جهاد با نفس (۴۹)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله ۴۹ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
امام على (ع)پيوسته ـ مى فرمود :
«ما عُبِدَ اللّه ُ بِشَيءٍ أفضَلَ مِنَ العَقلِ ، و ما تَمَّ عَقلُ امرِئٍ حَتّى يَكونَ فيهِ خِصالٌ شَتّى : الكُفرُ و الشَّرُّ مِنهُ مَأمونانِ ، و الرُّشدُ و الخَيرُ مِنهُ مَأمولانِ ، و فَضلُ مالِهِ مَبذولٌ ، و فَضلُ قَولِهِ مَكفوفٌ ، و نَصيبُهُ مِنَ الدّنيا القُوتُ ، لا يَشبَعُ مِنَ العِلمِ دَهرَهُ ، الذُّلُّ أحَبُّ إلَيهِ مَعَ اللّه ِ مِنَ العِزِّ مَعَ غَيرِهِ ، وَ التَّواضُعُ أحَبُّ إلَيهِ مِنَ الشَّرَفِ ، يَستَكثِرُ قَليلَ المَعروفِ مِن غَيرِهِ ، و يَستَقِلُّ كَثيرَ المَعروفِ مِن نَفسِهِ ، و يَرَى النّاسَ كُلَّهُم خَيرا مِنهُ ، و أنَّهُ شَرُّهُم في نَفسِهِ ، و هُوَ تَمامُ الأمرِ».
خداوند به وسيله چيزى برتر از خِرد بندگى نشده است و خردِ آدمى كامل نباشد مگر آن گاه كه چند خصلت در او باشد: مردم از ناسپاسى و بدى او در امان باشند، به هدايت و خوبيش اميد رود، زيادى مالش را ببخشد، زيادى گفتارش را نگه دارد، بهره اش از دنيا به اندازه قوت او باشد، تا زنده است از دانش سير نشود، ذلّت با خدا را از عزّت با غير خدا دوست تر داشته باشد، فرو پايگى را از بلند پايگى خوشتر داشته باشد، اندكْ خوبىِ ديگران را زياد بشمارد و خوبيهاىِ فراوانِ خود را اندك داند، همه مردم را از خود بهتر داند و خودش را از همه بدتر؛ و اين [نكته آخر ]كمال عقل است.
🔹تبیین و توضیح
در ابتدا حدیث فوق عقل و خرد انسان مورد توجه قرار گرفته و سپس ثمرات رفتاری و اخلاقی خردمندی بیان شده است.
خرد ، ارزشمندترین سرمایه پنهانی بشر است که بنیان های زندگی را نیرومند می سازد و به گاه زورآزمایی ، به شمشیری برنده می ماند که هیچ گاه طعم تلخ شکست را نچشیده است. اگر انسان از این موهبت الهی به شایستگی استفاده کند ، ارزش و مقام خویش را برتری داده است و در دنیا و آخرت سربلند است.
عقل و خردمندی با شئون مختلف زندگی انسان در ارتباط است و اخلاق و رفتار انسان از این موهبت بزرگ الهی متاثر است.
🟢 نکته قرآنی
خردمندی، زمينه ساز هدايت و راه يابى:«ولَقَد ءاتَينا موسَى الهُدى واورَثنا بَنى اسرءيلَ الكِتب • هُدًى وذِكرى لِاولِى الالبب» و ما به موسی هدايت بخشيديم، و بنیاسرائیل را وارثان کتاب تورات قرار داريم. كتابى كه مايه هدايت و تذكّر براى خردمندان بود.»
🔷عقل عامل برتری
حضرت امیر(ع): اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ رَكَّبَ فِى الْمَلائِكَةِ عَقْلاً بِلا شَهْوَةٍ وَ رَكَّبَ فِى الْبَهائِمِشَهْوَةً بِلا عَقْلٍ وَ رَكَّبَ فى بَنى آدَمَ كِلَيْهِما فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَيْرٌ مِنَالْمَلائِكَةِ وَ مَنْ غَلَبَتْ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهائِمِ؛
خداوند عزوجل، در وجود فرشتگان، عقل بدون شهوت و در چارپايان، شهوت بدونعقل و در وجود انسان، عقل و شهوت را با هم قرار داد، پس هر كس كه عقلش بر شهوتشپيروز گردد، از فرشتگان بهتر است و هر كس شهوتش بر عقلش پيروز گردد، از چارپايانبدتر است.(۲)
🔹عقل بازدارنده از خطر نفس
پیامبر عقل را بازدارنده از خطرات نفس بین فرموده است
إِنَّ الْعَقْلَ عِقالٌ مِنَ الْجَهْلِ وَ النَّفْسَ مِثْلُ أَخْبَثِ الدَّوابِّ، فَإِنْ لَمْ تُعْقَلْ حارَتْ.
