دیو رفت، فرشته درآید؟ مجید بهستانی نظام دیکتاتوری حزب بعث سوری رفت با تمام فساد و ظلمش. ولی ظالم‌تر و فاسدتر از سایر عربها نبود. با رفتن پدر، پسر به همراه همسر دورگه‌اش بلافاصله اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را رقم زد. این با گشایش با غربیها شروع شد ولی به شرق پشت نکرد. سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه اقتصادی، و نیز حقوق زنان مورد توجه قرار گرفت. میتوان گفت در میان کشورهای عربی، پس از قطر، سوریه دومین کشوری بود که مسیر جدید را آغاز کرد. تا آنجا که بشار و اسما بعنوان رهبران پیشرو مورد تحسین رسانه‌های غربی قرار گرفتند. بهار عربی همه رویاهای سوری را برهم زد. واقعیت اینکه معارضین قبلی و فاتحان فعلی، بیشتر از پسر، از خونریزی‌ها و مظالم پدر به ستوه آمدند و نظام بعثی آن را تداوم میداد. حافظ اسد برای تثبیت قدرت از گروهها و اقوام مختلف کشتار فراوان کرد. ولی فاتحان می‌توانند نقش فرشته را ایفا کنند؟ مشخصا صرفا جنگجو هستند و از حکمرانی و توسعه چیزی نمی‌دانند. و چون متنوع می‌باشند، هر کدام به یک حامی خارجی چنگ خواهند زد. سوریه به گسیختگی خواهد رفت و در بهترین حالت، بصورت فدرالی اداره خواهد شد. فاتحان سازش پذیری بالا ندارند و تا سالها درگیر کیفیت اداره حکومت با هویت ملی_قومی چندپاره خواهند شد. https://eitaa.com/mbehestani

