🔰 #آقا_ضیاء_الدین_عراقی (رحمة الله علیه) 💢فرق ماهوی علت و حکمت💢 🔸محقق عراقی «ره» در تبیین #ماهوی علت و تمایز آن از حکمت معتقد است که علت و حکمت را باید در پرتو #استناد_حکم به علت تبیین کرد. 🔹 وی بر این باور است که خصوصیت بارز در علت ، استناد #بلاواسطه حکم به علت است در مقابل اگر استناد حکم به علت ، #مع_الواسطه باشد در این صورت آن خصوصیت ، حکمت خواهد بود. 🔸به عنوان مثال در بحث لاضرر ، اگر رفع حكم از مصداق الف مثلا مستند به وجود ضرر در همان مصداق باشد در این صورت این استناد بلاواسطه بوده و در واقع ملاک رفع حکم، ضرر شخصی است نه ضرر نوعی. اما اگر رفع حکم از الف به استناد وجود ضرر در فرد دیگری از همان طبیعت یا از غیر آن طبیعت باشد ، در این صورت استناد رفع ضرر به علت، مع الواسطه است. 🔹به عنوان مثال اگر عمل حرام برای شخص زید ضرر داشته باشد در این صورت استناد رفع حرمت ، به ضرری بودن عمل برای شخص زید است اما اگر آن عمل برای زید ضرری نداشته بلکه برای نوع مکلفین و اکثر آنها ضرری بوده دراین صورت رفع حرمت عمل از زید ، مباشرتا نبوده بلکه مع الواسطه می باشد که دراین صورت ضرر #حکمت خواهد بود¹ . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ *¹:قاعدة لاضرر للآغاضیاء، ص ۲۱۰ 🆔@masire_feghahat

🔰مفطریت آمپول و سرم ؟! 🔸در رساله جامع آیت الله آقای سیستانی مساله 58 فرموده اند که «آمپول و سِرُم، روزه را باطل نمی‌کند، هرچند آمپول #تقویتی یا سرم #قندی_نمکی باشد»؛ دلیل عدم مفطریت آمپول و سرم هرچند تقویتی این است که #عرفا اکل و شرب بر این ها #صدق_نمیکند 🔹البته برای بررسی این مطلب یک بحث دیگری نیز بایستی پیگیری شود و آن این است که آیا همانگونه که #علت معمم است (البته بر فرض پذیرش ) #حکمت نیز باعث تعمیم ظهور خطاب به سایر موارد میشود یا خیر ؟! در صورتی که معممیت حکمت اثبات بشود حکم مفطریت به قائم مقام اکل و شرب نیز تسری پیدا میکند زیرا #حکمت_روزه این است که انسان ضعف روزه را درک کند 🔸آیت الله شبیری زنجانی باتوجه به اینکه معممیت حکمت را پذیرفته اند فرموده اند : در سرم اثر اكل و شرب كه رفع تشنگى و گرسنگى است، وجود دارد، لذا به وسيله حكمت و ملاك تعميم مى‌دهيم و مى‌گوئيم #مبطل_روزه است، آمپول تقويتى نيز از همين قبيل است، چون انسان ديگر ضعف روزه را درك نخواهد كرد. همانطور كه نظر مرحوم آقاى داماد هم بود، حكمت مخصص نيست اما معمم هست، اينطور مواردى را كه حكمت اكل و شرب موجود است، نمى‌توان گفت جايز است.[درس خارج صوم ج1 ص 867] 🔹و در جای دیگر اساس تعمیم حکمت و توسعه و تضییق خطاب را #مناسبت_حکم_و_موضوع می دانند : كلام مرحوم آقاى خوئى مطلب خوبى است و اين را نيز اضافه مى‌كنم كه از مجموع روايات استفاده مى‌شود كه اساس روزه مانند اكل و شرب است و بايد گرسنگى و تشنگى درك شود و از بعضى از لذائذ جنسى فاصله گرفته شود، كسى كه مى‌داند اگر به جائى رود كه از اين لذائذ بهره‌مند خواهد بود، هرگاه دچار عطش شود، به جائى مى‌رود كه ديگران اين زحمت را براى او بكشند و زحمت او را كم كنند، از مجموع روايات استفاده مى‌شود كه شارع نمى‌خواهد چنين چيزى واقع شود، تناسبات حكم و موضوع در توسعه و تضييق مفاهيم دخالت دارد، حتى اگر اكل و شرب بود، توسعه مى‌داديم، مى‌گوئيم اجتناب از اكل و شرب مقدمه براى اين است كه انسان گرسنگى و تشنگى را درك كند، لذا حتى اجتناب از آمپول تقويتى نيز جاى احتياط قوى است [ج2،ص677] 🆔https://eitaa.com/masire_feghahat