همانا خرد، زانوبندِ ناداني است و نفس (اماره)، مانند شرورترين جنبندگان است كه اگر پايش بسته نشود، بيراهه ميرود.(۳)
🟢بی خردی و جهنم
خداوند در قرآن کریم تعقل نکردن را عامل جهنمی شدن بیان فرموده:«وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ».
به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها [= عقلها] یی دارند که با آن (اندیشه نمیکنند، و) نمیفهمند؛ و چشمانی که با آن نمیبینند؛ و گوشهایی که با آن نمیشنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر! اینان همان غافلانند.
🔴سخن آخر اینکه
بهره نبردن از عقل و خرد جامعه را به انحطاط اخلاقی می کشاند .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۵.
۲.علل الشرايع، ص۴.
۳.بحارالانوار، ج۱، ص۱۱۷.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۵۰)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۵۰؛ وَقُوراً
یکی از ویژگیهایی که مومن منتظر آن را در خود جمع کرده است وقار و متانت است
در احادیث وقار و متانت و آرامش از آثار ذکر الهی دانسته شده است
پيامبر خدا (ص) میفرماید؛:«علَيكُم بِالسَّكِينَةِ و الوَقارِ »بر شما باد آرامش و وقار.(۲)
🟢آثار وقار
پيامبر خدا(ص) در پاسخ به پرسش شمعون بن لاوى ، از نوادگان يهودا، حوارىِ عيسى(ع) درباره آنچه از متانت نشأت مى گيرد ـ فرمود:
« أمّا الرَّزانَةُ فيَتشَعَّبُ مِنها اللُّطفُ و الحَزمُ،و أداءُ الأمانَةِ، و تَركُ الخِيانَةِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و تَحصينُ الفَرجِ ، و استِصلاحُ المالِ ، و الاستِعدادُ لِلعَدُوِّ ، و النَّهيُ عَنِ المُنكَرِ، و تَركُ السَّفَهِ ، فهذا ما أصابَ العاقِلُ بِالرَّزانَةِ، فطُوبى لِمَن تَوَقَّرَ و لِمَن لَم تَكُن لَهُ خِفَّةٌ و لا جاهِليَّةٌ و عَفا و صَفَحَ »
آنچه از متانت برخيزد: مهربانى است و دورانديشى و امانتدارى و ترك خيانت و راستگويى و حفظ شرمگاه و آباد كردن مال و ثروت و آمادگى در برابر دشمن و نهى از منكر و ترك سبكسرى. اينها صفاتى است كه بر اثر متانت به خردمند رسد. پس خوشا به حال كسى كه با وقار باشد و سبكى و نادانى در او نباشد و ببخشد و گذشت كند.(۳)
💠 وقار در بی دین ها!!
اگر چه وقار و متانت از ویژگی های مؤمن است و آن را از برخی حرکات سبک مانند رقص و سبک بازی، باز میدارد اماجالب است بدانیم گاهی نوعی وقار و بی تفاوتی در بی دین ها مشاهده می شود که در افراد مؤمن آن نوع از وقار دیده نمی شود برعکس رفتاری تند و تیز از مؤمن دیده میشود که در حدیث جالبی به این امر اشاره شده است؛
راوی گوید: محضر امام صادق (ع) بوديم ، نام يكى از اصحاب و ياران برده شد ، گفتيم در وى تندى و تيزى است ، امام عليه السّلام فرمودند : از علائم مؤمن اين كه در او تيزى و تندى است. عرضه داشتيم : در تمام اصحاب ما تندى و تيزى هست ، سرّ آن چيست؟ حضرت فرمودند :
«الله تبارك و تعالي في وقت ماذرأهم أمر أصحاب اليمين وأنتم هم أن يدخلوا النار فدخلوها فأصابهم وهج فالحدة من ذلك الوهج وأمر أصحاب الشمال وهم مخالفوهم أن يدخلوا النار فلم يفعلوا فمن ثم لهم سمت ولهم وقار»
خداوند تبارک و تعالى هنگامى كه انسان را مى آفريد به اصحاب يمين كه شما همان گروه مى باشيد فرمود : داخل آتش شويد ، پس اصحاب يمين داخل آتش شده ، سوزش آتش به ايشان رسيد ، اين حدّت و تيزى از اصابت همان سوزش آتش مى باشد و از طرفى به اصحاب شمال كه مخالفين شما هستند امر شد كه آن ها نيز به آتش وارد شوند ولى آن ها وارد نشده قهرا سوزش آتش را لمس و حس نكردند لذا ايشان داراى وقار و سنگينى مى باشند.(۴)
.ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار، ج ۶۴، ص۳۱۱.