چرائی سقوط بشار اسد مجید بهستانی از لابه لای اخباری که جسته و گریخته و با دستکاری و اعمال نظر صاحبان قدرت و رسانه به دست خوانندگان می رسد، درباره سئوالات غامض و دشوار با احتیاط می توان تحلیل کرد مثل اینکه چه شد میان رژیم اسد 2011 و 2024 این میزان تفاوت رفتاری هست؟ چرا مثل تار عنکبوت فروپاشید؟ او و نزدیکانش باید بعدها خاطرات خود را بنویسند و احتمالا همانند خاطرات سلطان عبدالحمید عثمانی نکات مهمی را افشا خواهد کرد. ولی تا اینجا که از اخبار و روندها مشخص است: 1- مردم شاید تبعیض را تحمل کنند،‌ ولی گرسنگی را خیر. سوریه پانزده سال گرفتار بحرانهای امنیتی بود و جنگ اول خسارات سنگینی به اقتصاد و زیرساختهای آن کشور وارد کرد. تحریمهای خارجی نیز اجازه بازسازی به این کشور نداد. اقتصاد رنجور سوریه،‌ مردم را به ستوه درآورده بود. استان ادلب خود را از دولت مرکزی جدا و به ساختار ترکیه متصل کرد تا آنجا که معاملات نیز با لیر ترکیه انجام می شد. مردم آن ناحیه به مراتب رفاه بالاتری داشتند. 2- نظام فاسد بعثی سوری که بر پایه نهاد نظامی و اطلاعاتی قرار گرفت مبتنی بر فساد و تبعیض قرار داشت و گویا در سالهای پس از جنگ این امر تشدید گردیده بود. وعده و وعیدهای اسد برای اصلاحات اساسی هم مشاهده نشد. 3- جنگ داخلی اول سوریه درون امواج سهمگین بهار عربی آغاز شد و در حالی که سایر دیکتاتوریها سقوط کردند، اسد پابرجا ماند. بدون شک،‌ حکومتی که هیچ پشتوانه مردمی ندارد،‌ با حمایت خارجی سرپا نگهداشت، کمااینکه دولتی که حمایت مردمی دارد به سختی از هجمه خارجی فرومی ریزد. بشار رئیس جمهور جوانی بود که از 2000 به قدرت رسید، و با همراهی همسرش اصلاحات اقتصادی_اجتماعی را شروع کرد،‌ بسیار زودتر از بعضی شیوخ منطقه. روند رشد سرمایه گذاری خارجی و بهبود مناسبات با بلوک غرب وضعیت مثبتی را نشان میداد. به همین خاطر،‌ پایگاه اجتماعی قدرتمندی برای خود ساخته بود و در مقابل جریانهای دموکراسی خواه یا سلفیون ایستادگی کرد. ارتش او برای این ایستادگی کفایت لازم نداشت در نتیجه نیروهای نظامی ایرانی و روسی به داد او رسیدند. 4- فروپاشی اقتصادی و ناتوانی دولت مرکزی در اجرای عدالت اجتماعی،‌ در عمل پایگاه اجتماعی حزب بعث فروریخت. در نتیجه با شروع جنگ داخلی دوم،‌ قبل از مردم،‌این ارتش بود که دیگه تمایل به مقاومت نداشت. بدنه ارتشها از دستورات سرپیچی می کردند و این کار را برای فرماندهی میدان دشوار می کرد. در سطح افسران و فرماندهان نیز تزلزل ایجاد شد. فروپاشی شهر به شهر روحیه فرماندهان شهرهای دیگر را نیز فروریخت. بالاتر و عجیب تر اینکه سیستم اطلاعاتی نیز کرخت شده و تحرک خاصی نه قبل از جنگ و نه حین آن از خود نشان نمی دهد. همه پالسهای سرد و منفی که مقامات ایرانی در مواجه با مقامات سوری از جمله اسد دریافت می کردند،‌ قطعا اسد نیز از فرماندهان ارشد نظامی_اطلاعاتی دریافت کرده بود. این که امروز آقای خامنه ای فرمودند در این چند ماهه نهاد اطلاعاتی ایران بارها گزارشات هشدارآمیز از تحرکات دشمن به طرف سوری ارسال میکرد ولی آنها گوش شان بدهکار این قضیه نبود حرف بسیار مهمی است. تسلیم اسد عبارت دقیقی نیست. حزب بعث تسلیم گردید. حزب تمایلی به بکارگیری توان خارجی برای مقاومت نداشت. اگر جز این بود،‌ آنها به راحتی می توانستند با یک کودتا،‌ اسد را برکنار،‌ و یک ژنرال جسورتر روی کار بیاورند. 5- اقتصاد ملی ایران بیماریهای بدخیم دارد و از اداره خود نیز جامانده است. رژیم سوریه فهمید که نمی تواند تنها به کمکهای ایران برای بازسازی کشور اکتفا کند. روسیه نیز خود اقتصاد ملی رنجور و تحت تحریم دارد و خود در اوکراین زمین گیر است. در نتیجه دیپلماسی اقتصادی سوریه به سمت شیوخ آمریکائی منطقه چرخید. ولی سرمایه گذاری آنها منوط به اصلاحات سیاسی_اجتماعی بود. از جمله دوری یا احتیاط از محور مقاومت. بنظرم بشار تحت فشار حزبی،‌ تا حدی فیتیله ایران در سوریه را پایین آورد و این خود را در جنگ منطقه ای جدید (فلسطین،‌ لبنان،‌ ...) نشان داد. 6- برخلاف برخی تحلیلها،‌ به نظرم اگر چه برای اسرائیل و جریان نظامی_امنیتی ناتو سقوط اسد در دستورکار بود و تحریم آن در راستای تضعیف توان ملی آن طراحی شده بود، ولی این مورد اخیر (جنگ داخلی دوم) ابتکار سرویس امنیتی ترکیه،‌ مستقل از هماهنگی با سایر اعضاء، طراحی و اجرا شد. هر چند این سقوط به نفع بازیگران عضو و همسوی ناتو شد،‌ ولی دخالت آنها فعلا روشن نیست. آنها روی بازیگری (جولانی) سرمایه گذاری کردند که خطر اسرائیل را که بخشهائی از خاکش را اشغال کرده کمتر از خطر ایران و حزبالله می داند!

