب خانه بیاید تا درب خانه‌ی خود بنشیند (وسائل الشیعه، ج۲۵، ص۳۹۹). 🔸 ظاهراً عبارت «وَ إِلا فَهُوَ طَرِيقُهُ يَجِيءُ حَتَّى يَجْلِسَ عَلَى ذَلِكَ الْبَاب»؛ «وگرنه آن میدان راه اوست می‌تواند از آن بگذرد و به درب خانه بیاید تا درب خانه‌ی خود بنشیند»، بر حق عبور صاحب قطعه زمین خریداری شده دلالت دارد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۴-۱۰۶ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش هشتم ➖ دسته‌ی هشتم؛ روایات دال بر مطلوبیت وسعت راه‌ها به ویژه راه‌های اصلی: ۱. شیخ مفید در ارشاد روایت می‌کند؛ ابوبصیر از امام باقر علیه‌السلام روایت می‌کند فرمود: آنگاه که قائم عجل‌الله قیام کند سوی کوفه می‌آید و در آن چهار مسجد را ویران می‌کند و هر مسجدی که در روی زمین دیوار شب برآمدگی به سوی راه داشته باشد آن را ویران می‌کند و دیوار مساجد را صاف و بدون برآمدگی می‌کند و راه اصلی را توسعه می‌دهد و هر برآمدگی به سوی راه را در ساختمان‌ها برمی‌دارد و آبریزگاه‌ها و ناودان‌هایی که به سوی راه‌ها باز شده باشند می‌بندد، پس هیچ بدعتی را رها نمی‌کند مگر آنکه نابود کند و هیچ سنتی را رها نمی‌کند مگر آنکه آن را برپا کند (الإرشاد، ج۲، ص۳۸۵). 🔸 از این روایت مطلوبیت شرعی وسعت راه‌های اصلی استفاده می‌شود و اجمالاً مطلوبیت شرعی وسعت همه‌ی راه‌ها استفاده می‌شود؛ زیرا تنگی راه مهمترین مزاحم عابرین است. ۲. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ راوی گفت: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: آیا بخشی از رهگذر وسیعی را می‌توان گرفت اگر آسیبی به راه نمی‌زند؟ فرمود: نه (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۷۸). 🔸 نهی وارد در روایت، به گرفتن مقداری از طریق، با توجه به عدم ضرر آن به راه و به عبور و مرور مردم، بر مطلوبیت شرعی وسعت طریق دلالت دارد، بنابراین محبوبیت وسعت طریق نه به لحاظ ضرر تنگ بودن راه است، بلکه به لحاظ مطلوبیت وسعت طریق از نظر شارع مقدس است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۶-۱۰۷ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش نهم ➖ دسته‌ی نهم؛ جداسازی راه سواره از راه پیاده: 🔸 شیخ طوسی به سندش از امام کاظم علیه‌السلام روایت می‌کند؛ فرمود: هنگامی که قائم (عجل الله) قیام کند اعلام می‌کند: هان ای جمع سواره‌ها از میانه‌ی راه گذر کنید و هان ای جمع پیاده‌روها از دو حاشیه‌ی راه گذر کنید. پس هر سواره‌ای که از حاشیه‌ی راه گذر کند و آسیبی به کسی برساند، او را به پرداخت دیه و خسارت ملزم می‌کنیم و هر پیاده‌ای که از میانه‌ی راه که محل عبور سواره‌ها می‌باشد گذر کند و آسیبی به او برسد خسارت و دیه ندارد (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۳). 