۲. كنز العمّال : ۶۴۰۲
۳. تحف العقول ،ص ۱۷
۴.بحارالانوار ج۵ص۲۴۱
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔻ماهگرفتگی امشب نماز دارد؟
🔹ماه گرفتگی که از حدود ساعت ۱۹ امروز آغاز شده تا ساعت ۲۳ ادامه دارد.این ماه گرفتگی از نوع نیم سایهای و در ایران قابل مشاهده است.
🔹اوج این ماه گرفتگی حدود ساعت ۲۱ خواهد بود و نماز آیات واجب نیست.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
توکل :تکیه بر قدرت الهی
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین سیما علی امیر المؤمنین
🌙بیان احکام
مواردی که لازم نیست بدن یا لباس نمازگزار پاک باشد
الف) آن که به واسطهی زخم یا جراحت یا دمل، لباس یا بدن به خون آلوده شده باشد.چنانچه طوری است که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس معمولاً یا برای این شخص، سخت است، تا وقتی که زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است میتواند با آن خون نماز بخواند.
ب) آن که خون موجود در لباس یا بدن کمتر از درهم (بند انگشت اشاره) باشد.( البته برخی خون ها مانند خون حیض این حکم را ندارد)
ج) آن که لباسهای کوچک نمازگزار، مانند جوراب که با آنها نمیتوان عورت را پوشاند نجس باشد.
د) کسی که به خاطر سرما یا نداشتن آب و امثال اینها ناچار است با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
💠داستان
ایجاد انگیزه
زنى به حضور حضرت داوود (ع) آمد و گفت: "اى پیامبر خدا! پروردگار تو ظالم است یا عادل؟" داوود(ع) فرمود: "خداوند عادلى است که هرگز ظلم نمى کند. سپس فرمود: مگر چه حادثه اى براى تو رخ داده است که این سؤال را مى کنى؟"
زن گفت: "من پیرزنی هستم و سه دختر دارم، با دستم ریسندگى مى کنم، دیروز شال بافته خود را در میان پارچه اى گذاشته بودم و به طرف بازار مى بردم تا بفروشم و با پول آن غذاى کودکانم را تهیه سازم. ناگهان پرنده اى آمد و آن پارچه را از دستم ربود و برد و تهیدست و محزون ماندم و چیزى ندارم که معاش کودکانم را تامین نمایم."
هنوز سخن زن تمام نشده بود که در خانه داوود(ع) را زدند. حضرت اجازه وارد شدن به خانه را داد. ناگهان ده نفر تاجر به حضور داوود(ع) آمدند، و هر کدام صد دینار (جمعا هزار دینار) نزد آن حضرت گذاردند و عرض کردند: "این پول ها را به مستحقش بدهید." حضرت داوود(ع) از آن ها پرسید: "علت این که شما دست جمعى این مبلغ را به این جا آورده اید چیست؟"
عرض کردند: "ما سوار کشتى بودیم که طوفانى برخاست. کشتى آسیب دید و نزدیک بود غرق گردد و همه ما به هلاکت برسیم. ناگهان پرنده اى را دیدیم که پارچه سرخ بسته ای سوى ما انداخت. آن را گشودیم و در آن شال بافته ای دیدیم. به وسیله آن، محل آسیب دیده کشتى را محکم بستیم و کشتى بى خطر گردید و سپس طوفان آرام شد و به ساحل رسیدیم. ما هنگام خطر نذر کردیم که اگر نجات یابیم هر کدام صد دینار بپردازیم، و اکنون این مبلغ را که هزار دینار از ده نفر ما است به حضورت آورده ایم تا هر که را بخواهى صدقه بدهى.
حضرت داوود(ع) به زن متوجه شد و به او فرمود: پروردگار تو در دریا براى تو هدیه مى فرستد، ولى تو او را ظالم مى خوانى؟ سپس هزار دینار را به آن زن داد، و فرمود: این پول را در تامین معاش کودکانت مصرف کن، خداوند به حال و روزگار تو، آگاه تر از دیگران است.
🟢 آیات مرتبط
➖خداوند میفرماید:
« وَ ما لَنا أَلَّا نَتَوَکلَ عَلَی اللَّهِ وَ قَدْ هَدانا سُبُلَنا وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلی ما آذَیتُمُونا وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیتَوَکلِ الْمُتَوَکلُونَ».چرا بر خدا توکل نکنیم، و حال آن که او راه ما را به ما بنمود؟ و ما بر آزاری که به ما می رسانید صبر می کنیم و توکل کنندگان، بر خدا توکل کنند.
و می فرماید:
«ِ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجا ِ وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرا»
هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم میکند، و او را از جایی که گمان ندارد روزی میدهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را میکند؛ خداوند فرمان خود را به انجام میرساند؛ و خدا برای هر چیزی اندازهای قرار داده است!