7- روسیه هم معامله نکرد. این گمانه که به نفع جبهه اوکراین، روسیه از سوریه دست شست،‌ فرض قدرتمندی نیست و پوتین عاقل چنین حماقتی نمی توانست بکند. ساختار فاسد بعثی فروپاشیده بود و میلی به مقاومت نداشت. جلوی کشتار و خونریزی بیشتر را گرفت و به راحتی به گزینه تسلیم رسید. اگر کسی معامله کرده باشد،‌ قطعا آن پوتین نیست،‌ خود اعضای حزب بعث و اسد در درجه اول اتهام قرار دارند. https://eitaa.com/mbehestani

خبر آمد که مجاهدین اموی تونلی در مرز سوریه و لبنان کشف کردند که گویا برای ترانزیت تسلیحات به حزب‌الله استفاده میشد. باور بفرمایید میزان خدمات جریان سلفی جهادی اموی به منافع اسرائیل بیشتر از خدمات آنها به جهان اسلام خواهد بود. مجید بهستانی https://eitaa.com/mbehestani

صدام دوست‌داشتنی مجید بهستانی چه کسی می‌توانست تصور کند صدام حسین منفور، برای مردم سوریه، نزدیکترین کشور عربی به ایران و عضو محور مقاومت، دوست‌داشتنی باشد؟ قصه چیه؟ وقتی سلفی‌ها دمشق را فتح میکنند، جولانی در مسجد جامع اموی خطبه میخواند. قبلا در کتاب «حسرت و هراس» توضیح دادم که بیداری اسلامی اخیر ریشه در نوستالژی صدر اسلام، و هراس از سلطه کفار و مشرکین بر دارالخلافه دارد. روایت این جماعت، سفیانی است، پس «مسجد جامع اموی» یک نشانه می‌شود. امویان افتخار این جریان فکری در جهان عرب است. باور به سروری عرب بر عجم. بعد از نبی، معاویه بن سفیان و یزید اسوه هستند و برای علی بن ابی طالب احترام قائل نیستند. شام در سطح سرزمین وحی، شاید بالاتر از آن. شیعه توطئه ایرانیان مجوس رافضی است که در جهان اسلام فتنه کردند. در حادثه کربلا نیز حق با یزید بود. پس از امویان، جهان اسلام به انحراف رفت. چرا صدام محبوب است؟ چون او قهرمانانه جلوی ایران و اسرائیل ایستاد و به خاک آنها موشک زد. دشمنان شیعیان بود، جنبش آنها را سرکوب کرد، و بسیاری از علمای ایشان را از دم تیغ گذراند. جنگ اول و دوم خلیج فارس، تجاوز آمریکا به عراق، به مثابه جنگ صلیبی جدید، بر افتخار صدام افزود تا آنجا که توسط سربازان لشکر مسیحی به شهادت رسید. ولی بعث سوریه، به آنها خیانت کرد. با شیعیان هم‌پیمان شد و هر چند مقابل اسرائیل بود، و به آرمان فلسطین کمک می‌کرد، ولی بر اسلامگرایان سخت می‌گرفت، شریک جرم حادثه سپتامبر سیاه بود، و ذنب لایغفر، پای خمینیستها را به سرزمین معاویه باز کرد. https://eitaa.com/mbehestani