🔸 هر چند سند روایت واجد شرایط فنی صحت نیست؛ لکن موافقت آن با اعتبار عقلی از يک سو و با قواعد شرعی از سوی دیگر و نیز عدم احتمال وجود انگیزه کذب در راوی از دیگر سو موجب اطمینان به صحت مضمون روایت است. ➖ دسته‌ی دهم؛ استحباب مؤکّد ایجاد مراکز خدمات رسانی به عابران در میان راه‌ها: 🔸 قطب راوندی در لُبِّ اَللُّبَابِ روایت می‌کند؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس چاهی حفر کند يا حوض آبی فراهم کند در صحرا، فرشتگان آسمان بر او صلوات می‌فرستند و برای او در برابر هر کس که از آن بنوشد، انسانی يا پرنده‌ای يا حیوانی، هزار حسنه‌ی قبول شده و ثواب آزاد کردن هزار برده از فرزندان اسماعیل و ثواب هزار شتر در راه خدا برای او می‌نویسند (مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۳۸۶). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۰۷-۱۱۰ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش دهم 🔸 آنچه از روایات فوق درباره‌ی احکام راه‌ها استفاده می‌شود از قرار زیر است: ۱. هر کسی به خانه يا زمین يا هر نوع ملک خویش، حق طریق دارد و می‌تواند به اندازه‌ی راه مورد نیاز خود برای تردّد متعارف از مسیر به ملک خود راه ایجاد کند. طبیعتاً راهی که ایجاد می شود باید متناسب با نیاز متعارف مردم هر مکان و زمان باشد؛ بنابراین در آنجا که استفاده از وسیله‌ی نقلیه‌ی معیّنی بین مردم آن مکان متعارف است، راهی که حق اوست باید راهی باشد که گنجایش رفت و آمد وسیله‌ی نقلیه‌ی متعارف را داشته باشد. ۲. وسعت راه‌ها مطلوب است و به تناسب جمعیتی که از راه استفاده می‌کند و محل رفت و آمد است، محاسبه می‌گردد. ۳. سدّ معبر و ایجاد مزاحمت برای عابران به هر نحو و با هر وسیله که باشد ممنوع است و در صورت ایجاد ضرر موجب ضمان است. ۴. هرگونه رفتار يا اقدامی که موجب ایجاد مزاحمت برای عابران باشد هرچند سدّ معبر نباشد، شرعاً ممنوع و در صورت ایجاد هرگونه ضرر موجب ضمان است. ۵. ایجاد خدمات رفاهی برای مسافران و عابران از نظر شرع اسلام مطلوب مؤکد است. ۶. راه پیاده‌رو از راه سواره‌رو باید جدا شود و برای هر يک راه ویژه‌ای اختصاص یابد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۱۰ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش اول 🔸 «خانه» محل آرامش و زندگی آسوده‌ی اعضای خانواده است؛ لهذا باید به نحوی ساخته شود که آرامش و آسایش اعضای خانواده را تأمین کند. از این روست که در منابع اسلامی بر رعایت امنیت مداری در عموم عمران شهری به ویژه در ساختن خانه‌های مسکونی تأکید شده است. 🔸 امنیتی که باید در ساختن خانه‌ی مسکونی رعایت شود دو نوع است: ۱. امنیت فیزیکی(جانی و مالی و عِرضی)؛ عِرض در زبان عرب به معنای آبرو و حیثیت به ویژه حیثیت ناموسی است. ۲. امنیت اخلاقی؛ بنابراین در ساختن خانه‌های مسکونی باید تأمین این دو نوع امنیت رعایت شود: ➖ اول. ادله‌ی وجوب رعایت امنیت مالی و جانی و عِرضی در ساختمان ➖ دوم. ادله‌ی وجوب رعایت امنیت اخلاقی در ساختمان 🔸 در مورد لزوم رعایت امنیت مالی و جانی دو دسته ادله داریم: ➖ ادله‌ی عام؛ یعنی ادله‌ای که بر لزوم رعایت امنیت مالی و جانی و آبرویی بلکه ممنوعیت هرگونه تجاوز به حقوق دیگران به طور عام دلالت می‌کنند. نظیر: 🔺 قول تعالی: - و از حد تجاوز نکنید، که خدا متجاوزان را دوست ندارد (بقره/۱۹۰؛ مائده/۸۷). - همانا نفرین خدا بر ستمگران باد (هود/۱۸). 🔺 و نظیر روایت کلینی به سندش از امام صادق علیه‌السلام: - امام صادق علیه‌السلام از پدرانش نقل فرمود که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: بزرگترین گناهان دست بردن به مال مسلمانی بدون حق است (وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۵۰). 