🔰بررسی تحلیلی صحیحه ابان بن تغلب{بخش اول} 🔸متن روایت 💢عنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا تَقُولُ فِي رَجُلٍ قَطَعَ إِصْبَعاً مِنْ أَصَابِعِ الْمَرْأَةِ كَمْ فِيهَا قَالَ عَشْرٌ مِنَ الْإِبِلِ قُلْتُ قَطَعَ اثْنَيْنِ قَالَ عِشْرُونَ قُلْتُ قَطَعَ ثَلَاثاً قَالَ ثَلَاثُونَ قُلْتُ قَطَعَ أَرْبَعاً قَالَ عِشْرُونَ قُلْتُ سُبْحَانَ اللَّهِ يَقْطَعُ ثَلَاثاً فَيَكُونُ عَلَيْهِ ثَلَاثُونَ وَ يَقْطَعُ أَرْبَعاً فَيَكُونُ عَلَيْهِ عِشْرُونَ إِن‏ هَذَا كَانَ يَبْلُغُنَا وَ نَحْنُ بِالْعِرَاقِ فَنَبْرَأُ مِمَّنْ قَالَهُ وَ نَقُولُ الَّذِي جَاءَ بِهِ شَيْطَانٌ فَقَالَ مَهْلًا يَا أَبَانُ هَكَذَا حَكَمَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ الْمَرْأَةَ تُقَابِلُ الرَّجُلَ إِلَى ثُلُثِ الدِّيَةِ فَإِذَا بَلَغَتِ الثُّلُثَ رَجَعَتْ إِلَى النِّصْفِ يَا أَبَانُ إِنَّكَ أَخَذْتَنِي بِالْقِيَاسِ وَ السُّنَّةُ إِذَا قِيسَتْ مُحِقَ الدِّينُ¹ ✳️اصولیون از روایت استظهارات متفاوتی داشته اند چرا که مشکل اساسی که بدوا به ذهن خطور میکند این است که ابان #قطع داشته اما مع ذلک امام (علیه السلام) او را توبیخ میکنند و این مطلب با #ذاتی بودن حجیت قطع تنافی دارد 🔸استظهار اول : توبیخ بر #مقدمات_قطع ابان بوده است نه بر خود قطع 🔹کلام شیخ اعظم(ره) 🔻توبیخ امام (علیه السلام) در واقع توبیخ بر مقدمات قطع ابان بوده است (یعنی همان قیاس قطع آور) که منجر به مخالفت با واقع شده چرا که #عقل در درک #مناط_احکام قاصر است ● إلا أن مرجع الكل إلى التوبيخ على مراجعة العقل في استنباط الأحكام، فهو توبيخ على المقدمات المفضية إلى مخالفة الواقع² 🔹کلام آیت الله خویی(ره) 🔻امام ( علیه السلام) نفرمود با اینکه قاطع هستی به قطعت عمل نکن بلکه با این بیان «السنه اذا قیست محق الدین» #مقدمات_قطع ابان را زائل کردند و قطع ابان را سست کردند ● و إنما أزال الإمام عليه السلام قطعه ببيان أن السنة إذا قيست محق الدين‏³ ــــــــــــــــــــــ *¹:کافی،ج۷،ص۳۰۰ *²:فرائدالاصول،ج۱،ص۶۴ *³:دراسات فی علم الاصول،ج۳،ص۴۸ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰بررسی تحلیلی صحیحه ابان بن تغلب{بخش‌دوم} 🔸مرحوم آیت الله خویی نسبت به این روایت دو جواب دیگر نیز مطرح کرده اند 🔹اشکال سندی ● أن رواية «أبان» ضعيفة السند لا يمكن الاعتماد عليها¹ 💢مرحوم آشتیانی صاحب [بحرالفوائد فی شرح الفرائد] نیز این روایت را دارای اشکال سندی میداند² 🔆اما با توجه به اینکه این روایت سه طریق دارد که هرکدام در کتاب های کافی³ ، تهذیب⁴ ، من لایحضر⁵ ذکر شده اند و روات یا توثیق خاص دارند و یا از طریق راه های دیگر مانند کثرت نقل اجلاء یا مشیخه میتوان توثیق کرد این کلام محل تامل است 🔹استظهار دوم : ابان #اطمینان داشته است نه قطع 🔆حجیت اطمینان #ذاتی_نیست بلکه حجیت عقلائیه و شرعیه است وهیچ محذوری ندارد که حجیت اطمینان در صورتی باشد که اطمینان ناشی از قیاس نباشد و این تعبیری که می گوید کنا نسمع ذلک بالکوفة ونقول ان الذی جاء به