اقدام درست ایران در حمایت از اسد 1391 مجید بهستانی سئوال می شود که آیا حمایت ایران از بشار اسد سال 2011 به بعد صحیح بود؟ چرا باید از یک رژیم متزلزل حمایت می شد؟ 1- رژیم اسد در 2011 در کنار قطر و جلوتر از اردن،‌ روی اصلاحات اقتصادی و اجتماعی کار می کرد و محبوبیت مقبولی داشت. در مقایس با وضعیت فعلی،‌ حال راحت تر می توان قضاوت کرد که یکی از پایه های موفقیت عملیات نظامی ایران-روسیه در حفظ اسد،‌ پایگاه مردمی آن بود. پس آنجا یک رژیم مردمی،‌ البته نه مردمسالارانه، وجود داشت. 2- جایگزین اسد چه کسانی بودند؟ گروهکهائی که امروز توانستند رژیم بعثی سوری را ساقط کنند همانها هستند که 15 سال پیش در سوریه فعال شدند‌، با خشونت و وحشی گری بیشتر. این فقط به داعش محدود نمی شد بلکه جبهه النصره و احرار الشام و ... نیز سطح خشونت ضدانسانی بالائی داشتند. خاطرمان نمی رود قبل از تأسیس داعش، در همان روزها و ماه های اول کلیپ های وحشیگری آنها از جمله زنده زنده مثله کردن قربانیان،‌ خوردن جگر انسانها،‌ سر بریدن‌، آتش زدن دستگیریها،‌ و ... . کلیت این گروهکها روحیه ضدایرانی،‌ ضدشیعی،‌ و بی تفاوت نسبت به رژیم صهیونیستی بود. در نتیجه قرار بود ایران یکی از حامیان و متحدان منطقه ای خود را از دست بدهد؛ که البته به عنوان جبهه پشتیبانی جبهه مقاومت ارزش اضافه تری هم داشت. 3- جمع بندی در تهران این بود که حضور دولت سکولار همسو،‌ با همه اختلافات و اشکالات،‌ بهتر از روی کار آمدن دولت سنّی اسلامگرا است که مشخص نیست چگونه می خواهد با ایران و محور مقاومت برخورد کند. 4- تاخیر ایران در حمایت قدرتمند از گروهکهای جهادی و تکفیری تا آنجا ادامه پیدا کرد که آنها تا مرزهای ایران در منطقه اقلیم کردستان،‌ و نزدیکی شهرهای مقدس نجف و کربلا رسیده بودند،‌ و کوتاهی های بیشتر قطعا مرزها و خاک ایران را با خطرات امنیتی شدید مواجه می کرد. 5- ایران در دیپلماسی اقتصادی و عمومی خود در سوریه همانند همه نقاط دنیا،‌ موفق نبود بطوریکه بعنوان حامی و عامل اصلی ماندگاری رژیم بعث ولی جای پای قدرتمندی در جامعه و بازار آنجا نداشت که تنها به کمتر از5 درصد از اقتصاد سوری محدود می شد و این در حالی است که سهم ترکیه هم در سوریه و هم در عراق چند ده برابر ایران است ولی همزمان دشمن اصلی رژیم مستقر هر دو کشور شناخته می شود. https://eitaa.com/mbehestani

صحنه بازی ایران در سوریه مجید بهستانی بازی ایران در سوریه تمام نشده است. اگر جغراسیا (ژیوپولتیک) تغییر کند ولی اهداف بازیگران تغییر نمی‌کند. بلکه منافع ملی تغییر می‌کند. حال با توجه به تحولات جدید منطقه در یکسال اخیر، بطور مشخص در سوریه چه بازی باید ایفا کنیم؟ ۱_ حفظ تمامیت ارضی سوریه ۲_آمریکا میخواهد برای کردها و دروزی ها منطقه خودمختار ایجاد کند. ایران میتواند از خودمختاری کردها دفاع کند، مشابه اقلیم عراق، ولی برای دروزی ها چنین وزنی لازم نیست. آنها در طول تاریخ هیچگاه بازیگر مهمی نبودند مگر به کمک آمریکا و اسرائیل بتوانند در آینده منطقه نقش ایفا کنند. قدرت گیری آنها فعلا با منافع ایران سازگار نیست خصوصا که برای قدرت‌یابی حاضر به هر گونه همکاری با واشنگتن و تل‌آویو هستند. محدوده مرزی عراق و اردن محل سکونت آنهاست که فضای ارتباطی ایران نیز هست. ولی کردها در شمال و شرق سوریه حضور دارند و امکان ارتباط با آنها راحت تر است. ۳_ شاید جولانی در قامت رییس دولت بخواهد روابط متعادلی در منطقه ایجاد کند از جمله با ایران، ولی فشار قدرتهای خارجی مثل ترکیه، اسرائیل و آمریکا مانع سختی ایجاد میکند. در عین حال ایران باید کانال ارتباطی عادی با دولت جدید حفظ کند و رویکرد تخاصمی نگیرد مگر آنکه خود آنها قصد دیگری داشته باشند. ۴_ سرمایه‌گذاری دوباره روی بشار و هواداران آن بی ثمر است و فقط کار بر ایران تنگ‌تر خواهد شد. ۵_ فعلا ایران باید از «هدف اصلی» کشورهای درگیر در سوریه خارج شود و فرصت دهد ایدیولوژی و جغراسیا کار خودشان را بکنند. ورق برخواهد گشت. https://eitaa.com/mbehestani