🔷معنی توکل
توکل از ماده «وکالة» به معنای سپردن کارها به خدا و اعتماد قلبی بر لطف او.
و در فرهنگ اسلامی توکل این است که انسان خدا را تکیه گاه مطمئن خود قرار دهد و همه امورش را به او واگذار نماید خدایی که از تمام نیازهای او آگاه و نسبت به او مهربان است.
➖در روایتی آمده است که پیامبر(ص) از جبرئیل درباره توکل بر خداوند سئوال کرد، جبرئیل در جواب گفت:«الْعِلْمُ بِأَنَ الْمَخْلُوقَ لَا يَضُرُّ وَ لَا يَنْفَعُ و لا يُعطي و لا يَمنَعُ»
(توکل) آگاهی به این که مخلوق، زیان و نفعی نمی رساند و چیزی نمی بخشد و مانع چیزی نمی شود.(۱)
توکل در مأیوس گشتن از خلق است. پس آنگاه که بنده به چنین معرفتی رسید، برای غیر خدا کار نمی کند و به غیر او امید نمی بندد و از غیر او نمی ترسد و طمع به غیر خداوند ندارد این معنای توکل بر خداوند است.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🟢حدیث جالب
امیر مؤمنان علی(ع) فرمود:
«قَرَأْتُ التَورَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الْزَبُورِ وَ الْفُرْقَانِ وَ أختَرتُ بَيْنَ کُلِّ کِتابٍ کَلِمَةٍ، فَمِنَ التَّوْرَاةِ؛ مَنْ صَمُتَ نَجَي وَ مِنَ الْإِنْجِيلَ، مِنْ قَنَعَ شَبُعَ، وَ مِنَ الزَّبُورِ؛ مِنْ تَرکِ الشَّهَوَاتِ؛ سَلِمَ مِنَ الْآفَاتِ، وَ مِنَ الْفُرْقَانِ، وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ:
تورات و انجیل و زبور و قرآن را خواندم و از این چهار کتاب آسمانی، چهار کلمه، انتخاب کردم:
۱- از تورات؛ کسی که سکوت اختیار کند و کم حرف باشد، نجات یابد.
۲- از انجیل؛ کسی که قناعت کند، سیر میشود.
۳- از زبور؛ کسی که مخالفت با هوسهای انحرافی نفسانی نماید از بلاها ایمن میگردد.
۴- از قرآن؛ کسی که توکّل به خداوند نماید، خدا او را کافی است.»(۲)
🟢 توکل و توحید
➖امام رضا علیه السلام :
«حَسْبِی الرَّبُ مِنَ الْمَربُوبینَ، حَسْبِی الْخالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقینَ، حَسْبِی الرَّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقینَ، حَسْبِی اللَّهُ ربُّ العالَمینَ، حَسْبی مَنْ هُوَ حَسْبی، حَسْبی مَنْ لَمْ یزَلْ حَسْبی، حَسْبی مَنْ کانَ مُذْکنْتُ لَمْ یزَلْ حَسْبی، حَسْبِی اللَّهُ لا الهَ الّا هُوَ عَلَیهِ تَوَکلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ العَظیمِ.»
خدای رب العالمین، خدای خالق، خدای رازق، خدای پروردگار جهان ها مرا کافی از دیگران است، او مرا کافی است، کافی است مرا آنکه همیشه مرا کافی بود و از زمان وجودم مرا کافی بوده است آن که واحد بی شریک است مرا کافی است به او توکل می کنم و او پروردگار عرش با عظمت است.(۳)
➖وقتی انسان به یکتایی پروردگار عالم ایمان آورد و جز او را آفریدگار ندانست، باید بر او توکل کند. مؤمن جز خدا کسی را قادر و توانا نمی بیند و همه موجودات را از خدا می داند مؤمن موحد ضمن اینکه از اسباب استفاده می کند اما آن را مستقل نمی داند بلکه همه چیز را به چشم وسیله می نگرد.
درست است که طبیب با دادن دارو سلامت را به بیمار باز می گرداند، ولی یک انسان موحّد آن را وسیله الهی می داند. او ضمن این که به دنبال کار و کوشش می رود این نکته را در نظر دارد که باید به خدا توکل کند؛ زیرا باید خدا اراده نماید تا آن اسباب بکار او آمده و روزی اش را به اذن خدا مهیا سازند.
🌸شعر
تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست
راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش
🔴برداشت غلط
توکل به این نیست که انسان دست از کسب و کار بردارد به آن امید که خداوند روزی او را فراهم می سازد.