شیطان، این معنایش این است که ابان #مطمئن بود به آنچه که فهمیده بود، شک معتنابهی نداشت 🔹کلام آیت الله خویی(ره) ● إنه لا دلالة فيها على كونه قاطعا بالحكم. نعم يظهر منها أنه كان مطمئنا به، و لذا قال: «كنا نسمع ذلك بالكوفة، و نقول: ان الذي جاء به شيطان»⁶ ـــــــــــــــــــــ *¹:دراسات فی علم الاصول،ج۳،ص۴۸ *²:بحرالفوائد ‌ط‌ج،ج۱،ص۱۵۰ *³:کافی،ج۷،ص۳۰۰ *⁴:تهذیب الاحکام،ج۱۰،ص۱۸۴ *⁵:من لایحضره الفقیه،ج۴،ص۱۱۸ *⁶:دراسات فی علم الاصول،ج۳،ص۴۸ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰اولین سالگرد ارتحال مرجع عالیقدر آیت الله العظمی سید محمدسعید طباطبایی حکیم( رضوان الله علیه) 🔸فیلم لحظاتی از نشست علمی آیت الله العظمی سیستانی و مرحوم آیت الله العظمی حکیم 🆔@masire_feghahat

🔰بررسی تحلیلی صحیحه ابان بن تغلب{بخش سوم} 🔸استظهار سوم : این روایت به نحو نتیجه التقیید احکام واقعی را تقیید میزند به این صورت که از طریق قیاس نبایستی اثبات شوند اما از طریق سایر مقدمات عقلیه اشکالی ندارد و این مطلب با ذاتی بودن قطع تنافی ندارد زیرا تصرف اینچنینی تصرف در ناحیه مقطوع است 🔹کلام محقق نائینی(ره) ● فإن المستفاد من رواية أبان عدم اعتبار القطع الحاصل من القياس و هذا انما يكون باعتبار تقييد الأحكام الواقعية بأن لا تكون معلومة من طريق القياس من باب نتيجة التقييد ففي الحقيقة موضوع تلك الأحكام من لا يكون عالما بها من طريق القياس و هذا ليس تصرفا في ناحية القطع حتى يقال بأن طريقته ذاتية غير قابلة لأن تنالها يد الجعل نفيا و إثباتا بل تصرف في ناحية المقطوع و تخصيصه بموضوع خاص دون آخر بل لا يبعد أن يكون القطع الحاصل من الجفر و الرمل و نحوهما أيضا كذلك 📚اجودالتقریرات،ج۲،ص۴۷۹ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰بررسی تحلیلی صحیحه ابان بن تغلب{بخش چهارم} 🔸استظهار چهارم : روایت راجع به #قیاس_ظنّی است و اگر با اطلاق خود شامل قیاس قطعی نیز شود، با ادلّه ذاتیّ بودن حجّیّت قطع #تخصیص می‌خورد 🔹کلام آیت الله مکارم شیرازی ●فإنّ هذه العبارة منصرفة إلى القياس الظنّي، و لو شمل القياس القطعي بإطلاقه يقيّد بما مرّ في مباحث القطع من أنّه حجّة ذاتاً لا يمكن الرّدع عنه¹ 🔸استظهار پنجم : روایت مشیر به این معنا است که #اطمینان_قبل_از_فحص_کامل حجّت نیست 🔹کلام آیت الله شهید صدر ●الأمر الثالث: هو أن يكون قسماً ثالثاً من هذه الرّوايات دالّاً على التأنيب على ترك الفحص عن الأدلة الشرعية و التوغل في أخذ المطالب و الأحكام من الأدلة العقلية كما هو الحال في رواية أبان المعروفة، الّتي يقول فيها الإمام عليه السّلام: «إنّ السنّة إذا قيست محق‏ الدّين‏». و الرّواية صحيحة، و ليس كما ادّعي، و لكنّها ناظرة إلى ما ذكرنا؛ لأنّ أبان حينما سمع بذلك الحكم، حصل له اطمئنان سريع بأنّ هذا حكم غريب لا يحتمل ثبوته و ذلك لأنّه لم يلتفت إلى الأدلة الشرعية، بينما لو فحص في الأدلة لما حصل عنده قطع و إطمئنان بغرابة الحكم، بل و لزال من نفسه هذا القطع كما هو الحال في كل الأمور الّتي لا يراجع الصغار فيها الكبار، بينما لو