🔸 از این ادله و ده‌ها متن قرآنی و روایی دیگر عدم جواز تعدّی به جان و مال دیگران، و به طور کلی عدم جواز تجاوز به حقوق دیگران و ممنوعیت ایجاد هر نوع نا امنی برای افراد و برای عموم جامعه استفاده می‌شود. 🔸 از مجموع روایات و آیات پیشین استفاده می‌شود تأمین امنیت جانی و مالی و ناموسی شهروندان حکومت اسلامی واجب است و بر همین اساس در نظام عمران شهری، تأمین امنیت شهروندان به طور کلی و در خصوص ساختمان‌های مسکونی یا غیر مسکونی لازم و واجب است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۴۲-۱۵۲ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش دوم 🔸 اما ادله‌ای که در وجوب تأمین امنیت در خصوص خانه‌سازی وارد شده است به شرح زیر است: ➖ ادله‌ی خاص: مراد از ادله‌ی خاص، ادله‌ای است که در مورد تأمین امنیت جانی و مالی و ناموسی در خصوص خانه‌سازی وارد شده است؛ • نظیر صحیحه‌ی طلحة بن زید: امام صادق علیه‌السلام بد می‌د‌انست که کسی در اتاقی بخوابد که درب يا چیزی که آن را بپوشاند، نداشته باشد. (وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۲۵). 🔸 روایت فوق دلالت بر منع از خوابیدن شب در خانه‌ی فاقد امنیت از ناحیه‌ی درب و پوششی است که خانه را از گزند عوامل ضد امنیتی در امان نگهدارد. 🔸 از مجموع روایات استفاده می‌شود در نظام اسلامی خانه‌سازی شهری، تأمین امنیت ساکنان خانه لازم است؛ بنابراین در طراحی خانه‌ها باید جهات امنیت جانی، مالی و ناموسی مدنظر قرار گیرد. 🔸 تأمین جهات امنیتی در ساختن ساختمان‌ها، مخصوص امنیت ساکنان این ساختمان‌ها نیست، بلکه امنیت عابران نیز باید مدنظر قرار بگیرد. 🔸 در روایات ذیل لزوم تأمین امنیت عابران گوشزد شده است: • کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود: کسی که ناودانی را بیرون دهد يا آبریزگاهی را يا میخی را یا حیوانی را بیرون خانه ببندد يا گودالی در راه مسلمین حفر کند پس به کسی آسیبی برسد ضامن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۵). 🔸 از این روایت استفاده می‌شود هر نوع ایجاد مزاحمت برای عابران، حتی از نوع پارک نمودن وسیله‌ی نقلیه در مسیر عابران از نظر شرع اسلام ممنوع و در صورت ایجاد خسارت موجب ضمان است. • نیز کلینی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند‌، فرمود: هر چیزی که در راه مسلمین ایجاد شود که به راه مسلمین آسیب برساند صاحب آن ضامن هر آسیبی که وارد شود خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۳). • شیخ طوسی و صدوق به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کنند، فرمود: هر کس آسیبی به راه گذر مسلمین وارد کند ضامن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۱). 🔸 از روایات فوق استفاده می‌شود در خانه‌سازی يا هر نوع ساختمان سازی لازم است امنیت عابران به طور کامل تأمین شود و هرگونه اقدامی که موجب سلب امنیت عابران يا ایجاد مزاحمت برای آنان باشد ممنوع و موجب ضمان است. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۵۲-۱۵۷ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش سوم 🔸 ادله‌ی وجوب رعایت امنیت اخلاقی در ساختمان: تجسس در احوال شخصی دیگران و جستجو کردن نقاط ضعف، نیز نظر انداختن به آن غیر مجاز است و از عواملی است که موجب سلب امنیت اخلاقی شهروندان می‌شود. لهذا در نظام شهرسازی باید تأمین امنیت مردم و ساکنان در منازل از این جهت، به طور کامل مدنظر قرار بگیرد. • خدای متعال می‌فرماید: اى کسانى که ایمان آورده‌اید! از بسیارى از گمان‌ها بپرهیزید چرا که بعضى از گمان‌ها گناه است و (هرگز در کار دیگران) تجسس نکنید (حجرات/۱۲). • کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: از امام باقر و امام صادق علیه‌السلام که فرمودند: نزدیکترین فاصله‌ی بنده‌ای تا کفر این است که با کسی در دین برادری کند پس خطاها و لغزشهایش را بشمارد تا در روزی بخواهد او را به سبب آن خطاها و لغزش‌ها سرزنش کند (الکافی، ج۲، ص۳۵۴). • خدای متعال می‌فرماید: به مؤمنان بگو چشم‌هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و دامان خود را (از بى عفتی) حفظ کنند این براى آنان پاکیزه‌تر است خداوند به آنچه انجام می‌دهند آگاه است (نور/۳۱). 🔸 از آنچه نقل شد استفاده می‌شود؛ از جمله‌ی مهمترین موارد تأمین امنیت روانی و اخلاقی جامعه عبارت است از: ۱. عدم تجسس در احوال دیگران؛ ۲. عدم پی جویی عیوب و نقاط ضعف دیگران؛ ۳. اجتناب از نگاه به آنچه باید مستور باشد از بدن دیگران. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۵۷-۱۶۲ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت امنیت در عمران شهری - بخش چهارم 🔸 برای تأمین امنیت روانی و اخلاقی در رابطه با موارد فوق الذکر افزون بر اجتناب از چشم چرانی، اجتناب از نظر انداختن به درون خانه‌ی دیگران لازم است. لذا در شرع اسلام بر اجتناب از نظر اندازی به درون خانه‌ی دیگران تأکید شده است؛ 🔸 صحیحه‌ی غیاث بن ابراهیم از امام صادق علیه‌السلام: رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: همانا خداوند تبارک و تعالی ناروا دانست برای من و اوصیای من و پیروان آنها شش عمل را: ...«وَ اَلتَّطَلُّعَ فِي اَلدُّورِ» نظر انداختن به درون خانه‌ها، ...(وسائل الشیعه، ج۳، ص۲۳۲). 🔸 از مجموع روایات حرمت «تَّطَلعَ فِي الدُّور؛ نظراندازی به درون خانه‌ها» استفاده می‌شود، یعنی وجوب پوشش داشتن خانه‌ها با رعایت اصولی که در مهندسی خانه مانع از نظراندازی دیگران به درون خانه‌ها گردد؛ زیرا عدم پوشش خانه‌ها و مکشوف بودن درون خانه‌ها برای همسایگان باعث نظر افکندن همسایگان به درون خانه است که مبغوض شارع مقدس است. از آنچه گفتیم نتیجه می‌گیریم: 🔸 افزون بر لزوم رعایت امنیت جانی و مالی و ناموسی در خانه‌سازی، لازم است امنیت اخلاقی آن نیز تأمین گردد و مقصود از تأمین امنیت اخلاقی همانگونه که اشاره شد عبارت است از: امنیت از تجسس و پی‌جویی عیوب مردم از جمله از طریق اطلاع بر زندگی شخصی افراد به ویژه زندگی درون خانه و نیز امنیت از نظراندازی به درون خانه و مکشوف شدن آنچه باید از دیگران مستور بماند. 🔸 تأمین امنیت اخلاقی از جهات مذکور اقتضا می‌کند ساختمان خانه‌های مسکونی به نحوی باشد که افزون بر تأمین امنیت فیزیکی ساکنان خانه، امنیت معنوی و اخلاقی و روانی آنها تأمین شود که تنها با مستور بودن محیط درون خانه از چشم و نگاه دیگران قابل تأمین است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۶۲-۱۶۴ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