اصولگرایان دو تا رییس‌جمهور داشتن که خواسته یا ناخواسته رفتارهایی می کردن که منتقدان میگفتن یا پوپولیستی است یا بی ادبانه است. حالا برای اولین بار رییس جمهور اصلاحاتی رفتارهایی می کند از همان جنس غیرمودبانه یا پوپولیستی، ولی منتقدان سابق، روزه سکوت گرفتن. مهم نیست رییس‌جمهور یا فلان مقام مسئول از جناح من است یا نه، مهم اینه برای نقد عیار دوگانه استفاده نکنیم. مجید بهستانی https://eitaa.com/mbehestani

شب یلدا یه نکته بگم و اون اینکه اصلا فکر نمی‌کردم عراقچی اینقدر شکمو باشه‌. هر کشوری می ره از میزبان می‌پرسه رستوران خوب اینجا کجاست؟ دیگه سئوال هم نمی‌کنه، چون خود میزبان «بفرمایید شام» رو در فهرست برنامه‌های فشرده وزیرخارجه ایران می‌گذاره. مجید بهستانی https://eitaa.com/mbehestani

غیر از این افاضه، آ.منتظری گفته بود ماموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی از ساواک بدترن! از بچه‌های اطلاعاتی آن دوره شنیدم که از او بابت تکرار حرفهای بی پایه ضدانقلاب و اتهامات سنگین علیه خودشان به خدا شکایت می برند. اگر #امام نبود، هیچکس نمی‌توانست به #فقیه_عالیقدر دست بزند. مجید بهستانی https://eitaa.com/mbehestani

جولانی در دیدار با جنبلاط چه ادعاهای گنده ای کرد؟ مجید بهستانی جولانی، جوانکی که احتمالا عمر ریاستش طولانی نخواهد شد،‌ دیروز در دیدار با گرگ پیر سیاست لبنان‌، ولید جنبلاط، یک مرحله دیگر از «اسلامگرائی سلفی_جهادی» به سمت «ملی گرائی اسلامی» حرکت کرد؛ با کراوات! گفت: 1400 سال دعواهائی در این سرزمینها رخ داد که امروز ربطی به ما ندارد. ایران از این احساسات و اختلافات سوءاستفاده کرد و باعث تضعیف کشورهای عربی شد. هر چه بوده است باید کنار گذاشته شود چون سوریه جدید شروع به کار کرده است. شام سرزمین صلح و وفاق است. افزود: مسیر توسعه ما همانی است که کشورهای دیگر مثل عربستان پیمودند. 1- احمد الشرع یا جولانی از رهبران اسلامگرای مدل جهانی سازمان القاعده بود که اگر چه از آنها جدا شد ولی در تمام این سالها با شعارهای سلفی علیه اسد قیام کرد. قیام اخیر نیز آن چنان که از شعارها برمی آمد همچنان بر مدار سلفیت می چرخید. چرخش دوباره او،‌ با پررنگ شدن شعارهای ملی گرایانه و ضدسلفی، ماهیت عملگرایانه دارد و به زودی او را به گرداب اعتراضات بدنه نیروهای سلفی سوری و چندملیتی خواهد انداخت که به او کمک کردند تا اسد را از اریکه قدرت براندازد. 2- اگر او در شعار جدید خود صادق است،‌ حتی اگر عملگرایانه باشد،‌ باید به رویکرد راهبردی جمهوری اسلامی یعنی وحدت گرائی امت اسلامی نزدیک شود و از تنش آفرینی با تهران بپرهیزد. اگر قرار است در رابطه با ملتها،‌ همه گذشته کنار گذاشته شود، نوع رابطه تهران-دمشق در دوره اسد هم باید کنار گذاشته شود. https://eitaa.com/mbehestani

آنها که با تاریخ معاصر ایران و جهان آشنا هستند، از نقش و جایگاه و اهمیت جعفر پیشه وری، شیخ خزعل، رضاخان و پسرش، ظاهرشاه در افغانستان، عبدالعزیز بن سعود در عربستان، ملک حسین در اردن، و ... اطلاع دارند، امروز راحت تر می توانند نقش و جایگاه و اهمیت جولانی در میدان سوریه و غرب آسیا را تشخیص دهند. مجید بهستانی https://eitaa.com/mbehestani