بی تردید این برداشت غلطی است که هر کسی این رویه را پیش گیرد، بیراهه رفته است و به معنا و مفهوم حقیقی توکل دست نیافته؛ چنانکه در روایتی آمده است:
پیامبر جمعی را دیدند که به کشت و زرع نمی پردازند فرمودند: شما چه کسانی هستید گفتند:« نَحْنُ الْمُتَوَکلُونَ» ما از توکل کنندگانیم (و کار خاصی انجام نمی دهیم) حضرت فرمود:«بَل انْتُمُ المُتَّکلُون»
شما کل ، و سربار دیگران هستید نه از متوکلین.(۴)
آری کسانی که شناختی از معارف الهی ندارند خیال می کنند توکل به این است که انسان از وسایل وامکانات مادی استفاده نبرد.
♻️درجات توکل
علامه نراقی در کتاب علمی_اخلاقی جامع السعادات برای صفت «توکل» سه درجه ذکر کرده است:
➖درجه نخست
در این درجه فرد بهگونهای به خدا اعتماد دارد که به یک وکیل اعتماد میکند.ملا محمدمهدی نراقی این مرتبه را ضعیفترین درجه توکل دانسته است.
➖درجه دوم
در این درجه حال متوکل نسبت به خدا مانند حال کودک نسبت به مادرش است که جز او را نمیشناسد و به غیر او پناه نمیبرد و جز او به کسی اعتماد نمیکند. تفاوت این مرحله از توکل با مرحله اول این است که اینجا متوکل فقط به کسی که بر او توکل کرده، توجه میکند و حتی به خودِ توکل نیز توجه ندارد.علمای اخلاق دستیابی به این مرتبه از توکل را مخصوص خواص میدانند.
➖درجه سوم
به گفته علمای اخلاق در این درجه، متوکل خود را مردهای در دستهای مردهشوی میبیند که از خود اختیاری ندارد و تنها به اختیار او حرکت میکند.
تفاوت این مرحله با مرحله دوم توکل در این است که در آن مرحله متوکل، دعا و تضرع را ترک نمیکند؛ اما در اینجا ممکن است متوکل به سبب اعتماد به عنایت پروردگار، دعا و تضرع به درگاه او را نیز ترک نماید.
نراقی این درجه از توکل را بالاترین درجه آن شمرده و دستیابی به آن را بسیار نادر دانسته است. به باور وی توکل حضرت ابراهیم در ماجرای پرتاب او به سوی آتش از این نوع بوده است؛ «و از همین قسم است توکل حضرت ابراهیم خلیل الرحمن وقتیکه او را در منجنیق در آتش قرار دادند و حضرت روح الامین به او گفت: آیا حاجتی داری؟ گفت:«حَسبی مِن سُؤالی عِلمُهُ بِحالِی» علم خدا به حال من، کفایت سؤال مرا می کند.(۵)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔷راه های ایجاد و تقویت توکل
🔹ایمان به قدرت الهی
ايمان به قدرت الهي يعني اعتقاد به اينكه من و تو هيچ كاره ايم، و اگر قرار باشد كاري انجام شود، همه عالم هم كه جمع شوند، نمي توانند مانع آن شوند.
امام رضا(ع) فرمود:«اِذا اَرادَ اللّه ُ اَمْرا سَلَبَ الْعِبادَ عُقولَهُمْ فَاَنْفَذَ اَمْرَهُ وَ تَمَّتْ اِرادَتُهُ فَاِذااَنْفَذَ اَمْرَهُ رَدَّ اِلى كُلِّ ذى عَقْلٍ عَقْلَهُ فَيَقولُ كَيْفَ ذا؟ وَ مِنْ اَيْنَ ذا؟»
هر گاه خداوند چيزى را بخواهد، عقل هاى بندگان را از آنها مى گيرد و حكم خود رااجرا مى كند و خواسته خود را به پايان مى رساند. همين كه حكم خود را اجرا كرد، عقلِهر صاحب عقل را به او بر مى گرداند، آنگاه او مرتب مى گويد: چگونه و از كجا چنين وچنان شد.(۶)
➖مهمترين اثر ايمان به قدرت الهي، توكل است، چون انسان متوجه مي شود كه با تكيه به قدرت الهي مي تواند هر كاري را انجام دهد.
➖توکل حضرت ابراهیم (ع) و ایمان او به قدرت لایزال الهی و تنها یاری جستن از او سبب سرد شدن آتش شد چرا که قدرت خداوند بی انتهاست .
«قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ» (وقتی او را به آتش افکندند) گفتیم: «ای آتش! بر ابراهیم سرد و سالم باش!»[انبیا/۶۹]
🔹 توجه به مهربانی خدا
«قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَهْلَكَنِيَ اللَّهُ وَمَنْ مَعِيَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَنْ يُجِيرُ الْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ.قُلْ هُوَ الرَّحْمَٰنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَيْهِ تَوَكَّلْنَا ۖ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ».