🔶 ماهیت فلسفی مسکن 🔸 از لحاظ فلسفی در ماهیت مسکن، جوهره‌ای به نام سَکَن وجود دارد و در مصداق به شکل‌های مختلفی جلوه می‌کند و انجام سبک زندگی اسلامی را برای کاربر آسان می‌نماید. 🔸 هر خللی از جانب ساختمان که مشقتی در رسیدن به سبک زندگی اسلامی را رقم بزند(همچون وسعت کم، آلودگی صوتی یا بصری، متریال یا گل‌های خشن و...)، اساساً ماهیت مسکن را خدشه‌دار کرده و نقض غرض‌های اساسی می‌تواند ماهیت آن را تغییر داده و دیگر نام مسکن را نمی‌توان بر آن ساختمان نهاد! 🔸 بیت که در قرآن چندین مرتبه ذکر شده، ماهیتی جدا از مسکن دارد و شاید بتوان معادل فارسی آن را خوابگاه نامید. 🔸 همچنین عدم توجه به روحیات انسانی و کارایی طراحی‌ها برای رفتار انسان در مجتمع‌های مسکونی و عدم توجه به چیستی و معنا و فلسفه‌ی خانه با درنظرگیری مقوله‌ی اقتصادی و سودآوری مسکن و استفاده‌ی ابزاری از آن برای تحقق منافع مادی باعث شده است که معیارهای کیفیت مسکن و تأثیر آن بر کاربران نادیده گرفته شود. • ارتقای بنیان‌های نظری مفهوم حریم در مسکن معاصر از منظر روانشناسی محیطی، سولماز بابازاده و همکاران 🔸 مسکن در روزگار معاصر از ماهیت آرام‌بخشی، ایجاد امنیت، رشد و... دور شده است و به زندان‌هایی تبدیل شده است که خودمان ساخته‌ایم، متأسفانه مسکن از کالای مصرفی تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده است که خود این باعث شده سازندگان صرفاً به فکر سود سرمایه خود باشند که نمود این طرز تفکر را می‌شود برج‌ها و ساختمان‌های بلند در نظر گرفت. درگذشته خانه‌های ایرانی همگام با محیط خود و با اجتناب از بلند مرتبه‌سازی محیط ایمن و خوبی را برای انسان‌ها فراهم می‌کردند. 🔺 به این صورت، بسیاری از خانه‌های امروز دنیا را نمی‌توان مسکن نامید و بیشتر مشابه خوابگاه هستند. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف در: تلگرام | ایتا | توییتر | اینستاگرام

🔶 لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ (بقره: ١١) 🔸 تخریب منابع طبیعی، مصداق فساد در زمین است که قرآن کریم می‌فرماید در زمین فساد نکنید. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف 💠 @masaf_memari

‍ ‍ 🔶 آرمان‌شهر مهدوی 🔸 معماری قرآنی عصر امام مهدی علیه‌السلام از ویژگی‌ها و مختصات ممتازی برخوردار است این معماری با زدودن آثار معماری سکولار و تغییر و تحول در بافت و شکل و فرم معماری، تفکر و مبانی معماری قرآنی را به تمامی نقاط عالم اعلام و گسترش می‌دهد. معماری قرآنی در عصر حکومت امام مهدی علیه‌السلام بر مبانی عدالت، قسط، عبادت، امنیت، آرامش و مصونیت بخشی استوار است و براساس همین مبانی آنچه را مغایر مبانی انسان‌ساز قرآن باشد تغییر و متحول خواهد ساخت. 