راجعوا أو سألوا لم يحصل لهم الاطمئنان فضلا عن القطع في جلّ ما قطعوا به، و هذا ما يعبّر عنه بالتقصير في مقدّمات الدليل² ـــــــــــــــــــــــ *¹:انوارالاصول،ج۲،ص۴۷۹ *²:بحوث فی علم الاصول،ج۸،ص۳۱۸ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰بررسی تحلیلی صحیحه ابان بن تغلب{بخش پنجم} 🔸استظهار ششم :توبیخ حضرت نسبت به عکس العمل او بعد از شنیدن جواب از امام بوده است، نه نسبت به گفتار او هنگام شنیدن این مطلب در کوفه 🔹کلام محقق لاری ●أن نهيه عليه السلام كان لأجل ما وقع عنه في حضوره من سوء الأدب، و المسابقة في الحكم على المعصوم، و عدم الانتظار في صدوره منه¹ بنابر این استظهار نه منعی از حجیت قطع صورت گرفته است و نه تقییدی رخ داده است بلکه صرفا توبیخ است که چرا با تصریح امام ابان سراغ قیاس رفت و گفت سبحان الله ! 🔸البته محقق لاری احتمال دیگری هم مطرح میکند که میتوان آنرا استظهار هفتم نامید ●أو لأجل ما صدر عنه من رد الخبر بمجرد عدم اطمئنان النفس به المنافي للاحترام و التسليم الواجب في أخبارهم عليهم السلام المقتضي لحمل ما لم يفهموا معناه على البطون التي تقصر أفهامنا عنها، و إحالة فهمه إليهم عليهم السلام لا رده و نسبته إلى الكذب، فإنه مناف للتسليم الواجب في أخبارهم و أقوالهم، كما في الكافي‏² ــــــــــــــــــــــــ *¹‘²:التعليقة على فرائد الأصول،ج‏۱،ص ۶۶ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰مطالب مرتبط با استظهارات اصولیون از« صحیحه ابان بن تغلب » در کانال مسیرفقاهت 💢لینک میانبر🔻🔻🔻 🌀https://eitaa.com/masire_feghahat/474 🌀https://eitaa.com/masire_feghahat/475 🌀https://eitaa.com/masire_feghahat/478 🌀https://eitaa.com/masire_feghahat/479 🌀https://eitaa.com/masire_feghahat/481

🔰آقا حسین خوانساری (م ۱۰۹۹) صاحب مشارق الشموس فی شرح الدروس 💢تراجم💢 🔸آقا حسین بن محمد الخوانساری از جهابذه جماهیر اکابر و اکارم افاضل کامل است و آن جناب را تعبیر می کنند به استاد الكل في الكل 🔹و در ابتدای کار مشغول به علم حکمت بوده و در آن فن مهارت داشته و وحید عصر خود بود. پس شبی با فقیهی، به جایی به مهمانی رفتند پس در وقت خواب برای فقیه رختخواب و بستری مهیا نمودند و برای آقا حسین چیزی نیاوردند 🔸پس فقیه به آقا حسین گفت: تو هیولا را به زیر بینداز و صورت را بالایش بیفکن و بخواب! جناب آقا حسین، صباح آن روز به خدمت محقق سبزواری، آقا محمد باقر که صاحب ذخیره و صاحب شرح عبادات ارشاد و صاحب کفایه است و از شاگردان شیخ بهایی و اجازه از او دارد حاضر شد 🔹و مدت دوازده سال در خدمت او، تلمذ در علم منقول نمود و از او اجازه گرفت. و دختر او را نیز به حباله نکاح خود در آورده و آقا جمال، از دختر او تولد یافت. و چون در معقول و منقول تدریس می کرد، لذا او را استاد الكل في الكل نامیدند. و پسرش آقا جمال و ملا میرزا محمد بن حسن شیروانی، از شاگردان او می باشند 📚قصص العلماء،ص۳۳۶ 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفا‌بالینک‌کانال