بگو: به من خبر دهید اگر خداوند مرا و تمام کسانی را که با من هستند هلاک کند، یا مورد ترحم قرار دهد، چه کسی کافران را از عذاب دردناک پناه می دهد؟ بگو: «او خداوند رحمان است، ما به او ایمان آورده و بر او توکل کرده ایم؛ و بزودی می دانید چه کسی در گمراهی آشکار است.[ملک/۲۹]
➖ باید توجه داشت رحمت خدا بی انتهاست و لاجرم شامل حال تمامی بندگان خواهد بود چنانکه در روایت داریم اگر فرعون نیز هنگامه غرق شدن، خدا را می خواند نه بنده اش را، خداوند او را نیز از غرقاب هلاک نجات می داد.
🔹توجه به حاکمیت خدا
هنگامیکه می خواستند حرکت کنند، یعقوب گفت: «وَما أُغني عَنكُم مِنَ اللَّهِ مِن شَيءٍ ۖ إِنِ الحُكمُ إِلّا لِلَّهِ ۖ عَلَيهِ تَوَكَّلتُ ۖ وَعَلَيهِ فَليَتَوَكَّلِ المُتَوَكِّلونَ»
فرزندانم! من نمی توانم حادثه ای را که از سوی خدا حتمی است؛ از شما دفع کنم. حکم و فرمان از آن خداست. بر او توکل کرده ام؛ و همة متوکلان باید بر او توکل کنند.»
🔹توجه به خالقیت خدا
وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ ۚ وَكَفَىٰ بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا.[فرقان/ ۵۸]
و توکّل کن بر آن زندهای که هرگز نمیمیرد؛ و تسبیح و حمد او را بجا آور؛ و همین بس که او از گناهان بندگانش آگاه است!
🔹 توجه به رازقیت خدا
«الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ وَكَأَيِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ ۚ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»
همانها که صبر کردند و بر پروردگارشان توکّل میکنند.چه بسا جنبندهای که قدرت حمل روزی خود را ندارد، خداوند او و شما را روزی میدهد؛ و او شنوا و داناست.[عنکبوت/۵۹،۶۰]
➖قرآن درباره «توکل» حضرت ابراهیم(ع)، به يكي از مشكل ترين ساعات زندگاني ايشان اشاره كرده مى فرمايد هنگامی که به دستور خداوند همسر و فرزندش را در بیابان عربستان ساکن کرد ، به خدای خود عرض کرد: «پروردگارا! من بعضى از فرزندانم را در سرزمين بى آب و علفى در كنار خانه اى كه حرم توست [به فرمان تو و با توكّل بر تو] ساكن ساختم تا نماز را بر پا دارند، اكنون تو دل هاى مردم را متوجّه آنها كن و از ثمرات به آنها روزى ده تا شكر تو را بجا آورند».
🔹توجه به علم الهی
خداوند در آیاتی از قرآن احاطه علمی خود را به زیبایی تمام به تصویر می کشد مثلا آنجا که می فرماید مى فرماید: «وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة إِلاّ یَعْلَمُها»هیچ برگى از درختى جدا نمى شود، مگر این که آن را مى داند.
و این یاد آوری خداوند داری آثار تربیتی است و باید توجه کنیم که علم ما محدود است اما خداوند به اسرار عالم و به مصلحت ما آگاه تر است.
«وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»
چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزی را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا میداند، و شما نمیدانید.
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
💠داستان
روزی حضرت سلیمان (ع) در کنار دریا نشسته بود، نگاهش به مورچهای افتاد که دانه گندمی را با خود به طرف دریا حمل میکرد. سلیمان(ع) هم چنان به او نگاه میکرد که دید او به نزدیک آب دریا رسید. در همان لحظه قورباغهای سرش را از آب دریا بیرون آورد و دهانش را گشود، مورچه به داخل دهان او وارد شد، و قورباغه به درون آب رفت.
سلیمان مدتی در این مورد به فکر فرو رفت و شگفت زده فکر میکرد، ناگاه دید آن قورباغه سرش را از آب بیرون آورد و دهانش را گشود، آن مورچه از دهان او بیرون آمد، ولی دانه گندم را همراه خود نداشت.
سلیمان (ع) آن مورچه را طلبید، و سرگذشت او را پرسید.
مورچه گفت: «ای پیامبر خدا در قعر این دریا سنگی توخالی وجود دارد، و کرمی در درون آن زندگی میکند، خداوند آن را در آن جا آفرید، او نمیتواند از آن جا خارج شود و من روزی او را حمل میکنم. خداوند این قورباغه را مامور کرده مرا در درون آب دریا به سوی آن کرم حمل کرده و ببرد. این قورباغه مرا به کنار سوراخی که در آن سنگ است میبرد، و دهانش را به درگاه آن سوراخ میگذارد، من از دهان او بیرون آمده و خود را به آن کرم میرسانم و دانه گندم را نزد او میگذارم و سپس باز میگردم و به دهان همان قورباغه که در انتظار من است وارد میشوم، او در میان آب شناوری کرده و مرا به بیرون آب دریا میآورد و دهانش را باز میکند و من از دهان او خارج میشوم.»