🔸 تحقق آرمان عدالت در حکومت مهدوی «یمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً» بر روی دو محور اساسی بنیان شده است، یکی تحقق آرمان عدالت در حکومت مهدی موعود و دیگری گسترش ظلم و جور در آخرالزمان. عدالت آرزوی همیشگی بشریت، اساس کار حیات طیّبه‌ی انسانی(۵) و عمده‌ترین خصوصیت دوران حکومت مهدوی است و این موضوع شامل همه چیز می‌شود و قاعدتاً معماری و شهرسازی که مظهر تمدن است باید این مباحث را بیشتر محقق سازد و شاید به همین دلیل است که از اندک روایت‌های ولیعصر عجل‌الله، چندین مورد مرتبط به معماری و شهرسازی است. 🔸 برقراری عدالت در آرمان‌شهر مهدوی چنان دارای اهمیت است که کوچکترین مسائل شهری هم شامل می‌شود چنانچه در روایت می‌خوانیم: «سدّ کل جناح و کنیف و میزاب الی الطریق» تمامی بالکن‌ها و فاضلاب‌ها و ناودان‌هایی که مشرف و یا واقع در راه مردم هست را می‌بندد. (مفید، ۱۴۱۳، ج ۲: ۳۸۵). پ.ن: عکس تزیینی است. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #آرمان_شهر_مهدوی 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف 💠 @masaf_memari

⭕️ مدرسه معماری و شهرسازی اسلامی_ایرانی مصاف برگزار می‌کند 📣📣 🔹️ مدرسه معماری و شهرسازی اسلامی_ایرانی مصاف توسط واحد معماری و شهرسازی مصاف، در سال ۱۳۹۷ برای اولین بار با دغدغه‌ی رفع خلاء این سبک در جمهوری اسلامی ایران، در راستای تحقق ظهور و ایجاد آرمانشهر مهدوی تاسیس شده است. 🔸️ واحد معماری و شهرسازی، بارها علاوه بر طراحی پروژه‌های مختلف، مبانی نظری و پروسه طراحی خود را نیز ذیل این مدرسه در کارگاه‌های مختلف، دانشگاه‌ها و مراکز علمی فرهنگی مختلف ارائه کرده و شاگردانی با این سبک وسیاق تربیت نموده است. 🔹️ هم‌اکنون برای اولین بار، این واحد از دوره کامل و جامع خود با رویکرد مسکن که شامل 114 جلسه تدوین و تشریح شده توسط اساتید مطرح و متخصصین این سبک که در طول دو سال و نیم تدوین و آماده شده است رونمایی و بزودی شروع به ثبت نام خواهد کرد. 🔸️ مدرسه معماری و شهرسازی اسلامی_ایرانی مصاف در این کارگاه پروسه کامل طراحی خود که در عرصه‌های: آیات و روایات، فلسفه معماری، زیبایی‌شناسی و نمادشناسی، طراحی داخلی، روانشناسی، جامعه شناسی، تایپولوژی (physiognomy and praxeology) ، پزشکی (طب سنتی و آکادمیک) و..می‌باشد را ارئه می‌نماید. 🔹️ در این کارگاه مواردی از جمله امروزی بودن پروژه ها (برخلاف کهن الگوها)، رعایت استانداردها، متریال و تاسیسات ارگانیک و نوین، اصالت و هویت پروژه‌ها بسیار پر اهمیت می‌باشد. 🔸️ همچنین در ابتدای ثبت‌نام مصاحبه‌ای جهت پذیرش و درانتهای دوره آزمونی جهت عضویت در استودیو مجازی و ورود به دنیای حرفه‌ای معماری و شهرسازی انجام خواهد شد تا علاوه بر انجام پروژه‌های حرفه‌ای، درآمدزایی نیز برای شرکت کنندگان به ارمغان آورد. ✍️ بزودی شرایط ثبت‌نام از رسانه‌های واحد معماری و شهرسازی مصاف منتشر می‌شود. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #مدسه_معماری_شهرسازی_مصاف 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف 💠 @masaf_memari