🔰استاد #حسینی_شیرازی (زیدعزه) 🔸فواید خواندن #مقدمه تراث : 1️⃣انگیزه نگارش 2️⃣شناخت موضوع و هدف نگارش از آن 3️⃣شناخت بازه زمانی تالیف کتاب 4️⃣فضاشناسی عصر تالیف ( درون مذهبی و برون مذهبی) 5️⃣میزان باور نگارنده به استحکام داده های راه یافته به کتابش 6️⃣دریافت این نکته که مقدمه کتاب بعد از اتمام تالیف کتاب نوشته شده است یا ابتدای نگارش *توضیحات در فایل پیوست 🆔@masire_feghahat نقل‌مطلب‌صرفابالینک‌کانال

🔰#زرارة_بن_اعین (رضوان الله علیه) 🔸از ابن ابی عمیر که از اکابر فضلای شیعه است نقل شده است که گفت :روزی با جمیل بن دراج که از اعاظم فقها و محدثین این طایفه است گفتم که چه نیکوست محضر تو و چه زینت دارد مجلس افاده ی تو 🔹جمیل گفت : ما با این حال نزد زراره بن اعین به منزله ی صبیان مکتب بودیم نزد معلم 📚رجال کشی ، ص۲۱۷ 🆔@masire_feghaha

🔰 نمونه ای از یک سرقت علمی در عصر امام باقر (علیه السلام) 🔸ربیعة بن ابی عبدالرحمن فروخ (م ۱۳۶ق) مشهور به ربیعة الرأی از شخصیتهای پرآوازه فقه مدار در قرون نخستین بوده است. مشهور است که مالک بن انس (م۱۷۹ق) فقه را نزد وی آموخته است. از برخی از گزارش ها چنین به دست می آید که زراره بن اعین با ربیعه – دست کم پیش از آشنایی وی با مذهب تشیع- در ارتباط بوده و برخی از نظرات فقهی وی را برای امام صادق علیه السلام نقل می کرده است. زراره در پرسشی از جواز ازوداج با زنانی که به عقیده ربیعه هستند سوال می کند و حضرت جائز نمی دانند¹ 🔹زراره نکته ای از ربیعة الرای شنیده که مقصود از قرء/اقراء طهارت ما بین دو حیض است و این کشف را به خود نسبت داده است. وی این سخن را به امام باقر - و در نقل مشابه امام صادق - علیهما السلام عرضه می کند و حضرت می فرماید: ربیعة الرأی دروغ می گوید، او این نکته را از جانب امیرالمؤمنین علیه السلام دریافت کرده است، چرا به خود نسبت می دهد؟ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع إِنِّي سَمِعْتُ رَبِيعَةَ الرَّأْيِ‏ يَقُولُ إِذَا رَأَتِ الدَّمَ مِنَ الْحَيْضَةِ الثَّالِثَةِ بَانَتْ مِنْهُ وَ إِنَّمَا الْقُرْءُ مَا بَيْنَ الْحَيْضَتَيْنِ وَ زَعَمَ أَنَّهُ إِنَّمَا أَخَذَ ذَلِكَ بِرَأْيِهِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع كَذَبَ لَعَمْرِي مَا قَالَ ذَلِكَ بِرَأْيِهِ وَ لَكِنَّهُ أَخَذَهُ عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام² 🔸با اینکه ربیعة الرای، سخن درست را گفته بود اما امام باقر علیه السلام هرگز این سرقت علمی او را برنتافته و او را در نسبت دادن این نکته به خود، کاذب معرفی می کند. *¹:الکافی، ج۲،ص۴۰۳ *²:الکافی، ج۶،ص۸۸ 🆔@masire_feghaht نقل‌مطلب‌صرفابالینک‌کانال

🔰نظر استاد قائینی (استاد درس خارج حوزه علمیه قم المقدسة ) در مورد تغییرات کتب درسی سطوح عالی : 🔸فهم کتب فراوانی از قبیل جواهر الکلام و مستمسک العروة مبتنی بر انس با همین متون است و اعتیاد به متون روان مساوی است با حرمان و انقطاع از علم عالمان دوران که توشه حل مسائل و زادی برای اجتهاد در مسائل خصوصا مسائل مستحدثه است 🔹فایل پیوست نامه استاد قائینی 🆔@masire_feghahat