سلیمان به مورچه گفت: «وقتی که دانه گندم را برای آن کرم میبری، آیا سخنی از او شنیدهای؟» مورچه گفت آری او میگوید:
«یا من لا ینسانی فی جوف هذه الصخره تحت هذه اللجه برزقک، لا تنس عبادک المؤمنین برحمتک؛ ای خدایی که رزق و روزی مرا در درون این سنگ در قعر این دریا فراموش نمیکنی، رحمتت را نسبت به بندگان با ایمانت فراموش نکن.» (۷)
💠داستان
نقل شده است حضرت موسی (ع) مریض شد و بنی اسرائیل به عیادت او آمدند و به او گفتند: اگر با فلان گیاه خود را معالجه کنی بهبود می یابی حضرت موسی گفت: من خود را مداوا نمی کنم تا خداوند مرا شفا دهد.
مدتی از بیماری حضرت موسی(ع)گذشت و اثر بهبودی در او ظاهر نگشت. خداوند به او وحی نمود: به عزت و جلالم سوگند شفایت نمی دهم مگر آنکه خود را به وسیله همان دارویی که بنی اسرائیل گفتند معالجه کنی.
موسی (ع) پس از آنکه از آن دارو استفاده کرد و بهبودی یافت خطاب رسید: ای موسی تو می خواستی با توکل خود حکمت مرا باطل کنی و به جز من کیست که در ریشه گیاهان آن فایده ها و اثر شفابخش را قرار داده است.(۸)
💠داستان
حضرت یوسف صدیق، هنگامی که به زندان افتاد و خداوند تعبير خواب را به او آموخت و دو نفر جوان آمدند و خواب خود را برای یوسف گفتند و تعبیر آن را خواستند. آن جناب به یکی فرمود: «این که در خواب دیدی پرندگان از غذایی که بر سر گرفتی، میخورند، تعبیرش آن است که چند روز دیگر اعدام میشوی.» به دیگری فرمود: «این که در خواب دیدی خوشه انگور میفشاری، تعبیرش آن است که چند روز بعد، ساقی (آب دهنده و باده گردان) پادشاه میشوی.» سپس به او گفت: «هنگامی که ساقی شدی، نزد پادشاه یادی از ما که در کنج زندان هستیم کن!» اینجا یوسف لحظهای لغزش کرد و به غیر خدا توکّل و نمود. جبرئیل از ناحیه خداوند نازل شد و عرض کرد: ای یوسف!
«مَن جَعَلَکَ اَحسَنَ النّاسِ؟ قالَ: رَبّی قالَ: فَمَن حَبَّبَکَ اِلَی أبیکَ دونَ إخوانِکَ؟ قالَ: رَبّی: مَن ساقَ إلَیکَ السَّیّارهً؟ قالَ: رَبّی، قالَ: فَمَن صَرَفَ عَنکَ کَیدِ النِّسوَهِ قالَ: رَبّی. و... قالَ: فَإنَّ رَبَّکَ یَقُولُ: ما دَعاکَ إلَی أن تُنزِلَ حاجَتَکَ بِمَخلُوقٍ دونِی، إلبِث فِی السِّجنِ بِما قُلتَ بِضعَ سِنینَ:
ای یوسف! چه کسی تو را از بهترین مردم قرار داد؟ گفت پروردگار من. چه کسی تو را نزد پدرت محبوب کرد، ولی برادرانت را محبوب او نکرد؟ گفت: پروردگار من. چه کسی کاروان را به سر چاه آورد و تو را از آن نجات داد؟ گفت: پروردگار من. چه کسی تو را از حیله و مکر زنان رهایی بخشید؟ گفت: پروردگار من. جبرئیل عرض کرد: پروردگار تو میگوید: چه باعث شد که حاجت خود را پیش مخلوقی بردی؟ به خاطر لغزش گفتارت، باید مدّت هفت سال دیگر در زندان بمانی.»(۹)
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحار الانوار،ج۷۴،ص۲۰.
۲.المواعظ العددیه، ص ۱۲۹.
۳.عیون اخبار الرضا،ج ۱،ص۶۱۶
۴.مستدرك الوسايل، ج۱۱، ص۲۱۷.