🔶 آیت الله اراکی: تاثیر ساختار شهر اسلامی و شهر غربی در معنویت 🔹یکی از اشتباهاتی که در شهرسازی رخ می‌دهد این است که از شهر غربی و شهر اروپایی تقلید شود. روحی که در آنجا در شهرسازی است کاملاً با روح شهر ما متفاوت است. 🔸انسانی را که آنها تعریف می‌کنند با انسانی که ما تعریف می‌کنیم کاملاً متفاوت است. در اسلام انسان با آسمان در ارتباط است و همیشه نگاهش به آسمان است اما انسان آنها نگاهش به زمین است و نگاه به آسمان ندارد. لذا انسان باید در شهر با آیات الهی در ارتباط باشد. 🔹این نگاه به آیات الهی حیات ذکر برای انسان درست می‌کند. لذا معمولاً انسان‌های روستایی زلال‌تر و پاک‌ترند. گاهی آثار سلامت نفس آنقدر در آنها مشخص است که آدم کاملاً تفاوت یک انسان روستایی را با یک انسان شهری احساس می‌کند. 🔸دلیل این است که انسان روستایی با آیات الهی در ارتباط است. همین که می‌رود سر زمین کشاورزی همه جا خدا را می‌‌بیند، آسمان خدا را می‌بیند به یاد خدا می‌افتد، به ستاره‌ها نگاه می‌کند، افق را نگاه می‌کند، طلوع خورشید و غروب آن را، مهتاب و غیره را می‌بیند به یاد خدا می‌افتد. 🔹حال اگر شهری ساختیم که این شهر اصلاً آرامش شبانه نداشته باشد این غلط است. به شهر تهران نمی‌توان شهر گفت؛ تا ساعت یک بعد از نیمه شب در این شهر هیاهو به پاست، آرامش در این شهر نیست. «جَعَلَ اللَّيْلَ سَکَناً»، «وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاساً» و «وَ جَعَلْنَا نَوْمَکُمْ سُبَاتاً». شب باید آرامش داشته باشد. 🔸خداوند روز را برای فعالیت و شب را برای آرامش قرار داده است. شب‌زنده‌داری مکروه است مگر برای عبادت و طلب علم. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف 💠 @masaf_memari

🔴 دلدادگان علوم غربی باید مقابل هرچیزی که رنگ و بوی اسلامی و ایرانی دارد بایستند! 🔻 ایران عزیزمان تمدنی هزاران ساله دارد و مردم ایران مردمی هستند که هزاران سال زندگی متمدنانه داشته‌اند، شاید ایراداتی بوده است ولی در مقایسه با تمدن‌های دیگر خیلی قابل دفاع‌تر است. 🔻 با ورود اسلام به ایران و پذیرش آن توسط مردم، درهای جدیدی بر روی این مردم باز شده و بزرگان زیادی در علوم‌ مختلف تربیت شدند، ریاضی‌دانان، منجمان، شاعران، عالمان، فیلسوفان و... بزرگی در ایران رشد کرده و موجب رشد علم در جهان شدند. 🔻 دین مبین اسلام به عنوان یک برنامه زندگی برای لحظه به لحظه و جای جای زندگی یک انسان برنامه ارائه کرده است و این موضوع نص صحیح قرآن و روایات است. قرآن كتابى جامع براى بيان همه نيازهاى جامعه است. «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ» 🔻 حال اینکه بعضی افراد ورود دین اسلام در بعضی از علوم را نمی‌خواهند بپذیرند و آن را رد می‌کنند باید جواب این آیه قرآن را بدهند. البته در زمان انقلاب خیلی‌ها به امام خمینی هم می‌گفتند که نباید در سیاست و حکومت دخالت کند، ولی امام خمینی مقابل آنان ایستاده و فرمودند سیاست ما عین دیانت ماست. 🔻 شهرسازی و معماری به‌عنوان ظرف زندگی مورد توجه اسلام بوده و یکی از علومی است که بسیار در سبک زندگی انسان‌ها تاثیر می‌گذارد و اگر مسلمانان بخواهند سبک زندگی اسلامی داشته باشند باید شهرسازی و معماری اسلامی داشته باشند. اینکه برخی از عزیزان به این موضوعات توجهی ندارند، دلیلی بر نبودن آن نیست. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی 💠 واحد معماری و شهرسازی مصاف 💠 @masaf_memari