۵.بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۱۵۵
۶.تحف العقول، ص ۴۴۲
۷.بحار، ج۱۴، ص۹۷
۸.سفينة البحار، ماده مرض
۹.مطابق تفسیر برهان (ج۲/ص ۲۵۵)
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهاد با نفس (۵۰)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله ۵۰که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
امام صادق(ع)فرمود:
«اَلْمُؤْمِنُ لَهُ قُوَّةٌ فِي دِينٍ وَ حَزْمٌ فِي لِينٍ وَ إِيمَانٌ فِي يَقِينٍ وَ حِرْصٌ فِي فِقْهٍ وَ نَشَاطٌ فِي هُدًى وَ بِرٌّ فِي اِسْتِقَامَةٍ...».مؤمن در كار دين قوی است و با احتياط كارى خود،دورانديش است و ايمانش با يقين در هم آميخته و براى تحصيل مسائل دينى حريص و در هدايت بانشاط و با وجود ثبات و پايدارى نيكوكار است.
🟢جهاد در حفظ دین
جهاد که معنی تلاش و سختی در آن نهفته است در پایداری بر دین خود را نشان می دهد.
همه مؤمنان در طول تاریخ به اشکال مختلف مورد آزمایش قرار گرفته اند و در امتحان های سخت از دین و اعتقادات خود سست نشده اند.
به ویژه در آخرالزمان حفظ دین دشوارتر می شود که پیامبر فرمود:«يَابْنَ مَسْعُودُ يَأْتى عَلَى الناسِ زَمانٌ اَلصَّابِرُ عَلَى دينِهِ مِثْلُ الْقابِضِ عَلَى الْجَمْرَةِ بِكَفِّهِ»؛ اى پسر مسعود، زمانى بر مردم فرا مى رسد كه نگهدارى دين همچون نگهدارى آتش در كف دست است.(۲)
🔷دعای غریق
عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) نقل میکند: «سَتُصِیبُکُمْ شُبْهَهٌ فَتَبْقَوْنَ بِلَا عَلَمٍ یُرَى وَ لَا اِمَامٍ هُدًى وَ لَا یَنْجُو مِنْهَا اِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِیقِ»
به زودى شبههاى به شما میرسد که در ان نه نشانه آشکار دارید و نه پیشوای هدایت و کسى از ان شبهه نجات نمییابد مگر آنکه مانند فردی که در شرف غرقشدن است، دست به دعا بردارد!
گفتم: دعاى غریق چگونه است؟ فرمود: میگویى: « یَا الله یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَى دِینِکَ»(۳)
➖از دعای غریق میتوان نتیجه های فراوانی گرفت که به برخی از آن ها در زیر اشاره می کنیم:
۱. غریق یعنی غرق شده و منظور کسی است که به امواج بلا و فتنه های زمان غیبت گرفتار شده و نمی تواند خود را از آن ها نجات بدهد.
۲. در این زمان، خطر غرق شدن در دریای فساد و تباهی هست.
۳. برخی با خیال راحت در این کشتی نشسته اند و نمی دانند از هر سو موجی خطرناک آن ها را احاطه کرده است. از این رو، باید به فکر بود.
۴. نیایش، رمز رهایی است. هم کار کنید و هم از خدا کمک بخواهید.
🔶استقامت و نیکی
در حدیثی که در ابتدا سخن نقل کردیم ترکیب معنا داری بیان شده است؛ « بِرٌّ فِي اِسْتِقَامَةٍ» یعنی نیکی کردن در عین استقامت در دین.
میتوان چنین برداشت کرد که جمع کردن استقامت در دین با خوبی در رفتار با دیگران از فضیلت بالایی برخوردار است چرا که نیک رفتاری با دیگران باعث جذب افراد به دین خواهد بود . پس خوب است مقاومت در دین را با نیک رفتاری خود به افراد سست ایمان نیز ترویج کنیم
💠داستان
ابو جعفر محمد حسینی. که با چهار واسطه به امام حسین (ع) میرسید مردی فقیه و اهل زهد و عبادت بود و در ایام معتصم خلیفه عباسی بر علیه ستم او خروج کرد. و چهل هزار نفر از شهرهای مختلف ایران با او بیعت کردند.
شبی که لشگرش جمع شدند، صدای گریه ای شنید. تحقیق کرد و فهمید که یکی از لشگریانش نمد مرد نمدباف را با زور گرفته و این گریه از آن مرد است.
ابوجعفر آن غاصب را طلبید و سبب این کار زشت را از او خواست! گفت: ما در بیعت تو درآمدیم که هر چه میخواهیم بکنیم.
ابوجعفر نمد را به صاحبش داد و آنگاه فرمود: با این افراد و( با این رفتار) نمی توان به دین خدا کمک کرد، امر کرد لشگر متفرق شوند؛ با اصحاب خاص خود به طالقان رفت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۵.
۲. مكارم الأخلاق، ص۴۵۰.
۳.کمال الدین، ج ۲، ص۳۵۱.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d